OpinieOpinie

Zich uitspreken tegen onmenselijkheid: geen moreel vingertje maar plicht

Recent betoogde ik dat de reformatorische wereld wegkijkt van Israëlische oorlogsmisdaden. Handhaving van het internationaal recht is nodig om rechtvaardig te wreken.

Matthijs Klaassen
15 May 2025 09:45Leestijd 6 minuten
„Het huidige beleid van Israël kweekt enkel een volgende generatie Palestijnen vol haat en wrok en garandeert daarmee het voortbestaan van Hamas.” Foto: ontheemde Palestijnen lopen tussen verwoeste gebouwen in het oosten van Gaza-Stad. beeld EPA, Mohammed Saber
„Het huidige beleid van Israël kweekt enkel een volgende generatie Palestijnen vol haat en wrok en garandeert daarmee het voortbestaan van Hamas.” Foto: ontheemde Palestijnen lopen tussen verwoeste gebouwen in het oosten van Gaza-Stad. beeld EPA, Mohammed Saber

In het RD wordt mij ”morele laster” verweten. Men stelt dat ik slechts geneeskundestudent ben, dat ik „Hamas’ verhaal volop deel” en „Maccabirellen billijk”. Deze reacties leggen mij woorden in de mond, tonen weinig zelfreflectie en bevatten persoonlijke aanvallen op mijn motieven en autoriteit. Ook zaaien ze opnieuw verwarring over schrijnende feiten.

Eenzijdigheid

Terecht merken sommigen op dat ik de focus legde op Israëlische misdaden, hoewel ik ook het „bestaansrecht van Israël” noem. Dit was echter niet zonder doel: de reformatorische wereld zet haar geloofwaardigheid op het spel als ze zich niet uitspreekt tegen misdaden tegen de menselijkheid.

Een recent voorbeeld is een hoofdredactioneel commentaar (RD 7-5) over „de oorlogsdoelen behalen”, „de wissel op de Israëlische economie” en „kritiek van de internationale gemeenschap die de Joodse staat toch al tegen zich had”. Daarmee reduceert de hoofdredactie alle kritiek op Israël tot antisemitisch geïnspireerd, zonder ook maar één woord te wijden aan Palestijns leed.

Christenen voor Israël maakt perfect duidelijk wat het probleem van deze eenzijdigheid is: „Wie werkelijk vrede wil, zoekt nuance.” Ze heeft echter weinig van mijn betoog begrepen, wanneer ze reageert dat ik oproep tot „neutraliteit” en „onverschilligheid”. Ze beschuldigt mij zowel van „moreel vingerwijzen” als van „moreel vacuüm”. Ondertussen ziet ze háár eenzijdigheid niet als een probleem, maar verwijt ze míj wel een „eenzijdige aanklacht”.

Nuance is extra belangrijk voor reformatorische spreekbuizen. Als SGP-fractievoorzitter Stoffer wil aanschuiven bij de EO, moet hij ook verantwoordelijkheid nemen en het hele verhaal vertellen. Hij wil echter publiekelijk liever neutraal blijven (iets anders dan genuanceerd) over het blokkeren van humanitaire hulp (RD 10-5). Waarom benut hij zijn „contacten” niet om de verantwoordelijken rechtvaardig te laten berechten, in plaats van RD-lezers af te leiden met het minieme beetje hulp dat wellicht soms nog over de grens komt?

Genocidaal geweld

CIDI verwijt me „Hamaspropaganda”, alsof ik de gruwelijkheid in Gaza overdrijf (RD 13-5). Er is echter wel degelijk een ernstig tekort aan schoon water. Ook verwijst CIDI naar (medische) autopsierapporten: vastbinden en executie konden bij autopsie bevestigd noch ontkend worden, omdat de lichamen na een week deels ontbonden waren. Een zorgvuldige lezing toont echter dat de geciteerde bron vermoedens van liquidatie juist versterkt. Het konvooi was al gestopt en de hulpverleners waren duidelijk herkenbaar aan hun werkkleding. Vier hulpverleners waren door het hoofd geschoten en bij opgraving vond men aanwijzingen voor executie en binding van de handen, iets wat wordt ondersteund door meerdere getuigen. De ambulances werden platgewalst en als bewijs begraven; welke wilde honden in Gaza eten ambulances?

CvI stelt dat het incident de „openheid” van het Israëlische leger toont en vindt het ontslag van één commandant –voor inaccurate rapportage– passend. De grote lijn wijst echter op iets heel anders: al meer dan duizend hulpverleners zijn gedood en anderen zijn afgevoerd naar gevangenissen en gemarteld. Na Israëlische aanvallen zijn nog slechts 16 van de 36 ziekenhuizen gedeeltelijk operationeel, zonder dat Israël geverifieerd bewijs levert voor de aanwezigheid van Hamas bij die ziekenhuizen.

