EU-parlement stemt voor snelle behandeling ‘vaccinatiepas’
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 20 april in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
President Joe Biden wil dat in de eerste honderd dagen van zijn ambtstermijn 200 miljoen coronavaccins aan Amerikanen zijn toegediend, een verdubbeling van zijn oorspronkelijke doelstelling. Biden maakt het doel later donderdag bekend op een persconferentie, melden Amerikaanse journalisten.
Het doel van 100 miljoen inentingen werd een kleine week geleden gehaald, ongeveer twee maanden na Bidens beëdiging. Momenteel worden gemiddeld ongeveer 2,5 miljoen prikken per dag gezet. Om het nieuwe doel te halen moet het tempo nog wat hoger.
Biden heeft nog veel meer ambities. Zo moet het herstelplan om de economie weer op gang te krijgen worden uitgevoerd. Ook op het vlak van testen en centra waar dat kan gebeuren is nog veel te doen.
Gemeenten moeten ondernemers niet opzadelen met lastenverzwaringen in 2022. Veel sectoren zijn dan nog amper hersteld van de coronacrisis. Met dat pleidooi komen werkgeversorganisaties MKB-Nederland en VNO-NCW. In een brief aan alle Nederlandse gemeenten uiten ze hun zorgen over de stijging van bepaalde gemeentelijke belastingen voor ondernemers dit jaar.
Vooral aan onroerendezaakbelasting, de heffing van gemeenten over vastgoed, zijn ondernemers dit jaar vaak meer kwijt dan een jaar geleden. De werkgeversorganisaties halen cijfers van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden aan, die duidelijk maken dat ondernemers dit jaar gemiddeld 5,3 procent meer kwijt zullen zijn aan deze belasting. Ook zijn er gemeenten die de onroerendezaakbelasting met 20 tot 30 procent laten stijgen. Slechts 49 van de 352 Nederlandse gemeenten hebben dit jaar deze belasting voor ondernemers verlaagd.
Het Europees Parlement gaat een versnelde procedure toepassen voor het certificaat dat vrij reizen in de EU deze zomer mogelijk moet maken. Met 468 stemmen voor, 203 tegen en 16 onthoudingen stemde het parlement voor de urgentieprocedure.
De Europese Commissie heeft de 27 EU-landen vorige week voorgesteld een gratis ‘coronacertificaat’, digitaal of op papier en voorzien van een QR-code, te ontwikkelen. Het certificaat, in de volksmond ook al bekend als vaccinatiepaspoort en coronapas, bewijst dat de drager tegen Covid-19 is ingeënt, recent negatief is getest of voldoende antistoffen in het lichaam heeft. Een meerderheid van het parlement is voor het snel opzetten van een door de landen wederzijds erkend certificeringssysteem, waarbij de persoonsgegevens en medische data wel goed beschermd moeten zijn.
Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) hikt aan tegen de grote haast van het plan en stemde tegen het voorgestelde EU-vaccinatiepaspoort. „Volstrekt onduidelijk is wat de status van dit certificaat is op de lange termijn”, zegt hij. „Wat zijn de gevolgen voor degenen die niet ingeënt zijn, zoals gewetensbezwaarden? Gaan we voor hen actieve participatie aan de samenleving langdurig afhankelijk maken van testuitslagen? En wie betaalt die dan? Een nieuwe tweedeling dreigt.”
De Duitse politie heeft een vooraanstaand ondernemer gearresteerd die geldt als sleutelfiguur in het schandaal rond contracten voor de aanschaf van mondkapjes. De 53-jarige Thomas Limberger is door de politie opgepakt, onder meer uit vrees dat hij de benen neemt, zo melden Duitse media. Limberger is de eerste topfiguur die wordt vastgezet in het mondkapjesschandaal, waarbij bestuurders en politici betrokken zijn.
Dat gebeurde op last van het Openbaar Ministerie in München, dat hem onder meer beschuldigt van „het omkopen van gekozen ambtenaren”. Justitie heeft ook laten weten dat het maatregelen neemt om beslag te leggen op zijn vermogen.
Limberger zou via de eliteclub ‘World Economic Council’ contacten hebben gelegd en op grote schaal hebben gesjoemeld met de verkoop van coronamaskers. In verband met de corrupte praktijken rond de mondkapjes zijn al twee parlementariërs uit de Bondsdag gestapt die in verband met de zaak-Limberger wordt gebracht, onder wie Georg Nüsslein van de Beierse CSU. Justitie heeft ook een voormalige minister van Justitie van Beieren, Alfred Sauter (CSU), in het vizier, evenals een aantal regioparlementariërs.
Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 7740 nieuwe coronagevallen vastgesteld. Het is vergelijkbaar met woensdag, toen ruim 7600 positieve tests werden geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Het is wel het hoogste aantal in een etmaal sinds 8 januari. Bovendien is het voor een donderdag bijzonder veel.
Het RIVM heeft in de afgelopen week 49.243 bevestigde besmettingen genoteerd. Dat komt neer op gemiddeld 7035 per dag, het hoogste niveau sinds 12 januari.
Zorgboerderijen krijgen door de lockdown met veel onzekerheden te maken. Besmette cliënten moeten in quarantaine, maatregelen zijn soms lastig te houden, en bovenal: klanten blijven weg. Dat zorgt soms voor financiële hoofdbrekens. „Het is best wel zoeken naar werk.”
Advertentie
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) bespreekt maandag met een groep deskundigen van buitenaf de zeer zeldzame bloedstollingsproblemen die zich hebben voorgedaan na prikken met het coronavaccin van AstraZeneca. In een voorlopige conclusie benadrukte het veiligheidscomité van het EMA vorige week al dat de voordelen van het vaccin zwaarder wegen dan de mogelijke risico’s. Het onderzoek gaat intussen wel verder.
Het EMA praat maandag over de kwestie met deskundigen op het gebied van hematologie, hart- en vaatziekten, infectieziekten, virologie, neurologie, immunologie en epidemiologie. Aan de vergadering mogen ook twee buitenstaanders uit het publiek deelnemen, voegt het EU-agentschap eraan toe.
De proefvakantie naar het Griekse eiland Rhodos, waarvoor mensen zich sinds woensdagavond konden inschrijven, is enorm gewild. Volgens reisorganisatie Sunweb hebben zich uiteindelijk zo’n 25.000 mensen aangemeld voor de all-inclusive pakketreis. De meesten wacht nu een teleurstelling, want maar een klein deel kan de koffers ook gaan pakken.
Op 12 april zal er als onderdeel van een coronaproef een vakantievlucht vertrekken naar Rhodos. Tijdens de vakantie mogen de reizigers het vakantieresort Hotel Mitsis Grand Beach niet verlaten. Aan de proef kunnen slechts 189 mensen van achttien tot zeventig jaar meedoen.
Op basis van alle aanmeldingen maakt Sunweb een eerste selectie die voldoet aan speciale door de Nederlandse overheid gestelde criteria. Dat betekent dat mensen die behoren tot een verhoogde risicogroep worden uitgesloten. Daarna wordt er gekeken wie zich als eerste heeft ingeschreven. De gelukkigen worden vervolgens telefonisch benaderd om alle informatie en richtlijnen door te spreken.
In totaal 62 miljoen EU-burgers hebben tot nu toe een Covid-19-prik gehad. Van hen zijn 18 miljoen mensen ook voor de tweede keer gevaccineerd, zoals voorgeschreven. Dat is 4,1 procent van de volwassen bevolking in de Europese Unie, heeft Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bekendgemaakt op de top van de 27 EU-leiders.
Volgens de Duitse heeft de EU sinds 1 december 77 miljoen doses van de felbegeerde middelen tegen Covid-19 uitgevoerd naar 33 verschillende landen. De EU heeft zelf tot eind deze week 88 miljoen doses ontvangen van de farmaceuten met wie de commissie namens de lidstaten de aankoopcontracten heeft onderhandeld. Von der Leyen rekent erop dat de teller nog voor eind maart op 100 miljoen staat.
Voor het tweede kwartaal rekent Brussel op de levering van 360 miljoen toegezegde doses. Daar zitten 55 miljoen doses van het Janssen-vaccin bij, waarvan maar één prik nodig is. In totaal is dat genoeg voor meer dan 200 miljoen EU-burgers.
De regeringsleiders van de Europese Unie zijn begonnen aan hun elfde onlinetop sinds de uitbraak van de corona-epidemie. Premier Mark Rutte en zijn collega’s wilden eigenlijk weer eens in Brussel bijeenkomen, maar dat zit er nog niet in nu het virus in veel EU-landen weer om zich heen grijpt.
Rutte kampt zelfs met een uitbraak in zijn kabinet, al werd hijzelf negatief getest. De besmetting van minister Kajsa Ollongren en staatssecretaris Mona Keijzer hinderen de premier niet bij zijn deelname aan de top, waarvoor hij dus vanuit Den Haag inbelt.
De 27 EU-leiders beginnen de traditionele voorjaarstop met het gebruikelijke gesprekje met de voorzitter van het Europees Parlement, David Sassoli. Daarna gaan ze direct door met de problematiek rond de vaccinatie van de Europese bevolking, die door de trage leveringen van bepaalde coronavaccins niet zo vlot loopt als waar op was gerekend.
Ze buigen zich ook over de export van vaccins, waarop de Europese Commissie haar greep wil versterken omdat de EU wel veel uitvoert maar er zelf bekaaid vanaf zou komen. Nederland en een aantal andere landen voelen daar weinig voor, maar kunnen dat niet tegenhouden. Nederland zal pleiten voor uiterst terughoudend gebruik, zeggen EU-bronnen.
Over het ‘vaccinnationalisme’ dat die exportbeperkingen volgens de commissie ingeeft, kunnen de EU-leiders mogelijk ook meteen de Amerikaanse president Joe Biden spreken, die in de avond inbelt. Ze zullen dan echter vooral het weer aanhalen van de banden tussen de VS en de EU bespreken. Ook de omgang met rivalen als China en Rusland zal aan de orde komen, verwachten diplomaten.
De Nederlandse biotechstart-up Leyden Labs ontwikkelt speciale neussprays tegen bijvoorbeeld Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Daarvoor heeft de onderneming nu 40 miljoen euro opgehaald bij investeerders. Het is nog niet duidelijk wanneer de neussprays op de markt komen of wat die gaan kosten.
In eerste instantie moeten de sprays een geneesmiddel op recept worden. Leyden Labs wil met de neussprays virussen bestrijden door zich te richten op de gemeenschappelijke kenmerken van virussen van een hele virusfamilie, in plaats van een specifieke virusvariant. Daarmee zouden ze ook kunnen werken tegen andere virussen die mogelijk pandemieën kunnen veroorzaken.
Leyden Labs werd in juni 2020 opgericht door onder meer Koenraad Wiedhaup, voormalig partner bij adviesbureau McKinsey. Hij is nu directeur van Leyden Labs. Viroloog Jaap Goudsmit, verbonden aan onder meer de afdeling epidemiologie van de Amerikaanse topuniversiteit Harvard, is wetenschappelijk directeur.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is afgelopen etmaal heel licht gestegen. Ziekenhuizen behandelen momenteel 2192 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er vijf meer dan op woensdag, maar iets minder dan op dinsdag en maandag.
Verpleegafdelingen behandelen 1573 coronapatiënten, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat zijn er elf meer dan een dag geleden. Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde van 625 naar 619. Het is wel de zesde achtereenvolgende dag dat dit aantal boven de zeshonderd ligt. Daarvoor schommelde het aantal ongeveer twee weken lang tussen de 550 en 600, en eerder ging het aantal een maand lang heen en weer tussen 500 en 550.
Het aantal nieuwe opnames blijft wel oplopen. In het afgelopen etmaal belandden 283 mensen op een verpleegafdeling of intensive care vanwege een coronabesmetting. In de afgelopen zeven dagen hebben de ziekenhuizen 1900 nieuwe coronapatiënten opgenomen, gemiddeld ongeveer 271 mensen per dag. Dat is het hoogste peil sinds 10 januari. De instroom stijgt al een tijdje en het LCPS verwacht dat dit de komende tijd ook doorgaat, als gevolg van de Britse variant van het coronavirus.
Het gros van de bewoners van verpleeghuizen heeft de tweede coronaprik inmiddels gehad. Verdere versoepeling lijkt echter nog niet aan de orde. „Het is tijd voor meer maatwerk.”
In de teststraten van de GGD zijn nu 10 miljoen coronatesten afgenomen. Brancheorganisatie GGD GHOR Nederland meldt dat het momenteel „alle hens aan dek is”. Dat geldt niet alleen op de testlocaties zelf, maar ook voor de laboratoria die testen analyseren en voor de callcenters die testafspraken maken en bron- en contactonderzoek doen.
Afgelopen week werd een recordaantal van 518.316 testen afgenomen, aldus GGD GHOR. Dat is ruim 5 procent van het totale aantal testen dat sinds de corona-uitbraak in Nederland is gedaan.
De GGD blijft benadrukken dat het belangrijk is dat mensen zich laten testen bij klachten die op Covid-19 kunnen duiden. Om de testen af te nemen hebben de gezondheidsdiensten intussen een netwerk van zo’n 250 testlocaties opgebouwd.
De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb bedrukte donderdag in de gemeenteraad nogmaals dat zijn uitspraak over de avondklok en de ramadan eerder deze week uitsluitend ging over de handhaving van de openbare orde. „Het is geen religieuze kwestie.”
Verschillende partijen gaven aan dat ze de uitspraak van Aboutaleb na afloop van het Veiligheidsberaad over de avondklok in relatie tot de zomertijd maandag „niet handig” vonden. Aboutaleb legde uit dat hij zijn zorgen uitte over de handhaving van de avondklok bij mooi weer en dat hij niet gezegd heeft dat de avondklok wegmoest.
Volgens Leefbaar Rotterdam en de PVV heeft hij mensen pijn gedaan toen hij opmerkte dat het over enkele weken ook de ramadan is en dat dit wel ‘een dingetje’ zou worden omdat mensen na het vasten ‘de drang hebben familie te zien’. Aboutaleb, die dinsdag al een brief met uitleg stuurde naar de gemeenteraad: „Wellicht had ik het beter moeten zeggen, maar ik heb het nooit bedoeld om een uitzondering te maken.”
Ook zei hij dat er geen sprake is van een knieval, maar dat hij de handhaving van de openbare orde wilde agenderen. Hij hoopt dat tijdens de ramadan jongeren niet massaal de straat opgaan, maar zei geen rellen te verwachten. „Al jaren zijn groepen rondhangende jongeren een probleem, ik hoop dit jaar niet door de avondklok en coronamaatregelen.”
Vorig jaar riep Aboutaleb de moslimgemeenschap in Rotterdam op om de coronamaatregelen na te leven met bijvoorbeeld het Offerfeest. Hij heeft aangegeven dat hij ook dit jaar daar weer aandacht voor vraagt.
Denemarken gaat ook de komende weken vermoedelijk geen mensen inenten met het coronavaccin van AstraZeneca. De Deense autoriteiten hadden het gebruik van het middel deze maand stilgelegd vanwege zorgen over mogelijke bijwerkingen. Ze maakten donderdag bekend dat die maatregel met nog eens drie weken wordt verlengd.
Denemarken en andere Europese landen besloten eerder deze maand tot een vaccinatiepauze na meldingen over trombose bij ingeënte mensen. De Europese toezichthouder EMA herhaalde later dat het vaccin veilig en effectief is. Daarna durfde onder meer Nederland het aan om weer te gaan vaccineren, maar de Denen waren er nog niet gerust op.
Het hoofd van de Deense gezondheidsautoriteiten legde donderdag uit dat het EMA de zorgen over het vaccin niet heeft kunnen wegnemen. Daarom wordt de uitslag afgewacht van aanvullend onderzoek. Dat hoeft volgens hem geen drie weken te duren. Hij sloot niet uit dat sneller een besluit kan worden genomen over het gebruik van het coronavaccin.
Het middel van AstraZeneca is een van de vier coronavaccins die zijn goedgekeurd door de Europese Unie. Die heeft ook groen licht gegeven voor het gebruik van de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en het Leidse Janssen. Het AstraZeneca-vaccin is gewild omdat het relatief goedkoop is en op koelkasttemperatuur kan worden opgeslagen.
Artsen die coronapatiënten nog steeds medicijnen voorschrijven die in strijd zijn met de officiële behandeladviezen, kunnen een boete verwachten. Daarvoor waarschuwt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
De inspectie blijft meldingen binnenkrijgen over artsen die middelen als (hydroxy)chloroquine en ivermectine voorschrijven tegen Covid-19.
