Oekraïne evacueert duizenden mensen uit oorlogsgebieden
Het is dag 38 van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De gemeente Maastricht gaat vierhonderd Oekraïners opvangen in de voormalige gevangenis Overmaze. Dat schrijft wethouder Anita Bastiaans aan de gemeenteraad van de Limburgse hoofdstad. De eerste vluchtelingen uit de Oekraïne moeten er rond 1 mei neerstrijken. Eerder ving de gemeente er al Syrische vluchtelingen op, maar ook daklozen kregen er onderdak tijdens de coronacrisis.
In Maastricht vangt zalencentrum MECC momenteel maximaal vierhonderd vluchtelingen uit Oekraïne op. Ze worden daar geregistreerd en verblijven er enkele dagen voordat ze naar een andere plek worden gebracht, waar ze langer kunnen blijven. In Overmaze kunnen de vluchtelingen, vooral vrouwen en kinderen, voor langere tijd worden gehuisvest.
De gemeente heeft met de Rijksgebouwendienst overeenstemming bereikt over de huisvesting van de Oekraïners. De komende weken wordt het gebouw ingericht om de mensen er te kunnen onderbrengen. „Met u en de Oekraïense vluchtelingen hoop ik echter ook dat er snel een einde komt aan deze verschrikkelijke situatie en daardoor de opvang van beperkte duur zal zijn”, aldus de wethouder in een brief aan omwonenden.
In een net op Russische troepen heroverd Oekraïense plaats vlakbij Kiev liggen de straten volgens de burgemeester „bezaaid met lijken”. In Bucha zouden inmiddels al 280 mensen zijn begraven in massagraven, zei Anatoli Fjodoroek tegen het Franse persbureau AFP.
Journalisten van AFP zagen eerder zaterdag in één straat zeker twintig lijken liggen. De handen van een van de dode mannen, die burgerkledij droegen, waren vastgebonden. De lichamen lagen over enkele honderden meters verspreid in het dorp vlakbij de hoofdstad van Oekraïne.
De doodsoorzaak was volgens de journalisten niet direct vast te stellen, maar een van lichamen had een grote hoofdwond. Zestien lichamen lagen op de stoep of in de berm van de verwoeste plaats, drie languit in het midden van de weg en een ander lijk lag op de binnenplaats van een huis.
Vlakbij een ander dorp in de omgeving van Kiev is de Oekraïense fotograaf en documentairemaker Maks Levin dood teruggevonden, heeft het Oekraïense Openbaar Ministerie zaterdag bekendgemaakt. Hij werd al sinds half maart vermist. Volgens de journalistieke organisatie Reporters without Borders (RSF) droeg hij een jas met het opschrift ‘Press’ en was hij ongewapend. Sinds de Russische invasie in Oekraïne begon, zijn volgens RSF zes journalisten gedood.
Russische troepen trekken zich volgens de Oekraïners terug uit gebieden rond Kiev. Inmiddels zouden al dertig steden en dorpen rond de Oekraïense hoofdstad zijn heroverd op het Russische leger, zo maakten adviseurs van president Volodimir Zelenski eerder op zaterdag bekend.
Oekraïne heeft zaterdag ruim 4200 mensen geëvacueerd uit oorlogsgebieden, meldt vicepremier Irina Veresjtsjoek. Volgens haar worden in samenwerking met het Rode Kruis ook zeven zogenoemde humanitaire corridors in gereedheid gebracht om meer mensen uit de zwaar belegerde Oekraïense stad Marioepol te evacueren.
Het Rode Kruis kondigde eerder zaterdag een nieuwe poging aan om inwoners uit Marioepol te evacueren. Of die is gelukt en hoe die is verlopen is nog niet bekend. Een eerdere poging vrijdag moest voortijdig worden afgebroken omdat de vluchtroute niet veilig was.
De stad die al sinds de begindagen van de vijf weken durende Russische invasie omsingeld is, is het belangrijkste doelwit van Rusland in de zuidoostelijke regio Donbas in Oekraïne. Tienduizenden mensen zitten daar in de val en hebben amper toegang tot voedsel en water.
Het Rode Kruis stuurde vrijdag een konvooi van ruim 50 bussen en andere particuliere voertuigen richting de stad, maar zij keerden om, omdat de omstandigheden het onmogelijk maakten verder te gaan. Zowel het Rode Kruis als een assistent van de burgemeester van Marioepol beaamden vrijdag dat evacuatie uit die stad onmogelijk was. Rusland had voor vrijdag een humanitaire corridor voor Marioepol aangekondigd, maar die was volgens de assistent in de ochtend niet geopend.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski beschuldigt het Russische leger ervan overal mijnen te leggen. Dat zou volgens hem gebeuren tijdens de terugtrekking van de soldaten uit het noorden van het land. De president toonde geen bewijs voor zijn beschuldiging.
Zelenski deed de aantijging zaterdag in een videoboodschap.”Ze leggen ze overal. Bij huizen, bij apparatuur en zelfs bij de lichamen van dode mensen. In het noorden van ons land vertrekken de indringers. Het gaat langzaam, maar het is merkbaar. Op sommige plaatsen worden ze er met gevechten uitgeschopt. Elders verlaten ze zelf de stellingen.”
Het Russische ministerie van Defensie heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar op de beschuldigingen.
Rusland heeft afgelopen week gezegd dat de troepen in Oekraïne zich zullen focussen op de „bevrijding” van de Donbas. Rusland, dat de inval op 24 februari inzette, heeft gebieden in het oosten en zuiden veroverd en voert voortdurend aanvallen uit op de zuidelijke havenstad Marioepol.
De oorlog in Oekraïne en de ambitie van president Vladimir Poetin om Russen in buurlanden te beschermen, vervullen de Baltische staten met grote zorg. „We staan hoog op de propaganda-agenda van Poetin.”
Naast Oekraïense vluchtelingen arriveren ook steeds meer Russen in Nederland die hier bescherming zoeken. De afgelopen twee weken arriveerden op Schiphol tussen de twintig en dertig Russische vluchtelingen, meldt VluchtelingenWerk.
Sommigen zeggen te vrezen voor gevangenisstraf omdat zij hebben deelgenomen aan een demonstratie of omdat zij kritiek op de Russische regering hebben geuit via sociale media. Ook zijn er Russen die weigeren te vechten in Oekraïne. Een deel van de recent gearriveerde vluchtelingen ziet geen toekomst meer in Rusland door het verslechterende klimaat voor lhbti’ers.
VluchtelingenWerk Nederland roept staatssecretaris Eric van der Burg (Justitie en Veiligheid) op deze ‘moedige Russen’ ruimhartig te beschermen. VluchtelingenWerk vindt dat de recente ontwikkelingen in Rusland goed moeten worden meegewogen bij de beoordeling van hun asielverzoek. Het huidige asielbeleid voor Russen is begin vorig jaar voor het laatst aangepast. Sindsdien is de repressie van politiek activisten en lhbti’ers flink toegenomen, stelt de organisatie.
In een net op Russische troepen heroverd Oekraïens dorp vlakbij Kiev hebben journalisten van het Franse persbureau AFP zaterdag in één straat zeker twintig lijken zien liggen. De handen van een van de dode mannen, die burgerkledij droegen, waren vastgebonden. De lichamen lagen over enkele honderden meters verspreid in het dorp vlakbij de hoofdstad van Oekraïne.
De doodsoorzaak was volgens de journalisten niet direct vast te stellen, maar een van lichamen had een grote hoofdwond. Zestien lichamen lagen op de stoep of in de berm van de verwoeste plaats, drie languit in het midden van de weg en een ander lijk lag op de binnenplaats van een huis.
Vlakbij een ander dorp in de omgeving van Kiev is de Oekraïense fotograaf en documentairemaker Maks Levin dood teruggevonden, heeft het Oekraïense Openbaar Ministerie zaterdag bekendgemaakt. Hij werd al sinds half maart vermist. Volgens de journalistieke organisatie Reporters without Borders (RSF) droeg hij een jas met het opschrift ‘Press’ en was hij ongewapend. Sinds de Russische invasie in Oekraïne begon, zijn volgens RSF zes journalisten gedood.
Russische troepen trekken zich volgens de Oekraïners terug uit gebieden rond Kiev. Inmiddels zouden al dertig steden en dorpen rond de Oekraïense hoofdstad zijn heroverd op het Russische leger, zo maakten adviseurs van president Volodimir Zelenski eerder op zaterdag bekend.
De Poolse premier Mateusz Morawiecki dringt er bij de Europese Unie op aan de sancties van de EU tegen Rusland fors aan te scherpen. Volgens hem zijn de maatregelen die tot nu toe zijn genomen „bij lange na niet genoeg”.
De regeringsleider van Polen had zaterdag een ontmoeting met de voorzitter van het EU-parlement, Roberta Metsola. Dat gebeurde in de buurt van Warschau in een opvangcentrum voor vluchtelingen van de oorlog in Oekraïne. De premier merkte op dat de wisselkoers van de Russische roebel was teruggekeerd naar het niveau van voor de aanval op Oekraïne. Volgens hem een aanwijzing dat Moskou zijn straf ontloopt. „Dit betekent dat alle economische maatregelen, micro-economisch, macro-economisch, financieel, budgettair en monetair, niet hebben gewerkt zoals sommige politici hadden gewild.”
Morawiecki zei dat in sommige EU-landen zelfs wordt gepraat alsof de betrekkingen met Rusland kunnen terugkeren naar hun vooroorlogse normaal. „Er zal geen terugkeer naar de normaliteit zijn zolang de soevereiniteit van Oekraïne wordt bedreigd.”
Polen, buurland van Oekraïne, vangt op dit moment ruim de helft op van de 4,1 miljoen Oekraïners die voor het oorlogsgeweld zijn gevlucht.
Metsola bracht vrijdag ook een niet aangekondigd bezoek aan Oekraïne en sprak daar in Kiev met president Volodimir Zelenski. Ze zegde verdere steun aan Oekraïne toe en riep net als Morawiecki op tot strengere sancties.
Advertentie
Ds. Dmitriy Ksenzov (46) doceerde ruim een maand geleden nog aan een theologisch seminarium in Kiev en preekte op zondag in een evangelische gemeente. Nu verblijft hij met zijn gezin in het Overijsselse Notter en probeert hij medevluchtelingen uit Oekraïne tot steun te zijn.
Paus Franciscus heeft, zonder zijn naam te noemen, voor het eerst felle kritiek geuit op de Russische president Poetin naar aanleiding van de invasie van Oekraïne. Hij zei op bezoek in Malta dat „een potentaat bezig is conflicten op te stoken uit nationalistische motieven. We dachten dat invasies van andere landen, bloedige straatgevechten en dreigementen met atoomwapens slechts nare herinneringen aan een ver verleden waren”. Maar nu komt er volgens de paus „vanuit het oosten van Europa een donkere schaduw van oorlog”.
„Helaas is er weer een potentaat die triest genoeg nationalistische claims omarmt die volkomen uit de tijd zijn.” De paus heeft eerder al de ongerechtvaardigde agressie en de gruwelen van de huidige oorlog veroordeeld, maar hield het wat Poetin en Rusland betreft neutraal.
De paus sprak bij zijn ontvangst door Maltese hoogwaardigheidsbekleders en diplomaten in de hoofdstad Valletta. Hij is daar zaterdagmorgen voor een tweedaags bezoek aangekomen. Voor zijn vertrek uit Rome werd hij met behulp van een lift in het vliegtuig gehesen dat hem naar Malta bracht. Volgens een woordvoerder van het Vaticaan was dat om elke stress voor de 85-jarige paus uit te sluiten. Hij lijdt aan een aandoening die pijn in de benen veroorzaakt. Het bezoek aan Malta is zijn 36e officiële bezoek aan landen buiten Italië.
Hij liep bij al die reizen zelf de vliegtuigtrap op. Er waren begin 2020 en eind 2021 ook reizen voor hem gepland naar Malta, maar die gingen niet door als gevolg van coronamaatregelen. Van de ruim een half miljoen bewoners van de eilanden die de staat Malta vormen is meer dan 80 procent rooms-katholiek. De eilanden beschouwen zich al bijna 2000 jaar als een christelijk bolwerk, ruim 300 kilometer verwijderd van het islamitische Noord-Afrika. Malta, Gozo en Comino zijn bezaaid met rooms-katholieke kerken. Naar schatting is er een kerk per duizend inwoners.
