Voor Noelia zit er niets anders op dan wachten. Twee maanden geleden won deze 24-jarige vrouw bij het hof in Barcelona de eerste rechtszaak in Spanje over de toepassing van euthanasie. Toch kan haar wens om te sterven nog niet verwezenlijkt worden. Want dezelfde rechter die haar in maart in het gelijk stelde toen Noelia's vader de erkenning van haar recht op euthanasie had aangevochten, heeft nu besloten dat ze moet wachten op de uitspraak in hoger beroep tegen het vonnis. En dat kan jaren op zich laten wachten.

In oktober 2022 deed Noelia een poging tot zelfmoord. Die mislukte, maar bleef niet zonder gevolgen: haar onderlichaam raakte verlamd. Ze vroeg euthanasie aan om een eind te maken aan haar lichamelijke en geestelijke lijden. In juli 2024 werd die aanvraag erkend door de Catalaanse garantie- en evaluatiecommissie, een multidisciplinair overheidsorgaan van onafhankelijke deskundigen dat moet waken over de verantwoorde toepassing van euthanasie en hulp bij zelfdoding. Op 2 augustus zou de levensbeëindiging plaatsvinden.

Verzorgingstehuis

Een aanklacht van Noelia's vader, ingediend door de conservatief-katholieke stichting Abogados Cristianos (Christelijke Advocaten) tegen de erkenning van haar recht op euthanasie, verhinderde dat op het laatste moment. Volgens de klacht zou Noelia lijden aan een geestesziekte. Daardoor zou ze niet in staat zijn om te beslissen over haar lot.

De rechtbank zag dat anders. Het recht op euthanasie was in dit geval terecht toegewezen, luidde de conclusie van het hof voor bestuursrecht. Haar lijden was „ernstig, chronisch en invaliderend”, aldus het vonnis van maart dit jaar. Ze beschikte over de „volledige geestelijke vermogens” om te beslissen over haar leven, en haar vader was niet gelegitimeerd om dat te verhinderen.

Noelia's vader en Abogados Cristianos legden zich er niet bij neer en gingen in hoger beroep. In het verweer tegen dat beroep haalde de advocaat van de Catalaanse overheid –verantwoordelijk voor de erkenning van Noelia's recht op euthanasie– een medisch rapport aan van het verzorgingstehuis waar de verlamde vrouw verblijft. Volgens de krant El País stelde dat rapport een „fysieke en emotionele verslechtering” van haar toestand vast, met toegenomen chronische pijn.

Het jongste psychologische rapport wees in dezelfde richting. De psychologen spraken van „steeds moeilijker te verdragen pijn”, geestelijke uitputting en het gevoel een „onwaardig bestaan” te leiden. Het proces dat haar vader tegen haar euthanasiewens had aangespannen had Noelia bovendien „een grote mate van leed” toegebracht.

Huiveringwekkend

In haar verweerschrift tegen het hoger beroep stelde de Catalaanse overheid verder dat Abogados Cristianos „geen enkel wetenschappelijk bewijs” had aangehaald om „het unanieme oordeel van deskundigen” te weerleggen. „Het enige en uitdrukkelijke doel van de klagers is om de verlening van euthanasie zo lang mogelijk uit te stellen in de hoop dat de patiënt ervan afziet”, aldus het verweerschrift. Dat laatste lijkt niet waarschijnlijk. „Alle dagen zijn afschuwelijk en pijnlijk”, zei Noelia tijdens het proces in maart.

Abogados Cristianos reageerde verheugd op de beslissing van de rechter om de euthanasie van Noelia op te schorten. In een persbericht klaagde de stichting, die banden heeft met de extreemrechtse partij Vox, over de „huiveringwekkende aandrang van de Catalaanse regering om een eind te maken aan het leven van een meisje tegen de wil van de familie.”

Volgens de Catalaanse overheid was het juist wreed om naar de rechter te stappen om het lijden te rekken van een patiënt die aan alle eisen van de euthanasiewet voldoet.

De vader van Noelia zegt uit liefde voor zijn dochter te handelen. Maar tijdens de rechtszaak in maart stelde de rechter vast dat de relatie tussen beiden „niet erg goed” was. Noelia heeft een groot deel van haar kindertijd in jeugdtehuizen doorgebracht. Haar ouders waren uit de ouderlijke macht ontzet. Toen Noelia na haar mislukte zelfmoordpoging in een rolstoel belandde, kwam ze terecht in een verzorgingstehuis omdat ze –aldus het vonnis van maart– „geen dak boven het hoofd had”. Haar vader, die zich nu op de familieband beroept om Noelia's euthanasie tegen te houden, had het op dat moment laten afweten.

Denkt u aan zelfdoding? Praat erover. Neem gratis en anoniem contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800-0113 of 113 (24 uur bereikbaar) of chat op 113.nl.