„De inspectie vindt het voorschrijven en afleveren van deze geneesmiddelen buiten de richtlijnen een risico voor de kwaliteit van zorg, en gaat daarom artsen bestuurlijk beboeten wanneer ze deze medicijnen ten onrechte voorschrijven”, meldt de IGJ.
Vooral over chloroquine en hydroxycholoroquine is veel te doen geweest. Huisartsen en ziekenhuizen gaven het middel aan het begin van de coronacrisis regelmatig aan patiënten met Covid-19, maar later verschenen wetenschappelijke studies waarin werd geconcludeerd dat het niet helpt. Volgens de IGJ is bewezen dat de middelen niet effectief zijn, maar wel bijvoorbeeld hartritmestoornissen kunnen veroorzaken.
Voor gebruik van het middel ivermectine tegen Covid-19 ontbreekt het vooralsnog aan wetenschappelijke onderbouwing. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) raadde het gebruik van dat anti-parasietenmiddel begin deze week daarom ook al af. Volgens het EMA is met laboratoriumonderzoek wel aangetoond dat ivermectine de vermenigvuldiging van het coronavirus kan tegengaan, maar pas bij concentraties die veel hoger zijn dan nu. Omdat er een risico is op vergiftiging, moet het middel niet worden gebruikt buiten „zorgvuldig opgezette klinische studies”.
De ministerraad komt voorlopig niet meer fysiek bijeen, vanwege de coronabesmettingen van minister Kajsa Ollongren en staatssecretaris Mona Keijzer. Dat laat de Rijksvoorlichtingdienst (RVD) donderdag weten.
Volgens de RVD heeft premier Mark Rutte „besloten tot een grotere terughoudendheid bij het organiseren van fysieke bijeenkomsten”.
„De vergaderingen van de ministerraad kunnen volgens de coronarichtlijnen worden gehouden, maar uit voorzorg is besloten om vergaderingen van de ministerraad voorlopig via communicatietechnologie te laten plaatsvinden”, aldus de RVD.
Duitsland eist vanaf zondag van alle reizigers die het land per vliegtuig binnenkomen een ‘verse’ negatieve coronatest, ongeacht waar de passagier vandaan komt. Het ministerie van Volksgezondheid maakte de maatregel bekend. Vliegtuigmaatschappijen mogen passagiers niet meenemen zonder zo’n test.
Tot nu toe gold de regeling voor reizigers uit bepaalde risicogebieden. De nieuwe stap betekent onder meer voor veel Duitse toeristen die naar het officieel veilige Spaanse vakantieland Mallorca gaan, dat ze ook een coronatest moeten doen voor ze naar huis vliegen.
Door patiënten voorafgaand aan een operatie te vaccineren tegen het coronavirus, kunnen veel meer levens worden gered. Die conclusie trekken wetenschappers in een grote internationale studie, waar ook het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) aan meewerkte. Vaccinatie voor een planbare operatie „kan wereldwijd mogelijk duizenden sterfgevallen na operaties als gevolg van het virus voorkomen”, vat het UMCG de bevindingen samen.
Mensen die in de maand na een operatie besmet raken met het virus, lopen een veel hoger risico op een ernstig ziekteverloop. Het risico op overlijden blijkt dan 4 tot 8 keer zo hoog, schrijven de onderzoekers in het British Journal of Surgery. Ze baseren zich op gegevens van ruim 140.000 chirurgische patiënten uit 116 landen.
Van de patiënten van 70 jaar en ouder die een kankeroperatie ondergaan, komt gemiddeld 2,8 procent ondanks de behandeling te overlijden. Van de mensen uit deze groep die kort na hun operatie Covid-19 opliepen, steeg het sterftecijfer naar 18,6 procent, ontdekten de onderzoekers.
Alle zeventien partijleiders die afgelopen week op verkenningsgesprek zijn geweest bij Kajsa Ollongren moeten zich laten testen, zo raadt medeverkenner Annemarie Jorritsma hen aan. Donderdag werd bekend dat Ollongren besmet is met het coronavirus.
Jorritsma laat zich ook over vijf dagen testen. Volgens de coronaregels is het ook na contact met een besmet persoon niet nodig in quarantaine te gaan, als maar anderhalve meter afstand is bewaard. Tijdens de gesprekken van maandag en dinsdag hield iedereen voldoende afstand, zegt Jorritsma. Een preventieve test na vijf dagen volstaat volgens haar dan ook. „We hanteren dezelfde regels als na de ministerraad van vorige week vrijdag.”
Bij die ministerraad bleek staatssecretaris Mona Keijzer besmet te zijn. Veel kabinetsleden lieten zich daarom afgelopen woensdag testen. Daaruit kwam naar voren dat Ollongren ook corona had.
Verscheidene fractievoorzitters in de Tweede Kamer gaan uit voorzorg in quarantaine, nu verkenner in de kabinetsformatie Kajsa Ollongren positief is getest op het coronavirus. Alle partijleiders hebben maandag of dinsdag een gesprek gehad met Ollongren en waren daarbij langere tijd met haar in één ruimte
PvdA-leider Lilianne Ploumen bijvoorbeeld heeft voorlopig al haar afspraken afgezegd, aldus een woordvoerder. Zij gaat uit voorzorg in quarantaine tot zij de uitslag van haar coronatest heeft. Sylvana Simons van Bij1 doet dat eveneens.
Volgens de coronaregels is het ook na contact met een besmet persoon niet nodig in quarantaine te gaan, als maar anderhalve meter afstand is bewaard. Volgens medeverkenner Annemarie Jorritsma is dat tijdens de formatiegesprekken steeds gebeurd. Een preventieve test na vijf dagen volstaat volgens haar dan ook.