Sinds maart blokkeert Israël alle toevoer van medische hulpmiddelen, voedsel en water. In de toekomst zullen nog vier keer meer indirecte doden vallen door slechte hygiëne, langdurig gebrek aan medische zorg en hongersnood. Israël weigert internationale waarnemers en heeft al 173 journalisten gedood. Israëlische ministers spreken schaamteloos over etnische zuivering.

Wat betreft de juridische grond: een onafhankelijke rechter van het Internationaal Strafhof heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd vanwege „redelijke gronden voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid”. Dit internationaal recht bestaat om universele mensenrechten te garanderen als een rechtsstaat deze niet respecteert. Wetenschappers in humanitair recht spreken van aanwijzingen voor genocide; het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en de VN-rapporteur spreken van genocidaal geweld.

Welke wilde honden in Gaza eten ambulances?

Kolonisatie

Naast steun aan goede projecten erkent CvI dat ze enige financiële steun leverde aan Or Ami, dat illegale kolonisten steunt voor bouwprojecten en advocaatkosten. CvI betaalde ook miljoenen aan toelages om Joodse immigranten te huisvesten in illegale nederzettingen. Hoe past financiering van dergelijke personen in een vreedzame oplossing? Breder nog onthulde Investico hoe minstens tien van de vijftien Nederlandse organisaties gezamenlijk minimaal 420.000 euro doneerden aan kolonisten op de Westoever. Donateurs dragen zo bij aan polarisatie en kolonistengeweld en negeren de ontheemding en het leed van Palestijnen.

Rechtvaardigheid

Nooit heb ik ontkend dat Hamas de oorlog is begonnen, hoewel Naftaniel mij dit probeert in de mond te leggen (RD 10-5). Ook stellen het CIDI en Naftaniel onterecht dat ik antisemitische rellen goedkeur. Jodenjacht is absoluut verwerpelijk. Wel leg ik een basisprincipe van het rechtsstelsel uit, dat zelfs een simpele geneeskundestudent begrijpt: rechtspraak is nodig om misdaden rechtvaardig (in plaats van onrechtvaardig) te wreken.

CvI verweet ik „illegale kolonisatie te faciliteren”, niet dat ze oorlogsmisdaden negeert. CvI suggereert wel Palestijns leed rechtvaardig te vinden, als ze reageert dat „mededogen en rechtvaardigheid geen tegenpolen zijn”. „Voorwaarden voor barmhartigheid ondermijnen de kern van medemenselijkheid”, aldus CvI. Dat is precies de boodschap van Jezus’ gelijkenis, daarom spreek ik me zo hard uit tegen mensen die afstamming van het oudtestamentische Israël als voorwaarde stellen voor mededogen. Hoewel het CvI oog heeft voor Palestijns leed, maakt zij het ondergeschikt aan Israëlisch leed.

Het antwoord op terrorisme mag, hoe begrijpelijk ook, geen onmenselijke en onrechtvaardige wraak zijn

Religieus sausje

CIDI verwijt me zonder onderbouwing „selectief gebruik van Bijbelteksten”. Maar waarom zou Jezus’ omgang met de Samaritanen en Zijn spreken over de Romeinse overheersing van de Joodse staat niet gaan over een in die tijd „complex politiek en militair conflict”? Nog los van het „religieuze sausje” waardoor CvI profetieën en oudtestamentische beloften over Israël letterlijk in plaats van geestelijk interpreteert: proberen we zo niet –net als de discipelen– Jezus koning te maken van Netanyahu’s aardse koninkrijk?

Mijn artikel komt niet voort uit „moreel vingerwijzen”, maar uit moreel plichtsbesef en mededogen. Het is een oproep ons actief uit te spreken tegen misdaden tegen de menselijkheid, ongeacht waar en tegen wie die plaatsvinden. Het antwoord op terrorisme mag, hoe begrijpelijk ook, geen onmenselijke en onrechtvaardige wraak zijn. Burgers en ziekenhuizen bombarderen, humanitaire hulp actief tegenwerken en onafhankelijke verslaglegging weren, draagt niet bij aan een vreedzame oplossing, net zomin als Palestijnse huizen koloniseren. Het huidige beleid van Israël kweekt enkel een volgende generatie Palestijnen vol haat en wrok en garandeert daarmee het voortbestaan van Hamas. Die wapenwedloop van onmenselijkheid is de echte complexiteit van het Israël-Palestina-conflict.

De auteur is student geneeskunde.

Vond je dit artikel nuttig?

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer