„Juist met onze identiteit is het onze verantwoordelijkheid en opdracht om een veilige omgeving te bieden aan onze kwetsbare cliënten”, erkent Van Ginkel. „Dat vertrouwen is door deze situatie onder druk komen te staan. Het is van groot belang dat wij de situatie grondig onderzoeken om lering te trekken en hiermee te werken aan herstel van vertrouwen.”

Zes zorgmedewerkers van woongroep De Akker in Bodegraven hebben beelden van cliënten gemaakt en gedeeld in een besloten groep op Snapchat. Dat maakte Van Ginkel dinsdagochtend bekend tijdens een persconferentie in een Van der Valkhotel in Ridderkerk. In De Akker wonen cliënten met een ernstige verstandelijke beperking en een ontwikkelingsleeftijd tussen de 0 en 3 jaar. De dependance is een van de meer dan twintig locaties van Zorggroep Sirjon in Nederland. In totaal werken ruim 1300 medewerkers bij de organisatie.

Ernstige schending

Wat er op de beelden te zien is, wil Van Ginkel in verband met het lopende onderzoek niet zeggen. Wel wil hij kwijt dat ze „respectloos en vernederend” zijn. Het delen van de filmpjes noemt hij een „ernstige schending van de privacy” van een groep cliënten met een beperking. De bestuurder zegt zich „diep” te schamen dat dit in zijn organisatie kon gebeuren.

De zes betrokken medewerkers zijn maandag geschorst. Ze staan volgens Van Ginkel bekend als „goed opgeleide en ervaren collega’s die al jarenlang bij ons werkten. Daarom zijn we des te meer verrast”. Het zestal maakte deel uit van een team van 24 medewerkers. Er zijn volgens de bestuurder geen aanwijzingen dat de andere 18 afwisten van de kwestie.

Direct na de melding vorige week woensdag is extern onderzoek gestart. Sirjon heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Autoriteit Persoonsgegevens op de hoogte gebracht van de kwestie. Ook familieleden van de betrokken cliënten zijn geïnformeerd.

De eerste beelden werden negen maanden geleden gemaakt en gedeeld. Hoe kan het dat deze privacyschending nu pas openbaar komt?

„Die vraag heb ik ook. Ik vraag me daarom af wat de dynamiek in de groep is geweest. Dat het negen maanden geheim bleef, geeft wel aan dat de Snapchatgroep heel besloten is.”

Heeft Sirjon wel een helder beleid rond privacy en het gebruik van sociale media?

„Ja, dat hebben we. Bovendien zijn er in de zorgsector duidelijke normen waaraan je je moet houden. Eén is dat je in beginsel geen beelden van cliënten maakt, tenzij de zorg dat vereist en verwanten toestemming geven. In de tweede plaats deel je beelden al helemaal niet met anderen als dat niet functioneel is.”

Hoe gaan jullie herhaling voorkomen?

„In het externe onderzoek willen we onder meer antwoord krijgen op de vraag hoe het zover heeft kunnen komen. Wat zegt de kwestie over de cultuur in die groep? Speelt het breder in de organisatie? Gelukkig hebben we daarvoor tot nu toe geen enkele aanwijzing.”

Wat doet de kwestie met u persoonlijk?

„Zelf heb ik een aantal ouders gesproken. Je merkt dat er bij hen veel emoties loskomen. Mensen zijn geschokt, geschrokken, boos, teleurgesteld, verdrietig, verbaasd. Dat heb ik ook bij onze medewerkers gezien maandagavond. Al die emoties gaan ook door mij heen.”