Bestuursvoorzitters van de meest invloedrijke ondernemingen in de wereld zijn bezorgd of hun personeel wel voldoende toegang heeft tot coronavaccins. Volgens een internationale peiling door accountants- en adviesbureau KPMG leeft die zorg bij ongeveer de helft van vijfhonderd ondervraagde topmannen en -vrouwen van vooraanstaande bedrijven.
Niet overal in de wereld is het even makkelijk om een vaccin te krijgen. Maar veel bedrijfsbestuurders zouden het vaccinatieprogramma wel zien als een absolute voorwaarde voor de terugkeer van werknemers naar kantoor. Negen op de tien ondervraagden overwegen werknemers te vragen zich te melden wanneer ze zijn gevaccineerd.
„Hierdoor zijn zij in staat maatwerk-maatregelen te nemen om hun personeel te beschermen”, legt bestuursvoorzitter Stephanie Hottenhuis van KPMG Nederland uit.
Veel van de ondervraagden maken zich volgens de peiling ook zorgen over de bereidheid van werknemers om zich wel of niet te laten vaccineren. Dat komt door de vraagtekens die er in een aantal landen zijn bij de veiligheid van sommige vaccins en de invloed die dit heeft op de beslissing van werknemers.
Het duurt waarschijnlijk nog even voor er een terugkeer naar ‘normaal’ in zit. Een groot deel van de bestuursvoorzitters denkt dat dit pas ergens in de loop van volgend jaar plaatsvindt. De meeste deelnemers uit het onderzoek gaven aan dat zij het advies van overheden hierover willen afwachten. Pas als die aan zouden geven dat het kan, dan zijn werknemers bij de betreffende bedrijven weer in groten getale welkom op kantoor.
Het ziekteverzuim in de zorgsector is in februari stabiel gebleven ten opzichte van een maand eerder. Dagelijks waren gemiddeld 70.000 werknemers niet inzetbaar in februari, dat is ongeveer hetzelfde aantal als in januari (71.000 werknemers). Wel ziet het kennisnetwerk op het gebied van verzuim Vernet dat zorgmedewerkers steeds langer ziek blijven, omdat er relatief minder ziekmeldingen zijn gedaan afgelopen maand.
Op basis van onderzoek bij circa vierhonderd zorginstellingen berekende Vernet het landelijk verzuimpercentage in februari op 7,59 procent. Dat is hoger dan het gemiddelde verzuim over het hele coronajaar 2020 (6,83 procent), toen gemiddeld 63.000 medewerkers per dag ziek thuisbleven. Een stijgend verzuimpercentage in combinatie met minder ziektemeldingen is volgens Vernet een teken dat het langdurig verzuim stijgt.
Onderzocht zijn ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en verzorging, verpleging en thuiszorg (VVT). Alle branches, behalve de ggz, zagen het ziekteverzuim toenemen vergeleken met februari vorig jaar. In totaal werken er circa 930.000 mensen in deze vier sectoren.
Volgens Vernet is de druk op werknemers in de zorgsector door de coronacrisis nog altijd onverminderd hoog. De cijfers zijn nog exclusief werknemers die in thuisquarantaine zaten of wachtten op de uitslag van een coronatest.
De Duitse deelstaat Saarland stopt na Pasen met de lockdown. Bioscopen, sportcentra en restaurants met buitenruimte mogen dan de deuren weer openen, zegt de premier van de regio. Mensen hebben wel een negatieve uitslag van een snelle coronatest nodig om daar gebruik van te maken.
Saarland, dat grenst aan Luxemburg en Frankrijk, wordt daarmee de eerste Duitse staat die de lockdown onder voorwaarden beëindigt. Dat gebeurt vanaf 6 april. In lokale media wordt al geschreven over een „Saarland-Model”.
Demissionair minister-president Mark Rutte heeft zich laten testen en blijkt niet besmet met het coronavirus. Dat laat een woordvoerder desgevraagd weten. Rutte onderging net als veel andere bewindslieden een test nadat staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) eerder deze week positief was getest. Minister en verkenner in de formatie Kajsa Ollongren bleek donderdag besmet te zijn met corona. Vrijdag was vrijwel het
gehele kabinet bijeen tijdens de wekelijkse ministerraad.
Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken), tevens verkenner namens D66 in de kabinetsformatie, is positief getest op het coronavirus. De formatiegesprekken die donderdag gevoerd zouden worden met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag, zijn tot nader order uitgesteld, meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.
Ruim de helft van de circa 9 miljoen Israëliërs heeft inmiddels beide doses gehad van een coronavaccin. Dat zegt minister van Volksgezondheid Yuli Edelstein, die zijn ingeënte landgenoten prees op Twitter. „Dankzij hen verslaat de staat Israël het coronavirus”, zei de bewindsman volgens de krant Jerusalem Post.
Israël begon in december inwoners te vaccineren met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech, dat ook wordt gebruikt in Europa. Het land groeide vervolgens uit tot een van de internationale koplopers op vaccinatiegebied. Alle inwoners die ouder zijn dan 16 kunnen zich inmiddels melden voor een prik. Door het snelle vaccineren konden grote delen van de economie weer worden heropend in de aanloop naar de verkiezingen van deze week.
De autoriteiten hebben ook tienduizenden Palestijnen ingeënt die werken in Israël. In Palestijnse gebieden is ook een vaccinatiecampagne begonnen. Daar worden vaccins bij gebruikt die beschikbaar zijn gesteld door het internationale COVAX-programma en de Verenigde Arabische Emiraten.
