Israëlisch leger: Grondtroepen al 24 uur actief in Gazastrook
Volg de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas van afgelopen zaterdag.
Advertentie
Israëlische troepen hebben tijdens invallen in de Gazastrook lichamen opgehaald van Israëliërs die vermist waren, schrijft de krant Haaretz. Hun lichamen werden via satellietbeelden gezien en lagen dicht bij de grens. Er zijn ook spullen teruggevonden, meldt het leger.
Infanterie- en tankeenheden deden de afgelopen 24 uur „lokale invallen”. De troepen waren behalve naar de lichamen ook op zoek naar ontvoerde Israëliërs en ze wilden de gebieden ontdoen van Hamasstrijders. De eenheden zouden infrastructuur van Hamas hebben vernietigd.
Volgens de Israëlische krijgsmacht houdt Hamas zeker 120 gijzelaars vast in de Gazastrook. Die zijn nog niet teruggevonden.
Een gebouw van de Universiteit Leiden in Den Haag blijft ook dit weekend dicht vanwege „een verhoogd veiligheidsrisico”. Het college van bestuur van de universiteit heeft daartoe besloten. Andere gebouwen van de universiteit in Den Haag en Leiden zijn komende dagen tijdens de reguliere openingstijden wel gewoon toegankelijk.
„Wij kunnen ons voorstellen dat de sluiting vragen oproept bij onze medewerkers en studenten. We kunnen helaas niet ingaan op de reden van de tijdelijke sluiting. Het college acht deze maatregel noodzakelijk om de veiligheid van onze academische gemeenschap te kunnen garanderen”, aldus de universiteit. Zondag wordt een nieuw besluit genomen over het gebouw aan de Wijnhaven in het centrum van Den Haag.
Vrijdagochtend maakte de universiteit bekend dat het gebouw heel de dag dicht blijft. De campus in Den Haag houdt zich onder meer bezig met internationaal recht, vrede en veiligheid. Het gebouw is normaal gesproken zeven dagen per week geopend.
Ook twee joodse basisscholen en een joodse middelbare school in Amsterdam bleven vrijdag heel de dag dicht uit angst voor onrust vanwege de oorlog tussen Israël en Hamas. AT5 meldt dat Cheider, een van de drie scholen, ook zondag nog de deuren dicht houdt. De andere twee scholen zijn in het weekend altijd al dicht. Volgens de omroep is nog niet besloten of de scholen maandag weer opengaan.
Volgens de Palestijnse militante beweging Hamas zijn vrijdag zeventig mensen omgekomen door een luchtaanval van Israël terwijl ze vluchtten naar het zuiden van de Gazastrook. Tweehonderd mensen zouden gewond zijn geraakt. Hamas zegt dat de meeste slachtoffers vrouwen en kinderen zijn. De beweringen konden niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Israël heeft eerder de burgers in het noorden van de Gazastrook opgeroepen om naar het zuiden te reizen. Volgens Israël was het juist de bedoeling dat door die waarschuwing minder burgers zouden omkomen door Israëlische aanvallen. Hamas en Israël vechten sinds zaterdag een oorlog uit.
Een ziekenhuis in de Gazastrook heeft van Israël twee uur de tijd gekregen om te evacueren, schrijft de internationale hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) op X. Het personeel zou nog altijd bezig zijn met het behandelen van patiënten. AzG veroordeelt de oproep van Israël en het „aanhoudende willekeurige bloedvergieten en de aanvallen op gezondheidsfaciliteiten in Gaza”.
Israël voert bombardementen uit op de Gazastrook en lijkt ook over te gaan tot een grondoffensief om de strijders van Hamas op te sporen en om de gegijzelde mensen te bevrijden. Het heeft daarom meer dan een miljoen mensen opgeroepen om weg te gaan uit het noorden van Gaza. Onder meer de Verenigde Naties vrezen daardoor voor een „humanitaire catastrofe”. Israël vindt juist dat het burgers beschermt door hen te waarschuwen en te vragen te vertrekken.
Frankrijk heeft het nationale dreigingsniveau aangepast naar de hoogste stand na de dodelijke aanval in Arras eerder op vrijdag, waarbij een leraar werd doodgestoken. Minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin maakte dat bekend na een overleg met de veiligheidsraad, waar ook president Emmanuel Macron bij aanwezig was. Volgens Darmanin betekent dit dreigingsniveau dat iedereen voorzichtig moet zijn.
Macron sprak eerder al van „barbaars islamitisch terrorisme” bij de aanval in Arras. Een leraar werd doodgestoken en twee anderen raakten gewond. Volgens Macron heeft de politie ergens anders in Frankrijk een aanval kunnen voorkomen.
Darmanin zegt in een televisietoespraak dat er „een verband” is tussen het incident in Arras en de gebeurtenissen in het Midden-Oosten, waar Israël in oorlog is met het Palestijnse Hamas. Die militante beweging had moslims over de hele wereld opgeroepen om vrijdag te demonstreren en hun steun te betuigen aan de Palestijnen in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. In Frankrijk waren pro-Palestijnse betogingen vrijdag verboden uit vrees voor onrust.
Het Israëlische tegenoffensief van deze week was „nog maar het begin” van de strijd tegen Hamas, zegt premier Benjamin Netanyahu. Hij zegt niet wat er nu zal volgen of hoelang de strijd nog zal duren, maar wel dat Israël hard zal terugslaan na het offensief van Hamas. „We raken onze vijanden met een ongekende kracht.”
Israël voert sinds afgelopen zaterdag veel bombardementen uit op de Gazastrook en het leger zei eerder al een grondoffensief voor te bereiden. Het blijft onduidelijk wanneer die operatie zal beginnen.
Israël zal de „verschrikkelijke daden van onze vijanden nooit vergeten of vergeven”, aldus Netanyahu. „We vechten als leeuwen voor ons thuis.”
De premier hield een korte toespraak op televisie die vrijdagavond werd uitgezonden. Dat is ongebruikelijk, omdat op dat moment de sabbat al was begonnen, de wekelijkse rustdag in het jodendom.
De Europese Unie waarschuwt ook videoplatform YouTube dat het moet waken voor „illegaal materiaal en desinformatie”. Sinds de vloedgolf aan nepnieuws die losbarstte na de bloedige aanval van Hamas op Israël klopte Brussel ook al aan bij X, Meta en TikTok.
YouTube draagt een „bijzondere verantwoordelijkheid” omdat zoveel kinderen en jongeren het platform gebruiken, stelt verantwoordelijk Eurocommissaris Thierry Breton in een brief aan Sundar Pichai, de topman van moederbedrijf Alphabet. Het Amerikaanse bedrijf moet hen beschermen tegen „gewelddadige beelden van gijzelingen en andere nietsverhullende filmpjes”, schrijft hij. Ook moet YouTube nieuws duidelijk onderscheiden van terroristische propaganda. Als YouTube zich niet aan de Europese regels houdt kan het boetes verwachten, dreigt Breton.
De Eurocommissaris wijst het bedrijf ook meteen maar op de komende verkiezingen in Nederland en andere Europese landen. YouTube moet in het geweer komen om te voorkomen dat die worden gemanipuleerd. Met zogeheten deepfakes bijvoorbeeld, filmpjes waarin politici of anderen dingen zeggen of doen die ze in werkelijkheid nooit hebben gezegd of gedaan.
Advertentie
De Verenigde Naties zouden Israël juist moeten prijzen voor de „voorzorgsmaatregelen” die het land neemt, stelt de Israëlische VN-vertegenwoordiger. Israël heeft 1,1 miljoen Palestijnen opgeroepen „tijdelijk” het noorden van de Gazastrook te verlaten.
De actie moet volgens Israël het leed onder burgers beperken. Het is volgens de Verenigde Naties onmogelijk om het Israëlische bevel uit te voeren „zonder verwoestende humanitaire gevolgen”.
Sinds de oproep is een vluchtelingenstroom richting het zuiden ontstaan, maar er zijn ook veel mensen die thuisblijven. Hamas omschrijft de Israëlische oproep als propaganda en roept mensen op er geen gehoor aan te geven.
In de eeuwenoude Grieks-orthodoxe Sint-Porphyriuskerk in het centrum van Gaza-Stad zoeken meer dan vierhonderd Palestijnen dekking voor de Israëlische bombardementen. Hun situatie is schrijnend, zegt een 37-jarige Palestijnse man uit Gaza die om privacyredenen niet bij naam genoemd wil worden. Sinds april woont hij tijdelijk in Nederland. Nu Israël de toevoer van brandstof, elektriciteit, voedsel en water heeft geblokkeerd, probeert hij op allerlei manieren vanuit Nederland de gevluchte Palestijnen in de kerk te helpen.
„De mensen daar hebben nauwelijks eten, water of elektriciteit”, vertelt de man. Volgens hem delen vrouwen in de kerk ondergoed met elkaar, omdat ze weinig kleding bij zich hebben.
