„Kerk betaalt smartengeld niet als genoegdoening”
NIJMEGEN – De Rooms-Katholieke Kerk in de Verenigde Staten heeft inmiddels al zo’n 2 miljard euro uitgekeerd aan slachtoffers van seksueel misbruik door geestelijken. In Nederland zal het nooit om zulke hoge bedragen gaan, denkt jurist Ingeborg Haazen. „Het Nederlands recht ziet het betalen van smartengeld niet als straf of vergelding.”
Haazen, docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen, nam dinsdag in Nijmegen op een symposium over seksueel misbruik de compensatieregeling van de Rooms-Katholieke Kerk onder de loep. De schadevergoeding die de kerk aan slachtoffers van seksueel misbruik geeft, varieert al naar gelang de ernst van 5.000 tot 100.000 euro.
Volgens Haazen is deze compensatieregeling geënt op rechterlijke uitspraken in vergelijkbare zaken. Nederlandse rechters zijn terughoudend in het toekennen van smartengeld. „Volgens het recht krijgt iemand smartengeld in gevallen van lichamelijk letsel en bij aantasting in de persoon. Het is echter heel moeilijk om na te gaan welk prijskaartje je daaraan moet hangen. Het Nederlands recht zegt dat we dat niet kunnen en daarom geven we slachtoffers een symbolisch bedrag.”
De belangrijkste functie van smartengeld is genoegdoening, aldus Haazen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat erkenning van het leed dat slachtoffers is aangedaan, noodzakelijk is voor de verwerking daarvan.
Een nadeel van de compensatieregeling vindt Haazen dat de „schadelast” van de eigenlijke dader op het collectief –de kerk– wordt afgewenteld. Ook geldt de regeling alleen in gevallen van misbruik van minderjarigen.
Maar de voordelen zijn aanzienlijk groter dan de nadelen, stelt ze. „De regeling geldt ook voor verjaarde zaken. In het Nederlands recht kan dat niet. De kerk heeft bovendien gezegd geen beroep te zullen doen op het ontbreken van aansprakelijkheid. En ze is in staat smartengeld te betalen.”