Ooit was ongedierte eenvoudig te bestrijden. Tegenwoordig zitten zelfs de gecertificeerde bestrijders als ratten in de bureaucratische val. IJverige ambtenaren bedachten omvangrijke protocollen en regelgeving. Gevolg: veel administratie, ergernis en hoge kosten voor wie zijn ratten moe is. We lijken van de ratten besnuffeld.

Leefde de rattenvanger van Hamelen nog maar. Nadat ratten de stad hadden veroverd, dook hij plotseling op. Maar niets is voor niets. Het kwam tot een akkoord. Met fluitspel lokte hij de overlastgevers uit alle hoeken en gaten. Achter de muziek aan ging het rivierwaarts. Daar verdronk de meute. Eén miljoen in totaal. Toen Hamelen de rekening weigerde te voldoen, lokte de rattenvanger 130 kinderen met zich mee. Ze zijn nooit meer gezien.

Waar mensen wonen, wonen ratten. Heer en meester zijn ze in riolen. Bij hevige hoosbuien komen ze tevoorschijn. Zonder rioolratten zouden er heel wat meer verstoppingen zijn. Is er bovengronds wat te eten en te ruimen, dan zijn de ratten van de partij. Etensresten achterlaten in parken en plantsoenen of brood strooien voor eendjes en ander gevogelte is de rode loper uitleggen voor de rat. Onder ideale omstandigheden zorgt één echtpaar voor duizend nakomelingen in één jaar.

Komen ratten ook in de Bijbel voor? Bij de profeet Jesaja (66:17) misschien? De Godsman hekelt heidense praktijken, zoals muizen en andere onreine dieren eten. Een vertaler schrijft: ratten „en andere vieze beesten”. Ratten worden geassocieerd met ziekten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is alert en sloot vorig jaar 65 voedselbedrijven vanwege sporen van ratten, muizen en kakkerlakken. Eet smakelijk.

Eens behoorden ook deze dieren tot Gods goede schepping. De zondeval zette alles op zijn kop. Paulus ziet met heel de schepping uit naar de beloofde verlossing (Romeinen 8:22).

Vieze beesten? Ongedierte? Dieronderzoekers roemen de intelligentie en het aanpassingsvermogen van ratten. Bij onraad zetten ze de jonge garde in de voorlinies. Doen wij ook met de bloem der natie in oorlogstijd. Worden ratten verdreven, dan verkassen ze naar elders. Belijdt ook een christen niet: hier geen blijvende stad? Ratten zijn sociale wezens die hechte gemeenschappen vormen. Ook een leerpunt.

Dierenvriend Franciscus van Assisi noemde dieren zijn broeders en zusters. Gold dat ook van de rat...? Ik zeg het hem nog niet na.

Dieronderzoekers roemen de intelligentie en het aanpassingsvermogen van ratten