Rusland meldt voor het eerst sinds invasie dodental
De strijd tussen Rusland en Oekraïne duurt voort. Russische parachutisten zijn woensdag geland in de Oost-Oekraïense stad Charkov, meldt het Oekraïense leger. Volg het nieuws in dit liveblog.
Advertentie
Russische troepen hebben de strategisch belangrijke stad Cherson veroverd, bevestigt burgemeester Igor Kolykhaev van Cherson. „Er is hier geen Oekraïens leger meer”, zei Kolykhaev tegen een correspondent van The New York Times. Cherson heeft 285.000 inwoners en ligt aan de rivier de Dnjepr, vlak bij de Zwarte Zee.
Rusland claimde al bijna een etmaal eerder Cherson geheel te hebben heroverd, maar die claim werd in de loop van woensdag door zowel de VS als de gouverneur van de regio weersproken.
Cherson is de eerste grote regionale hoofdstad die de Russen sinds hun vorige week begonnen aanval op hun buurland geheel in handen hebben gekregen. Bij de hevige gevechten om de stad zijn tientallen doden en gewonden gevallen.
Volgens een westers inlichtingenrapport hebben hoge Chinese functionarissen begin februari Rusland verzocht om Oekraïne niet binnen te vallen voor het einde van de Olympische Winterspelen in Beijing. Dat berichten verschillende Amerikaanse media, waaronder The New York Times. Het rapport citeert onder anderen Amerikaanse regeringsfunctionarissen en een Europese functionaris.
Het rapport geeft aan dat hoge Chinese functionarissen enige kennis hadden van de oorlogsplannen of bedoelingen van Rusland voordat de invasie vorige week begon, schrijft The New York Times. De inlichtingen over de uitwisseling tussen de Chinese en Russische functionarissen waren geheim. Ze werden verzameld door „een westerse inlichtingendienst” en geloofwaardig geacht door de functionarissen die de informatie beoordeelden, aldus de krant.
In westerse regeringskringen werden de bevindingen in het rapport gedeeld in de context van besprekingen over een eventuele Russische aanval op Oekraïne, stelt The New York Times. Desalniettemin hadden verschillende inlichtingendiensten verschillende interpretaties en is ook niet duidelijk hoe „breed” de bevindingen werden gedeeld, aldus de krant.
Ambtenarenfonds ABP gaat al zijn beleggingen in Russische bedrijven verkopen. Het grootste pensioenfonds van Nederland zegt geschokt te zijn door de Russische inval in Oekraïne en het geweld dat daarmee gepaard gaat. Het pensioenfonds voor bouwmedewerkers BpfBOUW deed woensdag al een zelfde soort aankondiging.
ABP heeft ongeveer 520 miljoen euro aan beleggingen in Russische bedrijven. Dat is minder dan 0,1 procent van de waarde van alle beleggingen van het pensioenfonds. Het wordt nog wel lastig die stukken te verkopen, want Russische beurzen accepteren geen verkooporders van buitenlandse beleggers meer.
De Tsjechische regering heeft de noodtoestand uitgeroepen vanwege de toestroom van vluchtelingen uit Oekraïne. Dat maakt een betere coördinatie mogelijk van de hulp in de „crisissituatie”, zei minister van Binnenlandse Zaken Vit Rakusan na een kabinetsvergadering.
De noodtoestand gaat vrijdag in. De regering kan vanaf dan maatregelen nemen zonder voorafgaand overleg met het parlement.
Volgens Tsjechië zijn er al ongeveer 20.000 Oekraïners naar Tsjechië gevlucht. Er rijden dagelijks treinen tussen Tsjechië en Lviv in het westen en Tsjop in het zuidwesten van Oekraïne. Ze brengen humanitaire goederen naar de steden en nemen op de terugweg vluchtelingen mee. Voor de oorlog woonden al naar schatting 150.000 Oekraïners in Tsjechië.
Tsjechië verhoogt ook zijn defensiebudget met ongeveer 1 miljard Tsjechische kronen (ongeveer 40 miljoen euro) in reactie op de Russische invasie van Oekraïne. Premier Petr Fiala benadrukte echter dat de veiligheid van het land niet direct in gevaar is. „Ik wil alle burgers verzekeren dat ze niet bang hoeven te zijn”, zei hij.
Vier Russische gevechtsvliegtuigen hebben woensdag kort het Zweedse luchtruim geschonden toen ze over de Baltische Zee vlogen. Dat hebben de Zweedse strijdkrachten gemeld.
Zweden liet weten de schending van het luchtruim hoog op te nemen gezien de Russische militaire operatie in Oekraïne. De bevelhebber van de Zweedse luchtmacht sprak van „een onprofessionele en onverantwoordelijke actie” van de Russen.
Zweden en buurland Finland zijn geen lid van de NAVO, maar ze werken wel nauw samen met het militaire bondgenootschap.
In de Noorderkerk in Amsterdam woonden ongeveer 75 mensen woensdagavond een vesper bij vanwege de situatie in Oekraïne. Er werd gezongen, uit de Bijbel gelezen en gebeden door een kind, een lid van de parochieraad van de Russisch-orthodoxe parochie in Amsterdam en ds. Dick Wolters van de Noorderkerk.
Na het slotlied “Geef vrede, Heer, geef vrede” konden de aanwezigen een kaars aansteken. Emeritus priester “vader Anton” van de Russisch-orthodoxe parochie deed dit als eerste. Hij zei na afloop dat de dienst hem heeft ontroerd.
De Verenigde Staten hebben woensdag extra sancties aangekondigd in reactie op de Russische invasie van Oekraïne. Ze zijn ditmaal gericht tegen de Russische bondgenoot Belarus en de Russische defensiesector.
„De Verenigde Staten zullen maatregelen nemen om Belarus de gevolgen te laten voelen van het mogelijk maken van de invasie van Oekraïne door Poetin, de Russische defensiesector en zijn militaire macht voor de komende jaren te verzwakken, de belangrijkste bronnen van rijkdom van Rusland aan te vallen en Russische luchtvaartmaatschappijen uit het Amerikaanse luchtruim te weren.” aldus het Witte Huis.
Belarus krijgt dezelfde strenge exportcontroles opgelegd als die op 24 februari van kracht zijn geworden voor Rusland. Zo hopen de VS te voorkomen dat goederen, waaronder technologie en software, in de defensie- en maritieme sector via Belarus naar Rusland worden getransporteerd. Belarus heeft Russische troepen toegestaan om zijn grondgebied te gebruiken als pleisterplaats voor de aanval.
Landbouwminister Henk Staghouwer (CU) ziet op korte termijn geen problemen voor de voedselvoorziening in Nederland als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Het is te vroeg om te spreken over mogelijke crisismaatregelen, zei hij na afloop van overleg van de Europese landbouwministers over de situatie in Oekraïne. Dat land is een grote producent van onder meer graan.
Staghouwer wijst erop dat Nederland een handelsland is en dat bij het stokken van bepaalde handelsstromen er nieuwe voor in de plaats komen. Hij ziet momenteel geen tekort aan grondstoffen. Volgende maand kijken de EU-ministers opnieuw naar de actuele situatie. „We volgen de ontwikkelingen op de voet.”
Wel problematisch zijn de gasprijzen voor grootverbruikers. Daar hebben volgens Staghouwer andere Europese collega’ s ook zorgen over. In Nederland hebben bijvoorbeeld de bloemen- en bollentelers veel last van de hoge energieprijzen.
Advertentie
De EU en de G7 onderzoeken maatregelen om te voorkomen dat cryptogeld, zoals de bitcoin, wordt gebruikt om de sancties te omzeilen die tegen Rusland zijn ingesteld vanwege de invasie van Oekraïne. „Er is grote instemming bij ons dat we dit niet kunnen laten gebeuren”, zei de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire na afloop van een videovergadering met zijn Europese collega’s. „Maar ik kan natuurlijk niet zeggen hoe we dat gaan aanpakken.”
Volgens vicevoorzitter Valdis Dombrovskis van de Europese Commissie is het aantal transacties in cryptovaluta sinds de internationale sancties tegen Rusland duidelijk toegenomen. Nu de tegoeden van de Russische centrale bank en veel bankrekeningen van Russische machthebbers en oligarchen in de EU en elders zijn bevroren, kunnen zij nog altijd hun toevlucht zoeken in andere betaalmiddelen als cryptovaluta, onder meer via uitwisselingsplatforms als Binance of Coinbase. De vicepremier van Oekraïne, Michailo Fedorov, riep deze platforms eerder deze week op om Russische rekeningen te blokkeren.
De Europese Centrale Bank (ECB) werkt al aan een juridisch kader voor de cryptomarkt. Er is nu geen centraal toezicht op de handel. ECB-baas Christine Lagarde zei vrijdag in Parijs nog dat er „altijd criminele manieren” zijn om sancties te omzeilen, en dat het belangrijk is dat er snel een juridisch kader voor cryptovaluta’s komt.
De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb roept de gouverneur van zusterstad Sint-Petersburg op zich uit te spreken tegen de oorlog in Oekraïne. In een brief vraagt Aboutaleb gouverneur Aleksandr Beglov zijn invloed aan te wenden om „de Russische regering aan te sporen de oorlog in Oekraïne te beëindigen en haar soevereiniteit en territoriale integriteit te respecteren”.
Volgens Aboutaleb hebben hij en zijn Russische collega een „historische verantwoordelijkheid” zich stevig uit te spreken tegen het geweld in Oekraïne. Hij geeft aan dat zowel Rotterdam als Sint-Petersburg zwaar getroffen werd tijdens de Tweede Wereldoorlog en dat beide steden „gebombardeerd en platgebrand werden zonder reden”.
De Rotterdamse burgemeester geeft aan dat er „alleen verliezers zijn in een oorlog”. „En het doet me pijn om te zien dat gewone Russische en Oekraïense burgers die niet voor deze oorlog hebben gekozen, lijden onder de onvermijdelijke gevolgen ervan.”
Aboutaleb stelt ook dat er ruimte moet zijn voor vrijheid van meningsuiting, ook als bepaalde meningen „niet stroken met die van onszelf”. „Ik weet dat veel Russen familie en vrienden in Oekraïne hebben en diep bedroefd zijn door de oorlog. We hebben ook kennis genomen van protesten in Russische steden, ook in Sint-Petersburg.”
