Hoogste aantal opgenomen coronapatiënten sinds begin januari
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Na een lockdown van enkele maanden zette Nederland woensdag 29 april de eerste stap in het openingsplan. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
In Turkije is de strengste lockdown tot nu toe in de coronacrisis begonnen. In de strijd tegen het virus gaat het hele land 2,5 week vrijwel helemaal op slot.
Duizenden inwoners van Istanbul en andere grote steden vertrokken nog snel voordat de lockdown van kracht werd, wat tot veel verkeer leidde. Deskundigen waarschuwen in Turkse media voor de massale uitreis. Dit is niet het moment om op vakantie te gaan, aldus een hoogleraar. „Mensen moeten de lockdown niet zien als een kans om naar hun zomerhuisje of resort te gaan. Dit kan het aantal infecties alleen maar verhogen.”
Tot de vroege maandagochtend van 17 mei mogen de inwoners van het zwaar getroffen land alleen nog met een geldige reden naar buiten, zoals boodschappen doen. Scholen zijn dicht. Reizen tussen Turkse steden is uitsluitend mogelijk met toestemming. Er gelden uitzonderingen voor toeristen.
Supermarkten mogen de deuren enkel op bepaalde tijdstippen openen en moeten op zondag sluiten. Kritiek is er op het besluit om de verkoop van alcohol te verbieden. De lockdown geldt tot na de ramadan, de islamitische vastentijd, en het aansluitende Suikerfeest.
De bouwsector en een reeks andere bedrijven worden niet getroffen door de maatregelen. Vakbonden bekritiseren dat 70 procent van de werknemers gewoon moet blijven werken. Bovendien is er voor de gedwongen thuisblijvers geen financiële steun door de overheid voorzien.
Turkije kampt sinds enkele weken met torenhoge coronacijfers. De Turken moeten het aantal nieuwe gevallen terugdringen tot onder de 5000 per dag of anders een enorme prijs betalen, aldus president Erdogan.
Het Europees Parlement stemt in met de invoering van een EU-breed erkend, gratis certificaat waarmee de houder bewijst dat hij tegen Covid-19 is ingeënt, recent negatief is getest of is hersteld van de ziekte en voldoende antilichamen heeft. Met het bewijs moet het vrij reizen binnen Europa in coronatijd gemakkelijker worden. De lidstaten mogen houders van het certificaat niet verplichten om bij aankomst in quarantaine te gaan of een coronatest eisen, stelt het parlement.
Duitsland heeft in een etmaal ruim een miljoen mensen ingeënt met een coronavaccin. Het gaat voor zover bekend om een Europees record. Minister van Volksgezondheid Jens Spahn zegt dat het de eerste keer was dat in 24 uur meer dan een procent van de bevolking is gevaccineerd.
De laatste cijfers laten volgens de minister zien dat het vaccineren in Duitsland nu op stoom is gekomen. Spahn zegt dat woensdag 730.000 vaccins zijn toegediend door huisartsen. Nog eens 360.000 mensen kregen een prik in regionale vaccinatiecentra.
Het lukt maar weinig landen om zulke grote aantallen mensen te vaccineren in een dag tijd. Het Verenigd Koninkrijk stond voorheen bekend als Europees recordhouder op het gebied van coronavaccinaties. Daar konden op 20 maart 874.000 doses worden toegediend.
In Duitsland heeft inmiddels ruim een kwart van de bevolking in elk geval één vaccindosis gehad. Het gaat om meer dan 21 miljoen mensen. 7,5 procent van de Duitsers heeft beide prikken gehad die nodig zijn voor optimale bescherming tegen het coronavirus.
Een 26-jarige man uit Vught is donderdag door de politierechter veroordeeld tot tien maanden cel voor het meedoen aan de avondklokrellen in de Bosch. Hij pleegde openlijk geweld en was betrokken bij het plunderen en vernielen van een supermarkt.
Na oproepen op sociale media trok op 25 januari een groep van enkele honderden mensen naar de Bossche binnenstad, waar onlusten uitbraken. Relschoppers staken vuurwerk af, gooiden met stenen en vernielden ruiten, fietsen en auto’s. Ook werden winkels geplunderd.
De Vughtenaar had twee wapens bij zich - een veiligheidshamer en een knipmes. Voor deze overtreding kreeg hij een boete van 225 euro. De man moet ook nog twee weken cel uitzitten van een eerder voorwaardelijk opgelegde straf.
Voor de aangerichte vernielingen moet de man een schadevergoeding betalen van ruim 45.000 euro, die hij samen met andere veroordeelden op tafel moet leggen. Voor de rellen in Den Bosch zijn eerder deze maand al zeven mensen gestraft. Ook voor soortelijke rellen in Eindhoven, op 24 januari, is een groep verdachten veroordeeld.
In het „meest waarschijnlijk” geachte scenario kan in het nieuwe studiejaar weer fysiek les worden gegeven en hoeven studenten dan geen 1,5 meter afstand meer te houden. Van Engelshoven gaat daarbij ervan uit „dat een aanzienlijk deel van de bevolking is gevaccineerd en het epidemiologische beeld het mogelijk maakt om veel maatregelen af te schalen”.
