De examens zijn voorbij. Maar niet voor Janet A-Tjak (16) uit Assendelft. Het antwoordenblad van de vmbo-scholiere voor het examen aardrijkskunde raakte op haar school, het Trias College in Krommenie, zoek.

Hoe hij het volhoudt, is voor Chiel Verhoeff (16) uit het Gelderse Loenen een raadsel. De eindexamencoördinator van de klachtenlijn van het Landelijk Aktie Comité Scholieren (LAKS) is tijdens de examenperiode elke dag van 9.00 tot 22.00 uur in touw.

Veiligheid voor alles. Voordat Wim de Rooij de frees op de metalen staaf zet, gaat er een grote plastic bril op zijn neus. Praktijkexamens in het vmbo. „Voor arbotechnische zaken krijgen ze net zo veel punten als voor hun werkstuk. Dat is nooit eerder gebeurd.”

Met een reeks opgaven voor het vak Nederlands begonnen havo- en vwo-leerlingen woensdag hun examens. De vwo’ers kregen ook wiskunde voor hun kiezen. De vmbo’ers hebben respijt tot komende maandag. Ook zij beginnen met Nederlands.

Twee brugklassers -drie turven hoog- sluipen langs de examenlokalen. „Ssst, examens” lezen ze op gedempte toon. Zij staan nog bijna aan het begin van hun middelbareschooltijd; de examinandi aan de andere kant van de deur aan het eind -als alles goed gaat.

Luther, Goethe, Schiller. Het examen Duits oversteeg dinsdag het niveau van naamvalletjes en voegwoorden. „In de les besteden we veel aandacht aan de Duitse cultuur, geschiedenis en volksaard. Mooi dat dat ook in het examen gebeurde. Dat geeft je vak meerwaarde. In vorige examens ging het nogal eens over Amerikaans onderzoekje dit, Amerikaans onderzoekje dat.”

Vlam in de pan! Hoe blus je die als je geen deksel bij de hand hebt? Niet door er water bij te doen, want dan krijg je een steekvlam, leerden de vmbo-scholieren bij scheikunde. Ze mochten woensdag tijdens het examen opschrijven hoe het wél moet.

Het paste bij het onderwerp. Nederland had soms grote moeite met het besturen van Nederlands-Indië. Voor de Nederlandse havo-leerlingen was ’Indië’ dinsdag duidelijk het moeilijkste onderdeel van het examen geschiedenis.

Hij zegt het eerlijk: „Sommige antwoorden wist ik zelf niet.” Toch is dr. C. A. de Niet, docent klassieke talen op het Van Lodensteincollege in Amersfoort, tevreden over het vwo-examen Latijn van donderdagochtend. „’k Ben wel blij met het correctiemodel.”

Daar staan ze: zes op een rij. Latinisten op het Van Lodensteincollege in Amersfoort vormen na drie uur examen doen een halve cirkel buiten de gymzaal. Hun docent luistert mee. „Apart sfeertje bij Latijn.”

Betalen met een microchip in je arm. Het kan inmiddels in nachtclubs in Barcelona en Rotterdam. Daarover gaat tekst 2 van het havo examen Engels. „Zo’n onderwerp is voor onze leerlingen dicht bij huis”, reageert J. J. Snijders, leraar Engels op het Rotterdamse Wartburg College. Hij haast zich: „Ik hoop natuurlijk dat ze er niet komen.”

Overal bordjes: Stilte examen. Toch is het bij lokaal 354 op het Rotterdamse Wartburg College, locatie Revius, af en toe rumoerig. Maar het kan erger. Op andere scholen klagen examenkandidaten over vrouwelijke surveillanten op hakken. Dat is pas echt irritant.

Examenkandidaten op de Pieter Zandt in Kampen hebben over de verzorging niet te klagen. Ze krijgen drinken, maar ook lolly’s en kauwgom. En ABN AMRO schenkt zelfs vlaggetjes met ”geslaagd” erop. Is het daar niet te vroeg voor? „Je kunt altijd één a weghalen.”

Het zit erop. De leerlingen die het voortgezet onderwijs afronden, kunnen vrijdag de krant openslaan met het vreemde gevoel dat ze de examens nu echt achter de rug hebben. Nu is het wachten op de uitslag.

De laatste loodjes wegen het zwaarst. Voor het laatste examen, wiskunde A, hadden de vwo’ers van de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap de drie uur tijd die er voor stond hard nodig.

De namen van de geslaagde leerlingen van een groot aantal scholen staan nu op Yord. Laat een felicitatie, een wens, een digitale zoen, kortom: iets aardigs achter voor je geslaagde vriend of vriendin.