De stedenband van Rotterdam met Sint-Petersburg, de tweede stad van Rusland, zorgde onlangs voor vragen in de gemeenteraad van de Maasstad. Meerdere partijen riepen op de banden vanwege de Russische aanval op Oekraïne te verbreken. Rotterdam onderhoudt sinds 1984 warme banden met Sint-Petersburg, dat ten tijde van de Sovjet-Unie Leningrad heette. „Ik doe nu een beroep op u om alles in uw macht te doen om vrede terug te brengen op ons continent”, besluit Aboutaleb zijn brief aan gouverneur Beglov.
De Russische zakelijke elite viel Vladimir Poetin in het openbaar nooit af. Met de oorlog in Oekraïne spreken oligarchen zich openlijk uit tegen de Russische president.
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft de Russische militaire operatie tegen Oekraïne veroordeeld en Rusland opgeroepen zijn troepen daar direct weg te halen. 141 leden steunden de resolutie over het veroordelen van Rusland, vijf stemden tegen en 35 landen onthielden zich van stemming.
Onder de landen die zich van stemming onthielden was China. De vijf landen die zich tegen de resolutie uitspraken waren Eritrea, Noord-Korea, Syrië, Belarus en Rusland zelf.
In de resolutie wordt de invasie van Oekraïne „in de krachtigste bewoordingen” veroordeeld. Ook het besluit van president Vladimir Poetin om de nucleaire wapens van Rusland in staat van paraatheid te brengen, wordt veroordeeld.
Kort voor de stemming over de resolutie beschuldigde de Oekraïense ambassadeur bij de VN Rusland van volkerenmoord. „Ze zijn gekomen om Oekraïne het recht om te bestaan af te nemen”, aldus de ambassadeur.
De Russische ambassadeur bij de VN maakte duidelijk dat de brede steun voor de resolutie geen reden is voor Moskou om de militaire operatie te stoppen of aan te passen. „Dat zou een aanmoediging zijn voor radicale krachten en nationalisten in Kiev.”
Tanken wordt donderdag opnieuw een stuk duurder. De adviesprijs voor een liter benzine stijgt volgens consumentencollectief UnitedConsumers met 2 cent naar een nieuwe recordprijs van 2,275 euro. Ook diesel en lpg stijgen in prijs door de Russische inval in Oekraïne.
UnitedConsumers houdt dagelijks de adviesprijzen van vijf grote oliemaatschappijen in de gaten en berekent daarvan het gemiddelde. Automobilisten betalen die adviesprijzen doorgaans alleen langs de snelweg. Op andere locaties geven pompstationhouders vaak kortingen.
De gemiddelde adviesprijs voor diesel stijgt met 2,4 cent tot 1,963 euro per liter, waarmee ook deze brandstof bijna de grens van 2 euro per liter doorbreekt. Lpg wordt 1,4 cent duurder en kost 1,201 euro per liter.
Door de oorlog in Oekraïne zijn de toch al hoge olieprijzen hard gestegen. Handelaren houden rekening met een verstoring van de toevoer van de grondstof uit Rusland, een van de grootste olie-exporteurs ter wereld. Daarnaast lijken handelshuizen ook bevreesd om Russische olie te kopen, ondanks dat hiertegen nog geen sancties zijn ingesteld.
Nederlandse pensioenfondsen hebben in totaal voor zo’n 5 miljard euro aan Russische aandelen en obligaties in bezit. Dat lijkt veel, maar in het grote plaatje valt het financiële risico dat de fondsen lopen door de internationale sancties tegen Rusland daarmee mee, laat De Nederlandsche Bank (DNB) weten.
Volgens cijfers van de toezichthouder gaat het om ongeveer 0,3 procent van het totale pensioenvermogen. DNB noemt de zogeheten blootstelling daarom „zeer gering”.
Het merendeel, ongeveer 55 procent, betreft Russische aandelen. Verder gaat het voor 40 procent om staatsobligaties en voor 5 procent om bedrijfsobligaties.
Het overleg tussen Rusland en Oekraïne over het gewapende conflict tussen de twee landen is van woensdagavond naar donderdag verplaatst. Dat heeft de leider van de Russische onderhandelingsdelegatie gemeld. Hij zei dat de Oekraïense delegatie inmiddels uit Kiev is vertrokken.
Het overleg zou plaatsvinden in het westen van Belarus. Eerder had het hoofd van de onderhandelingsdelegatie van Oekraïne al gezegd tegen het Oekraïense persbureau UNIAN dat Kiev bereid was te onderhandelen.
Afgelopen maandag spraken Oekraïners en Russen bijna vijf uur lang met elkaar in de streek van Gomel, in het zuidoosten van Belarus. Voornaamste resultaat was dat beide partijen zeiden dat ze nog een keer bijeen zouden komen. President Volodimir Zelenski van Oekraïne had wel als voorwaarde gesteld dat Rusland eerst met bombardementen zou moeten stoppen, voordat over een staakt-het-vuren zou kunnen worden gesproken.
Volgens Amerikaanse inlichtingen is de Oekraïense stad Cherson nog niet geheel ingenomen door het Russische leger, zegt een Amerikaanse functionaris tegen persbureau Reuters. Eerder woensdag claimden de Russen die stad al geheel te hebben veroverd. Cherson heeft 285.000 inwoners en ligt aan de rivier de Dnjepr, vlak bij de Zwarte Zee.
Eerder trok ook de Oekraïense gouverneur van Cherson de Russische verovering al in twijfel. Hij stelde woensdag dat de stad weliswaar helemaal omsingeld is, maar sprak niet over de inname van de stad. Wel waren er eerder door de gemeente mededelingen gedaan dat Russische troepen de haven en het station hadden veroverd tijdens hevige gevechten waarbij tientallen doden waren gevallen.
Cherson zou de eerste grote regionale hoofdstad zijn die de Russen tijdens hun vorige week begonnen aanval op het buurland helemaal hebben bezet. Die claim wordt dus door zowel de VS als de gouverneur van de regio weersproken.
Hoe ervaart een gewone Russische vrouw de oorlog die momenteel in buurland Oekraïne woedt?
Het Russische ministerie van Defensie heeft woensdag gemeld dat 498 Russische soldaten in Oekraïne zijn gesneuveld en nog eens 1597 van hen gewond zijn geraakt sinds het begin van de Russische militaire operatie in dat land.
Het is de eerste keer dat Moskou een cijfer heeft gegeven over zijn slachtoffers door de invasie.
Het Russische defensieministerie zei ook dat volgens Interfax meer dan 2870 Oekraïense soldaten en „nationalisten” zijn gedood, en ongeveer 3700 gewond.
Een adviseur van de Oekraïense president Volodimir Zelenski zei echter tegen persbureau Reuters het Russische dodental op 7000 te schatten, bijna vijftien keer zo hoog als het Russische cijfer. Ook meldde de adviseur dat Oekraïne „honderden” Russische soldaten gevangen heeft genomen, onder wie hoge officieren.
Giro555 organiseert maandag een speciale actie op radio en televisie waarbij geld wordt ingezameld voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Het tv-programma Samen in Actie voor Oekraïne wordt van 20.30 uur tot 23.00 uur uitgezonden op NPO 1, RTL 4 en SBS6. Het programma wordt ondersteund door de dertien regionale omroepen in Nederland.
Tijdens de tv-actie kunnen mensen inbellen om geld te doneren. Er worden dan ook diverse acties onder de aandacht gebracht.
Georgië, ooit deel van de Sovjetunie, gaat het lidmaatschap van de Europese Unie aanvragen. De regerende partij maakte bekend dat het verzoek donderdag wordt ingediend. Georgië, in het uiterste oosten van Europa, hoopt dat de aanvraag met spoed wordt behandeld, melden media.
De stap komt op een pikant moment: een andere voormalige Sovjetrepubliek, Oekraïne, wordt aangevallen door Rusland als afstraffing voor het Oekraïense streven lid te worden van de NAVO. Oekraïne wil eveneens zo snel mogelijk toetreden tot de EU.
Georgië was in een reeks conflicten verwikkeld met Moskou. Een deel van het grondgebied splitste zich af, met steun van de Russen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is zeer bezorgd over berichten over aanvallen op ziekenhuizen en andere zorgfaciliteiten in Oekraïne, zegt WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus.
De organisatie is nog druk doende de aanvallen bevestigd te krijgen. Tot nog toe is een geval bevestigd: een incident waarbij een ziekenhuis in Zjytomyr, 140 kilometer ten westen van Kiev, onder vuur kwam te liggen en vier mensen werden gedood. Volgens het Oekraïense leger zijn Russische parachutisten afgelopen nacht in Charkov geland en hebben daar een ziekenhuis aangevallen.
Ghebreyesus benadrukt dat aanvallen op gezondheidsfaciliteiten het internationaal recht schenden. Rusland heeft sinds het begin van de invasie gezegd dat burgerdoelen niet zullen worden aangevallen.
Het is de bedoeling dat door de WHO georganiseerde hulpgoederen donderdag in Polen aankomen. Het gaat om 36 ton materiaal voor noodoperaties, evenals andere medicijnen en artikelen om 150.000 mensen te voeden, aldus Ghebreyesus.
Het Duitse energiebedrijf Wintershall Dea verwacht honderden miljoenen euro’s te verliezen aan de gaspijpleiding Nord Stream 2. De Duitse regering schorste vorige week het proces van goedkeuring voor de gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland voor onbepaalde tijd. Nu het moederbedrijf van het infrastructuurproject uitstel van betaling heeft gevraagd schrijft Wintershall Dea ongeveer 1 miljard euro af op de financiering van de pijpleiding.
Wintershall Dea keurt de Russische inval in Oekraïne in scherpe bewoordingen af. Het bedrijf kondigt aan geen extra projecten voor olie- en gaswinning in Rusland meer te beginnen. Ook worden „zo goed als alle” betalingen aan Rusland stopgezet.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz besloot de ingebruikname van Nord Stream 2 vorige week stil te leggen nadat de Russische president Vladimir Poetin de onafhankelijkheid van twee afvallige regio’s in Oost-Oekraïne had erkend. Enkele dagen later begon Rusland een grootschalige aanval op Oekraïne.