Het blijft wel zaak de ‘basismaatregelen’ te blijven volgen, zoals vaak de handen wassen en thuisblijven bij klachten. Andere maatregelen die waarschijnlijk nog zullen gelden zijn het vrijwillig zelftesten en een maximale groepsgrootte. Daarmee moet worden voorkomen dat het virus zich snel verspreidt, als een student die besmet is toch naar college komt.
Onderwijsinstellingen moeten daarnaast blijven zorgen voor voldoende ventilatie en „intensievere vormen van schoonmaak”. Door middel van bijvoorbeeld looproutes moet het aantal contacten beperkt worden gehouden. Ook kan het zijn dat studenten en medewerkers buiten de lesruimtes en collegezalen nog steeds mondkapjes moeten dragen.
De minister kan niet uitsluiten dat uiteindelijk toch een ander scenario met meer beperkingen moet worden gekozen, of juist het „optimale scenario” mogelijk wordt waarin alleen nog de hygiëneregels van kracht blijven. Het Outbreak Management Team (OMT) is gevraagd daarover in juli, „of zoveel eerder als mogelijk”, advies uit te brengen.
Nog maar 49 procent van de ziekenhuizen kan alle zogenoemde kritieke planbare zorg, die binnen zes weken moet plaatshebben om gezondheidsschade te voorkomen, nog op tijd geven. Dat meldt de Nederlandse Zorgautoriteit, de NZa. Vorige week kon 63 procent dit nog. Acute en semi-acute zorg kunnen nog steeds wel altijd worden geleverd.
Het geschatte aantal gemiste verwijzingen sinds maart 2020, het begin van de coronacrisis, is opgelopen tot 1,4 miljoen. Dit heeft volgens de autoriteit geleid tot 1,1 miljoen minder polikliniekbezoeken en 230.000 minder operaties dan er normaal zouden zijn geweest. Alleen bij cardiologie, dermatologie en oogheelkunde waren de aantallen operaties als in voorgaande jaren.
In totaal wordt het aantal gemiste verwijzingen wegens vermoeden van kanker sinds maart 2020 geschat op 97.000. In de oncologische zorg is het aantal patiënten en behandelingen wel veel minder teruggelopen dan gemiddeld in de rest van de medisch-specialistische zorg, zegt de NZa. Het aantal nieuw gevonden tumoren is zelfs bijna op het verwachte niveau, met uitzondering van darmkanker en borstkanker. „Dit komt door de tijdelijke stop van de bevolkingsonderzoeken.
De NZa schat verder in dat er sinds maart 2020 ongeveer 75.000 minder verwijzingen waren naar de ggz dan te verwachten was zonder corona.
De Franse cafés en restaurants kunnen in mei de terrassen weer openen en aan het einde van die maand wordt de avondklok helemaal afgeschaft. Dit zijn onderdelen van een plan voor het afbouwen van de coronamaatregelen waar president Emmanuel Macron donderdag nog via Franse media mee naar buiten komt.
De strenge avondklok van 19.00 uur tot 06.00 uur wordt in twee stappen afgeschaft. Op 19 mei gaat het land vanaf 21.00 uur dicht en 9 juni vanaf 23.00. Op die dag kunnen er ook weer gezonde toeristen komen en die moeten dan een gezondheidsdocument bij zich hebben.
De nieuwe versoepelingsfases gaan maandag van start met een beperkte heropening van middelbare scholen. De lagere zijn al open. Overdag vervalt het verbod zich zonder noodzaak ver van huis te begeven of naar andere departementen of regio’s te gaan. Er mag dan weer onbeperkt gereisd worden in het land.
De negentiende mei wordt een grote ‘versoepeldag’ in Frankrijk, want dan heropenen de niet-essentiële bedrijven ook hun deuren, net als musea, bioscopen, theaters en concertzalen. Er gelden dan wel maximale aantallen bezoekers, achthonderd mensen binnen of duizend buiten. Die maxima gelden dan ook voor sportevenementen. Op terrassen van cafés en restaurants kunnen vanaf 19 mei weer mensen plaatsnemen.
De cafés en restaurant kunnen vanaf 9 juni onder voorwaarden ook binnen weer open en het aantal mensen dat bij sportwedstrijden of culturele evenementen en voorstellingen bijeen mag zijn gaat naar 5000. Voorts gaan overdekte sportgelegenheden ook weer open, kunnen er weer tentoonstellingen worden gehouden en mogen gezonde toeristen komen. De laatste dag van juni vervalt de avondklok helemaal en worden ook andere beperkingen van het samenzijn in publieke ruimten afgeschaft.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is gestegen tot boven de 2700, voor het eerst sinds 7 januari. Ziekenhuizen behandelen momenteel 2704 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 93 meer dan op woensdag.
In de afgelopen vijf dagen steeg het aantal opgenomen coronapatiënten met 190, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Advertentie
Voor de bestrijding van de epidemie maakt het niet heel veel uit dat de CoronaMelder gebruikers twee dagen geen meldingen geeft als zij in de buurt zijn geweest van een besmet persoon, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge heeft de melder tijdelijk uit de lucht gehaald, om te controleren of privacyproblemen met de app zijn opgelost.
Volgens het RIVM heeft de CoronaMelder de meeste toegevoegde waarde als mensen veel „onbekende contacten” hebben. Zulke contacten hebben mensen nu vanwege de nog steeds geldende lockdown weinig. Door het openen van de terrassen en de afschaffing van de avondklok afgelopen woensdag neemt het aantal onbekende contacten weliswaar toe, maar relatief gezien zijn het er nog steeds weinig, aldus een woordvoerder van het instituut.
Voor sommige mensen is de CoronaMelder echter ook nu een belangrijk instrument, bijvoorbeeld omdat ze dagelijks met het openbaar vervoer naar hun werk reizen. Het RIVM hoopt dan ook dat de melder snel weer gebruikt kan worden. „Maar hoe meer versoepelingen, hoe belangrijker hij wordt voor de infectiebestrijding.”
Ook viroloog Marion Koopmans denkt dat het effect van de pauze „niet dramatisch” is, omdat slechts een kwart van de Nederlanders de app heeft gedownload. „Het belangrijkste is dat mensen zichzelf blijven melden bij klachten”, aldus Koopmans.
Mensen die weinig vertrouwen hebben in de overheid of slecht kunnen rondkomen zijn veel minder geneigd zich te laten prikken tegen het coronavirus. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Vrije Universiteit Amsterdam en de Haagse Hogeschool waarschuwen voor „een sociale kloof” in de vaccinatiebereidheid. Ze raden de overheid aan om mensen uit kwetsbare groepen niet alleen een vaccinatieoproep te sturen, maar ze ook „proactief te benaderen”.
Bij voorkeur gebeurt dat „door mensen die zij vertrouwen”. Dat kan de huisarts zijn, maar leiders van religieuze organisaties en jongerenwerkers zouden ook kunnen bijdragen aan het „overtuigingsoffensief”, schrijven de wetenschappers.
Ruim 24.000 mensen deden aan het onderzoek mee. De grote meerderheid (85 procent) wil zich wel laten vaccineren tegen het coronavirus, maar onder een aantal specifieke groepen blijkt die bereidheid veel lager. Zo wil slechts 28 procent van de ondervraagden die „heel weinig vertrouwen” in de overheid zeggen te hebben een coronavaccin. Mensen die wel vertrouwen hebben in de overheid, willen de beschermende prikken juist bijna allemaal. Daartussenin zit nog een groep die „niet veel/niet weinig” vertrouwen heeft in de autoriteiten. Die zit ongeveer op het gemiddelde: 87 procent van deze mensen is van plan zich te laten vaccineren.
Naast vertrouwen blijkt een sterk verband tussen vaccinatiebereidheid en de financiële situatie. Van de ondervraagden die aangeven dat ze niet of „heel moeilijk” rondkomen, wil vier op de tien zich niet laten vaccineren. Van de mensen die zeggen dat ze „heel makkelijk” rondkomen, wil 91 procent de beschermende prikken.
Ook onder respondenten met een niet-westerse migratieachtergrond is de vaccinatiebereidheid volgens het onderzoek lager: 75 procent. Laagopgeleiden zijn minder geneigd het vaccin te accepteren dan hoogopgeleiden: 79 procent versus 90 procent.
Het paviljoen bij Rotterdam Ahoy waar mensen zich kunnen laten testen op het coronavirus, is donderdag tijdelijk gesloten. Een vrouw werd onwel toen ze in de rij stond te wachten op een test. Medewerkers hebben geprobeerd haar te reanimeren, maar ze overleed ter plaatse.
De GGD Rotterdam-Rijnmond zegt dat het nog niet duidelijk is wanneer de locatie weer open gaat. Mensen met een afspraak voor een test worden doorverwezen naar een andere locatie.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid blijft „het streven” dat iedere volwassene die dat wil begin juli een eerste coronaprik heeft gekregen. Ook het plan om in de tweede helft van mei alle 60-plussers en mensen met een hoog medisch risico te hebben geprikt, hoeft volgens het ministerie niet te worden bijgesteld. Donderdag bleek dat deze week minder coronavaccins worden toegediend dan eerder werd verwacht.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schatte eerst dat deze week 729.732 prikken gezet zouden worden, maar heeft die verwachting naar beneden bijgesteld. Op het coronadashboard van de overheid staat nu dat 649.762 mensen een dosis zullen ontvangen tussen 26 april en 2 mei. Dat zijn er 11 procent minder dan de aanvankelijke inschatting.