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) spreekt een twitterbericht van het ministerie van Volksgezondheid over het gebruik van de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna door huisartsen tegen. Het ministerie twitterde woensdagavond dat huisartsen de vaccins van Moderna en Pfizer/BioNTech toedienen, terwijl dit niet zo is.
Veel huisartsen reageerden al verbaasd op het bericht. Een woordvoerster van LHV zegt dat huisartsen de bevolkingsgroepen met hoog risico tot 75 jaar oud inenten met het middel van AstraZeneca.
„Het heeft dus geen zin om de huisarts te bellen en te vragen naar een prik van Moderna of Pfizer/BioNTech. Mensen die ingeënt kunnen worden krijgen zelf een uitnodiging”, aldus de LHV-woordvoerster.
De verwarring is volgens de woordvoerster mogelijk ontstaan doordat huisartsenposten gebruik hebben gemaakt van de vaccins van Moderna en Pfizer/BioNTech om mensen in gezondheidsinstellingen te prikken. De persoon die de tweet plaatste, heeft dat mogelijk verkeerd opgevat.
De LHV heeft woensdagavond nog kort contact gehad met het ministerie over de tweet. De vereniging verwacht nog bericht van het ministerie donderdag.
Familieleden van de geplaagde gouverneur van New York kregen begin vorig jaar speciale toegang tot coronatesten. Die waren destijds nog niet op grote schaal beschikbaar. Ook andere invloedrijke figuren in de staat profiteerden volgens ingewijden van een voorkeursbehandeling.
Media berichten dat onder meer broer Chris Cuomo vorig jaar met spoed getest kon worden. Het staatslaboratorium kon destijds maar enkele honderden testen per dag verwerken voor een gebied met 19 miljoen inwoners, schrijft The Washington Post. Chris, een bekende CNN-journalist, bleek eind maart ook besmet te zijn met het virus. Ook de moeder en een zus van de gouverneur konden naar verluidt versneld worden getest.
De onthulling komt voor gouverneur Andrew Cuomo op een gevoelig moment. De Democraat ligt al onder vuur omdat meerdere vrouwen hem beschuldigen van seksuele intimidatie. Er loopt een onderzoek naar die klachten en naar beschuldigingen dat tijdens de coronacrisis zou zijn gerommeld met sterftecijfers onder verpleeghuisbewoners in New York.
Medewerkers van de gouverneur willen niet bevestigen dat familieleden van Cuomo met voorrang zijn getest. Daar zouden ze vanwege het recht op privacy van de betrokkenen niets over mogen zeggen. Gouverneur Cuomo had zich vorig jaar wel uitgesproken over de coronabesmetting van zijn broer. Die liet volgens hem zien dat iedereen gelijk is voor het virus.
Het Rode Kruis biedt vanaf deze week extra hulp aan mensen die in quarantaine zitten. Zogenoemde quarantainecoaches houden contact met mensen in thuisisolatie en regelen waar nodig hulp, bijvoorbeeld met het doen van boodschappen.
Of mensen in quarantaine de extra ondersteuning kunnen gebruiken, wordt door de GGD bepaald. Als iemand die in thuisisolatie moet laat merken dat quarantaine problemen oplevert, biedt een GGD-medewerker de coach aan.
Met het ‘Let op Elkaar Netwerk’ van Het Rode Kruis kunnen de vijftien quarantainecoaches na een belletje door het hele land vrijwilligers inschakelen. Aan dat netwerk zijn meer dan 100.000 vrijwilligers verbonden, die kunnen helpen met boodschappen doen, de hond uitlaten of met contact opnemen met de huisarts.
In februari testte de hulporganisatie het inzetten van de quarantainecoaches in de regio’s Drenthe en het Noord-Hollandse Kennemerland. Daar is toen aan 1762 mensen een coach aangeboden, van wie 41 mensen dat aanbod aannamen. Driekwart van die mensen waren positief over de coaching, meldt Het Rode Kruis. Zij hadden vooral behoefte aan extra informatie over quarantaine of aan een luisterend oor.
De NS krijgt steeds meer klachten over te drukke treinen. Maar reizigers moeten er rekening mee houden dat ze binnenkort toch weer naast elkaar moeten zitten. Daarvoor waarschuwt Tjalling Smit, als lid van de raad van bestuur van NS verantwoordelijk voor de dienstregeling, in dagblad Trouw.
„Mensen zijn inmiddels gewend aan anderhalve meter afstand én een mondkapje”, zegt Smit in de krant. „Met alleen zo’n kapje voelen ze zich onveilig. En nu hebben ze nog vaak een ‘viertje’ voor zichzelf, met hun tas naast zich. Maar dat kan binnenkort niet meer. Reizigers zullen weer naast elkaar moeten zitten.”
Want er is niet veel ruimte om de treincapaciteit uit te breiden als straks het aantal reizigers weer toeneemt, laat Smit aan de krant weten. Momenteel rijdt de NS al met 90 procent van het normale aantal treinen. De treinvervoerder krijgt de laatste tijd enkele honderden klachten per week. „Vroeger klaagden reizigers als de trein voor 90 procent vol zat”, aldus Smit. „Nu doen ze dat al bij 40 procent.”
Onlangs uitte ook het Outbreak Management Team (OMT) zijn zorgen over de situatie in het openbaar vervoer. Met name in korte treinen zien de gezondheidsdeskundigen die het kabinet adviseren over de corona-aanpak een probleem ontstaan, doordat lang niet altijd voldoende afstand gehouden kan worden tot medereizigers.
Toch houdt de NS naar eigen zeggen zich aan het protocol dat vorig jaar is opgesteld in overleg met het RIVM en het OMT. Dat houdt in dat alle zitplaatsen bezet mogen worden.