Als kind ging hij regelmatig naar de Sint-Porphyriuskerk, nu schuilt zijn familie daar voor de bombardementen door Israël. Het contact met hen is volgens de man lastig, omdat er nauwelijks elektriciteit is om bijvoorbeeld telefoons op te laden. „Ik word bang als ik niets hoor van mijn familie. Gezinnen zijn ontheemd.”
Via allerlei wegen probeert de man vanuit Nederland hulp te bieden. „Ik probeer zoveel mogelijk geld in te zamelen, zodat ze eten, drinken, matrassen en dekens kunnen kopen.” Momenteel doneert hij zijn geld aan de getroffen mensen.
De luchtaanvallen van Israël noemt de Palestijns-christelijke man een „oorlogsmisdaad”. „Burgers en woonwijken zijn het doelwit van de bombardementen. Hele gezinnen zijn weggevaagd. Mensen hebben alles verloren.”
Zwitserland schort de evacuatievluchten naar Israël om Zwitserse burgers op te halen voorlopig op vanwege het dreigende grondoffensief in de Gazastrook. Twee vluchten van Swiss International Air Lines die zaterdag vanaf Tel Aviv naar Zürich zouden gaan worden geannuleerd.
Volgens Swiss komt door de dreiging van een grootschalig grondoffensief de veiligheid van bemanningen en passagiers in het gedrang. De maatschappij was ingeschakeld door de overheid om burgers uit Israël op te halen. Zwitserland heeft inmiddels al honderden mensen geëvacueerd uit Israël.
Voor de verrassingsaanval van Hamas op Israël van afgelopen zaterdag vloog Swiss dagelijks op en neer tussen Zürich en Tel Aviv.
De terreur van Hamas bezorgt Israël koude rillingen en zet de Gazastrook in vuur en vlam. De oorlog leidt ook tot spanningen in Nederland.
VN-topman António Guterres roept Israël op een „humanitaire catastrofe” in de Gazastrook te voorkomen en heeft voortdurend contact met de Israëlische autoriteiten, meldt zijn woordvoerder.
De situatie in de Gazastrook wordt steeds nijpender door aanhoudende Israëlische bombardementen en de Israëlische blokkade van elektriciteit, water en goederen. Honderdduizenden inwoners zijn ontheemd geraakt en vrijdag is een vluchtelingenstroom richting het zuiden op gang gekomen. Het Israëlische leger heeft 1,1 miljoen burgers opgeroepen snel het noorden van Gaza te verlaten.
De Palestijnse vertegenwoordiger voor de Verenigde Naties had Guterres eerder op vrijdag gevraagd meer te doen om een „misdaad tegen de menselijkheid” door Israël te stoppen. „Hij moet meer doen. Wat er ook is gedaan, het was niet voldoende”, verklaarde de gezant.
„Berg voor uw eigen veiligheid de Israëlische vlag op bij het naar huis gaan.” Dat verzoek deed de politie donderdag bij de pro-Israëldemonstratie op de Dam. Hoe is het gesteld met het antisemitisme in Nederland?
Ook zaterdag worden weer Nederlanders opgehaald uit Israël. De precieze vertrektijden van de vierde repatriëringsvlucht zijn nog niet bekend, laat een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
De derde repatriëringsvlucht is vrijdagavond vertrokken vanuit Tel Aviv. Hoeveel Nederlanders aan boord zijn, is niet bekend. Het vliegtuig wordt rond 22.15 uur verwacht op de militaire vliegbasis Eindhoven.
Zeker negen Nederlanders zitten vast in de Gazastrook. Ze maken deel uit van twee gezinnen met wie de Nederlandse Vertegenwoordiging in de Palestijnse Gebieden contact heeft. Dat bevestigt het ministerie van Buitenlandse Zaken na berichtgeving door de NOS
.
Het ministerie zegt er alles aan te doen om de Nederlanders te helpen Gaza te verlaten, maar zegt ook dat het op dit moment niet mogelijk is om weg te gaan uit de Gazastrook. „De grenzen zijn gesloten, ook voor mensen met een andere nationaliteit. Het reisadvies voor Gaza is al geruime tijd rood.” Ook bemoeilijken „de slechte omstandigheden in Gaza” het contact.
Het ministerie benadrukt dat het ook vóór de huidige crisis alle reizen naar Gaza al ten strengste afraadde. „Daarbij hebben we steeds gewaarschuwd dat de Nederlandse overheid niet of nauwelijks consulaire bijstand kan verlenen als je in dat gebied in nood komt.”
Nederland heeft inmiddels twee repatriëringsvluchten naar Israël uitgevoerd en daarmee een paar honderd mensen opgehaald. De derde vlucht komt vrijdagavond aan op vliegbasis Eindhoven. Zaterdag volgt een vierde.
In de slotverklaring van de G20-vergadering die deze week werd gehouden in Marrakech is de oorlog tussen Israël en Hamas niet genoemd. Daarmee neemt de groep van grote economieën opnieuw geen duidelijke stelling in ten aanzien van een groot conflict in de wereld.
In het communiqué van de ministers van Financiën en centralebankhoofden van de G20 staat wel: „Wij nemen met grote bezorgdheid nota van het immense menselijk lijden en de negatieve gevolgen van oorlogen en conflicten over de hele wereld.” Maar een directe verwijzing naar de onlangs uitgebroken oorlog, waarbij al duizenden doden zijn gevallen en waar verdere escalatie dreigt, ontbreekt.
De Indiase minister van Financiën Nirmala Sitharaman verklaarde na afloop aan journalisten dat het weglaten van de strijd in Israël en de Gazastrook ermee te maken heeft dat er weinig over deze oorlog is gesproken tijdens de vergadering. Het is echter niet voor het eerst dat de G20, met leden als Rusland, China en de Verenigde Staten, vragen heeft gekregen over zijn houding ten aanzien van een groot conflict.
Zo was er vorige maand commotie nadat er in de verklaring na de grote G20-top in India geen melding was gemaakt van de Russische agressie in Oekraïne. Rusland presenteerde dat toen als een diplomatieke overwinning, iets wat door Frankrijk werd tegengesproken met de opmerking dat de G20 niet het geschikte platform was om diplomatieke vooruitgang te boeken wat betreft Oekraïne.
Ook dit keer ontbreekt bij de G20 een passage waarin Rusland als veroorzaker van de oorlog in Oekraïne wordt aangemerkt. De oorlog in Oekraïne als zodanig en de impact ervan worden wel aangehaald.
Een journalist van persbureau Reuters is vrijdag om het leven gekomen door een Israëlische beschieting op het zuiden van Libanon. Ook zijn zes journalisten gewond geraakt.
Reuters meldt dat twee andere journalisten van het persbureau gewond zijn geraakt en medische zorg nodig hebben. Ook twee journalisten van nieuwszender Al Jazeera hebben verwondingen opgelopen, net als twee journalisten van persbureau AFP.
De journalisten waren aan het werk bij Alma al-Shaab, dicht bij de grens met Israël. Een Libanese veiligheidsbron meldt dat een beschieting plaatsvond na een infiltratiepoging van militante Palestijnen naar Israël vanuit Zuid-Libanon. Hezbollah heeft daarop Israëlische posities aangevallen.
De spanningen aan de Libanees-Israëlische grens zijn opgelopen door de oorlog tussen Hamas en Israël. De militanten van Hezbollah, die achter Hamas staan, hebben meermaals aanvallen uitgevoerd op Israël. Sinds de geweldsuitbarsting van zaterdag is ook bij deze grens over en weer geschoten.
Israël zal met zijn antwoord op de bloedige aanval van afgelopen weekend „tonen dat het een democratie is”, zegt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Nu Israël zich lijkt op te maken om de Palestijnse Gazastrook binnen te trekken groeien de zorgen over de gevolgen voor de inwoners van Gaza. Maar Von der Leyen vertrouwt Israël, onderstreepte ze op bezoek in het land.
EU-lidstaten en kopstukken hebben stuk voor stuk steun betuigd aan Israël, maar denken toch verschillend over de juiste reactie op de aanval door Hamas van zaterdag. De commissievoorzitter legt bijvoorbeeld minder de nadruk op de kanttekening dat Israël niet buitensporig moet optreden en zich aan het internationaal recht moet houden.
„Laat me heel duidelijk stellen dat Hamas alleen verantwoordelijk is voor wat er gebeurt”, zei Von der Leyen na een gesprek met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. „De verachtelijke daden van Hamas zijn het kenmerk van terroristen. En ik weet dat hoe Israël zal reageren, zal tonen dat het een democratie is.”
Von der Leyen en voorzitter Roberta Metsola van het Europees Parlement deden onder meer een kibboets vlak bij Gaza aan waar tientallen bewoners zijn omgebracht. Behalve Netanyahu bezochten ze ook president Isaac Herzog. Daar ging het luchtalarm en moesten ze enige tijd de schuilkelder in.
Onder anderen de buitenlandchef van de EU, Josep Borrell, benadrukt wel dat Israël zich ook bij zijn gerechtvaardigde zelfverdediging aan de regels moet houden. Israël schendt die volgens hem als het bijvoorbeeld water en stroom afsluit. Borrell noemde Israëls bevel aan honderdduizenden Palestijnen in het noorden van de overvolle en straatarme Gazastrook om binnen 24 uur te vertrekken ook „volstrekt onrealistisch”.