Russische troepen maken een „snelle terugtocht” uit gebieden rond de hoofdstad Kiev en het noorden van Oekraïne. Dat zegt Michailo Podoljak, de adviseur van de Oekraïense president Volodimir Zelenski.
„Met de snelle terugtrekking van de Russen uit de regio’s in en rond Kiev is het volkomen duidelijk dat Rusland prioriteit geeft aan een andere tactiek: terugvallen op het oosten en zuiden,” schreef Podoljak op sociale media.
Een andere presidentiële adviseur, Oleksij Arestovitsj, zei dat troepen van zijn land dertig steden en dorpen rond de hoofdstad hebben heroverd op het Russische leger. Maar hij zei ook dat Oekraïne zich geen illusies moet maken dat de strijd snel voorbij is. „Er komen zware gevechten aan in de oostelijke en zuidelijke regio’s van Oekraïne en om de belegerde stad Marioepol in het bijzonder.”
Rusland heeft afgelopen week gezegd dat zijn troepen in Oekraïne zich zullen focussen op de „bevrijding” van de Donbas. Rusland, dat de inval op 24 februari inzette, heeft gebieden in het oosten en zuiden veroverd en voert voortdurende aanvallen uit op de zuidelijke havenstad Marioepol.
Rusland heeft volgens defensiewoordvoerder generaal Igor Konasjenko in de nacht van vrijdag op zaterdag onder meer de grootste olieraffinaderij van Oekraïne met raketten bestookt. De raffinaderij bij Krementsjoek, ruim 250 kilometer ten zuidoosten van Kiev, is volgens de zegsman dé bron van aardolie voor de Oekraïense strijdkrachten in het oosten van het land. Volgens de plaatselijke autoriteiten is de raffinaderij verwoest en zijn er enkele gewonden gevallen.
In dezelfde regio zijn volgens Konasjenko twee militaire vliegvelden aangevallen met precisieraketten, in Poltava en in Dnjeprpetrovsk. De drie doelwitten zijn in de regio tussen de stad Charkov en de rivier de Dnjepr. Er zijn volgens Kiev ook andere doelen in de infrastructuur van de plaatsen beschoten. Over slachtoffers zijn geen feiten beschikbaar.
De Russische minister van Defensie, Sergej Sjojgoe, zei afgelopen week dat „de bevrijding” van het oosten van Oekraïne nu het voornaamste doel is. Volgens waarnemers pogen de Russen de Oekraïense strijdkrachten in het oosten, en achter de linies in de regio Donbas, af te snijden van de rest van het land. De Oekraïense strijdkrachten in met name de regio Donbas raken dan zonder bevoorrading en worden omsingeld.
Rusland bestookt naar eigen zeggen in de „speciale militaire operatie” tegen Oekraïne, die invasie die op 24 februari werd ingezet, alleen militaire doelen. Daar vallen ook munitie- of brandstofdepots en raffinaderijen onder. Rusland bestookt die doelen naar eigen zeggen met precisieraketten. Nabij de Oekraïense grens in de Russische regio bij Belgorod is afgelopen week in Rusland twee keer melding gemaakt van brand of explosies in een munitiedepot en in een complex van de staatsoliemaatschappij Rosneft. De explosies in het complex zouden volgens Rusland zijn veroorzaakt door Oekraïense beschietingen door middel van gevechtshelikopters. Kiev weerspreekt dat.
De inwoners van Kiev schudden de oorlogsangst van zich af en proberen iets van hun leven weer op te pakken. „Het is niet goed om binnen te blijven. Je moet wat doen.”
Het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos kan niet samenwerken met de Amerikaanse NASA en met Canadese, Japanse en Europese collega’s zo lang de westerse economische sancties tegen Rusland van kracht zijn. Dit zei de chef van Roscosmos, Dmitri Rogozin. Dat betekent dat er ook geen samenwerking meer kan zijn ten aanzien van het Internationale Ruimtestation ISS.