Rusland zegt dat Scholz’ beslissing de relatie met Duitsland onherstelbaar zal beschadigen.
Topman Mario Mehren van Wintershall Dea spreekt van „een oorlog van agressie van de Russische president tegen Oekraïne die onze activiteiten in Rusland op hun grondvesten heeft doen schudden”.
Nord Stream 2 is in principe klaar voor gebruik. Het project was van meet af aan omstreden, omdat het de greep van Rusland op Europa zou verstevigen. Ook zou Oekraïne door Nord Stream 2 inkomsten uit de doorvoer van Russisch gas mislopen, omdat de gaspijpleiding door de Oostzee loopt.
De regering van Oekraïne is bereid om woensdagavond opnieuw te praten met Rusland over het gewapende conflict tussen de twee landen. Dat heeft het hoofd van de onderhandelingsdelegatie van Oekraïne gezegd tegen het Oekraïense persbureau UNIAN.
Het persbureau meldde niet op welk tijdstip de onderhandelingen beginnen en waar die plaatsvinden. Volgens Russische media worden de gesprekken opnieuw in Belarus gehouden en is het Kremlin ook bereid te praten.
Afgelopen maandag spraken Oekraïners en Russen bijna vijf uur lang met elkaar in de streek van Gomel, in het zuidoosten van Belarus. Voornaamste resultaat was dat beide partijen zeiden dat ze nog een keer bijeen zouden komen. President Volodimir Zelenski van Oekraïne had wel als voorwaarde gesteld dat Rusland eerst met bombardementen zou moeten stoppen, voordat over een staakt-het-vuren zou kunnen worden gesproken.
Landjepik? Rusland doet het in Oekraïne, China wil het in Taiwan. Terwijl Poetin geweld gebruikt, zet Xi vooral in op isolatie van het eiland. Of laat hij zich inspireren door Rusland en gooit hij het nu over een andere boeg?
Diverse culturele instellingen komen dit weekend in actie om geld op te halen voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Het geld dat met de actie #hArtforUkraine wordt ingezameld gaat naar Giro555, werd woensdag bekendgemaakt.
Onder de noemer Amare for Ukraine geven het Haagse cultuurhuis Amare, het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en Het Nationale Theater en Nederlands Dans Theater zaterdag een benefietconcert in Den Haag.
Daarnaast versieren Schouwburg De Lawei in Drachten, het Stedelijk Museum van Amsterdam en Theater Junushoff in Wageningen hun gebouw met de kleuren van de Oekraïense vlag. Het Nederlands Blazers Ensemble geeft op zondag 13 maart in Haarlem een benefietconcert.
De website van de actie waarop deelnemende instanties vermeld worden en waarop staat hoe culturele instellingen of particulieren zelf mee kunnen doen, is woensdagmiddag online gegaan. De lijst met deelnemers wordt elke paar uur geüpdatet.
De Europese Unie straft 22 hoge militaire functionarissen in Belarus voor hun rol in de Russische invasie van Oekraïne, blijkt uit het officiële Publicatieblad van de EU. Het gaat onder anderen om drie adjunct-ministers van Defensie en vier onderbevelhebbers van de Belarussische luchtmacht en luchtverdedigingstroepen.
De 22 mensen nemen volgens de EU allen „als hooggeplaatst lid van de Belarussische strijdkrachten deel aan de acties van Belarus ter ondersteuning van de Russische agressie tegen Oekraïne.” Belarus grenst in het zuiden aan Oekraïne en in het oosten aan Rusland. Het land staat Rusland toe zijn grondgebied te gebruiken om oorlog in Oekraïne te voeren. De EU beschouwt het regime van president Alexandr Loekasjenko als mede-agressor.
Belarus laat de Russen ballistische raketten afvuren op Oekraïne, militaire vliegtuigen via zijn luchtruim naar Oekraïne vliegen en militair personeel, zware wapens en tanks via de weg en over het spoor naar Oekraïne gaan, licht de EU toe. Ook voorzien de Belarussen in faciliteiten waar Russische militaire vliegtuigen kunnen bijtanken en waar de Russen hun wapens en andere militaire uitrusting kunnen opslaan.
Tegen Poelatov en zijn drie medeverdachten is een levenslange gevangenisstraf geëist. Vanaf maandag is het de beurt aan de advocaten voor het pleidooi. De Rus Poelatov ontkent betrokkenheid. Hij is de enige verdachte die zich laat vertegenwoordigen in de rechtbank, de andere drie hebben geen gehoor gegeven aan oproepen.
„Wij hebben lang en goed erover nagedacht of de vreselijke oorlog in Oekraïne gevolgen moet hebben voor ons optreden als advocaten van een Russisch staatsburger”, aldus zijn advocaten. „Wij kunnen, mogen en willen niet buigen voor de schendingen van rechtsstatelijke principes elders in de wereld. Ook niet wanneer dat, zoals nu, moeilijk is. Het is de taak van een strafrechtadvocaat om een verdachte bij te staan en te blijven staan ter zitting en op die manier bij te dragen aan het in stand houden van onze rechtstaat. Wij zullen dat dan ook blijven doen.”
Vlucht MH17 werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oost-Oekraïne. Bij de ramp met het toestel van Malaysia Airlines kwamen alle 298 inzittenden, onder wie veel Nederlanders, om het leven. Het is niet precies bekend waarom het vliegtuig, dat onderweg was van Schiphol naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur, werd neergehaald. Het meest waarschijnlijke scenario is dat de pro-Russische separatisten niet doorhadden dat het om een passagiersvlucht ging.
Russische miljardairs koersen, volgens de website MarineTraffic die de schepen traceert, af op de eilandengroep Malediven. De eilanden liggen ten zuidwesten van India en hebben geen uitleveringsverdrag met de VS.
Woensdag meerde bijvoorbeeld het jacht van aluminiummagnaat Oleg Deripaska aan in de haven van de hoofdstad Malé, circa 600 kilometer van de kust van India verwijderd. Deripaska’s bedrijf Rusal heeft al sinds 2018 te maken met Amerikaanse sancties. Sinds de Russische inval in Oekraïne afgelopen week wordt er door westerse landen een tsunami aan nieuwe sancties tegen Rusland afgekondigd. Een Franse minister dreigde bijvoorbeeld Russische oligarchen in Frankrijk op te sporen en al hun bezittingen in beslag te nemen.
Zondag kondigde het Witte Huis al aan dat het een nieuwe zogenoemde task force heeft belast met het identificeren en vervolgen van de Russische oligarchen. Hun tegoeden zullen worden bevroren, of het nu gaat om geld, onroerend goed of jachten. De jacht op oligarchen wordt ingegeven door de nauwe banden tussen de Russische president Vladimir Poetin en steenrijke ondernemers en eigenaars van conglomeraten, mijnen en industrieën. De miljardairs en de bestuurders in het Kremlin vormen een partnerschap die het land vooralsnog stabiel en in handen van Poetin houdt.
Het luxueuze jacht The Titan van staalmagnaat Aleksander Abramov ligt al twee dagen in de haven van Malé. En er zijn er nog zeker drie op weg. In de wateren van de Malediven vaart bijvoorbeeld het 88 meter lange jacht Nirvana van een van de rijkste Russen, Vladimir Potanin. Volgens waarnemers lagen er begin dit jaar veel Russische jachten in het Midden-Oosten aan de kade. De regering van de Malediven heeft geen commentaar op de Russische belangstelling.
Oliekartel OPEC en bondgenoten als Rusland, samen bekend als de zogeheten OPEC+, hebben woensdag afgesproken de olieproductie slechts met een kleine stap te verhogen. Daarmee houden ze vast aan eerdere afspraken, ondanks de sterk gestegen olie- en gasprijzen door de Russische aanval op Oekraïne.
De OPEC+ sprak afgelopen zomer af de productie maandelijks met 400.000 vaten per dag te verhogen. Daarmee herstellen de olielanden slechts geleidelijk hun productie. Die hadden ze in het voorjaar van 2020 drastisch verminderd om de vrije val van de olieprijzen als gevolg van de coronapandemie te stoppen.
Onder andere de Verenigde Staten had OPEC, Rusland en andere bondgenoten van het kartel zoals Kazachstan opgeroepen veel meer olie op te pompen. De olieprijzen waren voor het begin van de oorlog in Oekraïne al hoog, maar stijgen nu erg hard omdat er zorgen zijn over de toevoer uit het olierijke Rusland. Westerse sancties tegen het land zouden handelaren ook afschrikken om Russische olie te kopen.
Ruim duizend buitenlanders hebben zich inmiddels bij de regering van Oekraïne gemeld om aan de kant van het land tegen de Russen te vechten. Dat heeft de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba gemeld.
Kuleba liet weten dat de aanmeldingen uit zestien landen komen. Hij zei echter niet om welke landen het gaat.
President Volodimir Zelenski had zondag bekendgemaakt dat Oekraïne een legioen zou opzetten met vrijwilligers uit het buitenland om het land te verdedigen. Kuleba had kandidaat-vrijwilligers opgeroepen zich te melden bij de diplomatieke missie van Oekraïne in hun land. „Samen hebben we Hitler verslagen, en we zullen Poetin ook verslaan”, twitterde de buitenlandminister.
De burgemeester van Marioepol beschuldigt de Russische troepen ervan de evacuaties van burgers tegen te werken. Bij de aanvallen op de havenstad in het zuidoosten van Oekraïne vallen volgens de burgemeester veel slachtoffers.
Burgemeester Vadim Bojtsjenko vertelde op televisie dat de Russische troepen „er alles aan hebben gedaan om het vertrek van burgers te blokkeren”. De stad is naar verluidt omsingeld door het Russische leger. Marioepol is een van de steden waar nu veel zware aanvallen op worden uitgevoerd.
Marioepol, met ongeveer een half miljoen inwoners, wordt volgens Bojtsjenko non-stop aangevallen en er is geen watertoevoer meer. De burgemeester meldde geen cijfers over het aantal doden en gewonden in Marioepol sinds de Russische invasie bijna een week geleden begon.
Advocaten, docenten en studenten hebben hun toetsenbord en pen ingeruild voor kalasjnikov en molotovcocktail. Ze zijn de enige strijders niet. Achter de schermen woedt ook een heuse cyberoorlog. Hoe effectief zijn de Oekraïners daarin?