Von der Leyen beklemtoont dat „de verschrikkingen die Hamas heeft ontketend onschuldige Palestijnen alleen maar meer leed brengen. Hamas is niet alleen een gevaar voor Israël, maar ook voor het Palestijnse volk.” Ze vroeg ook opnieuw aandacht voor Iran en Rusland, die zich in de handen zouden wrijven bij het geweld.
Bij het stadhuis in Amsterdam, de Stopera, zijn vrijdagmiddag enkele tientallen mensen bijeengekomen om steun te betuigen aan de Palestijnen. Sommigen dragen de vlag van Palestina bij zich. „Vandaag hebben we besloten samen te komen om drie redenen”, spreekt iemand de menigte toe. „Om samen te zijn. Dat is wat we nodig hebben op dit moment.” Ook willen mensen overledenen herdenken en solidariteit tonen. „We willen gerechtigheid en vrijheid. Dat zou normaal moeten zijn”, aldus de vrouw.
Anderen dragen een spandoek bij zich. „Het leven van Palestijnen doet ertoe”, staat daarop. En mensen roepen leuzen als „Palestijnen zullen vrij zijn” en „Palestina is liefde”.
De spreekster bedankt de gemeente Amsterdam dat de Israëlische vlag die in eerste instantie werd gehesen op het stadhuis, vervangen is door de internationale vredesvlag. Maar het feit dat eerst de Israëlische vlag was gehesen staat volgens haar „symbool” voor de reactie van het Westen.
De bijeenkomst is geïnitieerd door een organisatie die zichzelf Palestijnse Gemeenschap Nederland (PGNL) noemt.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima kunnen in Nederland een verbindende rol spelen rond de oorlog tussen Israël en Hamas. Dat stelde vicepremier Karien van Gennip vrijdag tijdens de wekelijkse persconferentie van het kabinet.
„Dat denk ik zeker”, zei Van Gennip, op een vraag daarover. De vicepremier zei eerder dat het conflict ook in Nederland „grote emoties” losmaakt. „Daar moet ruimte voor zijn én begrip van beide zijden.”
De koning zou de mensen in Nederland kunnen verbinden door „gesprekken bij te wonen” en „met organisaties te praten”, zo stelde ze. „Dat hoort bij zijn rol en die van de koningin.”
Van Gennip zei dat ze het goed vond dat er veel lokale initiatieven zijn, gericht op verbondenheid. Dat helpt om te voorkomen dat „conflicten, het aanhoudende geweld daar, hier tussen ons in komen te staan. We moeten de dialoog blijven zoeken, we moeten met elkaar in gesprek blijven. Of dat in schoollokalen is, in religieuze gemeenschappen of gewoon op straat tussen buren.”
Israëlische grondtroepen hebben in de afgelopen 24 uur invallen gedaan in de Gazastrook, meldt het Israëlische leger. Infanterie- en tankeenheden gingen bij de „lokale invallen” op zoek naar ontvoerde Israëliërs en wilden de gebieden ontdoen van „terroristen en wapens”.
Het leger zegt dat van 120 mensen is bevestigd dat ze worden vastgehouden in de Gazastrook. Hamas vuurde vorige week zaterdag duizenden raketten af op Israël en trok toen Israëlisch grondgebied binnen. De militanten gijzelden zowel burgers als Israëlische soldaten.
Israël voert sindsdien massaal luchtaanvallen uit op Gaza en heeft meer dan 300.000 reservisten opgeroepen. In de afgelopen dagen werd volop gespeculeerd over een grondoffensief tegen Hamas in de Gazastrook. Israël heeft de inwoners van het noordelijke deel van het Palestijnse gebied vrijdag opgeroepen voor 20.00 uur (lokale tijd) te vertrekken.
De terreurgroep Hamas en de staat Israël voeren een bloedige oorlog met nietsontziend geweld. Het conflict in zes vragen en antwoorden.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock heeft gezegd dat Hamas de burgers in de Gazastrook als schild gebruikt tegen Israëlische aanvallen. „Hamas verschanst zich nu achter meer onschuldige mensen”, zei ze tijdens haar bezoek aan Israël. „Hamas heeft de hele bevolking van Gaza gegijzeld.”
Israël bombardeert de Gazastrook veelvuldig na het offensief van Hamas deze week en bereidt een grondoperatie voor in het dichtbevolkte gebied. Volgens de Palestijnse autoriteiten zijn er al bijna 1800 mensen gedood en zijn veel daarvan burgers. Israël vindt dat Hamas verantwoordelijk is voor alle burgerdoden omdat de militante beweging zich expres zou verschuilen in dichtbevolkte gebieden.
Baerbock is het daarmee eens. „Hun tunnels, hun wapenopslagplaatsen en hun commandocentra zijn bewust geplaatst in woongebouwen, supermarkten en universiteiten. Misschien zelfs in ziekenhuizen.”
Israël heeft meer dan een miljoen inwoners van Gaza opgeroepen om binnen 24 uur weg te gaan uit het noorden van de Gazastrook, omdat daar het grondoffensief op het punt van beginnen staat. Mensenrechtenorganisaties maken zich zorgen om de Palestijnse bevolking en vragen Israël hun rechten te respecteren.
Baerbock moest tijdens haar bezoek aan Tel Aviv ook kort een schuilkelder in omdat het luchtalarm afging. Ze vliegt vrijdagavond door naar Egypte om daar te praten over humanitaire hulp aan de Palestijnse bevolking en over het vrij krijgen van de mensen die zijn gegijzeld door Hamas.
Elf Palestijnen zijn vrijdag op de Westelijke Jordaanoever doodgeschoten door Israëlische militairen, meldt het Palestijnse ministerie van Gezondheid. Het is onrustig in het gebied sinds het conflict tussen Hamas en Israël vorige week zaterdag oplaaide.
Hamas heerst over de Gazastrook, van waaruit de groepering zaterdag een aanval op Israël begon, en is de rivaal van de Palestijnse Autoriteit die de controle heeft over delen van de Westelijke Jordaanoever en samenwerkt met Israël.
Het ministerie meldde eerder al dat er sinds afgelopen zaterdag in totaal 44 mensen waren gedood op de Westelijke Jordaanoever en dat er zevenhonderd gewonden zijn.
Vicepremier Karien van Gennip vindt dat voorkomen moet worden dat het conflict tussen Israël en Hamas naar Nederland wordt geïmporteerd. Ze ziet dat het conflict ook in Nederland „grote emoties” losmaakt. „Daar moet ruimte voor zijn én begrip van beide zijden”, zei ze tijdens de wekelijkse persconferentie van het kabinet.
Emoties kunnen leiden tot boosheid en onbegrip, zei de bewindsvrouw, maar ze heeft deze week gemerkt dat mensen „juist bereid waren elkaar de hand te geven, de hand naar elkaar uit te steken”. Het is belangrijk dat mensen verbinding blijven zoeken, zei Van Gennip.
Ze vindt het daarom goed dat er veel lokale initiatieven zijn, gericht op verbondenheid. Dat helpt om te voorkomen dat „conflicten, het aanhoudende geweld daar, hier tussen ons in komen te staan. We moeten de dialoog blijven zoeken, we moeten met elkaar in gesprek blijven. Of dat in schoollokalen is, in religieuze gemeenschappen of gewoon op straat tussen buren is.”
Van Gennip vindt dat de koning en de koningin hierin een belangrijke verbindende rol kunnen en moeten spelen. Dat hoort volgens haar bij hun rol.
De bewindsvrouw vindt het „heel zorgelijk” dat eerder deze week demonstranten werden opgeroepen hun Israëlische vlag op te bergen, toen ze na afloop van de demonstratie naar huis gingen. „Je wilt niet alleen dat mensen voor welke zaak dan ook kunnen demonstreren, maar je wilt ook dat ze vervolgens veilig van die plek kunnen vertrekken. Op het moment dat dat niet kan, dan gaat het niet goed in Nederland.” Het groeiende antisemitisme in Nederland is „heel pijnlijk”.
De geopolitieke instabiliteit „die je aan alle kanten voelt”, is eveneens een groot risico, zei de vicepremier. Ze doelde daarbij behalve op het recente bloedige conflict tussen Hamas en Israël en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ook op de spanningen met China en de onduidelijkheid over het leiderschap in het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten. Van Gennip: „De wereldorde siddert.”
Het reisadvies voor de hoofdstad Beiroet en een ander deel van Libanon gaat van geel naar oranje, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarmee is het reisadvies voor heel Libanon nu oranje en rood. Het advies is om alleen naar oranje gebieden te reizen als het noodzakelijk is.
Woensdag werd het reisadvies voor het grensgebied van Libanon bij Syrië en Israël van oranje aangepast naar rood, wegens de oorlog in Israël en de Gazastrook. Naar rode gebieden moet „vanwege grote veiligheidsrisico’s” in geen geval worden afgereisd, stelt Buitenlandse Zaken.