Rogozin zei op Twitter dat het Westen „met de sancties de Russische economie wil verwoesten en de Russen in wanhoop en honger willen storten, om Rusland op de knieën te krijgen. Dat zal ze niet lukken, maar ze hebben wel hun bedoeling kenbaar gemaakt”. Alle volgens hem „illegale sancties” tegen Rusland moeten volgens Rogozin van tafel voor er sprake kan zijn van normale relaties en samenwerking rond het ISS en andere projecten. De baas van Roscosmos zei dat hij voorstellen aan het Kremlin heeft gedaan om de samenwerking met de buitenlandse partijen betrokken bij het ISS te beëindigen.
Het Europese ruimtevaartagentschap ESA schorste bijvoorbeeld afgelopen maand de samenwerking met Roscosmos ten aanzien van een missie naar Mars, ExoMars. Maar een Amerikaanse astronaut en twee Russische collega’s zijn woensdag vanaf het ISS gewoon volgens de planning teruggekeerd op aarde, in Kazachstan.
De Europese Unie beoogt meer sancties tegen Rusland uit te vaardigen, maar geen sancties die de Russische energiesector treffen. Dit zei de Europese commissaris belast met economische zaken, Paolo Gentiloni, in het Noord-Italiaanse Cernobbio.
De EU heeft economische sancties afgekondigd als reactie op de Russische aanval op Oekraïne, die 24 februari is begonnen. Veel Europese landen zijn voor hun energiebehoefte aangewezen op met name de uitvoer van Russisch gas naar Europa. De unie zal volgens Gentiloni een zwakkere economische groei beleven dan eerder voorzien, maar geen recessie als gevolg van de oorlog. De prognose van 4 procent economische groei halen we echter niet, zei de eurocommissaris.
De economie van Oekraïne kan dit jaar met 40 procent krimpen door de oorlog in het land, meldt het Oekraïense ministerie van Economische Zaken. Het land werd eind februari binnengevallen door Rusland. Inmiddels liggen veel steden en dorpen in delen van Oekraïne in puin en zijn er duizenden doden gevallen.
Volgens de Oekraïners is hun economie in het eerste kwartaal van 2022 met 16 procent gekrompen. Vooral sectoren waarin werk niet op afstand kan worden uitgevoerd, zijn zwaar getroffen. Oekraïne en Rusland hebben deze week in Turkije onderhandeld, maar die hebben volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski nog niets concreets opgeleverd.
Donderdag kwam ontwikkelingsbank EBWO ook met een raming voor de economie van Oekraïne. De bank, die ooit werd opgericht met als doel voormalige Sovjetstaten te helpen in de overgang naar een vrijemarkteconomie, verwacht dat de Oekraïense economie dit jaar met 20 procent krimpt. Naar eigen zeggen was de EBWO de eerste internationale financiële instelling die haar prognoses bijstelt sinds het uitbreken van de strijd. In de verwachtingen gaat de bank ervan uit dat binnen een paar maanden een staakt-het-vuren tot stand komt.
China omzeilt niet opzettelijk de sancties tegen Rusland. Dat heeft een hoge Chinese diplomaat gezegd. De opmerking volgt een dag nadat de Europese Unie en China een videotop hadden gehouden. Tijdens de top had de EU tegen Beijing gezegd dat het land de sancties tegen Rusland om de oorlog in Oekraïne niet moet ondergraven.
De hoge Chinese diplomaat zei tegen verslaggevers dat China bijdraagt aan de wereldeconomie door normale handel met Rusland te drijven. „China is geen partij met betrekking tot de crisis in Oekraïne”, zei Wang Lutong, directeur-generaal Europese zaken bij het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. „We denken dat onze normale handel met andere landen niet mag worden aangetast.” China is een belangrijke bondgenoot van president Vladimir Poetin. „Wij zijn tegen sancties, en de effecten van deze sancties dreigen ook over te slaan naar de rest van de wereld”, aldus Wang Lutong.
