Hardenberg herdenkt verwoestende stadsbrand
Aaltje Kraak had nooit kunnen denken dat ze een van de bekendste personen van Hardenberg zou worden. Toch schreef ze door haar onvoorzichtigheid geschiedenis. Door het omvallen van een kaars in haar bedstee werd op 8 mei 1708 vrijwel het hele stadje verwoest. Dat wordt donderdag uitgebreid herdacht.
De weduwe Kraak is op de bewuste 8 mei 1708 bezig met het repareren van de kleren van haar zoon die in dienst zit, zo blijkt uit archiefstukken van de besturen van kerk en gemeente uit die tijd. Terwijl ze in de bedstee naar garen zoekt, valt de kaars om. De vlammen raken al snel het dak van de woning.De brand wordt aangewakkerd door een felle wind. Omdat het al maandenlang erg droog is, kan het vuur snel om zich heen grijpen. Binnen de kortste keren staan meerdere huizen in brand. Uiteindelijk moeten nagenoeg alle honderd huizen in het stadje het ontgelden. Slechts drie huizen en een kerk blijven overeind.
Door giften en een landelijke inzamelingsactie hebben binnen een jaar alle inwoners van Hardenberg weer een dak boven het hoofd. De huizen komen op precies dezelfde plaats waar ze stonden. Er is één verschil: het nieuwe Hardenberg bestaat voornamelijk uit stenen huizen, terwijl voor de brand vrijwel alle panden van hout waren.
Ook de veroorzaakster van de brand krijgt een vergoeding voor vervangende woonruimte. Ze blijft ook na de brand in de stad wonen. De ramp wordt haar niet kwalijk genomen. De kerk, lange tijd het enige gebouw van vóór de brand, wordt tussen 1847 en 1848 op dezelfde plaats herbouwd omdat hij in slechte staat verkeert.
In 300 jaar tijd is er veel veranderd in de Overijsselse stad. Stonden er in 1708 nog honderd huizen en had hij enkele honderden bewoners, nu telt de stad 17.000 inwoners. En de totale gemeente heeft er 58.000.
De gemeente staat donderdag uitgebreid stil bij de brand die haar historie voor een deel bepaalde. Op het Klepperplein werd donderdagmiddag een bronzen beeld van de klepperman onthuld. Vanwege vernieuwing van het centrum stond het beeld geruime tijd in de opslag van de gemeentewerf. Een klepperman moest in het verleden ’s nachts onder andere kijken of er brandgevaar was.
In de Stephanuskerk worden donderdagavond lezingen gehouden en vanaf vanavond is in Museum Oudheidkamer een tentoonstelling over de brand te zien.
Rond negen uur donderdagavond is er een happening op het Wilhelminaplein. Een kunstenaar beeldt met 300 stuks Bengaals vuur de brand van 1708 uit.