Scherm uit, gezin aan, voor het Woord en voor elkaar
Aan de keukentafel zit een gezin. Vader, moeder, drie kinderen. Er wordt nauwelijks gepraat. Niet omdat er ruzie is maar omdat iedereen in zijn eigen digitale wereld is verzonken. Een scherm in elke hand. Een vertrouwd en tegelijk pijnlijk beeld.

De derde editie van de Week van het Gezin (11-17 mei) staat in het teken van het motto ”Scherm uit, gezin aan”. Een oproep die harder nodig is dan ooit, juist in reformatorische gezinnen. Waar vroeger de televisie taboe was, heeft nu de smartphone stilletjes zijn plek aan de keukentafel ingenomen. Daarmee verdwijnt iets kostbaars: het gezamenlijke leven, het gesprek, de geestelijke bezinning.
Hoeveel ruimte geven we het Woord aan de keukentafel, in de woonkamer en bij het naar bed gaan?
We zien het terug in de cijfers: jongeren zitten gemiddeld ruim zes uur per dag aan hun telefoon. Je hoeft overigens geen onderzoek te lezen om dit te weten. Zelfs peuters worden stilgehouden met een tablet. Ouders zijn ‘druk’, ook thuis. Met werk, nieuws, berichten en wat dies meer zij. Ondertussen raakt iets fundamenteels in het gedrang: tijd om met elkaar te leven en samen stil te worden voor de Heere. De momenten van samen zingen, uit de Bijbel lezen en gebed raken ongemerkt in de verdrukking. Zelfs op Gods heilige dag, de rustdag, worden media volop gebruikt.
Eerste vorming
De Week van het Gezin is hét moment om stil te staan bij wat het gezin werkelijk is: geen toevallige samenstelling maar een instelling van God Zelf. Al in het paradijs stelde de Heere huwelijk en gezin in als fundament van het menselijk samenleven (Genesis 2:24). In het gezin vindt de eerste vorming plaats, juist ook geestelijk.
Spreek bewust momenten af waarop je het scherm aan de kant legt en een boek leest of met elkaar een spelletje doet
Ouders hebben de roeping hun kinderen te onderwijzen in de vreze des Heeren. „Gij zult ze uw kinderen inscherpen”, klinkt het in Deuteronomium 6, „en daarvan spreken als gij in uw huis zijt.” Het gezin is de eerste plaats waar bijvoorbeeld liefde en gehoorzaamheid geleerd worden. Waar gesproken wordt over wedergeboorte en het geloof in de Heere Jezus Christus. In onze huisgezinnen moeten we samen bidden om het werk van de Heilige Geest in zondaarsharten. Psalm 78 roept vaders op hun kinderen Gods daden te vertellen, opdat zij hun hoop op God zouden stellen. Hoe kan dat, als we voortdurend worden afgeleid? Als elk stil moment gevuld wordt met beeld en geluid en er geen gelegenheid meer overblijft voor bezinning?
Opvoeder erbij
Wat betekent dit alles voor ons als gezinnen, opvoeders en gemeenten? Zijn wij werkelijk beschikbaar voor elkaar? Hoeveel ruimte geven we het Woord van God aan de keukentafel, in de woonkamer en bij het naar bed gaan? Deze vragen raken aan de kern van wat het betekent om als gezin te leven tot eer van de Heere. Laten we eerlijk zijn: schermen zijn niet neutraal. Ze vullen de tijd, beïnvloeden sterk ons denken en nemen vaak de aandacht weg van wat echt telt. We lijken een opvoeder erbij te hebben. Daarom moeten we onszelf in deze week opnieuw afvragen: wat of Wie staat er centraal in ons huis? Zijn we bezig met wat eeuwigheidswaarde heeft? Juist daarom is het zo nodig om stilte- en gezinsmomenten terug te brengen in huis.
Kinderen hebben geen perfecte ouders nodig, maar ouders die er echt zijn
In een jong gezin werd het schermgebruik bewust teruggedrongen door duidelijke, gezamenlijke afspraken: geen telefoons aan tafel, één schermvrije avond per week en vaste schermtijden voor de kinderen. In plaats van ongelimiteerd schermgebruik werd gekozen voor samen lezen, spelletjes doen of een avondwandeling. De ouders merkten dat er meer rust kwam in huis, de onderlinge gesprekken zicht verdiepten en de gezinsleden meer oog kregen voor elkaar. Zulke stappen kunnen al een groot verschil maken. Spreek bewust momenten af waarop je het scherm aan de kant legt en een boek leest of met elkaar een spelletje doet.
Gezinsmaaltijd
Rond de zomervakantie verschijnt, in samenwerking met Yona, een boekje over bewust omgaan met media. Auteurs uit diverse kerken schreven eraan mee. Het is voor jongeren en heeft als doel om met hen na te denken over bewust mediagebruik. Bijbelse principes, zoals strijd en rust, vormen de basis van het boekje.
Onze oproep is eenvoudig en tegelijkertijd ernstig en dringend: scherm uit, gezin aan. Leg de telefoon vaker aan de kant. Bezin u op het schermgebruik in uw gezin. Herstel de gezinsmaaltijd. Neem uitgebreid de tijd om met elkaar uit Gods Woord te lezen, te bidden en te zingen. Zoek momenten van rust, waarin er aandacht is voor elkaar en voor God. Kinderen hebben namelijk geen perfecte ouders nodig, maar ouders die er echt zijn. Die luisteren, voorleven, de Heere vrezen. Kinderen hebben ouders nodig die de Heere Jezus kennen en hun kinderen tot Hem willen leiden. Gezinnen waarvoor geldt: „Maar aangaande mij en mijn huis, wij zullen de Heere dienen.” Want waar het Woord centraal staat en liefde en trouw het huis bewonen, wil de Heere Zijn zegen gebieden. Tot in het nageslacht.
Dit artikel is ondertekend door ds. H. Agteresch, A.J. Baan, dr. C.P. de Boer, ds. D. Breure, ds. L.G. de Deugd, ds. J.M.D. de Heer, ds. D.E. van de Kieft, ds. J.M.J. Kieviet, ds. M. Klaassen, ds. A. Kort, ds. B. Labee, ds. O. Lohuis, ds. C.J. Rijsdijk, ds. A. Schultink, ds. C. Sonnevelt, L. van der Tang, ds. A. Verschuure, dr. P. de Vries en ds. A.J. van Wingerden.