In RD (15-11) betoogt Alie-Hoek van Kooten dat veel van de coronamaatregelen in de Bijbel terug te vinden zijn en dat we ons er daarom van harte aan moeten houden, en dat niet met tegenzin. Het gaat mij niet om een discussie over de zin en het nut van allerlei maatregelen. Daar is al (meer dan) genoeg over geschreven. Het gaat mij om het beroep op de Heilige Schrift. De stelligheid waarmee hier een direct beroep op Gods Woord gedaan wordt om de huidige regels Bijbels te legitimeren, nodigt uit tot een reactie. Bij een beroep op de Bijbel zijn allerlei vragen te stellen en ik nodig de auteur uit om dat ook te doen. Begrijp ik de brontekst goed? In welke context staan deze wetten? Welke plaats heeft dat in de Bijbel en welke gevolgen had dat toen? En hoe waak ik voor een anachronisme door de situatie van nu te verplaatsen naar de tijd van de Bijbel?

Lees ook

Bijbel geeft sterke motieven om coronamaatregelen in acht te nemen

Afzondering

De opinieleidster beroept zich in de eerste plaats op Leviticus 13, waar een deel van de wetten op melaatsheid staat vermeld. Het is op zich prima om deze besmettelijke ziekte en de maatregelen daartegen te vergelijken met corona en de maatregelen daartegen, al zijn er natuurlijk veel verschillen. Quarantaine bij de melaatsheid en in het verlengde daarvan bij corona zou ook met een beroep op de Bijbel gerechtvaardigd kunnen worden. Tot zover kan ik de redenering wel meemaken.

Maar de scribente weet ook dat in de huidige maatregelen niet slechts besmettelijke mensen in afzondering moeten, maar dat de regels ook gezonde mensen zonder gezondheidsklachten of coronasymptomen treffen. We kunnen hooguit zeggen dat deze mensen het besmettelijke virus mogelijk bij zich dragen. Maar nergens in de Bijbel worden mensen buiten de maatschappij of buiten de tempel gesloten omdat ze mógelijk een besmettelijk virus bij zich dragen. Als we dan de lijn van Leviticus 13 willen doortrekken als een Bijbelse handreiking over hoe we om moeten gaan met ziekte en gezondheid, zouden we alle mensen zonder klachten of symptomen toe kunnen laten tot de maatschappij en het godsdienstige leven. In de toepassing van de wet uit Leviticus 13 gaat het immers niet om potentiële melaatsen, maar alleen om reële melaatsen. Alleen de zieke mensen met duidelijke klachten zouden dan in een staat van afzondering moeten leven.

Mondkapje

De auteur maakt zich ook sterk voor het mondkapje met een beroep op vers 45 van Leviticus 13. Hierbij geldt dan natuurlijk ook dat bij een directe toepassing van de wet uit Leviticus 13 alleen mensen met corona(symptomen) een mondkapje zouden moeten dragen. De rest van de maatschappij hoeft geen mondkapje te dragen. Maar moet een coronapatiënt dan ook verscheurde kleren dragen, blootshoofds gaan en uitroepen: besmet, besmet! De kanttekening merkt hier op dat het namelijk niet alleen ging om het mijden van besmettingsgevaar, maar ook om een teken van rouw en droefheid. En dat niet alleen vanwege de isolatie die melaatsheid met zich meebrengt. Melaatsheid is namelijk een straf van God (Numeri 12:10; 2 Koningen 5:27 en 15:5; 2 Kronieken 26:20-21).

Het stukje over de Joodse arts in de middeleeuwen, die op basis van de wetten uit Leviticus hygiënemaatregelen toepaste, is een alleszins te behartigen advies, ook voor onze tijd. Maar laten we niet net doen alsof een maatregel zoals niezen en hoesten in je elleboog –eerder deed men dat bij mijn weten in een zakdoek– zomaar in de Bijbel te vinden zou zijn. Het (steeds meer) buitensluiten van gezonde mensen uit de samenleving kan men daar zeker niet vinden. Gods Woord wijst ons op een betere weg uit de crisis. In 2 Kronieken 7:13-14 kunnen we lezen dat God in de weg van verootmoediging, gebed en bekering, genezing wil schenken. De God Die Ninevé in deze weg wilde sparen, leeft nog (Jona 3).

De auteur is kandidaat in de Hersteld Hervormde Kerk.