In Libanon moet rekening worden gehouden met protestdemonstraties als gevolg van de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden. Nederlanders die nu nog in het land zijn, wordt aangeraden om te vertrekken. „Er zijn mogelijkheden om het land uit te reizen”, laat het ministerie weten. Voor hulp in een crisissituatie kan contact worden opgenomen met de informatieservice van Buitenlandse Zaken.
Het reisadvies voor de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever kleurde eerder deze week al rood. In Israël geldt een rood reisadvies voor de grensstreek bij Gaza, Syrië, Libanon en Egypte. Voor de rest van het land geldt een oranje advies.
De organisaties van de pro-Palestina- en pro-Israël-demonstraties zondag in Amsterdam moeten zelf ervoor zorgen dat de orde wordt gehandhaafd. Ook benadrukt de gemeente Amsterdam dat het tonen van de vlag van bijvoorbeeld Hamas of Hezbollah niet is toegestaan. Al zal de politie bij eventueel ingrijpen rekening houden „met de omstandigheden van het moment”.
De mensen die toezicht houden op het gedrag van de demonstranten moeten duidelijk herkenbaar zijn, aldus de gemeente, die daarover met de organisaties afspraken heeft gemaakt. Het Openbaar Ministerie, de gemeente en politie (de zogenoemde driehoek) zeggen verder dat ze „haatzaaien, oproepen tot geweld en andere bedreigingen van onze vreedzame en open samenleving” niet zullen tolereren.
„De driehoek is van mening dat het faciliteren van het demonstratierecht én het stellen van grenzen cruciaal zijn om mogelijke escalaties in de stad te voorkomen”, meldt de gemeente in een verklaring.
De pro-Palestina-mars in Amsterdam begint zondag om 14.00 uur op de Dam en eindigt in het Westerpark. Op het Beursplein, niet ver van de Dam, begint om 17.00 uur de pro-Israël-demonstratie.
Israël heeft een observatiepost van de Libanese krijgsmacht beschoten, zeggen Libanese veiligheidsbronnen. De bombardementen zouden een reactie zijn geweest op een infiltratiepoging van militante Palestijnen naar Israël vanuit Zuid-Libanon.
De Libanese sjiitische beweging Hezbollah botst met regelmaat met Israëlische strijdkrachten langs de Israëlisch-Libanese grens sinds het offensief van Hamas begon op zaterdag. Hezbollah is een bondgenoot van Hamas en raakte sinds de oprichting in de jaren tachtig vaak verwikkeld in gewelddadigheden met Israël, voor het laatst in 2006.
De Zwitserse overheid is er zeker van dat Hamas geen gebruik maakt van Zwitserse banken. Zwitserland zegt dat de militante Palestijnse beweging door veel landen als terroristische organisatie wordt aangemerkt, waaronder belangrijke financiële partners zoals de Verenigde Staten en de Europese Unie.
Gezien de brede reikwijdte van de Amerikaanse sancties tegen Hamas heeft Zwitserland volgens minister van Buitenlandse Zaken Ignazio Cassis „niet het idee dat het financiële systeem het zichzelf zou kunnen permitteren om in enige vorm een financiële relatie te hebben met Hamas”.
De opmerkingen van de minister volgen op de roep van Zwitserse parlementsleden om Hamas tot terroristische organisatie te bestempelen, waardoor het lastiger moet worden voor Hamas om geldstromen door Zwitserse banken te laten gaan. Zwitserland is al decennialang een neutrale partij in conflicten in het Midden-Oosten.
De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken heeft in de Jordaanse hoofdstad Amman een overleg gehad met de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Daarin herhaalde hij de Amerikaanse veroordeling van de aanval van Hamas op Israël, aldus zijn ministerie.
Blinken zei dat de militante groepering Hamas niet opkomt voor het recht van het Palestijnse volk op waardigheid, vrijheid, gerechtigheid en zelfbeschikking. Hij vertelde Abbas verder over de inspanningen van de Verenigde Staten en partners om te voorkomen dat het conflict zich uitbreidt.
De president van de Palestijnse Autoriteit maakte duidelijk dat hij tegen een gedwongen vertrek van Palestijnen uit Palestijns gebied is. Ook riep Abbas op tot hulp aan de Gazastrook. Israël blokkeert de toevoer van elektriciteit, water, voedsel en goederen. De Palestijnse Autoriteit controleert delen van de bezette Westelijke Jordaanoever, terwijl rivaal Hamas de dienst uitmaakt in de Gazastrook.
Demissionair premier Mark Rutte heeft donderdag gebeld met koning Abdullah van Jordanië over de ontwikkelingen in Israël, Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Ze spraken over onder meer manieren om de internationale inspanningen te bundelen om zo een „verslechtering van de situatie te voorkomen”, deelde het Jordaanse hof na afloop op X, voorheen Twitter.
Rutte benadrukte na het gesprek voor het eerst expliciet dat Israël weliswaar het volste recht heeft zich te verdedigen en op te treden tegen de „verschrikkelijke terreur van Hamas”, maar dat die zelfverdediging wel proportioneel moet zijn. Ook moet het humanitair oorlogsrecht worden nageleefd. Zo schreef hij op X.
Rutte vindt humanitaire toegang tot Gaza noodzakelijk, evenals het voorkomen van regionale escalatie. „Het is van groot belang dat onschuldige inwoners van Gaza toegang kunnen krijgen tot voedsel, water en medische zorg”, meldt Rutte.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan vindt het ultimatum dat Israël aan de burgers van Gaza heeft gesteld onaanvaardbaar en ziet het als schending van het internationale recht. „Om de bevolking van Gaza te dwingen binnen 24 uur te verhuizen is onacceptabel.”
Israël bereidt na dagen van bombardementen een grondoffensief in de Gazastrook voor en heeft daarom gezegd dat meer dan een miljoen Palestijnen in Gaza zich zouden moeten verplaatsen. Erdogan vroeg Israël om de oproep tot evacuatie „onmiddellijk” terug te trekken.
Israël wil de strijders van Hamas opsporen die verantwoordelijk zijn voor de grootschalige aanvallen op Israël van afgelopen week en ziet de acties daarom als zelfverdediging. Erdogan is het daar niet mee eens en beklemtoont dat de mensen in Gaza onderdrukt worden, niet de Israëliërs. Hij noemde de Israëlische bombardementen op Gaza eerder al een „afslachting”.
Turkije doet zijn best om via onderhandelingen de mensen die Hamas heeft gegijzeld vrij te krijgen. Daarnaast zegt Erdogan dat Turkije doorgaat met het leveren van humanitaire hulp aan de Gazastrook. Vrijdagmiddag is daarvoor een vliegtuig gearriveerd in Egypte. Erdogan vraagt Israël om toe te staan dat die hulp door de Rafah-grensovergang vanuit Egypte de Gazastrook binnen kan gaan. De afgelopen dagen is die grensovergang meerdere keren beschoten door Israël.
Markeert de aanval van Hamas het begin van de Derde Wereldoorlog? Of zelfs van het einde der tijden? Dat is te veel eer voor terroristen. Hun daden moeten niet uitdrijven tot angst, maar tot gebed.
De goudprijs kwam vrijdag voor het eerst in twee weken weer boven de 1900 dollar voor een troy ounce (31,1 gram) uit. Door de dreiging van een Israëlisch grondoffensief in de Gazastrook zoeken beleggers hun heil in het edelmetaal, dat in onrustige tijden op de beurs wordt gezien als een veilige investering. Daarmee ligt de goudprijs op koers om deze week de sterkste stijging door te maken sinds maart.
De goudprijs lag begin deze maand nog op het laagste niveau in zeven maanden, de prijs was toen circa 1832 dollar. Dat kwam door de sterkere dollar en de stijgende rentes op Amerikaanse staatsobligaties. Zo maakt een sterkere dollar goud duurder voor handelaren met andere valuta. Nadat Hamas zaterdag Israël aanviel, veranderde de goudprijs van koers.
Het recordniveau van de goudprijs was in augustus 2020. Toen was goud ruim 2075 dollar waard.
Ook andere metalen zoals zilver en platina stijgen in prijs.
Demissionair premier Mark Rutte heeft voor het eerst expliciet benadrukt dat Israël weliswaar het volste recht heeft zich te verdedigen en op te treden tegen de „verschrikkelijke terreur van Hamas”, maar dat die zelfverdediging wel proportioneel moet zijn. Ook moet het humanitair oorlogsrecht worden nageleefd. Dat schrijft Rutte op sociale media. Hij deed dat na een telefoongesprek met de Jordaanse koning Abdullah over de actuele ontwikkelingen in Israël, Gaza en de Westelijke Jordaanoever.
Rutte vindt humanitaire toegang tot Gaza noodzakelijk, evenals het voorkomen van regionale escalatie. „Het is van groot belang dat onschuldige inwoners van Gaza toegang kunnen krijgen tot voedsel, water en medische zorg”, meldt Rutte.
Ook volgens minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken is het „ontzettend belangrijk dat er een humanitaire corridor naar Gaza ontstaat”, zodat er voedsel, medicijnen en brandstof naar Gaza kan worden gebracht, zei ze na afloop van de ministerraad. „Daar spreken we ook Israël op aan”, zei ze.
