De volledig elektrische auto wil maar niet echt doorbreken. Uit de jongste verkoopcijfers van branchekoepel ACEA blijkt dat het marktaandeel van volledig elektrische auto’s in de Europese Unie maar net boven de 15 procent uitkomt. Na een periode van daling is dat wel een groei, maar over een meerjarige periode bezien zit er nauwelijks schot in de verkoop van nieuwe auto’s die uitsluitend rijden op batterijen.

Waar komt dat door? De ene keer stokt de verkoop van stekkerauto’s doordat landen de (aankoop)subsidie afschaffen of versoberen. Andere redenen om een auto op stroom in de showroom te laten staan, zijn de hoge aanschafprijs, een beperkt rijbereik, een tekort aan laadpunten, twijfels over de levensduur van batterijen en een te klein aanbod van aantrekkelijke modellen. Door de snelle technologische vooruitgang bij elektrische modellen is de afschrijving bovendien hoog.

Invoerheffingen

Inmiddels ligt er een nieuwe hindernis op de weg naar een duurzamer wagenpark: invoerheffingen. De extra belasting op stekkerauto’s uit China zorgt voor duurdere nieuwe auto’s bij de dealer. Dat dwingt autofabrikanten de focus te verleggen naar modellen met andere aandrijfvormen, zoals auto’s die zowel een elektromotor als een benzinemotor aan boord hebben.

Cijfers van onderzoeksbureau DataForce laten zien dat Chinese autofabrikanten als BYD, Nio, Xpeng en Zeekr meer auto’s in Europa verkopen dan ooit tevoren (150.000 in het eerste kwartaal van dit jaar). Maar daarvan is „slechts” 30 procent volledig elektrisch, het laagste aandeel sinds begin 2020.

Dat heeft grotendeels te maken met de verhoging van de invoertarieven. Voor nieuwe auto’s die vanuit China de EU binnenkomen gold aanvankelijk een heffing van 10 procent. Inmiddels heeft de EU daar, voorlopig, nog eens tussen de 17 en de 35 procent aan taks bovenop gedaan.

Plug-inhybrides

Let wel: de extra heffing geldt op dit moment alleen voor volledig elektrische Chinese auto’s. Daar spelen de automerken uit China op in door modellen naar Europa te verschepen die een gewone verbrandingsmotor combineren met een elektromotor, de zogenoemde plug-inhybrides.

„Hiermee kunnen ze voorlopig zonder heffingen exporteren en ze spelen in op de aarzeling bij de middenklasse om over te stappen op volledig elektrisch”, zegt Rico Luman, sectoreconoom automotive bij ING.

Dat China relatief zware heffingen aan de broek krijgt van Brussel heeft te maken met een door Europa ervaren oneerlijke concurrentie. De Chinese overheid ondersteunt autofabrikanten in eigen land met hoge subsidies, waardoor Chinese stekkerauto’s goedkoper zijn dan die van merken als Volkswagen, Renault en Fiat.

Ook de bekende merken op het oude continent veranderen hun strategie. Maar waar Chinese fabrikanten –vanwege hun specifieke expertise in elektrische auto’s– zich richten op plug-inhybrides, zetten Europese merken in op hybrides zonder stekker. Het verkoopaandeel van zulke auto’s is in de EU inmiddels opgelopen tot ruim 35 procent.

Uitsmeren

De rem op uitstootarme auto’s die volledig op stroom rijden, komt ambitieuze klimaatdoelen niet ten goede. Juist afgelopen week kregen Europese autofabrikanten de bevestiging van het Europees Parlement en de Raad van Ministers dat ze langer de tijd krijgen (uitgesmeerd over een periode van drie jaar) om te voldoen aan de CO₂-doelstellingen voor de autoproductie. Bovendien is de eis losgelaten dat eind dit jaar zo’n 20 procent van de nieuwe auto’s volledig elektrisch moet zijn.

De afspraak tussen Brussel en de auto-industrie om vanaf 2035 geen nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor meer te produceren blijft volgens Luman vooralsnog staan: „Wel is er een lobby gaande om ook daar te versoepelen, maar vooralsnog houdt de Europese Commissie de poot stijf.”