De bitcoin werkt namelijk op basis van blockchaintechnologie, een soort collectief logboek waarin alle deelnemers samen alle transacties bijhouden. Dat register wordt om de tien minuten aangevuld met een nieuwe ‘bladzijde’ met de laatste veranderingen. Om elke aanvulling veilig te verwerken, moet een complexe wiskundige formule worden opgelost. Wereldwijd staan speciale computersystemen daar de hele dag door op te puzzelen wat veel energie kost. Dat levert ook nieuwe bitcoins op en wordt daarom minen genoemd.

Volgens de onderzoeksresultaten van DNB was iedere bitcointransactie in 2020 naar schatting goed voor 402 kilo CO2. Dit is vergelijkbaar met twee derde van de maandelijkse uitstoot van een gemiddeld Nederlands huishouden. Ook constateert DNB dat de klimaatimpact per bitcointransactie een stijgende lijn laat zien. In 2020 lag de CO2-uitstoot per transactie zo’n derde hoger dan een jaar eerder.

Die toename is volgens de deskundigen van de centrale bank vooral het gevolg van de groei van de benodigde rekenkracht van het bitcoin-netwerk, want de elektriciteitsmix tussen hernieuwbare en fossiele brandstoffen bleef in deze periode redelijk constant. Ook de koers van de bitcoin speelt hierbij een belangrijke rol. Als de waarde van de cryptomunt stijgt, trekt dat meer miners aan, die vervolgens meer elektriciteit verbruiken om crypto’s te delven.

Het enorme energieverbruik van bitcointransacties is al langer een heikel punt. Vorig jaar was ophef over de milieubelasting van de cryptomunt voor fabrikant van elektrische auto’s Tesla reden om na nog geen twee maanden alweer te stoppen met het accepteren van de bitcoin als betaalmiddel. Ook bij toezichthouders leven er zorgen over de impact op het klimaat. DNB wijst erop dat de financiële toezichthouder van Zweden zich recent heeft uitgesproken voor een EU-verbod voor het energie-intensieve mine-proces van sommige crypto’s. Dat ging onder meer over de bitcoin.

Een vergelijking van het energieverbruik van crypto’s en conventionele betaalmiddelen, is volgens DNB vooralsnog niet goed te maken. Eerder heeft de centrale bank wel al wat onderzoek gedaan naar het verbruik bij bijvoorbeeld pinbetalingen. Maar die gegevens zouden niet zomaar te vergelijken zijn met de informatie die nu is vergaard over de bitcoin. Daarvoor is dus nog verder onderzoek nodig, aldus de onderzoekers.