In de ministerraad is uitgebreid stilgestaan bij de situatie in Israël en Gaza, zei Bruins Slot na afloop daarvan.
De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft het Israëlische bevel aan de Palestijnen in de noordelijke Gazastrook om te vertrekken een mogelijke „nieuwe Nakba” genoemd. Dat is de Palestijnse term voor de catastrofe waarbij in de jaren rond 1948 naar schatting 760.000 Palestijnen op de vlucht werden gejaagd, voornamelijk door zionistische milities. De meesten vluchtten naar de toen door Egypte gecontroleerde Gazastrook, waar destijds nog geen 80.000 mensen woonden.
Honderden Palestijnse plaatsen en dorpen van bedoeïenen werden door de stichters van de staat Israël verwoest en vluchtelingen mochten niet meer terugkeren. In de Gazastrook wonen nu 2,3 miljoen Palestijnen die opnieuw worden opgejaagd. Gevreesd wordt dat de Palestijnen die wegtrekken net als die in de jaren veertig nooit meer terug kunnen. In het door Britten bestuurde mandaatgebied van de VN Palestina werd in mei 1948 de staat Israël uitgeroepen. Die nam verreweg het grootste deel van het mandaatgebied in.
Israël steunt het opzetten van „veilige gebieden” waar inwoners van Gaza naartoe kunnen vluchten, zegt een Amerikaanse hoogwaardigheidsbekleder. Volgens de bron wordt ook overlegd met hulporganisaties als het Rode Kruis en de Verenigde Naties over hoe die zones eruit moeten zien.
De veilige gebieden moeten burgers bescherming bieden, terwijl Israël „legitieme veiligheidsoperaties” uitvoert in Gaza, aldus de Amerikaanse ambtenaar. Israël heeft de bevolking van het noorden van Gaza opgeroepen te vertrekken naar het zuiden. Dat zou neerkomen op een migratiestroom van 1,1 miljoen Palestijnen. Verschillende hulporganisaties en landen noemen dat een onmogelijke opgave.
De Israëlische oproep aan Palestijnen om te vertrekken lijkt te wijzen op een aanstaand landoffensief. Israël stelde eerder al een volledige blokkade van Gaza in. Water, voedsel, elektriciteit en brandstof komen het Palestijnse gebied niet meer in. Hulporganisaties en verschillende landen uitten hun zorgen over de blokkade. Deze zou in strijd zijn met internationaal humanitair recht.
De Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook hebben tot dusver 1799 Palestijnen het leven gekost, meldt het lokale ministerie van Gezondheid. Onder de slachtoffers zijn 583 kinderen. Het dodental lag eerder op de dag op ruim 1400.
Bijna 6400 mensen hebben verwondingen opgelopen. Israël voert sinds zaterdagochtend massale bombardementen uit op de Gazastrook, als reactie op een aanval van Hamas vanuit dit gebied. Door het aanhoudende geweld zijn volgens de Verenigde Naties meer dan 423.000 mensen ontheemd geraakt.
Israël is opnieuw beland in de ban van geweld en terreur. Waar de geweldsspiraal toe gaat leiden, is nog niet te zeggen.
Het was een indrukwekkende ontmoeting, woensdagavond in de ambtswoning van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema.
Kennis van de historie van Israël is „broodnodig” om het huidige conflict met Hamas te kunnen duiden. Dat stelt Bart Wallet, hoogleraar Joodse Studies aan de Universiteit van Amsterdam, vrijdag in de podcast Sprekend RD.
Duizenden mensen zijn in het Midden-Oosten en Azië de straat op gegaan om te demonstreren tegen de Israëlische bombardementen van de Gazastrook. De militante Palestijnse beweging Hamas had de islamitische wereldgemeenschap opgeroepen zich vrijdag te laten horen om de Israëlische operaties in Gaza te veroordelen.
In verschillende Pakistaanse steden als Karachi, Lahore, Pesjawar en hoofdstad Islamabad hadden duizenden mensen zich verzameld bij door politieke en religieuze partijen georganiseerde demonstraties. Daar werden ook Amerikaanse en Israëlische vlaggen verbrand. In de Afghaanse steden Kabul en Jalalabad woonden honderden mensen protesten bij die door de Taliban waren georganiseerd.
In Jordanië, een buurland van Israël, demonstreerden duizenden mensen in de hoofdstad Amman. Jordanië heeft een grote gemeenschap van Palestijnse vluchtelingen. De demonstranten was verboden naar de grens met Israël te trekken.
In Libanon, eveneens een Israëlisch buurland, verzamelden zich duizenden mensen in de hoofdstad Beiroet. De demonstraties vonden in het bijzonder plaats in een buurt waar de sjiitische beweging Hezbollah actief is. Hezbollah is een bondgenoot van Hamas en is ook af en toe verwikkeld in vuurgevechten met de Israëlische krijgsmacht aan de zuidelijke grens van Libanon sinds de gevechten tussen Hamas en Israël.
In Irak protesteerden mensen tegen de Israëlische bombardementen en riepen demonstranten de Irakese overheid op om de relaties met Israël niet te normaliseren. In Iran organiseerde de overheid anti-Israël demonstraties. Teheran is een belangrijke bondgenoot van Hamas en een van de felste tegenstanders van de Israëlische staat.
Nederlanders in Israël hebben sinds de oorlog met Hamas zaterdag oplaaide, ook geprobeerd om per privévliegtuig weg te komen uit het land. Aanbieders First Class Aviation en Global Aviation kregen deze week beide meerdere verzoeken om een vlucht te regelen, maar konden dat niet doen. Zij zien vanwege de veiligheid en verzekeringskwesties af van vliegen naar Tel Aviv, net als reguliere luchtvaartmaatschappijen.
First Class Aviation geeft aan dat er na afgelopen weekend zo’n vijf aanvragen binnenkwamen. “Maar de eigenaren van de vliegtuigen vinden het ook niet zo’n goed idee om daarheen te vliegen”, zegt Sven Noorlander, verkoopmanager bij de bemiddelaar voor privévluchten. Verzekeringstechnisch liggen de zaken nu mogelijk ook anders door het aangescherpte reisadvies. Niet-noodzakelijke reizen worden afgeraden.
Branchegenoot Global Aviation heeft het over een paar geïnteresseerden in een privévlucht begin deze week. Dat bedrijf geeft mensen die weg willen nu wel de mogelijkheid om vanuit Jordanië te vliegen, waar het wel veilig genoeg is. Die vraag is er nu niet meer, ook omdat de overheid meerdere repatriëringsvluchten heeft geregeld.
Een andere belemmering zijn de kosten, geven de partijen aan. Een vlucht van Tel Aviv naar Amsterdam kost al snel 30.000 euro.
Vanwege de veiligheid zag de KLM deze week af van het uitvoeren van een repatriëringsvlucht. In plaats daarvan ging donderdag een vliegtuig van defensie naar Israël voor de tweede repatriëringsvlucht. Het demissionaire kabinet heeft inmiddels bekendgemaakt repatriëringsvluchten vanuit Israël uit te voeren “zolang als dat nodig is en zolang de veiligheidssituatie dit toestaat”. Eerder deze week was die zekerheid er nog niet.
Reguliere luchtvaartmaatschappijen zijn tot nu toe terughoudend met vliegen op Israël. KLM gaat “tot nader order” niet naar het land, Transavia tot zeker volgende week donderdag niet.
„Niets kan terrorisme rechtvaardigen”, zei hij in een televisietoespraak. „Er kan geen ”ja, maar” zijn.” zei president Macron afgelopen donderdag tijdens een televisietoespraak.
Meer dan 423.000 mensen in de Gazastrook zijn sinds zaterdag ontheemd geraakt, meldt de VN-organisatie die Palestijnse vluchtelingen helpt (UNRWA). Dat aantal loopt naar verwachting nog op, omdat Israël zo’n 1,1 miljoen inwoners in het noorden heeft opgeroepen op korte termijn te vertrekken.
“Dit leidt alleen tot ongekende niveaus van ellende en duwt de mensen in Gaza verder de afgrond in”, zegt Philippe Lazzarini, commissaris-generaal van de UNRWA, over de Israëlische oproep. De Gazastrook wordt sinds zaterdagochtend, toen Hamas vanuit dit gebied een aanval op Israël begon, massaal gebombardeerd door het Israëlische leger.
Meer dan 270.000 ontheemden hebben hun toevlucht gezocht op VN-locaties, waar onder meer voedsel, medicijnen en andere hulp beschikbaar is. Lazzarini waarschuwt dat Gaza “op het punt staat ineen te storten”. Door de oorlog tussen Hamas en Israël zijn in het dichtbevolkte gebied, waar 2,3 miljoen mensen wonen, meer dan 1400 mensen om het leven gekomen.
Synagoges, joodse begraafplaatsen en andere belangrijke joodse locaties worden her en der extra in de gaten gehouden vanwege de oorlog tussen Israël en de radicale Palestijnse beweging Hamas. Maar in het grootste deel van Nederland nemen gemeenten voorlopig geen extra veiligheidsmaatregelen.
