Rechter Cynthia Valstein-Montnor verraste vrijdag vriend en vijand door een vonnis uit te spreken over Bouterse. Iedereen dacht dat Valstein-Montnor de datum zou aankondigen waarop zij met een uitspraak zou komen. Toen het echter maar duurde en duurde werd duidelijk dat zij op dat moment met een vonnis kwam over Bouterse en zijn rol in de Decembermoorden. Gedetailleerd gaf de rechter aan dat Bouterse een wezenlijke bijdrage aan de executies had geleverd en dat er van voorbedachte rade sprake was.

Het ombrengen van de vijftien politieke tegenstanders had plaats twee jaar nadat legerleider Bouterse in 1980 door een staatsgreep aan de macht was gekomen. Dat het tot een proces en uiteindelijk een vonnis kwam, was lange tijd niet zeker. Een maand voordat de verjaringstermijn was verstreken begon in 2000 een vooronderzoek. Bouterse ondernam diverse pogingen om de rechtsgang te blokkeren. Allemaal tevergeefs.

Nu, 37 jaar na de moorden, ligt er een uitspraak van de krijgsraad. Op het moment dat het vonnis werd uitgesproken was de Surinaamse president op bezoek in China. Bij zijn terugkomst in Suriname zondagochtend werd hij door zo’n 1500 aanhangers onthaald. Direct liet de vroegere legerleider zich van zijn strijdbare kant zien. Politiek zou hij met politiek beantwoorden.

Het ”heldenonthaal” maakt duidelijk dat de president nog altijd beschikt over een zekere aanhang onder het Surinaamse volk. Niet voor niets is hij twee keer democratisch als president gekozen.

Anderzijds zijn er Surinamers die een ‘schone’ president willen. Dat is de oud-legerleider niet. In Nederland werd hij in 1999 bij verstek voor drugssmokkel veroordeeld. En behalve de Decembermoorden zijn er nog andere slachtoffers van het militaire regime. Het bewind duldde geen kritiek. Wie die toch uitte liep het gevaar te worden vermoord. Vorige week durfden veel Surinamers in Nederland slechts anoniem te reageren op het vonnis.

Dat de drie (vrouwelijke) rechters onverstoorbaar hun werk hebben verricht, getuigt dan ook van moed. Het wordt gezien als het begin van het herstel van de beschadigde rechtsorde in Suriname. Dat het land er nog niet is, blijkt wel uit het feit dat Bouterse nog niet is afgetreden. Normaal is dat een president na een dergelijk vonnis direct zijn biezen pakt. In Suriname dus niet. Bouterse zou zichzelf zelfs gratie willen verlenen. En volgend jaar zou hij weer aan de presidentsverkiezingen willen deelnemen.

Bouterse zit voorlopig nog niet achter de tralies, als hij er al ooit komt.