Ik ben ervoor om over te gaan tot een boycot van Russisch gas en olie, zei GroenLinks-leider Klaver maandag in het Kamerdebat over Oekraïne. Hij noemde het „onverteerbaar” dat er dagelijks zo’n 600 miljoen aan gasdollars richting de Russische Federatie stroomt. Letterlijk zei hij: „We moeten daarmee stoppen. Dat zal ongekende gevolgen hebben voor de gas- en energieprijzen in Europa, niet alleen in Nederland. Maar we moeten het doen.”
Autoproductiebedrijf VDL Nedcar moet zijn fabrieken vanaf maandag stilleggen. De zogenoemde kabelbomen die nodig zijn voor de productie van de BMW- en MINI-modellen kunnen door de oorlog in Oekraïne niet geleverd worden. Een woordvoerder van VDL zegt nog niet in te kunnen schatten hoe lang de fabriek stil blijft liggen.
VDL geeft aan met verschillende betrokken partijen in gesprek te zijn over het stilleggen van de fabriek. Naast eigen personeel werken er ook de nodige uitzendkrachten in de autofabriek in het Limburgse Born.
Vorig jaar moest VDL Nedcar ook al enkele keren korte tijd de productie staken. Dat had toen te maken met een gebrek aan computerchips, waar de auto-industrie al langer last van heeft. Ook dat speelt nog steeds een rol.
Opdrachtgever BMW geeft aan naarstig op zoek te zijn naar een andere leverancier voor de benodigde spullen. Meerdere Europese fabrieken van de Duitse autoproducent zijn ook getroffen door onderdelentekorten als gevolg van de oorlog in Oekraïne.
De maandelijkse test met de sirene gaat maandag gewoon door, ook nu het oorlog is in Oekraïne. Het ministerie van Justitie en Veiligheid gaat hierover communiceren en zal daarbij benadrukken dat mensen zich geen zorgen hoeven te maken.
De Veiligheidsregio’s zijn gevraagd het reguliere testalarm ook extra onder de aandacht te brengen.
Maandag 7 maart is de eerste maandag van de maand, waarop in heel Nederland de sirenes worden getest. Vanwege de oorlog in Oekraïne zouden mensen daarvan kunnen schrikken. Door de test extra onder de aandacht te brengen hoopt het ministerie dit te voorkomen.
ING doet geen nieuwe zaken meer met Russische bedrijven. Dat heeft de bank besloten vanwege de oorlog in Oekraïne. Om geld te sturen naar dat land vraagt ING de komende tijd geen commissie. De bank blijft ook open voor zijn klanten in Oekraïne. Verder doneert ING 3 miljoen euro aan Unicef.
Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp heeft woensdag gebeld met Ruslan Stefanchuk, de voorzitter van het Oekraïense parlement. De voorzitter van de Verkhovna Rada vroeg de Kamer via Bergkamp om steun voor een „snelle EU-kandidatuur” van zijn land, en bepleitte het instellen van een no-flyzone boven Oekraïne.
Daarnaast vroeg hij de Kamer om een vredesmissie van de Verenigde Naties te steunen „met, indien mogelijk, een Nederlandse bijdrage aan de ‘blauwhelmen’”, meldt de Tweede Kamer. Bergkamp heeft de vragen doorgegeven aan de commissie voor Buitenlandse Zaken en het kabinet.
Het videogesprek vond plaats op verzoek van Stefanchuk, die ook met andere Europese collega’s over zijn verzoeken spreekt. Bergkamp heeft Stefanchuk en de Oekraïense burgers „veel sterkte en kracht” toegewenst.
Sinds het begin van de Russische aanval op Oekraïne bijna een week geleden zijn 2000 burgers om het leven gekomen. Dit meldden de autoriteiten en hulpdiensten van het land woensdagmiddag in Kiev.
De Russische aanval op Oekraïne begon heel vroeg in de morgen van donderdag 24 februari. Aanleiding was volgens Moskou de toestand in het oosten van Oekraïne waar het net twee gebieden van separatisten als onafhankelijk had erkend. Daar zijn ook burgerslachtoffers gevallen, maar het is niet bekend hoeveel. Volgens de Oekraïense regering zijn duizenden Russen gesneuveld. Het is niet bekend hoeveel militairen er aan beide zijden zijn omgekomen.
Rusland is opgerukt in het noorden tot de rand van Kiev en heeft in het oosten en noordoosten grensgebieden ingenomen. Charkov, de tweede stad van Oekraïne ligt onder vuur. In het zuiden zijn Russische troepen vanuit de Krim opgerukt naar de havenstad Cherson aan de rivier de Dnjepr en bedreigen ze oostelijker de stad Marioepol aan de Zee van Azov.
Het gebouw van de gemeenteraad in Charkov is getroffen door een Russische raket, aldus de plaatsvervanger van de regionale gouverneur. De tweede stad van Oekraïne is al enkele dagen het doelwit van zware aanvallen.
Het Oekraïense leger heeft gezegd er in Charkov „een voortdurende strijd is tussen de indringers en de Oekraïners”, na de landing van Russische parachutisten.
Volgens een adviseur van de Oekraïense binnenlandminister zijn in Charkov „praktisch geen gebieden meer zijn” die niet zijn geraakt door artillerie. De Britse inlichtingendiensten bevestigen dat de stad te maken heeft met „intensieve lucht- en artillerieaanvallen”.
De regionale gouverneur maakte woensdagochtend bekend dat in Charkov binnen een dag zeker 21 mensen waren omgekomen. Nog even later meldden de hulpdiensten vier doden bij beschietingen in de oostelijke stad met circa 1,4 miljoen inwoners.
De toekomstige regering van Oekraïne moet alle bevolkingsgroepen in het land vertegenwoordigen, aldus de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Hij zei dit in gesprek met de nieuwszender al-Jazeera. De regering moet worden gekozen, maar moet iedereen vertegenwoordigen. De uitspraken volgen op een Russische inval in Oekraïne die een week geleden is begonnen.
Rusland stelt dat sinds pro-westerse Oekraïners in 2014 de macht grepen in Kiev, de Russischtalige Oekraïners en/of etnische Russen worden gediscrimineerd en vervolgd. Ongeveer driekwart van de bevolking is etnisch Oekraïens en rond de 18 procent Russisch. Russisch wordt veel gesproken als eerste taal in het oosten en zuiden van het land. Daarnaast leven er nog meer nationaliteiten inclusief Polen en Roemenen.
De val van de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj in 2014 was volgens het Westen het gevolg van een volksopstand die was ontstaan toen hij zich afkeerde van de Europese Unie. In Russische ogen was het een vooral door Amerikanen bekokstoofde staatsgreep. Die werd volgens Rusland onder meer uitgevoerd met behulp van extreemrechtse milities. Die bestaan nog steeds volgens het Kremlin dat daarom Oekraïne nu wil ‘denazificeren’.
Het op Rusland gerichte oosten van het land kwam in 2014 in opstand en twee regio’s scheidden zich af. Rusland erkende die twee recent als onafhankelijke republiekjes en stelt nu dat die met militair ingrijpen moeten worden beschermd tegen onder meer de extreemrechtse milities.
Steeds meer Oekraïense vluchtelingen vinden hun weg naar Ter Apel. Tussen maandag en dinsdag meldden 62 Oekraïners zich bij het asielzoekerscentrum in de Groningse gemeente. Van hen vroeg ongeveer de helft asiel aan, de rest wilde informatie hebben over verblijf in Nederland, aldus een woordvoerder van de Immigratie- en Naturalisatiedienst.
Eerder klopten 80 Oekraïners aan in Ter Apel, daar zijn er nu dus 62 bijgekomen. Ook van de eerdere groep vroeg niet iedereen asiel aan.
Oekraïners kunnen vrij reizen naar Nederland en hier 90 dagen verblijven. Zij hoeven zich dus niet te melden. Daardoor is het vooralsnog onduidelijk hoeveel Oekraïners sinds de Russische invasie hierheen zijn gekomen.
De Europese Commissie verbiedt met onmiddellijke ingang de toegang in de EU tot vijf zenders van het aan de Russische staat gelieerde televisienetwerk RT en persbureau Sputnik. De strafmaatregel is woensdag verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie en is daarmee meteen van kracht. De gestrafte media zijn volgens de EU instrumenten van het Kremlin om Russische propaganda in de oorlog tegen Oekraïne te verspreiden.
De wettelijke maatregel geldt voor de transmissie en distributie via satelliet, kabel, onlinevideokanalen en zowel nieuwe als bestaande apps. De nationale mediatoezichthouders zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en handhaving van de sanctie. Voor Nederland is dat het Commissariaat voor de media. Meerdere grote techbedrijven, waaronder Google, Facebook (Meta), Twitter, YouTube en het Chinese TikTok hebben hun medewerking aan het verbod al toegezegd of al maatregelen genomen om RT of Sputnik te blokkeren.
Nederlandse noodhulp gaat woensdag richting Oekraïne. Het gaat om medicijnen, medische hulpgoederen en apparatuur. Het transport gaat eerst richting Polen, daar worden de goederen overhandigd, laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
Nederland stuurt onder meer medische kleding, waaronder 10.000 paar handschoenen, 10.000 jassen en 50.000 mondmaskers. Ook gaan er antibiotica en pijnstillers naar Oekraïne. De medicijnen en hulpmiddelen komen van het ministerie van Volksgezondheid. Een private zorgpartij heeft benodigdheden voor infusen en bloedtransfusies gedoneerd.
„De goederen zijn bedoeld om de Oekraïense bevolking te ondersteunen en medische zorg te kunnen blijven verlenen in deze moeilijke omstandigheden”, aldus het ministerie.
De Europese Unie sluit zeven Russische banken af van het internationale betaalsysteem SWIFT. De beslissing is verschenen in het Publicatieblad van de EU en de strafmaatregel in verband met de Russische invasie van Oekraïne gaat daarmee direct in.
Het gaat om Vnesheconombank (VEB), Bank Rossiva, Sovcombank, Bank Otkritie, Novikombank, Promsvyazbank en VTB BANK. Via SWIFT wordt geen geld overgemaakt. Het is een elektronische financiële berichtendienst tussen duizenden banken uit ongeveer tweehonderd landen, waarmee onder meer het grensoverschrijdend betalingsverkeer gemakkelijker wordt gemaakt. Dagelijks gaan er miljoenen betaalinstructies door het netwerk.