Uit de wekelijkse rapportage over de vaccinatiecampagne blijkt dat vorige week, tot en met zondag, bijna 634.000 prikken zijn gezet. Dat zijn er ruim 90.000 per dag. Als de laatste verwachting uitkomt, gaat het tempo momenteel dus omlaag in plaats van omhoog, zoals eigenlijk de bedoeling is.
Volgens een woordvoerster van het ministerie hebben de schommelingen op het coronadashboard te maken met de wisselende leveringen van coronavaccins. De leveringen van met name AstraZeneca vallen geregeld tegen, maar volgens de woordvoerster worden de schommelende leveringen meegenomen in de planning.
Volgens haar is de reden dat het vaccinatiecijfer donderdag ineens naar beneden werd bijgesteld vooral een technische. Gewoonlijk wordt op dinsdag de prognose voor de week op het dashboard gepubliceerd, maar dat ging deze week niet omdat het die dag Koningsdag was. Woensdag was het RIVM druk met het herstellen van een „programmeerfout” van eerder deze maand, waardoor het aantal gezette vaccinaties met 220.000 moest worden bijgesteld. Daarom kon het aantal geschatte prikken voor komende week pas donderdag worden bijgesteld, aldus het ministerie. Volgens het RIVM zelf heeft de aanpassing van donderdag overigens wel degelijk te maken met tegenvallende leveringen.
Deze week verwacht Nederland een uitzonderlijk grote levering vaccins, zo’n 1,4 miljoen in totaal. Ook komende tijd blijft de levering van met name Pfizer/BioNTech hoog. Daardoor zal het vaccinatiecijfer aankomende tijd volgens het ministerie flink stijgen.
De politie heeft in ruim drie maanden tijd meer dan 95.000 boetes uitgedeeld voor het overtreden van de avondklok. Er zijn in de periode januari tot en met april ruim 1500 demonstraties geweest. De maatregel had een behoorlijke impact op de samenleving en het werk van agenten, stelt de politie in een terugblik
De politie vindt dat de vrijheidsbeperkende maatregelen haar verbindende taak onder druk zet. „Zo hebben agenten de afgelopen maanden vaker repressief moeten optreden dan gebruikelijk”, zegt de politie over het aantal avondklokboetes. Daarbij hebben agenten ook moeten ingrijpen bij diverse coronademonstraties, waarbij het soms uitliep op hevige rellen.
In de eerste drie maanden van dit jaar hebben medewerkers van de politie ruim 212.000 overuren gemaakt, een stijging van 65 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Vooral de demonstraties waren daar de oorzaak van. Het aantal van 1500 demonstraties is een verdubbeling vergeleken met de protesten in de eerste vier maanden van 2020. In dezelfde periode van 2019 telde de politie 1300 demonstraties.
Vooral bij de Mobiele Eenheid (ME) en Aanhoudingseenheid draaiden veel medewerkers langere diensten en vaak meerdere weekenden
achter elkaar. „Er is een groot beroep gedaan op politiemedewerkers die te weinig zijn toegekomen aan rust, vrije tijd en aandacht voor thuis”, zegt politiechef Willem Woelders.
De avondklok werd ingevoerd op zaterdag 23 januari en gold tot met afgelopen woensdagochtend 04.30 uur. Het kabinet stelde de regel in om feesten en bezoekjes tegen te gaan en zo verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Op overtreding stond een boete van 95 euro. De politie heeft dus voor 9.025.000 euro aan boetes uitgeschreven.
Volgens Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, heeft de avondklok nauwelijks effect gehad. De verwachting vooraf was dat met de invoering van de avondklok het aantal besmettingen met 10 procent zou verminderen. „Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect”, aldus zei Kuipers woensdagavond in de talkshow Beau. Maandag voert de actiegroep Viruswaarheid bij de rechtbank in Den Haag opnieuw een kort geding over de inzet van de avondklok. Viruswaarheid eist dat de Staat het instrument niet nog eens inzet. Het RIVM zegt dat het effect van de avondklok nog niet bekend is en dat Kuipers voor zijn beurt sprak.
Het economisch vertrouwen van consumenten en bedrijven in de Europese Unie is in april verbeterd naar het niveau van voor de coronacrisis, door optimisme over de vaccinaties, de versoepelingen van de lockdowns en het economisch herstel. Dat blijkt uit de index van de Europese Commissie die het economisch sentiment meet.
De index tikte een stand aan van 109,7 punten. Het is voor het eerst sinds de uitbraak van de pandemie dat het pre-crisisniveau is bereikt, aldus de commissie. In alle bedrijfssectoren nam het vertrouwen toe, net als bij consumenten. In de industrie is het vertrouwen zelfs naar een nieuw recordniveau gestegen dankzij optimisme bij ondernemers over de productie en orders.
In Nederland worden deze week minder coronavaccins toegediend dan eerder werd verwacht. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schatte eerst dat 729.732 prikken gezet zouden worden, maar heeft die verwachting donderdag naar beneden bijgesteld. Op het coronadashboard van de overheid staat nu dat 649.762 mensen een dosis zullen ontvangen tussen 26 april en 2 mei. Dat zijn er 11 procent minder dan de aanvankelijke inschatting.