Het ANP heeft een rondgang gemaakt langs ruim 160 gemeenten. De Friese gemeente Súdwest-Fryslân zegt dat handhavers het Joods monument in Sneek extra in de gaten houden. Raalte in Overijssel is “momenteel alerter op signalen van dreiging richting joodse inwoners. Ook hebben we extra aandacht voor locaties in onze gemeente die gerelateerd zijn aan de joodse gemeenschap en geschiedenis”. Ook Breda is “extra alert op herkenbare joodse objecten zoals de synagoge”.
Het Drentse Tynaarlo meldt dat er op sommige plekken in de gemeente extra veiligheidsmaatregelen zijn getroffen, maar wil niet zeggen waar dat is en om wat voor maatregelen het gaat. In Emmen overweegt de stichting die de voormalige synagoge beheert om veiligheidsmaatregelen te nemen. “Wij gaan vanzelfsprekend met de stichting in gesprek” meldt de Drentse gemeente. Noordwijk laat weten: “We zijn alert op dreigende situaties en nemen maatregelen waar nodig.”
Ongeveer 130 gemeenten zeggen dat ze geen extra maatregelen nemen. “Er is een joodse begraafplaats in Oudenbosch. Daarvoor worden geen extra maatregelen getroffen. Er is op dit moment ook geen enkel signaal dat er extra maatregelen nodig zijn”, laat de Brabantse gemeente Halderberge bijvoorbeeld weten. Druten en Wijchen zeggen dat er bij hen geen joodse scholen of synagogen zijn om te bewaken. “Wel onderhouden we contact met de politie als blijkt dat Joodse groeperingen in onze gemeenschap extra risico’s lopen.”
Nijmegen, Den Bosch en Dronten hebben geen signalen gekregen waardoor extra maatregelen nodig zouden zijn. “Zelf zien we geen aanleiding voor aanvullende maatregelen van gebouwen”, voegt Den Bosch eraan toe.
Ongeveer dertig gemeenten willen niets zeggen over eventuele maatregelen. Daaronder zijn Eindhoven, Groningen, Tilburg, Enschede, Leiden, Leeuwarden, Alkmaar en Middelburg.
Transavia schrapt nog minstens zes dagen alle vluchten naar Israël. De luchtvaartmaatschappij houdt de veiligheidssituatie in het land constant in de gaten, maar laat weten tot donderdag 19 oktober sowieso niet op Tel Aviv te vliegen. De KLM meldt “tot nader order” niet te vliegen naar het land, dat zaterdag werd aangevallen door Hamas.
Eerder deze week zag de KLM af van een repatriëringsvlucht in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken, die donderdag gepland stond. De risico’s waren volgens de maatschappij te groot. Defensie nam die vlucht over.
Israël bombardeert de Gazastrook willekeurig als vergelding voor de aanvallen afgelopen zaterdag van Hamas, volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International (AI). De Israëlische blokkade van de dichtbevolkte strook is volgens de organisatie onmenselijk. Amnesty noemt het leed dat de Palestijnen wordt aangedaan, “een collectieve bestraffing van de burgerbevolking” en dat is een oorlogsmisdrijf. “Het is wreed en onmenselijk”, zei AI-chef Agnès Callamard.
De Israëlische autoriteiten moeten er volgens Amnesty voor zorgen dat Gaza onmiddellijk onder meer weer elektriciteit krijgt. Amnesty vindt dat de hele blokkade van de Gazastrook die al meer dan zestien jaar duurt, moet worden opgeheven. De bevolking is er op een klein gebied opgesloten zonder middelen van bestaan. Bijna de helft van de bevolking bestaat uit kinderen die geen ander leven kennen dan het uitzichtloze bestaan in de overbevolkte strook van Gaza.
Volgens Unicef zijn in de afgelopen zes dagen zeker 447 kinderen gedood door de Israëlische bombardementen. Hele wijken worden platgebombardeerd volgens ooggetuigen. Een Israëlische luchtmachtgeneraal sprak deze week van in beginsel militaire doelen, “maar we kunnen niet chirurgisch te werk gaan” met de “duizenden bommen dag en nacht”.
De Israëlische regering heeft laten weten dat de Gazastrook geen stroom, voedsel, brandstof of water krijgt, zo lang de door Hamas gegijzelden niet worden vrijgelaten. Amnesty ziet hier de bevestiging in dat Israël burgers in Gaza wil straffen voor de acties van Palestijnse gewapende groeperingen. Amnesty herhaalt dat men onder het internationaal recht burgers niet mag laten lijden voor daden waarin zij geen rol spelen en waar zij geen controle over hebben.
Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) laakt ook het bevel van het Israëlische leger aan de bevolking van de noordelijke Gazastrook om er snel te vertrekken. “Meer dan een miljoen mensen oproepen weg te gaan in de Gazastrook, waar helemaal geen plaats is om veiligheid te vinden, is een loze oproep”, aldus een zegsman van HRW. “De wegen zijn een puinhoop en het voornaamste ziekenhuis is in de zone waar iedereen weg zou moeten.”
Volgens de laatste gegevens verspreid door nieuwszender Al Jazeera zijn er in zes dagen van Israëlische bombardementen minstens 22.600 woningen, 90 onderwijsinstellingen, 19 gezondheidscentra, 18 moskeeën, 70 fabrieken of productiecentra en 20 ambulances zwaar beschadigd of verwoest.
De “gedwongen verplaatsing” waartoe Israël Palestijnen in de Gazastrook heeft gemaand, is een “misdaad”, zegt Ahmed Aboul Gheit, het hoofd van de Arabische Liga, vrijdag in een brief aan VN-chef António Guterres. De 22 leden tellende organisatie riep Israël woensdag tijdens een noodvergadering al op zich in te zetten voor vredesonderhandelingen, aldus The Guardian.
In de brief beschuldigt Aboul Gheit Israël van “een gruwelijke wraakoefening”. Hij verwijst daarmee naar de bombardementen die Israël uitvoert op de Gazastrook waardoor “hulpeloze burgers worden gestraft”. Volgens de topman is er geen sprake van een “weloverwogen militaire operatie”.
Israël voert bombardementen uit op Gaza in reactie op een offensief dat Hamas zaterdag opende tegen Israël. Beide zijden hebben al meer dan duizend dodelijke slachtoffers geteld. Een grondoffensief op Gaza lijkt aanstaande. Israëlische strijdkrachten verzamelen zich bij de grens en blokkeren de Gazastrook. De Israëlische krijgsmacht heeft inwoners van Gaza opgeroepen naar het zuiden van het Palestijnse gebied te vertrekken in aanloop naar omvangrijke operaties tegen Hamas.
De acties die Israël in Gaza uitvoert na de “terroristenactie” van Hamas moeten wel proportioneel zijn en binnen de kaders van het internationaal oorlogsrecht vallen. Dat benadrukken demissionair ministers Dilan Yeşilgöz (Justitie) en Rob Jetten (Klimaat) voorafgaand aan de ministerraad als lijsttrekker van respectievelijk VVD en D66.
Volgens Jetten dreigt in de Gazastrook door alle tekorten “een grote humanitaire ramp”. Hij vindt dat de internationale gemeenschap Israël moet steunen, maar tegelijkertijd ziet hij het ook als hun taak om ervoor te zorgen “dat het binnen de perken blijft”. Hij vraagt ook van de landen die solidair zijn met Israël om zich in te zetten voor “humanitaire hulp voor onschuldige burgers”. Hij wil dat de internationale gemeenschap het gesprek aangaat met Israël over de “wijze waarop ze Hamas bestrijden”.
Volgens de D66-leider gaat de “onvoorwaardelijke steun” van het kabinet voor Israël dat “door zo’n grote terroristenactie is aangevallen”, goed samen met de inzet van humanitaire hulp voor zo’n twee miljoen mensen in Gaza “die echt geen kant op kunnen”.
VVD-leider Yeşilgöz wil geen oordeel geven over de oproep van Israël aan mensen in het noorden van Gaza binnen 24 uur hun huizen verlaten. Het gaat om ruim een miljoen mensen. Ze vindt het niet aan haar “om vanuit hier te beoordelen” of dat proportioneel is. Ze herhaalt dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen en dat het aan hen is om dit in te richten “binnen de kaders van het oorlogsrecht”. Ze wijst daarbij op de gijzelaars die Hamas in Gaza gevangen houdt en mogelijke locaties waar Hamas-terroristen zitten. “Ik weet niet wat voor informatie Israël heeft.”
Hoeveel Nederlandse reizigers exact zijn gestrand in Israël is niet goed aan te geven. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag. “Het cijfer is steeds in beweging en daarmee is het niet zinvol er cijfers over te geven.”
Volgens de woordvoerder komen er nog steeds nieuwe aanmeldingen binnen bij de informatieservice van het ministerie waar gestrande Nederlanders zich kunnen opgeven voor repatriëring. Nederland blijft gestrande Nederlanders die weg willen uit Israël repatriëren zolang dat nodig en mogelijk is, aldus de zegsman. Ook vrijdag is er een repatriëringsvlucht. Daarbij weten sommige Nederlanders de weg Israël uit te vinden met commerciële vluchten die nog gaan of weten ze op andere manieren weg te komen, geeft hij verder aan.