Het coronavaccin van AstraZeneca is in proeven in de Verenigde Staten voor 76 procent effectief gebleken in het voorkomen van symptomatische coronabesmettingen, meldt de Brits-Zweedse farmaceut. De laatste proefresultaten zijn ingediend bij de Amerikaanse toezichthouder.
De bekendmaking volgde nadat meerdere Amerikaanse gezondheidsfunctionarissen AstraZeneca eerder deze week hadden bekritiseerd om het gebruik van „verouderde informatie”. De farmaceut zou daarmee hebben willen onderstrepen dat het vaccin effectief is. AstraZeneca stelde eerder op basis van onderzoek onder tienduizenden vrijwilligers dat het vaccin in 79 procent van de gevallen effectief was.
De kritiek was de zoveelste tegenvaller voor de farmaceut, die zijn coronavaccin ontwikkelde in samenwerking met de Universiteit van Oxford. Eerder rezen al vragen over de effectiviteit van het vaccin en over eventuele bijwerkingen.
Het vertrouwen in het zogenoemde Oxford-vaccin kreeg eerder deze maand een flinke klap toen meerdere Europese landen besloten het gebruik ervan op te schorten. Dat gebeurde na enkele meldingen van trombose (het ontstaan van bloedstolsels in de aderen) bij mensen die met het vaccin van AstraZeneca waren ingeënt.
Het totale aantal sterfgevallen als gevolg van Covid-19 dat in Brazilië is vastgesteld, is woensdag boven de 300.000 uit gestegen. Dat heeft inmiddels de vierde minister van Volksgezondheid in de regering van president Jair Bolsonaro woensdag op zijn eerste werkdag bekendgemaakt. De minister kondigde ook aan dat er binnenkort 1 miljoen coronavaccinaties per dag moeten worden toegediend in het Zuid-Amerikaanse land.
Brazilië is zowel qua besmettingen als qua dodental het hardst getroffen land na de Verenigde Staten. Het land is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van het wereldwijde aantal doden door het coronavirus. De uitbraak in Brazilië is momenteel erger dan ooit tevoren als gevolg van een zeer besmettelijke gemuteerde variant, een gebrek aan federale gezondheidsmaatregelen en een haperende uitrol van het vaccinatieprogramma.
De ernst van de epidemie op het huidige moment zorgt ook voor een groeiende druk op de regering van de rechts-populistische president Bolsonaro, die nooit een geheim heeft gemaakt van zijn weerzin tegen lockdownmaatregelen.
Bolsonaro’s nieuwe gezondheidsminister Marcelo Queiroga trad woensdag aan, één dag nadat Brazilië weer een recordaantal doden in een etmaal had gemeld van maar liefst 3251. Queiroga maakte daarbij de nieuwe ambities van de regering op het gebied van vaccinatie wereldkundig.
Daarbij benadrukte de minister ook dat inentingen, mondkapjes en afstand houden allemaal van levensbelang zijn in het voorkomen van verspreiding van het coronavirus. Ook zei Queiroga dat hij zich zal richten op de wetenschap en zegde hij transparantie toe.
De regering-Bolsonaro lijkt daarmee een signaal te willen afgeven dat die de epidemie serieuzer is gaan nemen. Reden daarvoor is mogelijk ook de terugkeer van Bolsonaro’s linkse rivaal Luiz Inacio Lula da Silva op het politieke toneel. Diens eerdere veroordelingen wegens corruptie zijn ongeldig verklaard. De nog altijd immens populaire Lula kan het volgend jaar in de verkiezingen daarom tegen Bolsonaro opnemen.
Dinsdag gaf Bolsonaro een toespraak op televisie waarin hij de corona-aanpak van zijn regering verdedigde en meer vaccinaties beloofde. De speech werd door veel Brazilianen ontvangen met een lawaaiprotest, waarbij massaal op potten en pannen werd geslagen. Woensdag beloofde Bolsonaro dat de federale regering meer gaat samenwerken met de gouverneurs van de deelstaten. Een nieuw samenwerkingscomité moet wekelijks bijeen gaan komen.
In tegenstelling tot Duitsland, waar de strengere lockdownmaatregelen met Pasen na een storm van kritiek werden ingetrokken, kiest Oostenrijk juist wel voor strikte maatregelen rond de paasdagen. Zo gaan Wenen en andere oostelijke regio’s van het land terug in een harde lockdown om te voorkomen dat het coronavirus tijdens Pasen nog sneller om zich heen grijpt.
De maatregelen houden in dat veel winkels en andere bedrijven tussen 1 april en 6 april gedwongen moeten sluiten. Alleen winkels die essentiële waren verkopen zijn uitgezonderd.
Minister van Volksgezondheid Rudolf Anschober zei woensdag dat de maatregelen nodig zijn om te voorkomen dat de besmettingsaantallen sneller gaan stijgen en om het personeel in de ziekenhuizen een adempauze te geven.
In de afgelopen week zijn er per dag in Wenen gemiddeld 300 besmettingen vastgesteld per 100.000 inwoners, aanzienlijk meer dan het landelijke gemiddelde van 247 gevallen. Minister Anschober meldde dinsdag dat de aangekondigde maatregelen het resultaat zijn van een dag lang onderhandelen met de regeringen van de hardst getroffen deelstaten.
Volgens de regels moeten Oostenrijkers die tijdens de paasdagen werken dat vanuit huis doen. Het huis verlaten is alleen toegestaan voor een wandeling, voor lichaamsbeweging en in noodgevallen. De scholen zullen in de week na de paaslockdown digitaal les moeten geven.
