De coronacrisis levert gescheiden ouders soms hoofdbrekens op. Bij mama blijven de kinderen koste wat kost binnen, terwijl papa met de kinderen een bezoek brengt aan familie en de supermarkt. Ook kan de zorgregeling op losse schroeven komen te staan. Bijvoorbeeld vanwege angst voor besmetting bij de andere ouder, of de situatie dat een van de ouders extra wordt ingezet op het werk.

Twee ouders die er beiden van overtuigd zijn het beste voor te hebben met het kind, kunnen hierdoor in uitzichtloze discussies belanden. Hoe komt het eigenlijk dat deze conflicten zo hoog kunnen oplopen? Onderliggend aan deze discussie wordt de boodschap afgegeven dat je twijfelt of de ander wel een goede ouder is. Dit doet de discussie oplaaien, omdat iedere ouder de beste intentie heeft voor zijn of haar kind(eren).

Haarfijn aanvoelen

De spanning die tussen ouders ontstaat, is heftig voor de ouders zelf, maar vooral voor hun kind(eren). Hoe komt dat?

Een kind voelt de druk van twee kanten vaak haarfijn aan. Dit brengt het in de onmogelijke positie om te moeten kiezen tussen ouders en dat betekent afwijzing van het kind zelf. Een kind is immers gevormd door zijn vader en zijn moeder. Als de andere ouder wordt afgewezen, wordt een deel van het kind afgewezen. Een kind gaat ervan uit dat zijn vader en zijn moeder ‘goed’ zijn. Van nature twijfelt een kind daar niet aan.

Het is begrijpelijk dat er in deze tijd nieuwe vragen opkomen over zorgregelingen, maar het is nog iets anders om daar direct een discussie met de andere ouder over aan te gaan. Een kind is daarmee het allerminst geholpen. Zeker in de huidige tijd, waarin het leven van het kind sowieso al ingrijpend is veranderd, heeft het de hoogste prioriteit om het kind buiten schot te houden.

Bij discussies over omgang is het altijd de vraag wat in het belang is van de kinderen en wat ouders van elkaar nodig hebben om het beste voor hun zoon of dochter te zoeken. Als ex-partners niet het beste voor elkaar zoeken, wordt het echter lastig om vanuit het perspectief van het kind naar de situatie te kijken en komt het ouderschap onder druk te staan.

Zolang een ouder vanuit zijn of haar eigen bril van pijn kijkt, ligt afwijzing of veroordeling van de andere ouder op de loer. Het gedrag van de andere ouder zal dan al snel in twijfel worden getrokken en goede intenties worden niet meer gezien. Daarom is het belangrijk om niet vanuit pijn (wraakgevoelens) te reageren naar de ander, maar dat ex-partners leren hoe zij zorg kunnen dragen voor hun eigen pijn. Dan ontstaat er ruimte om als ouders samen op zoek te gaan naar een oplossing die het beste is voor de kinderen.

Dichter bij elkaar

In deze crisistijd geldt in ieder geval het uitgangspunt dat het contact tussen kinderen en ouders op dezelfde wijze doorgaat, ook als zij niet in hetzelfde huis verblijven. Uiteraard moeten de richtlijnen van het RIVM daarbij in acht genomen worden en mag de gezondheid van het kind niet in het geding komen. Zolang er geen fysieke klachten zijn in het gezin van moeder en in het gezin van vader is het van belang om het contact tussen het kind en zijn ouders door te laten gaan. Zoek samen met de andere ouder naar een creatieve oplossing als fysiek contact niet meer mogelijk is, als quarantaine verplicht is in één van de gezinssituaties. Denk bijvoorbeeld aan contactmomenten via Skype. Overleg, flexibiliteit en creativiteit zijn in deze tijd de sleutelwoorden.

Last but not least: door het gesprek aan te gaan over de vraag wat onder de huidige omstandigheden wijsheid is voor de kinderen, kunnen ouders deze situatie juist aangrijpen als een kans om dichter bij elkaar te komen. Luister écht naar de ander en heb begrip voor zijn of haar verhaal in deze lastige periode. Goede ouders zijn we allemaal, maar zijn we ook goede ex-partners?

Dorathé van Leeuwen is contextueel therapeut, Ilse de Wolf is familierechtadvocaat.