Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Stookwijzer. In 2024 kwamen er 43.000 meldingen binnen. Dat zijn er fors meer dan in 2023, toen zo’n 11.000 mensen doorgaven last te hebben van hout stokende buurtbewoners.

De Stookwijzer geeft op postcodeniveau advies aan iemand die de kachel, vuurkorf of barbecue wil aansteken. Welk advies gegeven wordt, hangt af van de luchtkwaliteit en de plaatselijke weersomstandigheden. Bij code rood wordt afgeraden om vuur te stoken, bijvoorbeeld vanwege weinig wind. Bij code geel zorgt het aansteken van de kachel voor het minste overlast. Mensen kunnen via de website of app melding maken van overlast.

De stijging van het aantal overlastmeldingen is volgens Sander Teeuwisse, bij het RIVM verantwoordelijk voor de Stookwijzer, vooral te verklaren door de toegenomen bekendheid van de app. „Het thema houtstook heeft de afgelopen jaren veel meer aandacht gekregen in de media. Daar profiteert de Stookwijzer van.”

De meeste overlastmeldingen werden gedaan in Nijmegen (1063), Amersfoort (918), Apeldoorn (817), Amsterdam (713) en Ede (609). Dat juist die gemeenten hoog scoren, verbaast Teeuwisse niet. „In veel van die steden is het debat over houtstook al volop aan de gang.” Zo is er in Amersfoort een stookverbod als de Stookwijzer code rood aangeeft. In Nijmegen en Ede kunnen inwoners een subsidie tot 1000 euro aanvragen om hun houtkachel of rookkanaal te laten verwijderen.

Stokende buurman

Uit de cijfers blijkt dat de meeste overlast ervaren wordt als er weinig wind staat. Bijna 80 procent van de meldingen wordt gedaan bij windkracht 1 of 2. De Stookwijzer geeft bij die weersomstandigheden code rood aan. Teeuwisse: „Bij hogere windkracht zie je dat de hinder die mensen door de houtstook ervaren snel afneemt.”

Ondanks de flink gestegen cijfers, is Teeuwisse voorzichtig met stellen dat veel meer mensen houtstookoverlast ervaren. „We registreren niet wie de melding maakt. Dus het is voor ons onduidelijk of meer burgers overlast rapporteren of dat een kleine groep mensen vaker een melding maakt. In theorie is het namelijk mogelijk om zes keer per uur melding te maken van je stokende buurman.”

Van de 342 Nederlandse gemeentes is ongeveer de helft aangesloten bij de Stookwijzer. Teeuwisse: „Wij registreren alle meldingen, maar bij de aangesloten gemeentes sturen we ze ook door. Het is aan hen wat ze daarmee doen. De ene gemeente gebruikt de meldingen om het gesprek aan te gaan met de buurt over overlast. Een andere gemeente houdt alleen de cijfers bij voor de eigen administratie. ”

Hoe minder, hoe beter

Wat Teeuwisse opvalt aan de cijfers is dat alleen Amsterdam als grote stad in de top vijf staat. In steden als Rotterdam (260 meldingen) en Eindhoven (227) maken inwoners relatief weinig melding van stookoverlast. „Het kan zijn dat er in die gemeenten weinig discussie is over houtstook. Een andere oorzaak kan zijn dat er in die steden relatief veel hoogbouw is. In appartementen zijn houtkachels vaak verboden.”

De laatste jaren is er veel meer aandacht voor de negatieve gevolgen van houtstook. Zo’n 25 procent van alle fijnstofuitstoot in Nederland wordt veroorzaakt door houtstook. „Dat heeft allerlei schadelijke gezondheidseffecten”, zegt Teeuwisse. „In fijnstof zitten kankerverwekkende stoffen. Ook kan het hart- en vaatziekten tot gevolg hebben. Dus hoe minder houtstook, hoe beter. Als je vanuit gezondheidsperspectief redeneert tenminste.”