Ethische rafelrandjes aan beleggen in cryptomunt
Investeren in cryptomunten is in. Het schept een nieuwe betaalmogelijkheid maar er wordt ook volop in gespeculeerd. Hoe verhoud je je als christen tot deze digitale munt?
Het bericht haalt eind april de NOS: voor het eerst wordt in Nederland een koopwoning helemaal betaald met bitcoins. Vraagprijs voor het penthouse in Veghel is 21 stuks. Op dat moment komt dat overeen met ongeveer 1 miljoen euro. De betrokken makelaar spreekt van een spannende transactie. Het is nog even zoeken naar het juiste moment, want de prijs van bitcoins op handelsplatforms kan sterk schommelen.
Dat blijkt bijvoorbeeld vlak voor Hemelvaartsdag. De koers duikelt meer dan 10 procent als Tesla-topman Elon Musk zegt dat hij de bitcoin niet meer accepteert als betaalmiddel. Reden? Het delven ervan slurpt naar zijn mening te veel fossiele energie.
De bitcoin is geen fysieke (tastbare) munt, maar een soort rekenformule. Hij werkt op basis van blockchain-technologie, een soort collectief logboek waarin alle deelnemers samen alle transacties bijhouden. Dat register wordt om de 10 minuten aangevuld met een nieuwe ”bladzijde” met de laatste veranderingen. Om elke aanvulling veilig te verwerken, moet een complexe wiskundige formule worden opgelost. Wereldwijd staan speciale computersystemen daar de hele dag door op te puzzelen. Dat heet minen of delven.
Sinds de start in 2009 is de bitcoin, ondanks schommelingen, sterk in waarde gestegen. Naast de bitcoin komen er steeds meer digitale munten op de markt die gebruik maken van dezelfde techniek. Ze worden ook wel altcoins genoemd. In het begin kosten ze bijna niets, maar naarmate er meer investeerders komen, stijgen ze in waarde.
Reformatorisch
Ook christenen sparen en investeren in altcoins. Het is zaak de munten te kopen als de waarde daalt en weer te verkopen als die stijgt. Dat kan een leuke winst opleveren.
Ondernemer Gert-Wim Dubbeldam (46) uit Lisse zag veel reformatorische jongeren handelen in altcoins. Hij raakte daardoor ook geïnteresseerd. Inmiddels handelt hij er zelf in. „Toch twijfel ik of ik er goed aan doe. Het rendement is door de jaren heen enorm hoog geweest. Vragen die ik heb: Wat doet het met mijn hebzucht? En wat wil God dat ik met mijn geld doe? Het valt me op dat zulke vragen onder reformatorische jongeren helemaal niet spelen.”
Johan Graafland (61) is hoogleraar aan Tilburg University. Hij houdt zich onder meer bezig met economische ethiek. Vanwege de lage rente op spaargeld is hij zelf meer gaan beleggen. Maar hij investeert niet in cryptomunten. „Vanuit christelijk perspectief moeten we meer nadenken over de vraag in hoeverre een belegging positief bijdraagt aan de samenleving. Calvijn vindt het belangrijk om bij je beroepskeuze te bedenken hoe je dienstbaar kunt zijn in de samenleving. Dat principe geldt niet alleen voor arbeid, maar ook voor kapitaal.” Volgens Graafland zijn er betere keuzes dan bitcoin. „Ik denk aan investeren in duurzaamheidsfondsen of in een microkrediet. Je leent dan een klein bedrag aan startende ondernemers in ontwikkelingslanden, waardoor zij kunnen investeren in bijvoorbeeld een winkelinventaris.”
Hij is kritisch over het energieverbruik van bitcoins. „Als je alleen kijkt naar het rendement terwijl het effect op het klimaat negatief is, vraag ik me af of je weet waar je mee bezig bent. Je wint iets, ten koste van de samenleving.”
Op dit moment verbruikt de cryptomunt per jaar zo’n 138,85 terawattuur aan stroom. Dat komt doordat computers zware berekeningen moeten maken bij de transacties. Ter vergelijking: het jaarlijkse Nederlandse elektriciteitsverbruik is 108,8 terawattuur, waarvan 30 procent groen.
Energie
Journalist Arnold Hubach (23) uit IJsselmuiden, die in bitcoins spaart, zegt dat de digitale munt in de praktijk vooral overtollige energie gebruikt. „Denk aan de waterkrachtcentrales in China. In het regenseizoen is daar veel groene energie over die in de steden niet nodig is. Bitcoin profiteert daarvan. Daarnaast is bitcoin een grote partij en daarom ook een aanjager van de opwekking van nieuwe duurzame energie.”
Uit onderzoek blijkt dat 80 procent van de energie die bitcoin gebruikt, in China wordt opgewekt. Daarvan is het 60 procent groen. De rest wordt opgewekt met behulp van steenkool. Data-analist Johan van den Brink (38) uit Veenendaal investeert bewust niet in cryptomunten. „Een deel van de benodigde energie wordt misschien groen opgewekt, maar niet alles. Bovendien neemt het aantal transacties de komende jaren toe, waardoor ook het stroomverbruik groeit.”
De cryptowereld is nog volop in ontwikkeling. Verschillende landen doen onderzoek naar de mogelijkheden om een eigen digitale munt te lanceren. In zo’n geval krijgt de overheid veel meer invloed op de uitgifte van het digitale geld dan ze nu heeft. In combinatie met digitale sporen die burgers online achterlaten en die opgeslagen worden, is dat een nachtmerrie voor inwoners van een totalitaire staat. Maar er zijn ook positieve kanten. Zo verloopt het internationale betalingsverkeer met cryptomunten sneller.
