Het museum is gevestigd in de voormalige San Franciscoloods aan de Rijnhaven, ooit de grootste op- en overslagloods ter wereld. Op deze historische plek bevinden zich ook de kades van vertrek en aankomst in Rotterdam, de plaats waar in de loop van de tijd miljoenen mensen vertrokken of arriveerden om hier of elders een nieuw bestaan op te bouwen. Vanuit het museum is Hotel New York te zien, waarin vroeger de Holland-Amerika Lijn zetelde.

Blikvanger van het museum is De Tornado, een dubbel gedraaide trap van spiegelend roestvrij staal in het hart van het gebouw. De trap komt uit op een panoramadak dat een schitterend uitzicht biedt over de stad en de havens.

„Al sinds de mens er is, migreren we”, zegt directeur Anne Kremer van Fenix. „Gedreven door liefde, werk, oorlog, vrijheid of simpelweg de wens om ergens anders te zijn. Migratie is tijdloos en universeel, maar bovenal persoonlijk. De rode draad van Fenix zijn de migratieverhalen, verhalen van mensen. We hebben dat in elk aspect van het museum geborgd.”

In de tentoonstelling ”Alle richtingen” vertelt museum Fenix verhalen van migranten aan de hand van het werk van hedendaagse kunstenaars uit alle continenten, onder wie Rineke Dijkstra, Steve McQueen en Shilpa Gupta. Het tentoongestelde werk loopt uiteen van grote installaties tot videoprojecties en van schilderijen tot sculpturen.

Nieuws in beeld

De Tornado, het trappenhuis van museum Fenix. beeld Iwan Baan

Museum Fenix met De Tornado. beeld Iwan Baan

”The Big Blue Slippers”, Hana El-Sagini (2022). beeld Titia Hahne Photography

Zicht op Hotel New York en Rotterdam. beeld RD

Het museum verwierf zelf ook kunstwerken die een relatie tot Rotterdam hebben, onder meer een recent herontdekt portret van Erasmus (die in zijn leven heel wat afreisde) van Hans Holbein de Jonge, en een groot formaat werk van Willem de Kooning, die in 1926 als verstekeling op een boot naar de stad New York vertrok maar zijn leven lang heimwee hield naar de Rotterdamse Zaagmolenstraat.

Antisemitisme

Het museum onthoudt zich van politieke uitspraken, maar plaatst de kunstwerken met allerlei historische voorwerpen wel in de context. Zo is er een stuk van de Berlijnse Muur te zien en een boot waarmee vluchtelingen in 2022 op Lampedusa aankwamen. Er is ook aandacht voor het minder recente verleden, onder meer voor de 250.000 Joden die tussen 1933 en 1939 Duitsland verlieten op zoek naar een veilige plek. In het museum is onder meer ”Der Ewige Jude” uit 1938 te zien, de brochure van „de meest antisemitische tentoonstelling ooit gemaakt”.

Naast de internationale kunstcollectie zijn in het museum het ”Kofferdoolhof” en de documentaire fototentoonstelling ”The Family of Migrants” te zien. Het ”Kofferdoolhof” is opgebouwd uit 2000 koffers die particulieren in de afgelopen jaren aan Fenix schonken. Er zijn onder meer koffers uit de Verenigde Staten, Canada, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. Met een plek in deze installatie keren ze terug naar hun oorspronkelijke vertrekhaven. In het doolhof kunnen bezoekers via audiofragmenten luisteren naar persoonlijke verhalen van kofferbezitters.

Van alle tijden

De tentoonstelling ”The Family of Migrants” laat bijna 200 foto’s rondom migratie zien, gemaakt door 136 fotografen in 55 landen. In de tentoonstelling worden oude en nieuwe foto’s, van bekende en onbekende fotografen, naast elkaar getoond. Zo wordt duidelijk gemaakt dat migratie van alle tijden is. De foto’s –documentaire foto’s, portretten en nieuwsfoto’s– komen uit archieven, musea, beeldbanken en kranten van over de hele wereld.

Op de begane grond van het museum komt Plein: een overdekt stadsplein van 2000 vierkante meter waar Rotterdammers samen met Fenix programma’s maken.