Volgens voorzitter Sjaak van der Tak van Glastuinbouw Nederland wordt 85 procent van de bloemen en planten niet verkocht, hetzij direct vanaf de kwekerij of op de veiling. Vrijdag en maandag zijn op de diverse locaties van bloemenveiling FloraHolland grote hoeveelheden doorgedraaid (uit de handel genomen) en vernietigd. Bloemen en planten die nog wél verkocht worden, brengen lagere prijzen op. De afgelopen twee weken waren de prijzen de helft lager dan normaal.

Van der Tak zegt dat doordraai op de huidige schaal nooit eerder is voorgekomen. „Niemand uit het vak die ik gesproken heb, heeft dit meegemaakt.”

Noodkrediet

Na crisisberaad hebben diverse tuinbouworganisaties en land- en tuinbouwkoepel LTO maandag de overheid en de banken om hulp gevraagd. Van der Tak: „We hebben een noodkrediet gevraagd van 2 miljard euro om de kosten die doorlopen te kunnen opvangen. Daarnaast verzoeken we uitstel van belastingen, waaronder de energiebelasting inclusief de op 1 januari ingevoerde opslag duurzame energie, uitstel van rente en aflossing en voor sommige bedrijven werktijdverkorting.”

De crisis komt op een ongelukkig moment. De sector zit in de aanloop naar Moederdag (10 mei), vanouds een van de drukste periodes van het jaar waarin een belangrijk deel van het inkomen wordt verdiend.

Volgens Van der Tak worden honderden telers zwaar gedupeerd. „Van onze 1300 leden zijn er 45 procent actief in de sierteelt. Alle grote gewassen zitten in de problemen, zoals chrysant, roos, potorchidee en gerbera. Als er niets gebeurt, zullen over twee weken de eerste teeltbedrijven omvallen.”

Naast het noodkrediet vraagt de sector ook om de vorming van een noodfonds om de schade op middellange en lange termijn op te kunnen vangen.

Volgens Van der Tak lijden ook andere tuinbouwtakken onder de coronacrisis. „Nu de restaurants dicht zitten, zullen ook bedrijven uit de voedingstuinbouw die de horeca beleveren in de problemen komen. Ook de bloembollensector en de zaadteelt worden getroffen door de coronacrisis.”

Glastuinbouw Nederland, FloraHolland en de brancheorganisatie voor de groente- en fruithandel GroentenFruit Huis hebben met de banken afgesproken dat die nog deze week met een uitwerking voor een noodkrediet komen. Naast het uitstellen van rente en aflossing wordt daarbij gedacht aan tijdelijk krediet of verruiming van de borgstellingsfondsen voor de landbouw en voor het mkb. Gedupeerde ondernemers moeten daarvoor een liquiditeitsprognose aanleveren bij hun bank.

Personeel

Binnen de tuinbouw zelf wordt geprobeerd personeel uit te wisselen. Terwijl in de sierteelt door de weggevallen vraag minder werk is, is het op glasgroentebedrijven juist erg druk doordat de oogst in volle gang is.

Chrysantenkweker David van Tuijl uit Brakel zag maandag de helft van zijn geoogste bloemen naar het composteringsbedrijf verdwijnen. De nog wel verkochte chrysanten brachten zo weinig op, dat zijn dagomzet slechts 10 procent was van wat het normaal zou zijn geweest.

Van Tuijls chrysanten gaan normaal heel Europa door. „Mensen kopen nu geen bloemen. Grenzen gaan dicht. Als op een vrije markt als de onze een deel van de afzet wegvalt, kan de prijs helemaal onderuit gaan. Dat zien we nu.”

Heimen Quik is mede-eigenaar van CJ Orchids, een kwekerij van potorchideeën in Gameren. „Wij leveren vooral aan supermarkten. Wat eerder besteld is gaat nog wel weg, maar het wordt nu spannend. Een deel van onze handel gaat naar bloemenzaken, maar die zijn in diverse landen gesloten en annuleren hun orders.”

De eerste twintig weken van het jaar zijn heel belangrijk voor Quiks inkomen. „De prijs is donderdag en vrijdag al ingezakt. Maandag was desastreus. We zijn 30.000 euro omzet misgelopen”, schat hij. Mocht er niet snel herstel komen, dan raamt hij de schade op 200.000 euro per week. „Dan gaat het hard. Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt.”

Bloemetje voor artsen en verpleegkundigen

De sierteelsector is dinsdagmorgen gestart met een actie om hulpverleners die vanwege het coronavirus overuren maken, een hart onder de riem te steken. Medewerkers van bloemenveiling FloraHolland geven bij ziekenhuizen en verzorgingshuizen in de regio’s Aalsmeer en Naaldwijk bloemen af aan artsen, verpleegkundigen en ander zorgpersoneel.

Per dag worden bij de veiling gemiddeld meer dan 30 miljoen bloemen en planten verhandeld. Maandag bleef de helft van de aanvoer onverkocht, een record. FloraHolland nam daarop een noodmaatregel om doordraai (uit de handel nemen bij te lage prijs) te voorkomen. Kwekers mochten dinsdag maximaal 30 procent van het aantal bloemen en 50 procent van het aantal planten aanvoeren die ze een week eerder, op dinsdag 10 maart, naar de veiling brachten. Er wordt niet meer overgeveild. De maatregel wordt van dag tot dag geëvalueerd.

Ondanks de noodmaatregel werd dinsdagochtend toch 23 procent van de bloemen en 25 procent van de planten doorgedraaid, meldde een woordvoerder desgevraagd.