Rusland heeft China om hulp gevraagd nu de oorlog in Oekraïne minder succesvol verloopt dan gedacht en het land zucht onder tal van westerse sancties. Rusland helpen zou volgens de EU niet in het belang van China zijn. Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie wees op de economische tol die Beijing dan zou betalen.
Oekraïne heeft dringend gebed én geweren nodig in de strijd tegen de Russen. „Beide zijn belangrijk”, zegt majoor Oleksandr Petruk (39) uit Zjitomir.
De vraag naar snel te leveren prefabwoningen is door de komst van veel Oekraïense vluchtelingen erg groot. Marktleider Daiwa House Modular Europe is bijna door zijn voorraad heen. Ook zijn veel wooneenheden, in de volksmond bekend als wooncontainers, die nog uit de fabriek moeten rollen gereserveerd.
„Praktisch al onze voorraad en alles wat nog in onze pijplijn zit, is op dit moment ingezet”, zegt een woordvoerder van Daiwa House Modular Europe, voorheen bekend onder de naam Jan Snel. „Dat is voor ons wel heel bijzonder.” De kans bestaat dat het bedrijf gemeenten nee moet verkopen als ze nu om nieuwe wooneenheden vragen, geeft de zegsman aan.
Het in Montfoort gevestigde bouwbedrijf maakt wooneenheden in de fabriek. Die studio’s, ook populair onder studenten, kunnen vervolgens kant en klaar naar een locatie worden gebracht en vervolgens op elkaar worden gestapeld. Het woord wooncontainer gebruikt het bedrijf zelf overigens liever niet. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers is een zeer regelmatige klant van Daiwa House Modular Europe, maar de vraag naar de ‘modules’ is ook groot door de krapte op de woningmarkt.
Een aantal gemeenten laat oude kantoorgebouwen snel ombouwen om er Oekraïense vluchtelingen in op te kunnen vangen. Zo past BAM een voormalige GGD-kantoor in Tilburg aan zodat er 150 vluchtelingen in kunnen wonen. „In één week moet een kantoor omgebouwd worden. Daarvoor hebben we, in overleg met de opdrachtgevers, mensen vrij gemaakt die op andere projecten stonden”, laat BAM weten. Afgezien van het Tilburgse project loopt het bij het concern niet storm met meer opdrachten voor de opvang van vluchtelingen.
Bij bouwbedrijf Van den Bouwhuijsen was de verbouwing van een voormalig KPN-kantoor in Den Bosch ook een klus met veel spoed. Door medewerkers is avonden en in weekenden doorgewerkt om het jarenlang ongebruikte pand leefbaar te maken. Het bouwbedrijf deelde met brandwerende wanden grote kantoorruimtes op in kleinere kamers, verbouwde de kantine en liep de kranen en de liften nog eens na. Projectleider Maarten Crijns verwacht nog wel meer van dit soort klussen, maar waarschuwt dat het al erg druk is en het hij eigenlijk mensen te kort komt.
„Dat wordt wel een dingetje. Bij dit laatste project was het mogelijk mensen over te laten werken vanwege hun betrokkenheid”, zegt Crijns. „Normaal duurt zo’n project maanden, nu klaar je het binnen tweeënhalve week. Maar op de lange termijn is dit lastig vol te houden bij de huidige werkvoorraad. Dan zul je moeten opschalen.”
De Amerikaanse regering gaat helpen om tanks die gebouwd zijn in de voormalige Sovjet-Unie naar Oekraïne te krijgen. De tanks moeten de Oekraïense verdediging in de Donbas versterken, schrijft The New York Times op basis van een regeringsbron. In deze regio in het oosten van Oekraïne wordt zwaar gevochten.
Om hoeveel tanks het gaat en waar ze vandaan komen, is niet bekend. Verschillende landen in Oost-Europa beschikken nog over in de Sovjet-Unie gebouwde tanks, net als landen in het Midden-Oosten. De beslissing van de VS om als intermediair op te treden tussen deze landen en Oekraïne is genomen na een verzoek hiertoe van de Oekraïense president Volodimir Zelenski, aldus de krant. Het Oekraïense leger kan overweg met dit soort tanks en kan ze gebruiken om doelen in de Donbas van op grote afstand te beschieten. De levering van de tanks moet volgens de bron binnenkort beginnen.