VluchtelingenWerk Nederland lanceert woensdag een platform waar mensen terechtkunnen die Oekraïners en andere vluchtelingen in Nederland willen steunen. Op nederlandvoorvluchtelingen.nl wil VluchtelingenWerk inzichtelijk maken waar mensen met vraag en aanbod terechtkunnen, meldt de organisatie.
Op het platform is ook actuele informatie te vinden over de opvang van Oekraïners en staat een poster die mensen kunnen downloaden en op hun raam kunnen plakken om te laten zien dat zij Oekraïense en andere vluchtelingen „een warm hart toedragen”, aldus Vluchtelingenwerk Nederland.
Volgens de organisatie is duidelijk dat Nederland Oekraïense vluchtelingen met open armen wil ontvangen. Voorzitter van VluchtelingenWerk Nederland Frank Candel noemt de steun vanuit de samenleving voor Oekraïense vluchtelingen overweldigend en hartverwarmend. „Bij alle hulporganisaties staat de telefoon roodgloeiend. Het aanbod vanuit de samenleving is enorm”, aldus de hulporganisatie.
Zo willen veel Nederlanders een kamer aanbieden aan een vluchteling, vrijwilligerswerk doen of spullen brengen. „Allerlei hulporganisaties en overheidsinstanties maken hier nu afspraken over en zetten de bijbehorende logistiek op. Zodra de eerste Oekraïense vluchtelingen in de opvang terechtkomen zal duidelijk worden waar zij precies behoefte aan hebben”, meldt VluchtelingenWerk Nederland.
De organisatie geeft aan dat Oekraïense vluchtelingen, in tegenstelling tot andere vluchtelingen, zonder visum legaal in Nederland mogen blijven. „Het is daarom voor de meeste Oekraïners niet nodig om asiel aan te vragen. Maar ze hebben wel opvang en voorzieningen nodig.”
Premier Mark Rutte heeft woensdag telefonisch overlegd met president Volodimir Zelenski van Oekraïne. Ze spraken volgens de premier onder meer over het belang om zoveel mogelijk bewijzen te verzamelen van mogelijke oorlogsmisdaden. Nederland gaat ook meer militaire hulp geven aan Oekraïne.
Rutte twitterde na het gesprek dat „steeds meer Oekraïense burgers en civiele doelen worden getroffen”. Nederland heeft een miljoen euro vrijgemaakt zodat in Oekraïne kan worden begonnen met het verzamelen van bewijzen. Een VN-commissie moet hier onderzoek naar gaan doen.
De belaagde regering in Kiev beschuldigt de Russische invasiemacht van systematische misdaden tegen de burgerbevolking. Ze beschuldigt de Russische strijdkrachten onder meer van het gebruik van clustermunitie en het beschieten van woonhuizen.
Het Nederlandse kabinet kijkt ook naar verdere wapenhulp aan Oekraïne. Daar zou snel duidelijkheid over komen. Eerder stuurde Nederland scherpschuttersgeweren, radarapparatuur, Stinger-luchtdoelraketten, antitankwapens, helmen en scherfvesten. Het „merendeel” van deze middelen is inmiddels overgedragen aan de Oekraïense strijdkrachten, meldt Defensie.
Zelenski dankte Rutte woensdag voor de „substantiële defensieassistentie”.
De EU-ambassadeurs zijn het in Brussel eens geworden over sancties tegen hoge functionarissen en militairen in Belarus. Dat tweet de Franse ambassadeur en wordt door meerdere diplomatieke bronnen in Brussel bevestigd. Het land dat aan Oekraïne en Rusland grenst wordt door de EU beschouwd als mede-agressor in de oorlog van Rusland tegen Oekraïne.
Maandag zei minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in de Tweede Kamer tijdens het Oekraïnedebat dat Nederland wil dat de sancties die voor Rusland zijn afgekondigd ook gaan gelden voor Belarus. President Aleksandr Loekasjenko stelde onder meer zijn grondgebied open zodat Russische militairen konden oprukken naar de Oekraïense hoofdstad Kiev.
De Britse regering heeft dinsdag al sancties opgelegd aan vier hoge defensiefunctionarissen, onder wie de chef van de generale staf. Ook twee militaire ondernemingen worden door de Britten aangepakt.
De regering van Belarus heeft al langer te maken met EU-sancties omdat de presidentsverkiezing in 2020 volgens Brussel oneerlijk is verlopen en opposanten massaal in de gevangenis worden gestopt.
Meer dan 5300 vluchtelingen uit Oekraïne hebben zich bij de Duitse autoriteiten gemeld. De regering benadrukt bij het delen van die cijfers dat er geen reguliere grenscontroles zijn, wat betekent dat mogelijk „aanzienlijk” meer mensen in Duitsland zijn aangekomen.
In totaal zijn volgens de Verenigde Naties bijna 836.000 mensen Oekraïne ontvlucht vanwege de Russische invasie. Bijna een half miljoen mensen zijn de grens naar Polen overgestoken. Een deel reist door naar andere landen, waaronder Duitsland.
Het aantal vluchtelingen dat Oekraïne heeft verlaten stijgt snel. Dinsdagmiddag ging het nog om zo’n 677.000 personen, aldus VN-vluchtelingencommissaris Filippo Grandi. Hij pleitte diezelfde dag voor gelijke behandeling voor iedereen die het land probeert te verlaten, na berichten over racisme tegen mensen met een niet-westerse afkomst.
De Europese Commissie wil vluchtelingen uit Oekraïne die naar de EU komen een tijdelijke, beschermde status geven. Ze krijgen met minder formaliteiten aan de grenzen van Oekraïne met de EU-landen te maken, kunnen zonder asielprocedure minstens een jaar in de EU verblijven en krijgen ook het recht op werk en toegang tot noodzakelijke voorzieningen als school of medische zorg. De EU-lidstaten moeten het voorstel eerst nog goedkeuren.
Nu al kunnen burgers uit het door Rusland aangevallen land dankzij een verdrag met de EU tot negentig dagen in de EU blijven. Uitbreiding van die periode tot een jaar en zo nodig nog twee keer zes maanden kan door een speciale regeling te activeren. Die werd na de oorlog in Joegoslavië ontworpen om de verwachte stromen vluchtelingen op te vangen, maar werd nooit gebruikt. Volgens schattingen kan de EU tot 7 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne verwachten. Volgens voorzitter Ursula von der Leyen zijn „allen die vluchten voor Poetins bommen welkom” in de EU. „We zullen hen die een schuilplaats zoeken beschermen.”
De commissie roept lidstaten ook op om humanitaire redenen flexibel met de toegangsformaliteiten aan de grens om te gaan. Door gebruik te maken van een uitzonderingsregel kunnen bijvoorbeeld Oekraïense vluchtelingen worden toegelaten die geen paspoort meer hebben. Ook kunnen huisdieren zonder veel problemen worden toegelaten, vindt de commissie. Er zijn vier EU-landen die grenzen aan Oekraïne: Polen, Hongarije, Roemenië en Slowakije.
De EU-ministers van Binnenlandse Zaken overleggen donderdag in Brussel over het voorstel.
Rusland voert een bloedige oorlog tegen Oekraïne. Op papier is Kiev geen partij voor Moskou. De Oekraïners bieden echter ongekend fel verzet.
Als Russische staatshackers de komende tijd een grote cyberaanval uitvoeren vanwege de oorlog in Oekraïne, kan die ook gevolgen hebben voor Nederlandse zorginstellingen. Daarvoor waarschuwt Z-CERT, een organisatie voor de beveiliging van computersystemen in de zorg.
Volgens Z-CERT is de kans klein „dat Rusland direct Nederlandse zorginstellingen aanvalt”. Het is wel mogelijk dat ze worden geraakt door de aanvallen op andere organisaties of bedrijven, waar de Nederlandse zorginstellingen klant zijn. Dat kan bijvoorbeeld een softwareleverancier zijn.
In 2017 werden ziekenhuizen in de Verenigde Staten getroffen door de vermoedelijk Russische gijzelsoftware NotPetya. In datzelfde jaar werden tienduizenden computers, MRI-scanners, koelkasten voor bloed en andere apparaten in Britse ziekenhuizen vergrendeld door de gijzelsoftware WannaCry. Die aanval wordt aan Noord-Korea toegeschreven.
Z-CERT adviseert zorginstellingen die banden hebben met collega’s in Oekraïne of Rusland om extra alert te zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld valse mails met schadelijke software binnenkrijgen, die zogenaamd verstuurd zijn door zakenpartners daar.
De Franse president Emmanuel Macron spreekt woensdagavond om 20.00 uur de bevolking toe over de strijd in Oekraïne. Hij sprak de Fransen 24 februari al toe over de Russische inval in het buurland Oekraïne en zei toen dat hij de natie op de hoogte zou houden. Macron heeft geprobeerd een bemiddelende rol te spelen in het Oekraïens-Russische conflict, onder meer met telefoontjes naar zijn ambtgenoten Vladimir Poetin (Rusland) en Volodimir Zelenski (Oekraïne).
De Amerikaanse president Joe Biden noemde Poetin in zijn ‘troonrede’ in het parlement woensdag een dictator die volkomen geïsoleerd is geraakt.
Donderdag is het een week geleden dat het Russische leger Oekraïne binnenviel. Vastgesteld kan worden dat „de oorlog alleen maar verliezers kent.” Dr. Ulrich Schmid, die als slavist en professor voor Russische cultuur en maatschappij is verbonden aan de universiteit van St. Gallen in Zwitserland, had net als andere deskundigen geen open oorlog in het oosten van Europa verwacht. „Toen ik het vorige week donderdagochtend hoorde was ik ontzet, want je wist: dit zou leiden tot een ramp.”
Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), denkt dat de tegen Rusland ingestelde sancties precies doen waarvoor ze bedoeld zijn. Aan de ene kant hebben de maatregelen een verlammend effect op de financiële zaken in Rusland. Aan de andere kant hebben de sancties een „zeer beperkt effect” op markten, financiële transacties en de financiële wereld buiten Rusland.