De reden is niet direct duidelijk. Bij het verwachte aantal op het coronadashboard staat overigens een disclaimer: „Het echte aantal kan anders zijn, bijvoorbeeld doordat mensen hun afspraak afzeggen of door problemen met de leveringen van vaccins.”
Het RIVM weet niet hoe Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, erbij komt dat de invoering van de avondklok geen effect heeft gehad. „Wij weten niet waar Ernst zich op baseert, wij zijn nog aan het kijken wat het heeft opgeleverd, maar dat is nog work in progress”, zegt een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
„Onze beste inschatting vooraf was dat de gecombineerde maatregel van de avondklok en de eenpersoonsbezoekregeling een reductie van ongeveer 10 procent zou opleveren. We kijken nu of we daar berekeningen op los kunnen laten om daar nog een preciezer netto-effect uit te distilleren. Maar die hebben we nu nog niet”, aldus de zegsman van het RIVM.
Kuipers zei woensdagavond tijdens de RTL-talkshow Beau dat de avondklok geen zin heeft gehad. „Bij de invoering van de avondklok was de berekening dat het 10 procent zou verminderen. Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect”, vertelde de LNAZ-voorman. De avondklok is deze week afgeschaft.
Het was woensdag veel drukker in de winkelstraten door de versoepeling van de coronamaatregelen, waardoor niet meer op afspraak geshopt hoeft te worden in niet-essentiële winkels zoals kleding- en schoenenzaken. Volgens cijfers van onderzoeksbureau RMC was het bijna 44 procent drukker dan een week eerder.
Directeur Huib Lubbers van RMC spreekt dan ook van een enorme toename van de drukte in de winkelstraten. Met name in de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven kwamen meer mensen winkelen. Volgens Lubbers werden de grote steden eerder nog het hardst geraakt door de coronacrisis en de gedwongen sluiting van niet-essentiële winkels om de verspreiding van het virus tegen te gaan.
Maar ook in de kleinere steden was het drukker dan voorheen, zo blijkt uit de metingen van RMC. Kleinere steden werden eerder juist minder sterk geraakt door de pandemie omdat in die binnensteden vaker winkels als supermarkten zijn te vinden, die wel open konden blijven en dus voor bezoekers zorgden.
Het Europees Parlement stemt in met de invoering van een EU-breed erkend, gratis certificaat waarmee de houder bewijst dat hij tegen Covid-19 is ingeënt, recent negatief is getest of is hersteld van de ziekte en voldoende antilichamen heeft. Met het bewijs moet het vrij reizen binnen Europa in coronatijd gemakkelijker worden. De lidstaten mogen houders van het certificaat niet verplichten om bij aankomst in quarantaine te gaan of een coronatest eisen, stelt het parlement.
Het parlement stemde met 540 voor, 119 tegen en 31 onthoudingen in met het voorstel van de Europese Commissie voor de invoering van zo’n door alle lidstaten erkend digitaal of papieren certificaat met een QR-code, maar wil wel een paar veranderingen. Zo wil het parlement dat het document „EU Covid-19-certificaat” gaat heten in plaats van Digitaal Groen Certificaat zoals het dagelijks EU-bestuur voorstelt. Ook moet het certificaat niet worden beschouwd als een reisdocument en moet het systeem na twaalf maanden worden geschrapt.
De certificaathouders zijn in principe ingeënt met door het Europees Geneesmiddelenbureau EMA goedgekeurde coronavaccins zoals die van Pfizer, Janssen, AstraZeneca en Moderna, maar lidstaten kunnen zelf bepalen of ze ook mensen die bijvoorbeeld een Russisch of Chinees vaccin hebben gekregen worden toegelaten.
Het parlement is ook akkoord dat burgers van buiten de EU met een erkend coronacertificaat kunnen komen. Brussel is al in contact met de Amerikanen om te bekijken hoe dat gerealiseerd moet worden, met als voorwaarde dat EU-burgers met een certificaat dan ook in de VS worden toegelaten zonder extra eisen.
Het geschatte aantal coronavaccinaties is met 220.000 naar beneden bijgesteld, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Door „een programmeerfout” zijn op 13 april te veel vaccinaties gerapporteerd. Op die dag voerde het instituut een nieuwe rekenmethode in en werden achterstanden weggewerkt. Het aantal gezette prikken schoot in één keer met circa 700.000 omhoog. Een overschatting, zo blijkt nu.
Het RIVM schat na de correctie in dat tot en met afgelopen dinsdag bijna 5,2 miljoen vaccins zijn toegediend. De wijzigingen zijn donderdag doorgevoerd op het coronadashboard van de overheid.
Tijdens het programmeren van de nieuwe rekenmethode is een fout gemaakt, waardoor het aantal gezette vaccinaties door huisartsen en zorginstellingen met zo’n 10 procent is overschat. Voor het totaal aantal gezette vaccinaties, waar dus ook die door bijvoorbeeld de GGD’en bij zijn gerekend, is de overschatting zo’n 4 procent.
