De hereniging van Taiwan met China lijkt voor de meeste Chinezen minder een halszaak dan voor hun president Xi Jinping. Die hamerde bijvoorbeeld op zijn bekende aambeeld in zijn nieuwjaarstoespraak voor 2025: „Niemand kan de historische trend naar hereniging met het moederland stoppen.”

Vaak hebben Chinese autoriteiten gesuggereerd dat ook militair geweld geoorloofd is om de „opstandige provincie” tot de orde te roepen. Dagelijks vinden Chinees-Taiwanese militaire confrontaties plaats op zee of in de lucht.

Veel Chinezen lijken gematigder dan hun leiders. Onderzoekers van het Amerikaanse Cartercentrum en de Emory Universiteit in Atlanta ondervroegen 2211 Chinese internetgebruikers over China's internationale beleid. Van de deelnemers onderschreef 55,1 procent de stelling dat het Taiwanprobleem „onder geen enkele omstandigheid” met geweld opgelost mag worden. 24,5 procent was het daarmee oneens; een vijfde had geen mening.

De waarde van de bevindingen moet niet overschat worden. Opinie-onderzoek onder inwoners van China is lastig; velen zijn bevreesd om over gevoelige politieke zaken te praten. Maar de onderzoekers benaderden een representatieve groep internetters, tussen 18 en 54 jaar. Meer dan een miljard van de 1,4 miljard Chinezen zitten op internet. In een vergelijkbaar onderzoek vijf jaar geleden, zei 55 procent van de ondervraagden een gewelddadige hereniging te steunen.

Ongerijmdheid

De uitkomst bevat ook een ongerijmdheid. Gevraagd hoelang China nog moet wachten met militaire actie, zegt slechts 18,2 procent dat ingrijpen helemaal niet nodig is. De rest opteert voor een tijdsbestek tussen 1 en 25 jaar; van 3,3 procent mag het langer dan 25 jaar duren.

Taiwan werd eind zeventiende eeuw door China veroverd, maar werd na Mao's communistische machtsovername nooit door Peking geregeerd. Het eiland bestuurt zichzelf sinds 1949. Taiwan heeft zich nooit formeel onafhankelijk verklaard, mede om Peking niet te provoceren. Veel landen erkennen dat het eiland in principe tot China behoort, en hebben wel semidiplomatieke, maar geen volwaardige diplomatieke banden. De VS hebben zich bij wet verplicht om het democratisch bestuurde eiland te steunen. Maar of de VS bij een Chinese invasie militair bijspringen is een open vraag.

Peking ziet Taiwan als het laatste Chinese gebied dat nog terug moet naar de Chinese moederschoot, na de hereniging met Hongkong (1997) en Macau (1999). Niet alleen politieke en culturele belangen staan op het spel, het eiland heeft ook grote militair-strategische waarde.