Amsterdam en Utrecht in Zuid-Afrika
De afstand tussen Gouda en Amsterdam is geen 40 kilometer, maar 1599. In Zuid-Afrika dan. Bart de Graaff, jarenlang gids van onder meer studentenreizen, bezocht daar de meeste plaatsen met een Nederlandse naam en ontdekte dat ze met het moederland vaak geen enkele relatie hebben.
De auteur wil zich niet uitlaten over de vraag of steden in Zuid-Afrika hun ‘blanke’ namen moeten houden. Momenteel krijgen veel plaatsen een nieuwe naam, om de gedachtenis aan het verleden uit te wissen.
Voordat alle Nederlandse namen zijn verdwenen, wilde De Graaf die steden en dorpen bezoeken. En dat zijn er heel wat, zo blijkt.
Middelburg bijvoorbeeld –dat in Zuid-Afrika twee keer voorkomt– kreeg zijn naam gewoon omdat het midden tussen twee andere plaatsen lag. Amsterdam had eigenlijk Roburnia moeten heten –naar de Schotse dichter Robert Burns– maar volgens de verhalen vond Boerenleider Paul Kruger dat een „kaffernaam” en besloot hij met de vuist op tafel dat het Amsterdam moest worden.
Veel plaatsen zijn pas in de tweede helft van de negentiende eeuw gesticht, maar in Zuid-Afrika was de prehistorie toen nog maar net voorbij. Over de geschiedenis is nauwelijks iets bekend.
Daarom staat het boek vol „lieg- en lagstories”, schrijft de auteur in het woord vooraf. In elk dorp trof hij wel mensen die konden vertellen over het plaatselijke verleden (en soms ook over de toekomst).
Voor liefhebbers van Zuid-Afrika en het Afrikaans zit het boek vol herkenbare verhalen.
Boekgegevens
”1599 km tussen Amsterdam en Gouda. Een ontdekkingstoch langs Nederlandse plaatsnamen in Zuid-Afrika”, Bart de Graaff; uitg. Scriptum, Schiedam, 2012; ISBN 978 90 5594 892 5; 136 blz.; € 15,99.