Het Outbreak Management Team (OMT) uitte in zijn jongste advies zorgen over het achterblijven van de registratie van het aantal gezette coronavaccins. Volgens het OMT staat naar schatting 70 procent van het aantal gezette vaccinaties in het landelijke vaccinatieregister. 90 procent van die geregistreerde vaccinaties komt van de GGD’en. Vooral van huisartsen en instellingen ontbreekt informatie.
Om toch zo precies mogelijk in te kunnen schatten hoeveel mensen gevaccineerd zijn, maakt het RIVM gebruikt van een schattingsmethode. Die is onder meer gebaseerd op het aantal geleverde vaccins en een inschatting van het percentage vaccin dat wordt verspild (zo’n 1 procent). Het RIVM roept huisartsen en zorginstellingen op achterstallige vaccinregistratie bij te werken.
Het coronavirus waart momenteel vooral rond onder 40-minners, met name in de categorie van 18 tot 24 jaar. Is dat gunstig? „Jongeren nemen het virus gegarandeerd mee naar hun ouders en grootouders.”
Het Duitse luchtvaartconcern Lufthansa heeft ook in het eerste kwartaal van het jaar veel last gehad van de coronacrisis, waardoor veel vliegtuigen door de reisbeperkingen aan de grond stonden. Het bedrijf leed opnieuw een flink verlies en is ook wat somberder gestemd over het herstel van de luchtvaart dit jaar.
Er werd een nettoverlies geleden van ruim 1 miljard euro. Een jaar eerder was dit nog een min van 2,1 miljard euro. Lufthansa wist het tekort terug te dringen door scherp in de kosten te snijden, met het verlies van duizenden arbeidsplaatsen tot gevolg. De omzet kelderde met 60 procent naar 2,6 miljard euro, omdat er veel minder tickets werden verkocht. Om de crisis te overleven schoot de Duitse overheid Lufthansa te hulp met miljarden aan noodsteun.
Lufthansa denkt nu voor dit jaar op ongeveer 40 procent van de capaciteit van voor de crisis te zullen vliegen. Eerder werd voor 2021 op 40 tot 50 procent van de capaciteit van voor de uitbraak van de pandemie gerekend. In het eerste kwartaal vervoerde het concern 3 miljoen passagiers, wat neerkomt op 10 procent van het niveau van voor de virusuitbraak.
Na een coronajaar met op het werk de hoogste verzuimcijfers sinds vele jaren is het ziekteverzuim in de eerste drie maanden van 2021 in een aantal sectoren licht gedaald. In het onderwijs en bij de overheid was het aantal verzuimdagen, na een piek, weer vergelijkbaar met het eerste kwartaal van 2020. In de zorg bleef het verzuim onverminderd hoog, vergelijkbaar met de eerste drie maanden van vorig jaar toen de Arbo Unie in zorginstellingen 40 procent meer verzuimdagen telde.
Gekeken naar heel 2020 was in de industriële sector het aantal verzuimdagen gemiddeld 19 procent hoger dan een jaar eerder. In die sector werd tijdens de coronapandemie grotendeels op locatie doorgewerkt.
De Arbo Unie zag een verschuiving in de soorten verzuim in 2020. In het voorjaar, het begin van het coronajaar, was er relatief meer verzuim vanwege psychische klachten, onder meer in de zorg en de zakelijke dienstverlening. In de tweede helft van vorig jaar was er een meer traditionele verdeling van verzuimoorzaken, behalve in het openbaar bestuur en in het onderwijs. Na de zomer was daar relatief wat meer verzuim vanwege longaandoeningen, maag/darmklachten en hart- en vaatzieken.
Actiegroep Viruswaarheid voelt zich in zijn strijd tegen de avondklok gesteund door uitspraken van Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. De ziekenhuisbaas zei bij de RTL-talkshow Beau dat de invoering van de avondklok geen enkel effect heeft gehad.
„Verbazingwekkend. Het effect van de avondklok is niet meetbaar omdat de maatregel tegelijkertijd met andere maatregelen is genomen”, reageert Jeroen Pols, jurist van Viruswaarheid. „Dus waar baseer je zo’n uitspraak nu op? Maar ik vind het prima dat hij het zegt, het ondersteunt ons verhaal”, vervolgt hij.
Kuipers gaf aan dat bij de invoering van de avondklok de berekening was dat het besmettingen met 10 procent zou verminderen. „Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect”, aldus Kuipers in de talkshow.
Jurist Pols wijst erop dat er maandag een kort geding in Den Haag is tegen de avondklok. „Wij gaan eisen dat de Staat niet opnieuw het middel van een avondklok gaat inzetten. En daar draagt de uitspraak van Kuipers zeker aan bij.” Aanvankelijk draaide de zaak om het het opheffen van de avondklok.
Als het aan werknemers ligt blijven ze ook na de coronapandemie thuiswerken. In veel gevallen zullen mensen thuiswerken als ze zich voor hun werk moeten concentreren en naar kantoor komen voor samenwerking, om elkaar te ontmoeten en om sociale contacten te leggen.
