„Er is iets vreselijks gebeurd”, begint bisschop Sergej Rjachovski zijn vier minuten durende studiotoespraak. Hij is de leider van Ruslands grootste evangelicale kerkgenootschap, ROSChVE: „Het conflict dat al meer dan acht jaar sluimert in de Donbas bestrijkt nu een veel groter gebied: er worden explosies gehoord, schoten gelost en mensen sterven”, verklaarde hij zichzelf nader. „Ongeacht de redenen is oorlog een verschrikkelijk kwaad.”

Rjachovski bestempelt het conflict als „broedermoord”, aangezien „de Russische en Oekraïense volkeren verenigd zijn door een eeuwenlange geschiedenis en de evangelische kerken van onze landen al lange tijd zijn verenigd: veel zendelingen uit Oekraïne zijn tegenwoordig voorgangers en bisschoppen van Russische kerken. Ik ben ervan overtuigd dat dit ook zal bijdragen tot een snelle verzoening.”

„Ik ben er zeker van dat alle evangelische kerken centra zullen worden van hulp aan mensen in nood in deze moeilijke periode”, vervolgde de bisschop. Veel ROSChVE-gemeenten in de regio Rostov bieden al hulp aan vluchtelingen uit de Donbas. Rjachovski riep op om te bidden en te vasten.

Datzelfde deed Eduard Grabovenko, leider van de HVE, een ander groot evangelisch kerkgenootschap in Rusland. Hij riep op tot vasten en gebed om bereidheid van de kerk om te dienen, het „licht en zout” te zijn en bovenal om „vrede”: „Laten we niet vergeten dat de harten van koningen en heersers in Zijn hand zijn.”

Eer

Toch is er vanuit Oekraïne wel kritiek op de reacties van veel voorgangers en bisschoppen in Rusland. Een Russische bisschop, Pavel Ivanovitsj, legde tussen de regels door de schuld bij westerse landen met hun „democratie” en „waarden” die ze aan iedereen komen opdringen. Vervolgens komen ze echter met een „onschuldig gezicht” hun beloften niet na. Deze landen begrijpen Rusland niet, zei hij: „In Rusland tellen eer en waardigheid.”

In dit alles is het volgens Ivanovitsj het belangrijkst dat Russen hun patriottisme niet verliezen en niet gaan zeggen: „Ik schaam me voor mijn land”. „Waarom schaamde u zich er niet voor om naar die landen met hun ‘waarden’ af te reizen”, zei hij. „Oorlog heeft altijd ingewikkelde oorzaken, maar is het mogelijk dat daarachter ook Gods goede bedoelingen staan”, vroeg hij zichzelf af op Instagram. Tot grote woede van Oekraïners, die boze reacties achterlieten.

Bisschop Ivanovitsj verwoordde wat veel Russische voorgangers en bisschoppen vinden, maar weinigen durven op te schrijven. Aan de ene kant is oorlog nooit goed. Maar aan de andere kant wil niemand dat Oekraïne wordt overgelaten aan de „westerse liberale normen en waarden” die door „Amerika” worden opgedrongen. Ondanks de oorlog ziet men Poetin als verdediger van het christelijk geloof.

Oordeel

Jevgeni Bachmoetski, een geregistreerde baptistenvoorganger in Moskou, zei: „Mijn ziel treurt, mijn hart barst van afschuw en schaamte, mijn geest is geschokt door de menselijke waanzin.” Op dit soort momenten worden gelovigen erg kwetsbaar, zei Bachmoetski: „Uit wanhoop en onmacht kunnen we onze broeders en zusters verdenken en veroordelen en raken met kwade en onbedachtzame termen.”

Maar wij zijn geen politici, wij zijn kinderen van God, aldus Bachmoetski. Over de politieke discussies die zeker de oorlog in Oekraïne bij velen oproept: „Soms is het maar beter, vrienden, om te zwijgen en samen te huilen.”

„Ik bid dat de dag spoedig komt dat onze Heere Jezus weer op deze aarde komt om de volkeren te oordelen”, citeerde Bachmoetski Micha (4:3): „Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal tegen een ander volk het zwaard opheffen. Oorlog voeren zullen zij niet meer leren.”

Brief

De niet-geregistreerde baptisten in Rusland publiceerden deze week een brief aan de Russische president, Vladimir Poetin, met de oproep om te stoppen met deze oorlog. De brief werd ondertekend door kerkleiders in alle voormalige Sovjetlanden. „We stellen voor om te stoppen en aan de onderhandelingstafel te gaan zitten om een vreedzame oplossing te vinden”, schreven zij.

De formulering was erg voorzichtig: „Moge de Heere u, als hoofd van een wereldmacht, wijsheid geven om een vreedzame oplossing te vinden en geluk, voorspoed om echte bescherming te brengen aan veel mensen in Rusland, Oekraïne en andere landen.”