Knot benadrukt dat beleidsmakers goed hebben moeten nadenken over het nemen van maatregelen, zoals Russische banken uitsluiten van het interbancaire betalingssysteem SWIFT. Volgens de DNB-baas moet bij dit soort zware sancties altijd goed gekeken worden hoe je de consequenties voor „onschuldige omstanders en dergelijke” kunt minimaliseren. Daar is volgens hem goed gehoor aan gegeven.
Knot wijst er verder op dat de effectiviteit van de sancties groter wordt naarmate het bereik van de sancties groter is. Het is volgens Knot niet aan hem om te beslissen over het eventueel verder verzwaren van de sancties, zoals bijvoorbeeld het uitsluiten van meer banken van SWIFT. Wat volgens hem ook niet vergeten moet worden is dat er nog een energiekwestie speelt, omdat veel landen bijvoorbeeld afhankelijk zijn van Russisch gas. „Het is aan politici om dat af te wegen tegen het sterkere signaal met een breder bereik”, aldus Knot.
Knot stelt dat de directe risico’s van bedrijven en banken in Rusland al voor de oorlog in Oekraïne beperkt waren. Volgens hem gaat het doorgaans om een erg klein deel van het werkkapitaal. Daarmee zal de impact van een eventueel faillissement van het Russische banksysteem volgens Knot beperkt zijn. Hij voegde daar wel direct aan toe dat de precieze impact pas duidelijk wordt als dit ook echt aan de hand zou zijn. Hij erkent dat sommige banken, met name die met een grotere blootstelling aan Rusland, harde klappen hebben gekregen. „Maar niet zo zwaar dat we ons zorgen zouden maken over het systeem.”
Verder wijst Knot er ook op dat toezichthouders al langere tijd goed kijken naar de geldstromen in crypto’s. Via de digitale valuta zouden sancties mogelijk omzeild kunnen worden. Knot erkent dat crypto’s daarin een risico kunnen vormen. „Regeringen kunnen regelgeving opleggen en handhaven voor het bezit van crypto’s op gecentraliseerde beurzen, maar daarbuiten is er veel mogelijk”, aldus Knot. Maar de toezichthouder kijkt ook steeds meer naar hiaten in de regelgeving die kunnen worden uitgebuit.
Rusland is nog steeds bereid woensdagavond verder te praten met Oekraïne over beëindiging van de conflicten. Het Kremlin heeft laten weten dat een delegatie naar Belarus gaat en daar wacht op Oekraïense gezanten.
Het Russische persbureau TASS berichtte later dat een functionaris van de Oekraïense regering heeft gezegd dat er woensdag inderdaad een tweede gespreksronde komt. Russische media meldden dinsdag al dat Oekraïne een delegatie zou sturen, maar dat werd later tegengesproken.
Afgelopen maandag spraken Oekraïners en Russen bijna vijf uur lang met elkaar in de streek van Gomel, in het zuidoosten van Belarus. Voornaamste resultaat was dat beide partijen zeiden dat ze nog een keer bijeen zouden gaan komen. Dinsdag berichtten Oekraïense en Russische media dat de tweede gespreksronde woensdag is. Maar de komst van een Oekraïense delegatie bleef onzeker.
President Volodimir Zelenski van Oekraïne heeft geëist dat Rusland eerst stopt met bombardementen. Voorts werd uit Kiev gemeld dat Oekraïne overweegt verder te praten „afhankelijk van wat er wordt besproken” of de agenda.
De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov zei in een vraaggesprek met nieuwszender al-Jazeera dat hij vreest dat Oekraïne „opgehitst door de VS aarzelt te komen onderhandelen. Het Westen weigert met ons te praten over een nieuwe veiligheidsstructuur voor Europa, wat in de ogen van Lavrov „Oekraïens-Russische onderhandelingen bemoeilijkt”. Onderdeel van de nieuwe machts- en veiligheidsverhoudingen zou volgens het Kremlin een gedemilitariseerd Oekraïne moeten zijn dat nooit lid van de NAVO wordt en daarnaast erkenning van de Krim als Russisch grondgebied.
Lavrov heeft zich elders ook angstig uitgelaten over de westerse bedreiging van zijn land. Hij hamerde erop dat Oekraïne geen kernwapens mag krijgen. Hij waarschuwde dat die in een nieuwe wereldoorlog zullen worden gebruikt en dat de Derde Wereldoorlog verwoestend zal zijn. Lavrov is daarnaast niet onder de indruk van de vele sancties tegen Rusland: „We hebben veel vrienden en we kunnen niet worden geïsoleerd.”
Rusland slaagt er steeds minder in om zijn olie te verkopen. Hoewel er geen sancties zijn ingesteld die de handel in Russische olie beperken, lijken handelaren toch geen zaken met het land te willen doen. Oliehandelaar Trafigura slaagde er dinsdag niet in om kopers te vinden voor ruwe Oeral-olie, ondanks een korting van een kleine 19 dollar per vat ten opzichte van de gangbare internationale prijzen.
Het grote probleem bij de aankoop van Russische olie is het vervoer. Veel eigenaren van olietankers nemen geen risico en willen eerst duidelijkheid over mogelijke sancties. Ook is de situatie op de Zwarte Zee gevaarlijk vanwege de oorlogshandelingen daar. Die houding kan een grote klap zijn voor Rusland, want twee derde van alle ruwe olie die het land produceert wordt per schip vervoerd. Handelaren tonen zich daarnaast bezorgd om de negatieve publiciteit die het handelen in Russische olie ze kan opleveren.
De situatie rond de Russische olie is een deel van de verklaring voor de sterk stijgende olieprijzen. Brentolie, de maatstaf voor olie uit Europa, Afrika en het Midden-Oosten, steeg woensdag haast 6 procent, tot boven de 111 dollar per vat van 159 liter. Amerikaanse WTI-olie kost rond 109,50 dollar per vat na een vergelijkbare stijging.
Later woensdag beslist de OPEC+, de organisatie van olie-exporterende landen en enkele bondgenoten als Rusland, of de olieproductie verder wordt verhoogd. De vraag is of dat kan, want onder meer OPEC-leden Irak en Nigeria slagen er nu al niet in om genoeg olie te produceren om aan hun quota te voldoen. Alleen Saudi-Arabië en enkele andere Golfstaten hebben genoeg productiecapaciteit om nog flinke hoeveelheden extra olie op te pompen.
De militaire operatie van Rusland in Oekraïne raakt ook de protestantse kerken in Rusland. Veel bisschoppen en voorgangers roepen op tot vrede, maar tot scherpe veroordelingen komt het tot dusver niet.
De gevangenzittende Russische oppositievoerder Aleksej Navalni heeft opgeroepen tot dagelijks protest in Rusland tegen de Russische invasie in buurland Oekraïne, meldt zijn woordvoerder op Twitter. De beweging rond de Kremlin-criticus riep de Russen onlangs al op tot burgerlijke ongehoorzaamheid.
Navalni, die geldt als de belangrijkste politieke tegenstander van president Vladimir Poetin, had vorige week in een videoboodschap laten weten dat hij de oorlog volstrekt afkeurt. Volgens Navalni voert Poetin de militaire campagne om te verhullen „hoe de Russen worden bestolen” en om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen van het land, met name de economische neergang.
De afgelopen dagen vonden er in meerdere plaatsen in Rusland betogingen plaats tegen de invasie. Volgens een burgerrechtenbeweging werden veel deelnemers gearresteerd.
De ambassade van Oekraïne in Nederland laat weten „dankbaar” te zijn voor de Nederlandse steun aan en solidariteit met het land. Ook is de ambassade „onder de indruk” van het aantal mensen dat zich wil voegen bij het vreemdelingenlegioen dat de Oekraïense president Volodimir Zelenski wil oprichten.
„Er is geen grotere daad van moed en meer betekenisvolle uiting van Europees patriottisme dan om schouder aan schouder te staan met het leger van Oekraïne, dat dapper vecht voor het verdedigen van de Europese vrijheid en waarden”, aldus een staflid van de ambassade in een verklaring.
Eerder deze week meldde de ambassade dat Nederlanders zich aanmelden om mee te vechten in een Oekraïens vreemdelingenlegioen. Hoeveel en welke mensen mee willen doen met de verdediging van het land tegen de invasie van de Russen kan de ambassade woensdag niet zeggen, „vanwege de gevoeligheid van het onderwerp en de wetgeving rond de bescherming van persoonsgegevens. Elke informatie in de media over het aantal vrijwilligers is pure speculatie”, aldus het staflid.
Dinsdag meldden meerdere zaken die legerspullen verkopen dat er grote vraag is naar onder meer kogelwerende vesten en helmen. De kopers willen de legerkleding opsturen naar Oekraïne of er zelf mee deelnemen aan de oorlog, zo constateren de winkels desgevraagd. Een woordvoerder van het Veteranen Platform laat weten „nog geen enkele indicatie” te hebben dat er veteranen mee gaan vechten in Oekraïne.
De Europese gasprijs is woensdag naar een nieuwe recordstand gestegen. Op de toonaangevende beurs van Amsterdam schoot de prijs tot 60 procent omhoog naar 194 euro per megawattuur. Zorgen over de levering van voldoende gas zorgen daarvoor. Zo zijn sancties op Russisch gas een mogelijkheid, net als beschadigingen aan pijplijnen in Oekraïne. Op de vorige piek in december was gas net geen 181 euro per megawattuur waard.
De prijs van tarwe is sinds de Russische invasie van Oekraïne enorm gestegen. Oekraïne is een grote exporteur van graan naar de rest van Europa en door de inval is de export tot stilstand gekomen. Rusland is de grootste exporteur ter wereld en dat land wordt getroffen door westerse sancties. De prijs van graan heeft inmiddels het hoogste niveau bereikt sinds 2008.
De afgelopen maand is de prijs met meer dan 30 procent gestegen. Daardoor zullen veel producten waarin tarwe is verwerkt duurder worden, zoals brood, noedels en koekjes.
Rusland en Oekraïne zijn samen goed voor meer dan een kwart van de wereldwijde export van tarwe en voor ongeveer een vijfde van de verkoop van maïs. De prijzen van tarwe en maïs gingen woensdag, net als een dag eerder, stevig omhoog op de beurs in Chicago.