Als de coronamaatregel waarbij wordt gestimuleerd zoveel mogelijk thuis te werken niet meer geldt, wil de overgrote meerderheid van de huidige thuiswerkers blijven thuiswerken, meldt TNO op basis van eigen onderzoek. Een kwart van de thuiswerkers wil dan grotendeels of helemaal thuiswerken.
Bijna een op de zes (16 procent) werknemers zegt nog steeds bang te zijn voor een besmetting op het werk. De angst om besmet te raken met corona is het hoogst in het onderwijs (31 procent).
Volgens TNO werkte in maart ruim de helft van de werknemers volledig op locatie en combineerde 14 procent thuiswerken met werken ‘op de zaak’. De overige 35 procent werkte volledig vanuit huis.
Overigens is thuiswerken voor de meeste werknemers helemaal geen optie omdat het werk dat niet toelaat.
De Verenigde Staten sturen goederen ter waarde van 100 miljoen dollar (82,4 miljoen euro) naar India om het land te helpen bij de bestrijding van het coronavirus, heeft het Witte Huis in een verklaring bekendgemaakt. Het gaat om duizend zuurstoftanks, 15 miljoen mondkapjes en een miljoen sneltesten.
De VS hebben ook hun eigen bestelling van AstraZeneca-productievoorraden omgeleid naar India zodat het land volgens het Witte Huis meer dan 20 miljoen doses van het coronavaccin kan maken. „Net zoals India hulp heeft gestuurd naar de Verenigde Staten toen onze ziekenhuizen aan het begin van de pandemie onder druk stonden, zo zijn de VS vastbesloten India te helpen in tijden van nood”, staat in de verklaring.
Het aantal coronadoden in India passeerde woensdag de grens van 200.000 en binnen een etmaal werd een recordaantal van 360.000 besmettingen geregistreerd. Tot nu toe is bij bijna 18 miljoen inwoners het coronavirus vastgesteld. Het land kampt met een tekort aan ziekenhuisbedden en zuurstof. Ziekenhuizen moeten regelmatig patiënten weigeren.
De app CoronaMelder geeft gebruikers twee dagen lang geen meldingen meer als zij in de buurt zijn geweest van een besmet persoon. Coronaminister Hugo de Jonge heeft hiertoe besloten wegens privacyproblemen. De apps die standaard op het systeem van Android-telefoons zitten, zouden bij gegevens van de corona-app kunnen door een privacyprobleem bij Google.
Op die manier kunnen die apps „vaststellen of de telefoon in bezit is van iemand die eerder als besmet is gemeld in CoronaMelder en welke ontmoetingen met besmette personen hebben plaatsgevonden”. In een brief aan de Tweede Kamer laat De Jonge weten dat Google heeft gemeld „geen bewijs te hebben dat deze apps daadwerkelijk data hebben verzameld en gebruikt”.
Nederland is afgelopen donderdag al op de hoogte gesteld van het probleem bij Google, zegt de bewindsman. Daarna is Nederland „direct een technisch onderzoek gestart om de gevolgen in kaart te brengen”. Uit dat onderzoek is woensdag gebleken „dat het inderdaad zo is dat gegevens van gebruikers gelezen kunnen worden door onbevoegde partijen”.
Google zou het lek in de ‘blauwdruk’ waarvan de CoronaMelder gebruikmaakt hebben gedicht, maar het duurt even voordat het probleem ook daadwerkelijk op alle telefoons is opgelost. „Daarbij bleken ze nog niet op de hoogte van de mogelijkheden voor misbruik die door onze experts aan hen zijn gemeld”, schrijft De Jonge. De reactie van Google noemt hij dan ook „onvoldoende bevredigend”. Daarom worden 48 uur lang geen meldingen gestuurd.
In die tijd wordt gecheckt of het lek daadwerkelijk is gedicht. Mocht het probleem inderdaad zijn verholpen, dan ontvangen gebruikers van de app na die tijd weer meldingen „en worden de waarschuwingen alsnog gestuurd”.
Afgelopen maandag werd privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens ingeseind.
Volgens Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, heeft de avondklok nauwelijks effect gehad. „Bij de invoering van de avondklok was de berekening dat het 10 procent zou verminderen. Als je kijkt naar het beloop van de ziekenhuisopnames in de tijd, zagen we zowel bij de invoering als bij het opschuiven geen enkel effect”, aldus Kuipers bij de RTL-talkshow Beau.
„We zitten op het hoogste aantal besmettelijke personen tot nu toe, ondanks dat er gevaccineerd wordt.” Kuipers zei blij te zijn dat het aantal vaccinaties per week stijgt en kan uitkomen op 1,5 miljoen prikken per week, „zonodig met behulp van huisartsen en ziekenhuizen”.
Kuipers is voorstander van het registreren van gevaccineerden. Daar moet een persoon nu toestemming voor geven maar Kuipers bepleit: „Geef alsjeblieft toestemming, zeg ja, want die informatie is echt relevant.”