De nieuwe afspraken brengen ook strengere regels over het dragen van mondkapjes met zich mee. Daarnaast worden coronatesten vereist voor mensen die voor hun werk vanuit de oostelijke deelstaten naar andere delen van het land moeten reizen. Maandag had de Oostenrijkse Bondsregering juist nog besloten om niet met strengere regels te komen, ondanks een snelle toename in de besmettingscijfers.
Demissionair zorgminister Hugo de Jonge bezweert de Tweede Kamer dat het aantal te zetten prikken de komende maanden flink omhoog gaat. Wel blijft de snelheid afhankelijk van de leveringen door de producenten, waarbij AstraZeneca volgens de minister steeds het minst „leveringszeker” is.
De minister reageerde op de zorgen van de Tweede Kamer over het vaccinatiebeleid en met name het priktempo, dat volgens meerdere partijen nog steeds te laag is. Andere landen zouden sneller gaan. De Jonge zei in het coronadebat woensdag dat de landen in de hele EU een beetje hetzelfde tempo van vaccineren hebben. Er is wel een verschil met het Verenigd Koninkrijk en Israël, die een stuk verder zijn.
Onder meer coalitiepartijen D66 en ChristenUnie wilden weten waarom niet meer mensen eerder ingeënt kunnen worden, in ieder geval met een eerste prik. De oppositie oordeelde harder. PVV-voorman Geert
Wilders sprak over het „geklungel” met de vaccins. Hij wil dat iedereen zo snel mogelijk een eerste prik krijgt. Het vaccinatiebeleid is een „rommeltje”, zei PvdA-leider Lilianne Ploumen. Farid Azarkan van DENK wees op de grote voorraad vaccins, terwijl op hetzelfde moment medewerkers van de GGD „met de duimen draaien”.
De Jonge zei dat de voorraad met AstraZeneca de afgelopen twee weken fors omhoog is gegaan, omdat er uit voorzorg een prikpauze was ingelast. Dat was nodig om extra onderzoek te doen naar mogelijke ernstige bijwerkingen. Die extra voorraad wordt nu snel weggeprikt, aldus de minister.
Volgens hem wordt het steeds beter mogelijk om minder vaccins op voorraad te houden, omdat de leveringszekerheid toeneemt. Dat is bij Pfizer en Moderna meer het geval dan bij AstraZeneca. Positief van het laatste vaccin is weer wel „dat het net zoveel kost als een kopje koffie”, zei De Jonge. De producenten van de twee andere vaccins hebben een hogere winstmarge.
De Jonge denkt in april meer dan 2 miljoen mensen te laten prikken. In juni moeten dat er meer dan 5 miljoen zijn. Begin juli is dan de verwachting dat iedereen ouder dan achttien jaar een eerste prik heeft gekregen.
Te veel tijd tussen de eerste en tweede prik levert volgens de Jonge ook weer risico’s op. „Als je te lang wacht, neemt de bescherming af. En als dat gebeurt, dan geef je virusvarianten meer ruimte.” Dat kan leiden tot nog meer gezondheidsschade, waarschuwde De Jonge. De Kamer wil een spoedadvies van de Gezondheidsraad over de voor- en nadelen van uitstel van de tweede prik.
De verlenging van de harde lockdown tot en met 20 april kreeg ruime steun in de Kamer. Een deel van de oppositie was vooral nijdig over de handhaving van de avondklok en de loos gebleken boodschap dat met Pasen, begin april, de terrassen weer open zouden kunnen. Een motie van de PVV om de terrassen dan alleen met Pasen toe te staan, kreeg amper steun.
Het coronadebat - dat ver over de avondklok heen ging - was het laatste debat van de Tweede Kamer in de oude samenstelling. De Kamer neemt dinsdag afscheid en woensdag wordt de nieuwe Kamer geïnstalleerd.
Met „honderdduizend toegangstesten per dag” moet het in april voor een aantal mensen weer mogelijk worden om veilig naar het theater of het museum te gaan. Een planning voor de activiteiten die met toegangstesten worden georganiseerd, maakt het kabinet waarschijnlijk volgende week bekend, zei coronaminister Hugo de Jonge woensdagavond in de Tweede Kamer.
De Jonge wilde nog niet ingaan op welke activiteiten precies worden georganiseerd. De VVD wil bijvoorbeeld dat er proeven worden gedraaid in sportscholen, maar volgens de bewindsman is de experimentele fase al voorbij. De ‘Fieldlabs’ werden georganiseerd „als een wetenschappelijk experiment”, en „het echte toegangstesten” gebeurt vanaf 1 mei. Dan moet een app mensen bij een negatieve test toegang geven tot een bepaald evenement. De Jonge legde uit dat de maand april een soort tussenfase zal zijn, waarin er wel al „honderdduizend toegangstesten per dag” beschikbaar zijn. „En die willen we nuttig besteden ook. Dus dat gaan we doen.”
Overigens nam de Tweede Kamer na het debat een voorstel aan van VVD-Kamerlid Sophie Hermans en de andere coalitiepartijen om alsnog proeven te draaien in april, „zodat voor een goede invoering van deze vorm van testen breed inzichten verzameld worden”. Zo moet er geëxperimenteerd worden met de protocollen die „de binnensport, bioscopen, theaters en het bedrijfsleven” hebben opgesteld.
De Jonge gaat in overleg met de voorzitters van de veiligheidsregio’s over de „kalender” voor april. Ook sportminister Tamara van Ark en cultuurminister Ingrid van Engelshoven worden hierbij betrokken. Het kabinet wil dat er in zoveel mogelijk sectoren wat ruimte wordt geboden met de toegangstesten.
Advertentie