Geld lenen van familie en vrienden doen we allemaal weleens. Je gaat samen naar een terras, maar hebt even geen geld bij je en iemand schiet het voor. Vaak hoef je het niet eens terug te betalen. „Laat maar zitten,” hoor je dan.

Als het gaat om grotere bedragen, die familie en vrienden zonder tussenkomst van een bank aan elkaar lenen, heet het een onderhandse lening. Ongeveer 5 procent van de huishoudens in Nederland heeft een lening bij familie of vrienden. Bij zo’n lening is het raadzaam om af te spreken hoe en wanneer er wordt terugbetaald en of er rente wordt gerekend. Ook is het verstandig om deze afspraken vast te leggen. Dit kan in een notariële akte of in een schuldbekentenis. Hierin staat bijvoorbeeld hoe hoog de lening is en wanneer de lening moet zijn afgelost.

Het is natuurlijk mooi als je als familie en vrienden elkaar financieel kan steunen. Zeker voor (groot)ouders is het heel moeilijk om geen geld te geven als kinderen niet rond kunnen komen of als de problemen bij hen zo groot zijn dat gas, water of licht worden afgesloten. Het heeft ook voordelen ten opzichte van lenen bij een officiële kredietinstelling. Een bank checkt of iemand kredietwaardig is; in de familiekring gebeurt dat niet. De lening wordt dus niet geregistreerd. En er wordt vaak geen of heel weinig rente betaald. Maar bovenal, de lening kan snel geregeld zijn en dat is een groot voordeel als de nood hoog is.

Toch is het Nibud geen voorstander van het lenen van geld aan familie en vrienden. Zeker als niet duidelijk is waarom er om een lening wordt gevraagd en als niet helder is wanneer het geld wordt terugbetaald. De familieband of vriendschappelijke relatie kan door de lening onder druk komen te staan. Het kan zelfs tot ruzies leiden als de lener geld blijft vragen of zijn schuld niet of niet op tijd terugbetaalt.

Daarom is het belangrijk dat u achterhaalt waarom uw dochter het financieel zwaar heeft. Als er in haar gezin structurele geldproblemen zijn, is zij meer geholpen met structurele hulp in de vorm van budgetcoaching of schuldhulpverlening. Het is daarom zaak om net als een bank, te checken of zij de lening kan terugbetalen en te onderzoeken hoe zij met haar geld omgaat.

Soms kan ook een combinatie van én een (kleine) lening én budgethulp een uitkomst zijn. De acute geldstress wordt ermee verholpen en er kan een einde komen aan de terugkerende financiële problemen. U kunt uw dochter bijvoorbeeld aanbieden om haar te helpen bij het ordenen van de administratie, of haar hulp te bieden met budgetteren of het op orde brengen van de betalingsachterstanden. De site zelfjeschuldenregelen.nl kan hierbij een handig startpunt zijn. Veel gemeenten bieden hulp in de vorm van vrijwilligers die mensen helpen bij het op orde krijgen van hun geldzaken.

De auteur is hoofd communicatie bij het Nederlands Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).