De Amerikaanse president Joe Biden heeft tijdens zijn eerste toespraak in het Congres woensdag (lokale tijd) gezegd dat de VS een enorm logistiek succes hebben geboekt in de strijd tegen het coronavirus.
„Dankzij jullie, het Amerikaanse volk, is onze vooruitgang in de afgelopen 100 dagen tegen een van de ergste pandemieën in de geschiedenis een van de grootste logistieke prestaties die ons land ooit heeft gezien”, zei de president in een toespraak aan het parlement aan de vooravond van zijn honderdste dag als president.
De 78-jarige Biden merkte op dat het aantal coronasterfgevallen onder ouderen sinds januari met ongeveer 80 procent is gedaald. Meer dan de helft van alle Amerikaanse volwassenen heeft ten minste één vaccindosis gekregen en eerstehulpverleners beschouwen het vaccin als „een dosis hoop”.
De Republikeinse senator Tim Scott zei in reactie op de toespraak van Biden dat de laatste vaccinnatiesuccessen in het land niet aan de huidige Amerikaanse regering maar aan ex-president Donald Trump zijn toe te schrijven. „Het coronavirus is op de vlucht. Dankzij Operatie Warp Speed van de regering-Trump wordt ons land overspoeld met veilige en effectieve vaccins.”
Biden had beloofd dat hij in zijn eerste 100 dagen als president 100 miljoen doses vaccin zou verstrekken. Dat doel werd ruimschoots gehaald. Volgens de Amerikaanse gezondheidsorganisatie CDC is 29,5 procent van de totale bevolking al volledig gevaccineerd. Meer dan de helft van alle volwassenen in de Verenigde Staten heeft ten minste één dosis vaccin gekregen en 82 procent van de ouderen.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) vindt dat het ministerie van Volksgezondheid de privacyproblemen met de CoronaMelder-app zo snel mogelijk moet oplossen. Als dat niet lukt, moet de app er tijdelijk uit. Amerikaans techmedium The Markup meldde eerder dat Google een blauwdruk maakte voor CoronaMelder-apps waar problemen in zitten.
Volgens The Markup kunnen apps die standaard op het besturingssysteem Android zitten bij gegevens van gebruikers van de CoronaMelder-app.
„Het gaat hier om gezondheidsgegevens, zeer gevoelige informatie van heel veel mensen,” zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. „Het ministerie van VWS is er verantwoordelijk voor dat gebruik van de app helemaal veilig is. Het ministerie heeft ervoor gekozen de software van Google te gebruiken.”
In het advies dat de AP in augustus 2020 uitbracht aan het ministerie van VWS over de corona-app, was de grootste zorg het zogeheten Google Apple Exposure Notification framework. Dat is de onderliggende software in mobiele besturingssystemen Android en iOS die de Nederlandse corona-app mogelijk maakt. Wolfsen: „Helaas lijken onze zorgen nu terecht te zijn geweest.”
Een woordvoerder van VWS laat weten dat Google nu bezig is met het herschrijven van de code die gebruikt wordt voor de CoronaMelder-app. Het internetbedrijf zegt met een update te komen. „De app die wij gebouwd hebben slaat geen gegevens op, op Androidtelefoons blijken nu wel bepaalde codes opgeslagen te worden”, zegt de woordvoerder. „Dat is tegen de afspraken over privacy die wij met het bedrijf gemaakt hebben.” Volgens hem kon de app niet gebouwd worden zonder het digitale raamwerk van Android en Google, daarom zijn duidelijke privacy-afspraken gemaakt. Het vervolg van de samenwerking met Google hangt af van de manier waarop en de snelheid waarmee Google een oplossing biedt.
India heeft donderdag opnieuw recordaantallen nieuwe coronadoden en -besmettingen gemeld. Het afgelopen etmaal werden er 3645 sterfgevallen geregistreerd. Het aantal inwoners dat tijdens diezelfde periode werd geïnfecteerd bedroeg 379.257. Daarmee zijn inmiddels meer dan 18 miljoen Indiërs sinds de uitbraak van het longvirus besmet geraakt, 204.832 van hen hebben dat niet overleefd.
Het Aziatische land kan de enorme stijging van het aantal ziektegevallen nauwelijks aan. Ziekenhuizen kampen al geruime tijd met een tekort aan bedden, zuurstof en medicijnen voor coronapatiënten. Media meldden eerder dat nabestaanden in de rij staan voor crematies en begrafenissen.
De Verenigde Staten sturen goederen ter waarde van 100 miljoen dollar (82,4 miljoen euro) om het land te helpen bij de bestrijding van het coronavirus, maakte het Witte Huis bekend. Het gaat om duizend zuurstoftanks, 15 miljoen mondkapjes en een miljoen sneltesten. De VS hebben ook hun eigen bestelling van AstraZeneca-grondstoffen omgeleid naar India zodat het land meer dan 20 miljoen doses van het coronavaccin kan maken.
Advertentie