Bijna 6000 Russische militairen zijn afgelopen week in Oekraïne om het leven gekomen, meldt de Oekraïense president Volodimir Zelenski in een nieuwe videoboodschap. Volgens hem kan Rusland de oorlog in zijn land niet winnen met „bommen en raketten”.
Rusland erkent dat er onder zijn troepen doden en gewonden zijn gevallen, maar heeft tot dusver geen aantallen gemeld. Bij de invasie in Oekraïne zijn tienduizenden Russische manschappen betrokken.
Zelenski reageerde ook op de Russische raketaanval bij het Holocaust-monument in Kiev. „Deze aanval bewijst dat voor veel mensen in Rusland ons Kiev absoluut buitenlands is”, aldus de president. „Ze weten niets over Kiev, over onze geschiedenis. Maar ze hebben allemaal de opdracht om onze geschiedenis uit te wissen, ons land uit te wissen, ons allemaal uit te wissen.”
De president, zelf van Joodse afkomst, heeft Joden wereldwijd opgeroepen niet te stil te blijven. „Nazisme ontstaat in stilte. Dus schreeuw over de dood van burgers. Schreeuw over de moorden op Oekraïners.”
Vanuit de stad Zjitomir in het noorden van Oekraïne meldt de Joods-christelijke voorganger ds. A. Margulis dat de afgelopen nacht tien huizen door brand zijn verwoest als gevolg van beschietingen door het Russische leger. In een van de huizen woonde een vrouw die betrokken is bij de gaarkeukens van de gemeente van ds. Margulis, die financieel worden gesteund door de Gereformeerde Gemeenten.
„Gode dank dat ze op dat moment niet thuis was,” meldde ds. Margulis woensdagmorgen. „De hulpdiensten zijn nog ter plaatse, maar we weten nu al dat er twee mensen zijn gedood en zestien gewond. Er zijn zes volwassenen en zes kinderen uit een schuilkelder gered. Bij een naburig ziekenhuis liggen door de explosie alle ramen eruit. De kraamkliniek is beschadigd, maar alle vrouwen en kinderen zijn in veiligheid. We zijn geschokt door de recente gebeurtenissen, maar danken de Heere dat Hij ons deze nacht deed overleven.”
Mocht Rusland in een reactie op de westerse sancties besluiten om de gaskraan dicht te draaien, dan is Duitsland voorbereid. Dat zei minister van Economische Zaken Robert Habeck van de grootste economie van Europa op radiozender Deutschlandfunk.
Volgens Habeck is Duitsland voor deze winter en komende zomer wel gered. Voor de volgende winter zouden nog wel voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden. Daarbij wees hij ook naar geplande nieuwe wetgeving om ervoor te zorgen dat de gasopslag voor de winter vol is.
„We nemen dus ook voorzorgsmaatregelen voor het ergste scenario, dat zich overigens nog niet heeft voorgedaan omdat de Russen leveren”, zei hij. Hij voegde eraan toe dat Berlijn in het ergste geval kolencentrales stand-by en misschien zelfs draaiende kan houden, al wil het land op de middellange termijn overstappen op hernieuwbare energiebronnen.
De Russische centrale bank heeft rentebetalingen aan buitenlandse eigenaars van roebelobligaties, de zogenoemde OFZ’s verboden. Volgens de toezichthouder gaat het om een tijdelijke stap om de markten te ondersteunen in de nasleep van de internationale sancties. De vrees bestaat dat buitenlandse investeerders massaal hun bezittingen afbouwen.
De centrale bank gaf de instructie als onderdeel van een pakket maatregelen zoals de bevriezing van de verkoop van lokale effecten door buitenlanders. Niet-Russische beleggers die begin februari bijna 3 biljoen roebel (26 miljard euro) aan waardepapieren bezaten, kunnen deze nu niet te gelde maken.
De centrale bank heeft niet gezegd hoelang het verbod zal duren. Maandag meldde persbureau Interfax dat de tijdelijke opschorting een half jaar van kracht zal zijn, tenzij de toezichthouder het verbod voortijdig opheft. Het besluit onderstreept volgens kenners hoe snel Ruslands geloof in de vrije markt is afgebrokkeld sinds de invasie in Oekraïne.
De politieke leiders van Taiwan doneren elk een maandsalaris om humanitaire hulp aan Oekraïne mogelijk te maken. Het gaat om president Tsai Ing-wen, vicepresident William Lai en premier Su Tseng-chang.
Het geld wordt overgemaakt naar een Taiwanese organisatie die zich inzet voor Oekraïne. Volgens een ingewijde zal de president ongeveer 400.000 Taiwanese dollar (circa 12.900 euro) doneren.
Tsai heeft haar bewondering uitgesproken voor de toewijding van het Oekraïense volk „om hun vrijheid en democratie te beschermen”. Ook zei ze dat Taiwan net als Oekraïne „in de frontlinie van de strijd voor democratie staat”. Taiwan ziet zichzelf als een onafhankelijke staat, maar heeft te maken met dreiging vanuit China. Peking ziet het eiland namelijk als een afvallige provincie.
De regering in Taipei kondigde vorige week aan zich aan te sluiten bij de westerse sancties tegen Rusland. Taiwan stuurde eerder deze week een eerste lading medische benodigdheden naar Oekraïne.
De Oekraïense havenstad Cherson is volgens het Russische ministerie van Defensie in zijn geheel ingenomen door Russische troepen. De stad met 285.000 inwoners ligt aan de rivier de Dnjepr, vlak bij de Zwarte Zee. Cherson is de eerste grote regionale hoofdstad die de Russen tijdens hun donderdag begonnen aanval op het buurland helemaal bezetten, als de claim klopt.
De Oekraïense gouverneur van Cherson stelde woensdag dat de stad helemaal omsingeld is en sprak niet over de inname van de stad. Wel werden er eerder door de gemeente mededelingen gedaan dat Russische troepen de haven en het station hadden veroverd tijdens hevige gevechten waarbij tientallen doden zijn gevallen.
Het Russische leger heeft woensdag laten weten dat het leven in Cherson normaal verloopt. Ook het openbaar vervoer rijdt er zoals gebruikelijk.
De hoofdstad Kiev wordt ondertussen vanuit het noordwesten en noordoosten door een grote Russische troepenmacht bedreigd. Ook voeren de Russen aanvallen uit op onder meer het centrum van de tweede stad van het land, Charkov, die omsingeld lijkt.
Prijsvechter Wizz Air heeft 100.000 gratis tickets beschikbaar gesteld voor Oekraïense vluchtelingen. Zij kunnen een korte vlucht boeken uit Polen, Slowakije, Hongarije of Roemenië. Naar die aangrenzende landen zijn honderdduizenden Oekraïners gevlucht sinds de Russische invasie.
Wizz Air vloog tot het laatste moment nog op Oekraïne, ondanks de dreigende inval. Toen het luchtruim werd gesloten stonden er nog vier toestellen van de vliegtuigmaatschappij aan de grond in het land. Op het moment dat de oorlog begon had het van oorsprong Hongaarse bedrijf nog personeel in Oekraïne.
Doorgaans vliegt Wizz Air naar veel bestemmingen in met name Oost-Europa. Zo werden er ook vluchten tussen Oekraïne en Eindhoven uitgevoerd. Wizz Air vliegt voorlopig ook niet naar Rusland, net als onder meer KLM.
Door de beschietingen in Charkov zijn in 24 uur zeker 21 doden en 112 gewonden gevallen, meldt de regionale gouverneur Oleg Sinegoebov woensdag. Bij de tweede stad van Oekraïne, dicht bij de grens met Rusland, vinden al dagenlang hevige gevechten plaats.
De autoriteiten zeggen dat Russische raketten woonwijken en een gebouw van de regionale overheid hebben geraakt, in het centrum van Charkov. Volgens berichten uit de stad hebben Russische troepen ook een militair medisch centrum aangevallen en heeft het Oekraïense leger zes Russische tanks ingenomen. Die informatie kon niet onafhankelijk worden bevestigd.
Door de oorlog in Oekraïne zijn inmiddels meer dan 450.000 mensen naar buurland Polen gevlucht. De afgelopen tijd zijn dagelijks rond de 100.000 mensen de grens overgestoken, aldus de Poolse binnenlandminister tegen de Poolse zender Radio Zet.
De meeste vluchtelingen uit Oekraïne reizen naar Polen, waar voor de Russische invasie van vorige week al 1,5 miljoen Oekraïners woonden. Niet iedereen blijft daar na aankomst. Een deel reist door naar andere landen in de Europese Unie.
Russische soldaten vielen Oekraïne vorige week binnen. Er zijn geen aanwijzingen dat er een einde komt aan het Russische offensief. De Verenigde Naties vrezen dat in „de komende weken” tot wel 4 miljoen Oekraïners hun land zullen proberen te verlaten.
De Wereldbank werkt aan een steunpakket voor Oekraïne van 3 miljard dollar, omgerekend 2,7 miljard euro. Daarvan moet minstens 350 miljoen dollar aan onmiddellijke steun worden vrijgemaakt.
Dat zei de Wereldbank in een gezamenlijke verklaring met het Internationaal Monetair Fonds (IMF). „We zijn diep geschokt en betreurd door de verwoesting die de oorlog in Oekraïne veroorzaakt voor mensen en de economie. Mensen worden gedood, verwond en gedwongen te vluchten, met enorme schade aan de infrastructuur van het land. We staan met het Oekraïense volk tijdens deze verschrikkelijke tijden”, aldus de verklaring.
De Wereldbank stelt dat goedkeuring van het eerste deel van de noodhulp deze week zal worden voorgelegd aan het bestuur. Daarna moet er snel nog eens 200 miljoen dollar vrijkomen voor zorg en onderwijs in Oekraïne. Het IMF werkt ook aan extra financiële steun aan het land.
Het weren of verbieden van de door de Russische staat gefinancierde media RT en Sputnik is volgens de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) een onverstandig idee, aldus secretaris Thomas Bruning dinsdagavond. „Het is een onverstandige zet en hiermee verlaag je je tot het niveau van Rusland.”
Bruning reageert op sancties die Rusland door meerdere partijen wordt opgelegd in strijd tegen desinformatie rondom de oorlog in Oekraïne. Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, beperkt de toegang voor RT en Sputnik op al zijn platforms in Europa. YouTube blokkeert de videokanalen van beide organisaties in Europa en Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, kondigde zondag ook een verbod op RT en Sputnik aan. Hoe de commissie zo’n verbod precies voor zich ziet, is nog niet duidelijk.
