Het zou een unicum zijn. Na de invasie van Rusland in Oekraïne drie jaar geleden hebben Poetin en Zelensky geen woord meer met elkaar gewisseld. De laatste keer dat de twee elkaar persoonlijk ontmoetten was in 2019 in Parijs, waar het duo onder het toeziend oog van de Franse president Emmanuel Macron en de toenmalige Duitse bondskanselier Angela Merkel sprak over een oplossing voor de voortsudderende strijd in de Oekraïense Donbasregio.

Het aanbod van zondag is niet Zelensky’s eerste voorstel om Poetin persoonlijk te ontmoeten. Begin dit jaar, na een soortgelijke oproep van Kyiv, klonk een weloverwogen nee uit het Kremlin. Poetin sloot toen uit met Zelensky te spreken, omdat de Oekraïense president in zijn ogen „onwettig” is. Oekraïne heeft geen presidentsverkiezingen gehouden sinds Rusland de invasie begon, omdat de grondwet dat verbiedt.

Schuift Poetin deze keer wel aan aan bij onderhandelingen? De Oekraïense president is er niet zeker van, liet hij zondag op X doorschemeren. „Ik hoop dat de Russen deze keer geen excuses zullen zoeken”, postte hij.

Bloedbad

Zelensky's aanbod om Poetin persoonlijk te ontmoeten volgde op een oproep zaterdag van de leiders van de coalitie van bereidwillige landen tot een staakt-het-vuren van dertig dagen. De leiders van Frankrijk, Duitsland, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Oekraïne wilden dat het bestand vandaag zou ingaan. Poetin weigerde daarin mee te gaan, maar stelde in plaats daarvan voor, donderdag in Turkije te onderhandelen met Oekraïne. Zelensky voerde daarna met zijn aanbod om Poetin te ontmoeten de druk op Moskou verder op.

Europese landen hadden vooraf gedreigd met verdere sancties op de Russische bank- en energiesector als Moskou het aanbod voor een bestand niet zou accepteren. Volgens de Franse president Macron is Poetin op zoek naar „een uitweg” en wil hij „tijd kopen”.

De Amerikaanse president Donald Trump sprak op zijn platform Truth Social juist van een „potentieel geweldige dag” voor Rusland en Oekraïne en stelde dat er een „grote week aankomt”. Trump zou aanvankelijk hebben ingestemd met het voorstel voor een bestand, maar voerde de druk later verder op. „President Poetin van Rusland wil geen staakt-het-vuren, maar wil donderdag in Turkije onderhandelen over een einde van het BLOEDBAD. Oekraïne moet hier ONMIDDELLIJK mee instemmen”, schreef hij op Truth Social.

Eerder liet Trump weten eraan te „twijfelen of Oekraïne wel een deal met Poetin wil sluiten”. Is Zelensky echt de schuldige aan het vertragen van de vredesbesprekingen? Een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken wees dit weekeinde alle vormen van een staakt-het-vuren van de hand. „Poetin is duidelijk: eerst moeten we onderhandelen over de onderliggende oorzaken van het conflict; dan pas willen we over een staakt-het-vuren praten”, zei Maria Zakharova tegen het staatspersbureau Tass.

Poetin blijft ondertussen bij de voorwaarden die hij eerder stelde voor vrede. Dat zijn erkenning van de bezette gebieden als Russisch bezit, een neutraal Oekraïne, geen NAVO-lidmaatschap en inkrimping van het Oekraïense leger. Volgens Kyiv luiden die voorwaarden het einde van de moderne Oekraïense staat in.