De extra miljarden voor Defensie moeten na het aanvullen van voorraden en het afsluiten van een betere cao worden gestoken in extra bewapening van schepen en verbetering van de luchtverdediging. Hiervoor pleiten drie voormalige topmilitairen in gesprek met De Telegraaf.
Oud-Commandant Zeestrijdkrachten Rob Verkerk, de vorige Commandant Landstrijdkrachten Leo Beulen en voormalig directeur Operaties Jouke Eikelboom stellen dat ons land dringend behoefte heeft aan meer vuurkracht op zee, land en in de lucht. Maar hun devies is eerst het huis op orde brengen.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie trekt nog eens 300 miljoen dollar (271 miljoen euro) uit voor extra militaire steun aan Oekraïne. Volgens een verklaring van het ministerie zal het geld worden besteed aan onder meer lasergestuurde raketsystemen, drones, pantservoertuigen, machinegeweren en satellietdiensten.
De regering van president Joe Biden heeft in totaal meer dan 2,3 miljard dollar beschikbaar gesteld voor versterking van de Oekraïense strijdkrachten. Het merendeel van dat geld, ruim 1,6 miljard dollar, is toegezegd sinds de Russische inval in Oekraïne, die op 24 februari begon.
Donderdag bood Biden in een telefoongesprek met zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski ook 500 miljoen dollar financiële hulp aan.
De Russische luchtmacht heeft geen controle over het Oekraïense luchtruim. De staf van de Oekraïense luchtmacht meldde vrijdagavond op Facebook dat het de Russen na ruim een maand oorlog niet is gelukt de Oekraïense luchtmacht en luchtverdediging uit te schakelen. Als een gevolg, voert Rusland steeds vaker artillerie- en raketaanvallen uit en minder luchtaanvallen. Ook vermijdt het gevechten met Oekraïense jagers.
Alleen in het oosten van Oekraïne, waar pro-Russische separatisten al sinds 2014 tegen de regering in Kiev vechten, domineert de Russische luchtmacht het luchtruim, omdat hier veel luchtafweersystemen naartoe zijn gebracht, aldus de verklaring. Elders zouden Russische vliegtuigen wegblijven.
Volgens Oekraïne is de Russische luchtmacht sinds 24 februari, de dag waarop de aanval op Oekraïne begon, 143 vliegtuigen en 131 helikopters kwijtgeraakt. Deze aantallen zijn niet onafhankelijk te verifiëren. De Oekraïense luchtmacht heeft niet de eigen verliezen bekendgemaakt.
Een colonne bussen met ontheemde Oekraïners, onder wie inwoners van de belegerde havenstad Marioepol, is vrijdagavond gearriveerd in Zaporizja, een Oekraïense stad die in handen is van het Oekraïense leger, meldt het Franse persbureau AFP.
De inwoners van Marioepol waren erin geslaagd de door Russische troepen bezette stad Berdjansk te bereiken. Daar werden ze opgepikt door het konvooi, bevestigden officiële functionarissen tegen AFP. Vanaf Berdjansk ging het naar het noordwestelijker gelegen Zaporizja, de stad die oorspronkelijk de eindbestemming zou zijn van een door Rusland beloofde humanitaire corridor. Om hoeveel inwoners van Marioepol het precies ging, is niet duidelijk.
Eerder vrijdag meldde zowel het Rode Kruis als een assistent van de burgemeester van Marioepol dat evacuatie uit die stad onmogelijk was. Rusland had voor vrijdag een humanitaire corridor voor Marioepol aangekondigd, maar die was volgens de assistent in de ochtend niet geopend. Volgens hem „laten de bezetters sinds gisteren geen humanitaire hulp, zelfs niet in kleine hoeveelheden, toe”.
In totaal zijn vrijdag 6266 mensen via humanitaire corridors uit Oekraïense steden geëvacueerd, meldde een Oekraïense regeringsfunctionaris eerder op de dag. Daaronder bevonden zich 3071 mensen die de belegerde havenstad Marioepol hadden verlaten. De evacués in het nu door AFP gemelde konvooi waren daarin niet meegerekend.
Advertentie