Hoeveel Nederlanders er in Israël zitten en willen blijven, is niet bekend, vertelt de woordvoerder. Hoeveel mensen vrijdag met de vlucht van Defensie worden gerepatrieerd, wordt bekendgemaakt als het vliegtuig in Nederland is geland.
Het Israëlische leger (IDF) roept op tot de evacuatie van alle burgers van Gaza-stad uit hun huizen zuidwaarts voor hun eigen veiligheid en bescherming. Hamas zegt tegen de inwoners van Gaza dat ze deze veiligheidsinstructies moeten negeren.
Nederlandse ondernemingen die handelen met bedrijven in Palestijnse gebieden signaleren problemen sinds het oplaaien van het geweld in Israël en de Gazastrook. Met een IT-bedrijf in Gaza heeft de Nederlandse klant Lighthouse IP geen contact meer. Op de Westelijke Jordaanoever hebben oplopende spanningen gevolgen voor de handel in dadels.
De handel tussen het Nederlandse Lighthouse IP, dat gegevens over intellectueel eigendom verzamelt in een database, en het Palestijnse IT-bedrijf Unit One Group ligt sinds de aanval van Hamas afgelopen zaterdag stil. Dat laat Lighthouse IP weten, dat verder geen enkele informatie zegt te hebben over de medewerkers en huidige omstandigheden van Unit One Group in Gaza.
Paul Tjia is eigenaar van het Rotterdamse adviesbureau GPI Consultancy, dat gespecialiseerd is in het uitbesteden van IT-projecten naar lagelonenlanden. Hij vertelt dat er op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza verschillende softwarebedrijven actief zijn. “Die richten zich op de buitenlandse markt en dus ook op Nederland, want er is nauwelijks economie in de Palestijnse Gebieden.”
Vanwege de ontwikkelingen wordt dat nu bemoeilijkt, zegt Tjia. “Als jij een programmeur bent in Gaza die voor buitenlandse klanten werkt, heb je een laptop, elektriciteit en internet nodig. Israël sluit dat nu af. De Palestijnen hebben straks zelfs geen voedsel en water meer. Dan gaat het niet meer over handel drijven, maar wordt het een kwestie van overleven.”
Een Nederlandse handelaar in dadels uit de Palestijnse gebieden zegt dat de dadelfabriek op de Westelijke Jordaanoever waar hij inkoopt dagen gesloten was. Nu wordt er mondjesmaat productie gedraaid. Personeel kan de fabriek amper bereiken door alle checkpoints waar ze langs moeten, zo kreeg hij te horen.
“De situatie zoals die nu is, heb ik afgezien van corona niet eerder meegemaakt”, zegt eigenaar Mohamed el Mouhidi. Zijn webshop dadelskopen.nl kan voorlopig nog wel klanten bedienen, want er zijn flinke voorraden. “Mijn werk hier gaat gewoon door, maar ik weet niet hoe het verder zal gaan. Ik ben een zakenman en hou me bewust niet bezig met politiek. Ik probeer de boeren en arbeiders in de fabriek te ondersteunen door dadels te kopen, zodat zij werk hebben.”
Meta, het bedrijf achter onder meer Facebook en Instagram, gaat berichten verwijderen waarin Hamas wordt gesteund. Het gaat bijvoorbeeld om beelden van gijzelaars die op de sociale media zijn gezet en om vermeende valse informatie over de oorlog tussen Hamas en Israël.
Meta zegt sinds de aanval van Hamas in Israël vorig weekend continu te kijken welke berichten over de oorlog op de platformen verschijnen. Volgens Meta zijn in de eerste drie dagen meer dan 795.000 van dit soort berichten gevonden en soms ook verwijderd.
Eerder deze week waarschuwde de Europese Commissie Meta en X dat nepnieuws en illegale posts zo snel mogelijk van hun platforms moeten verdwijnen. Brussel maakt zich namelijk zorgen over de toename van nepnieuws dat online te vinden is over de opleving van het geweld tussen Israël en Hamas.
De politie heeft een inwoner van Urk aangehouden op verdenking van het stelen en/of vernielen van vlaggen. Op Urk werden in de nacht van dinsdag op woensdag ongeveer twintig Israëlische vlaggen van huizen gehaald en in brand gestoken.
De politie meldt vrijdag dat ze de verdachte op het spoor was gekomen nadat ze met meerdere bewoners had gesproken die aangifte hadden gedaan. De vlaggen waren ontvreemd van huizen op de Damlaan, het Talud en de Constantijnstraat. Sommige daarvan werden later verbrand teruggevonden op de Lange Dam.
De gemeente had dinsdag op X, voorheen Twitter, gemeld dat men zich in Urk verbonden voelt met Israël “en daarom hijsen we deze week elke ochtend de Israëlische vlag bij ons gemeentehuis”.
Hoewel er op dit moment volgens bewindslieden geen verhoogde dreiging is, snappen ze wel dat verschillende Joodse scholen vrijdag de deuren dichthouden. Dit doen de scholen uit voorzorg, omdat terreurorganisatie Hamas moslims heeft opgeroepen om vrijdag te demonstreren om steun te uiten aan de Palestijnen in de Gazastrook.
Volgens demissionair onderwijsminister Mariëlle Paul gaat het “om het gevoel van veiligheid”. Dit is “natuurlijk iets heel moeilijks”, zegt Paul, omdat het “iets subjectiefs is” en daarom ingewikkeld “om direct op in te spelen”. Ze heeft vrijdagochtend contact gehad met de scholen, maar wil “niet vooruitlopen” op wanneer de scholen weer opengaan. “Als je je niet veilig voelt, dan is dat het gegeven waar we met elkaar aan moeten werken om te zorgen dat dat gevoel wel weer ontstaat van veiligheid”, aldus de bewindsvrouw.
Ook justitieminister Dilan Yeşilgöz begrijpt de keus van scholen vrijdag dicht te gaan. “Dat is natuurlijk heel erg pijnlijk en ik begrijp die emoties heel erg goed”, zegt ze voorafgaand aan de ministerraad. “We constateren nu dat er geen verhoogde dreiging is, maar we zijn alert.” Volgens haar zijn er al “zichtbare en onzichtbare maatregelen en daar waar nodig zullen we dus ook opschalen”.
Een Israëlische grondoperatie in Gaza zal volgens de Russische president Vladimir Poetin leiden tot “absoluut onaanvaardbare” aantallen slachtoffers onder de burgerbevolking. Zijn regering is bereid om te bemiddelen, zegt Poetin.
“De inzet van zwaar materieel in woonwijken is een ingewikkelde zaak vol ernstige gevolgen”, aldus Poetin. Het aantal slachtoffers dat daardoor zal vallen onder de burgerbevolking noemt hij de belangrijkste. Hij riep op tot een einde aan het bloedvergieten.
Israël heeft de inwoners van Gaza-Stad en omliggende gebieden opgeroepen om naar het zuiden te vertrekken. De verwachting is dat mogelijk dit weekend al Israëlische militairen de Gazastrook kunnen binnentrekken.
Demissionair minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken heeft Egypte gevraagd of het mogelijk is de grens met de Gazastrook “beter open te doen voor de toegang van humanitaire hulp”, aldus de bewindsvrouw vrijdag kort voor de ministerraad.
Het losgebarsten geweld tussen Hamas en Israël noemt Bruins Slot “zeer zorgelijk”. Eerder vrijdag riep het Israëlische leger bewoners van de noordelijke Gazastrook, circa 1,1 miljoen mensen, op om binnen 24 uur te vertrekken. Mogelijk als voorbode van een Israëlisch grondoffensief. Over de situatie zegt Bruins Slot dat Israël “in haar recht van zelfverdediging staat” maar een en ander wel “in lijn moet zijn met het internationale recht”.
Of zo’n eis tot volksverhuizing proportioneel is, kan ze niet zeggen. “Het is in dit soort hele complexe en voortschrijdende situaties vooral van belang om ervoor te zorgen dat we nu het goede doen voor onschuldige burgers.”
Aan Egypte heeft ze gevraagd “oog te hebben voor mensen die een heenkomen zoeken”. Donderdag nog liet Egypte weten dat Palestijnen in de Gazastrook daar moeten blijven. Er waren geen signalen dat Egypte de Rafah-grensovergang, de enige van Gaza die niet wordt gecontroleerd door Israël, zal openen.
Verder wees Bruins Slot erop dat het belangrijk is “dat het conflict zich niet verder gaat verspreiden. Dat zou echt catastrofaal zijn.” Daarover heeft de minister, zegt ze, ook gesprekken met meerdere landen in de regio.
Over de repatriëring van Nederlanders vanuit het conflictgebied naar Nederland zei Bruins Slot: “We hebben vandaag weer een vlucht die op dit moment ook in de lucht is. En we blijven doorgaan met het plannen van vluchten zolang als het nodig is en zolang het veilig is.”
