Baptisten laten band tussen doop en kerklidmaatschap vrij
„Baptistengemeenten dopen door onderdompeling mensen die hun geloof in Jezus Christus belijden. Doop en lidmaatschap zijn aan elkaar gekoppeld, maar de manier waarop wordt aan de plaatselijke gemeente overgelaten.”
Dat besloten de algemene vergadering (AV) van de Unie van Baptistengemeenten (Unie) en de algemene ledenvergadering (ALV) van de Alliantie van Baptisten- en CAMA-gemeenten (ABC) woensdagavond in Veenendaal. Met deze formulering willen zij recht doen aan de zelfstandigheid van lokale gemeenten en handhaven zij tegelijkertijd de kernovertuiging dat de doop gemeenschapsvormend is.
De beide voorstellen bevestigen de praktijk binnen veel baptistengemeenten waarin lidmaatschap en doop officieel verbonden zijn, maar waar een open lidmaatschap ook mogelijk is. Ongeveer twintig procent van de gemeenten volgt inmiddels deze lijn. „Men doopt op geloof, maar koppelt dit niet aan lidmaatschap”, aldus algemeen secretaris Albrecht Boerrigter van de Unie van Baptistengemeenten.
De baptistentheologen Henk Bakker en Teun van der Leer laten desgevraagd weten dat de traditioneel verplichtende overdoop steeds minder gepraktiseerd wordt onder Nederlandse baptisten. Overdoop vindt nog wel plaats als mensen die tot baptistengemeenten toetreden daarom vragen. De theologische trend de laatste jaren is dat niet de doop kenmerkend is voor het baptisme, maar de visie op de gemeente.
Op weg naar fusie
In het najaar van 2018 spraken de Unie van Baptistengemeenten in Nederland (Unie) en de Alliantie van Baptisten- en CAMA-gemeenten (ABC) de intentie uit om samen te gaan en de eenheid onder baptisten te herstellen. De commissie van eenheid (CvE, voorheen fusiecommissie), die uit vertegenwoordigers van beide kerkverbanden bestaat, werkt stapsgewijs aan het nieuwe kerkverband van Unie en ABC.
In Veenendaal dachten de beide bloedgroepen woensdag gemeenschappelijk na over de perspectiefnota van de CvE. ’s Avonds waren er aparte vergaderingen van de Unie- en de ABC-gemeenten. De Unie van Baptistengemeenten en de ABC-gemeenten tellen momenteel respectievelijk zeventig en tachtig gemeenten, met elk zo’n 10.000 leden.
Te vaag
De meerderheid van de aanwezigen herkende zich in de richting van de perspectiefnotitie – waarna verder gewerkt kan worden aan concretere invulling. Slechts twee, drie handen gingen omhoog van afgevaardigden die de richting van de perspectiefnotitie niet deelden. Een van hen is ds. Orlando Bottenbley, baptistenpredikant in Amsterdam (ABC). Hij vindt dat de nagestreefde eenheid te vaag is en betreurt ook dat er niet expliciet is gesproken over ethische kwesties, zegt hij desgevraagd. „Er zullen zeker gemeenten afhaken”, voorspelt hij.
Vermoedelijk zal dit een kleine minderheid zijn, viel uit de wandelgangen op te maken. De voorstellen van de vergaderingen zullen in het voorjaar van 2020 in regionale bijeenkomsten met vertegenwoordigers van gemeenten worden besproken en aan de ledenvergaderingen van mei 2020 worden voorgelegd. Aan de ledenvergaderingen van november 2020 wordt vervolgens een „totaal fusiebesluit” voorgelegd.