Wij stellen voor om als kerken de vechtmodus te verlaten en uit liefde en respect voor elkaar en zonder rancune een nuchtere route te kiezen. Dat vraagt om het overwinnen van persoonlijke bezwaren en de bereidheid om over de eigen schaduw heen te stappen.

Vanaf hun ontstaan zijn de CGK een gemêleerde kerk geweest en dat moeten ze blijven

Dat kan ertoe leiden dat de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), zij het in afgeslankte vorm, blijven bestaan. Het recht daarop is er, omdat de generale synode officieel besloten heeft te blijven bij eerder ingenomen standpunten over vrouw en ambt en homoseksuele praxis. Dat is voor „vast en bondig” verklaard. Dát is dus het officiële CGK-standpunt. Zij die zich daarin niet kunnen vinden en menen dat te kunnen rechtvaardigen en daarom al eigen wegen bewandelen, moeten wel begrijpen dat ze afwijken van de afspraken die voortvloeien uit het presbyteriaal-synodale stelsel van kerkregering.

Samenwerkingsgemeenten

We hebben het volgende voor ogen. Het kan een daad van liefde zijn als de bestaande samenwerkingsgemeenten overgaan naar het kerkverband waarmee ze zich kennelijk verwant voelen, de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK). In de nieuwe situatie zouden ze zich vrij kunnen bewegen naar hun eigen overtuigingen. Voor de CGK zou er een einde komen aan een ondraaglijke gang van zaken.

Een zekere herschikking van kerken zou tot zegen kunnen zijn

Voor de leden van samenwerkingsgemeenten die niet mee willen naar de NGK, moet het mogelijk zijn om verder te gaan als cgk. Natuurlijk met acceptatie van het presbyteriaal-synodale stelsel van kerkregering.

Andere gemeenten

Voor gemeenten die geen samenwerkingsgemeente zijn, maar zelfstandig besluiten hebben genomen en stappen hebben gezet die afwijken van de synodale lijn –of van plan zijn dit te doen– en geen gehoor willen geven aan de synodeoproep om de ingeslagen weg te verlaten, kan het een logische stap zijn om zich eveneens aan te sluiten bij de NGK of eventueel de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Voor hen geldt dan hetzelfde: ze kunnen zich vrij bewegen naar hun eigen overtuigingen en voor de CGK komt er een einde aan een onverdraaglijke gang van zaken.

Voor de leden van de gemeenten die niet mee willen naar de NGK of PKN, moet het eveneens mogelijk zijn om verder te gaan als cgk. Met acceptatie van het presbyteriaal-synodale stelsel van kerkregering.

Behoudende gemeenten

De CGK-gemeenten die consequent willen vasthouden aan de traditionele, presbyteriaal-synodale wijze van kerkregering (de behoudende kerken en de middengemeenten), zoals die altijd heeft gewerkt, zouden zich moeten uitspreken voor het kunnen verdragen van een zekere gemêleerdheid binnen de CGK. Hierdoor zouden het wezen en het eigene van de CGK, zoals die altijd zijn geweest, behouden blijven.

Dat laatste vinden wij heel belangrijk. Naar ons idee dienen de CGK de kerk te blijven die zij waren. Vanaf hun ontstaan zijn de CGK een gemêleerde kerk geweest. Een kerk waarbinnen altijd een bepaalde bandbreedte is geweest, zij het met handhaving van het presbyteriaal-synodale stelsel van kerkregering, een juiste hantering van artikel 31 van de kerkorde en het serieus nemen van elkaars geloofsbrieven. Als die zekere gemêleerdheid niet gehandhaafd zou blijven, zou er een kerk ontstaan van een heel andere signatuur. En ook dat zou velen in de kerk weer voor problemen plaatsen.

Bijzondere gezichtspunten

Niet onbelangrijk: die gemêleerdheid is ook nodig om enkele op zichzelf staande en dolerende gemeenten die niet meegingen in de fusie tussen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) en de NGK, ruimte te geven zich aan te sluiten bij de CGK. Wellicht biedt dit ook perspectief voor andere kleinere groeperingen binnen kerkelijk Nederland. Een zekere herschikking van kerken zou in die zin tot zegen kunnen zijn.

De toekomst van de CGK ligt volgens ons dus in het zetten van moeilijke, verdrietige, maar noodzakelijke stappen. Hopelijk staat men in de CGK open voor realiteitszin en is men in staat om in liefde en verdraagzaamheid deze vergaande keuzes te maken. Die kunnen ervoor zorgen dat alle betrokkenen eindelijk verlost worden van een verlammende verdeeldheid, waardoor het eigenlijke kerkelijke werk, dat gericht moet zijn op de uitbreiding van Gods Koninkrijk, maar al te vaak stagneert. Bovendien levert ons idee goed beschouwd geen nieuw kerkverband op, maar mogelijk zelfs een vermindering van het aantal kerkverbanden.

Ontvlechting

Hoe verder? Als de huidige synode gesloten is, zou er een nieuwe samengeroepen moeten worden. Daarop kan de afwikkeling van deze dingen op de agenda gezet worden en kunnen die worden behandeld. De synode zal moeten oproepen om mee te gaan in de gedachte dat er uit liefde voor elkaar wat moet gebeuren in deze onhoudbare situatie. Als de welwillendheid die wij voor ogen hebben, er werkelijk is of komt, dan zal het een lang proces zijn om te komen tot een –hoe moet je het noemen?– ontvlechting.

H.J. Sok is ouderling van de cgk te Ulrum, H.K. Sok is predikant van de cgk Urk-Ichthus.