„Journalistieke vrijheid wordt het spannendst in oorlogstijd”, stelt Bruning, en dus moeten we „juist in deze tijden strijden voor vrijheid van informatie”. Hij zegt niet dat het nieuws van de twee Russische partijen te vertrouwen is. „Maar het is niet aan een staat om nieuwszenders te blokkeren, wat de afkomst ook is. Vrijheid van meningsuiting is een belangrijk grondrecht dat we met zijn allen moeten willen koesteren. En dus kunnen we niet voorafgaand nieuwszenders blokkeren.”
Het kabinet moet wat het CDA betreft met een noodplan komen om de hulp aan Oekraïense vluchtelingen zo goed mogelijk te coördineren. Er zou onder meer een opvangambassadeur aangesteld moeten worden, zei Tweede Kamerlid Anne Kuik dinsdagavond bij talkshow Op1.
Kuik stelt dat de overheid de boel „zo snel mogelijk op orde” moet hebben om de hulpverlening aan Oekraïners in goede banen te leiden. Sinds de Russische aanval op het land zijn honderdduizenden mensen Oekraïne ontvlucht. „Je wilt eigenlijk gewoon een opvangambassadeur hebben, een gezant”, aldus Kuik. „Die gaat kijken met gemeenten en corporaties: wat zijn lege gebouwen en hotels? Wat kunnen we inzetten?”
Volgens het Tweede Kamerlid zit de Nederlandse asielopvang vol en stromen weinig statushouders door naar de oververhitte woningmarkt. Ook hebben de vele hulpinitiatieven die nu door veel mensen en organisaties worden opgestart aansturing nodig, vindt Kuik. „Je wilt vraag en aanbod goed bij elkaar brengen. Dat mensen bijvoorbeeld wel de goede dingen inzamelen die ook daadwerkelijk gewenst zijn. Of mensen die hun huizen openstellen: hoe match je dat als er een tekort is?”
De Amerikaanse president Joe Biden heeft dinsdagavond (lokale tijd) zijn eerste State of the Union uitgesproken. In deze ‘troonrede’ voor leden van het Congres zet het staatshoofd de belangrijkste plannen uiteen. Biden gebruikte de toespraak onder meer om zijn steun voor Oekraïne uit te spreken en zijn economische plannen te ontvouwen. Verschillende malen haalde hij uit naar de Russische president Vladimir Poetin, die hij op enig moment een „dictator” noemde.
Canada sluit zijn havens voor Russische schepen vanwege de oorlog in Oekraïne. Eerder sloot het land al zijn luchtruim af voor Russische vliegtuigen en werd de import van Russische olie verboden.
Ook heeft Canada financiële instellingen verboden om handel te doen met de centrale bank van Rusland. Het Noord-Amerikaanse land is ook aan het kijken hoe bezittingen van Russische bedrijven en zakenmensen aangepakt kunnen worden.
Overigens is het aantal Russische schepen dat Canadese havens aandoet vrij klein, aldus de transportminister. Maar als veel meer landen het doen kan er een impact zijn, zei hij. Het Verenigd Koninkrijk heeft ook de havens gesloten voor Russische schepen en in de Europese Unie zijn daar nu plannen voor.
De Oekraïense stad Zjytomyr zou volgens het Oekraïense persbureau Unian dinsdagavond getroffen zijn door Russische luchtaanvallen. Verschillende gebouwen, waaronder een ziekenhuis, zouden door Russische Kalibr-kruisraketten zijn geraakt. Daarbij zouden vier doden zijn gevallen. Zjytomyr ligt 140 kilometer ten westen van de hoofdstad Kiev.
De Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing heeft dinsdag (lokale tijd) aangekondigd dat het zijn steun aan Russische luchtvaartmaatschappijen en zijn werkzaamheden in Moskou tot nader order opschort. Boeing nam het besluit in reactie op de Russische invasie van Oekraïne, die het bedrijf afkeurt.
„We hebben grote operaties in Moskou opgeschort en ons kantoor in Kiev tijdelijk gesloten”, zei een woordvoerder van Boeing. „We schorten ook de levering van onderdelen, onderhoud en technische ondersteuning voor Russische luchtvaartmaatschappijen op. Terwijl het conflict (in Oekraïne) voortduurt, zijn onze teams gefocust op het waarborgen van de veiligheid van onze teamleden in de regio.”
Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) dat namens de VN over de nucleaire activiteiten waakt, houdt spoedberaad over Oekraïne. Het gaat woensdag in Wenen over de veiligheid van kerncentrales en de opslag van kernafval in het land dat in staat van oorlog verkeert. Grote zorg is gerezen over het terrein van de in 1986 ontplofte reactor in Tsjernobyl.
De in een sarcofaag ingepakte ruïnes vielen donderdag in handen van Russische troepen. Sinds het begin van de Russische aanval afgelopen donderdag is er meer nucleaire straling gemeten, maar volgens het IAEA vormt dat geen gevaar voor de volksgezondheid. Het agentschap kreeg zondag een melding dat raketten een andere opslag van kernafval hadden geraakt, maar er zou geen schade aan het gebouw zijn toegebracht en geen radioactiviteit ontsnappen.
Minister van Buitenlandse Zaken en CDA-leider Wopke Hoekstra sluit niet uit dat het coalitieakkoord op de schop gaat. „Er is nu zoveel aan de hand. De wereld staat op z’n kop. Dat betekent dat het kabinet terug naar de tekentafel moet, om te kijken wat dit in de volle breedte voor het beleid betekent”, zegt de bewindsman woensdag in een interview met De Telegraaf.
Hoekstra wil het defensiebudget flink verhogen in reactie op de Russische inval in Oekraïne. Daarvoor moeten afspraken in het coalitieakkoord tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie mogelijk worden opengebroken. Hij wijst erop dat in het verleden coalitieakkoorden wel vaker door de actualiteit zijn ingehaald en er opnieuw onderhandeld moest worden. „Het is voor Den Haag wellicht ongemakkelijk, maar geopolitiek houdt zich niet aan het Nederlandse coalitieakkoord”, aldus de minister in de krant.
Nederland moet ook rekening houden met Russische represailles voor de sancties die zijn ingesteld tegen Rusland, waarschuwt Hoekstra. Hij gaat ervan uit dat die aangescherpt zullen worden en ook president Vladimir Poetin en zijn getrouwen persoonlijk zullen treffen. „We moeten er ernstig rekening mee houden dat Rusland wraak zal nemen voor de zware sancties die we hebben ingesteld. Nederland kan daardoor ook geraakt worden.”
Hij benadrukt verder dat de sancties niet tegen de Russische bevolking zijn gericht, maar zegt te hopen dat die door de druk in opstand komt. „Ik vind het hartverwarmend dat er óók in Rusland mensen de straat op gaan om te demonstreren tegen de oorlog met Oekraïne. Ik hoop zeker dat de Russische bevolking kritische vragen gaat stellen en in opstand komt.”
Over een kernoorlog tussen Rusland en het Westen maakt Hoekstra zich geen grote zorgen. „Ik vind dat geen reëel scenario. Je kunt nooit wat uitsluiten, maar het is geen reëel scenario”, aldus Hoekstra.
In heel Nederland luiden aan het einde van de middag kerkklokken voor vrede in Oekraïne. Als het aan de Raad van Kerken ligt doen alle kerken in het land tussen 17.15 uur en 17.30 uur mee.
Direct na het luiden van de kerkklokken begint in de Domkerk in Utrecht een speciale oecumenische dienst. Tweehonderd mensen kunnen daar deelnemen aan een gebedsmoment. Daarin gaan bisschop Gerard de Korte van het bisdom Den Bosch en scriba René de Reuver van de Protestantse Kerk in Nederland voor. De dienst wordt live uitgezonden op NPO 2.
De Raad van Kerken hoopt dat het luiden van de klokken voor iedereen een moment is om stil te staan bij de „verwarrende en angstige gebeurtenissen” in Oekraïne.
Twitter zal zich houden aan de sancties van de Europese Unie tegen de aan de Russische staat gelieerde media RT en Sputnik, zodra die sancties van kracht zijn. Dat zei het sociale netwerk woensdag.
„De sancties van de Europese Unie zullen ons waarschijnlijk wettelijk verplichten om bepaalde inhoud in EU-lidstaten achter te houden”, zei een Twitter-woordvoerder tegen persbureau Reuters. „We zijn van plan om het bevel na te leven wanneer het van kracht wordt.” Twitter zei zich buiten de EU te blijven concentreren op het „verminderen van de zichtbaarheid van informatie van deze publicaties”.
Ook Facebook-eigenaar Meta en Google, YouTube en TikTok van Alphabet hebben gezegd dat ze de toegang tot RT en Sputnik in de EU zullen blokkeren. Meta zei dat het wereldwijd berichten van Russische staatsmedia anders gaat rangschikken en dus algoritmes zo instelt dat ze zo min mogelijk verschijnen.
Russische parachutisten zijn woensdag geland in de Oost-Oekraïense stad Charkov, meldt het Oekraïense leger. De landingen zouden onmiddellijk tot gevechten hebben geleid. Of daarbij slachtoffers zijn gevallen is niet bekend.
„Russische parachutisten landden in Charkov (...) en vielen een plaatselijk ziekenhuis aan”, zei het leger in een verklaring op de berichtenapp Telegram. „Er is een voortdurend gevecht gaande tussen de indringers en de Oekraïners.”
Dinsdag kwamen In de tweede stad van Oekraïne, met 1,4 miljoen inwoners, al achttien burgers om door raketten, artillerievuur en luchtaanvallen. Maandag vonden in Charkov al minstens elf mensen de dood.
Dinsdagochtend kwamen zeker tien mensen om het leven door de Russische beschietingen van het centrum van Charkov. Verder raakten twintig mensen gewond, aldus lokale hulpdiensten. Zij lieten weten dat tien mensen levend onder het puin zijn gevonden. De raketten kwamen neer in woonwijken en op het gebouw van het stadsbestuur. Volgens de regionale autoriteiten zijn onder meer kruisraketten afgevuurd. Bij een luchtaanval op een woonwijk vielen later minstens acht doden en zes gewonden.
Advertentie