De Israëlische krijgsmacht (IDF) zegt te begrijpen dat de evacuatie van Palestijnen uit het noorden van Gaza langer zal duren dan 24 uur. De VN meldden eerder dat de krijgsmacht die deadline had gesteld. Een woordvoerder wil dat niet bevestigen of ontkennen, meer erkent wel dat er meer tijd nodig zal zijn.
De IDF publiceerde vrijdagochtend vroeg een oproep aan de inwoners van Gaza-Stad. Daarin staat dat alle inwoners naar het zuiden moeten omdat er een “aanzienlijke” operatie loopt in de stad. “Deze evacuatie is voor uw eigen veiligheid.” Wanneer de bevolking het gebied verlaten moet hebben, wordt daarin niet vermeld.
De inwoners van het gebied mogen Gaza niet verlaten, maar moeten wel richting het zuiden trekken. Verschillende organisaties, waaronder de VN, hebben gewaarschuwd dat een dergelijke evacuatie helemaal niet mogelijk is.
Een IDF-woordvoerder zegt dat duidelijk is dat een evacuatieoperatie van deze schaal een enorme inspanning kost, “en we begrijpen dat het geen 24 uur zal duren”.
Brig. Generaal (res.) Gal Hirsch sprak families van Israëli’s toe die door Hamas waren ontvoerd en zei dat er 24 uur per dag inlichtingeninspanningen zijn en dat er “uitbreidende” diplomatieke initiatieven zijn om de gijzelaars terug te halen.
“Het kost tijd, want we zijn in oorlog, maar we bereiden ons voor… maar ik zal met jullie communiceren”, zei hij op een persconferentie gehouden door Bring Them Home, een groep opgericht door de getroffen families.
Hirsch, die door Netanyahu de opdracht had gekregen om de gijzeling aan te pakken, zei dat er een nationaal centrum is opgericht om in de behoeften van de families te voorzien, dat telefonisch bereikbaar is.
Voormalig Shin Bet-chef Yaakov Peri, lid van het onderhandelingsteam van de groep, zei dat Israël eraan werkt om humanitaire hulpgoederen naar de gijzelaars te sturen, “maar er is geen garantie dat Hamas dit zal accepteren.”
Ronen Tzur, oprichter van de groep, vertelde de families: “Wij beheren dit vrijwillig voor jullie. Wij zijn niet het antwoord van de staat.”
Hij voegde eraan toe: “We vertrouwen niemand aan de andere kant, dus hebben we een heel team dat internationale druk uitoefent op Egypte en Turkije” om te helpen de gijzelaars terug te brengen.
Het is onmogelijk om kwetsbare ziekenhuispatiënten uit het noorden van Gaza te evacueren, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op basis van gesprekken met de lokale autoriteiten. Sommigen zitten aan beademingsapparatuur om te kunnen overleven. “Die mensen verplaatsen is een doodvonnis. Hulpverleners vragen dat te doen is meer dan wreed”, aldus de WHO.
De Israëlische krijgsmacht heeft de 1,1 miljoen inwoners van Noord-Gaza vrijdag opgedragen binnen 24 uur naar het zuiden te vertrekken. Dit in aanloop naar verdere militaire operaties tegen Hamas, aldus de krijgsmacht. Eerder sloot Israël de Gazastrook al af met een totale blokkade, waardoor water, voedsel, elektriciteit en brandstof het gebied niet meer inkomen. Verwacht wordt dat Israël binnenkort een grondoffensief begint in de Gazastrook.
Demissionair klimaatminister Rob Jetten snapt dat Israël vanuit het recht op zelfverdediging tegenacties uitvoert in Gaza, maar die moeten volgens hem wel proportioneel zijn en ook binnen het internationaal recht passen. In de Gaza-strook dreigt volgens de bewindsman door alle tekorten “een grote humanitaire ramp”, zei hij voor aanvang van de ministerraad.
D66-lijsttrekker Jetten vindt dat de internationale gemeenschap Israël moet steunen, maar tegelijkertijd ziet hij het ook als hun taak om ervoor te zorgen “dat het binnen de perken blijft”. Hij vraagt ook van de landen die solidair zijn met Israël om zich in te zetten voor “humanitaire hulp voor onschuldige burgers”. Hij wil dat de internationale gemeenschap het gesprek aangaat met Israël over de “wijze waarop ze Hamas bestrijden”.
Volgens Jetten gaat de “onvoorwaardelijke steun” van het kabinet voor Israël dat “door zo’n grote terroristenactie is aangevallen”, goed samen met de inzet van humanitaire hulp voor zo’n 2 miljoen mensen in Gaza “die echt geen kant op kunnen”.
De vergadering van Provinciale Staten in Zuid-Holland is vrijdag begonnen met een minuut stilte. Jaap Smit, de commissaris van de Koning, wilde hiermee de vele slachtoffers herdenken die deze week zijn gevallen door het geweld in Israël en op de Gazastrook. “En ook om te denken aan hen die doodsangsten uitstaan en zo mogelijk te bidden dat mensen tot rede en inkeer komen en daarmee nieuwe slachtoffers voorkomen worden”, aldus Smit.
Vorige week zaterdag deed de Palestijnse beweging Hamas een verrassingsaanval op Israël. Dat land reageerde met een tegenaanval op de Gazastrook. Het geweld, dat al dagen voortduurt, heeft geleid tot zeker 1300 doden in Israël en ruim 1400 in Gaza.
“We zien beelden voorbijkomen waar je met je verstand niet bij kunt en we zien waartoe mensen in staat zijn wanneer hun harten vervuld zijn met haat”, zei Smit. “Wat ook de oorsprong van die haat mag zijn: dit geweld gaat alle perken te buiten.”
Smit verwees naar de verdeeldheid die deze week in Nederland ontstond over de manier waarop aandacht wordt besteed aan dit conflict. Zo hingen sommige provincies en gemeenten de Israëlische vlag op, andere kozen ervoor hun eigen vlag halfstok te hangen of de vredesvlag te laten wapperen. “Het conflict ver weg ligt voor je het weet hier op straat. Het is de wereld waarin wij leven en waarin wij onze weg moeten vinden in het maken van keuzes en omgang met de verdeeldheid die op heel veel terreinen bestaat.”
De commissaris riep op om “buitensporig geweld om welke reden dan ook” altijd te blijven veroordelen. “Het beest in de mens mag geen vrij spel krijgen, bij wie dan ook. Dat geldt voor de agressor en dat geldt voor degene die aangevallen wordt. Daarom een veroordeling van het brute geweld waarmee een lang bestaand conflict deze week weer enorm vlam gevat heeft, en een oproep aan hen die zich verdedigen tegen deze aanval om het nietsontziende geweld te voorkomen.”
Koning Abdullah van Jordanië had vrijdag in Amman een ontmoeting met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en riep op tot een einde aan de oorlog in Gaza.
Volgens het Jordaanse persbureau Petra verklaarde Abdullah in het gesprek dat er dringend behoefte is aan het opzetten van humanitaire corridors naar Gaza en het mogelijk maken dat internationale organisaties vrijelijk in de Gazastrook kunnen opereren. Hij benadrukte het belang van het voorkomen dat de oorlog zich verspreidt naar de Westelijke Jordaanoever en de buurlanden, en waarschuwde tegen pogingen om Palestijnen uit hun land te verdrijven.
De koning benadrukte verder de noodzaak om onschuldige burgers aan beide kanten te beschermen in overeenstemming met internationale rechtsbeginselen en waarschuwde voor collectieve bestraffing van de inwoners van de Gazastrook.
Nederland heeft vrijdag voor de derde keer een toestel van Defensie naar Israël gestuurd om gestrande reizigers op te halen. Het toestel vertrok volgens het ministerie van Defensie iets voor 10.30 uur vanaf de militaire vliegbasis in Eindhoven.
Normaal is het ongeveer vier uur vliegen, geeft een woordvoerder van Defensie aan. Later vrijdag stappen passagiers aan boord op het vliegveld van Tel Aviv. Om hoeveel mensen het gaat, wist de woordvoerder nog niet. De vlucht zit in ieder geval nog niet vol. Ook is nog onbekend hoe laat het vliegtuig vanuit Israël weer vertrekt.
Degenen die met het toestel worden opgehaald, zijn mensen die zich hebben aangemeld bij de informatieservice van Buitenlandse Zaken. Het ministerie van Buitenlandse Zaken meldt vrijdag contact te hebben gezocht met iedereen die zich sinds afgelopen zaterdag heeft gemeld. „Vrijwel iedereen is bereikt, maar bij een aantal mensen is dat nog niet gelukt. We werken er hard aan om alle gestrande Nederlanders die zich hebben aangemeld zo spoedig mogelijk te bereiken en te informeren over eventuele volgende vluchten”, aldus het ministerie.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken kan zich niet vinden in de kritische geluiden die de afgelopen dagen klonken van Nederlanders die weg willen uit Israël. Sommige Nederlanders vinden dat het ministerie niet goed communiceert, en dat niet voldoende wordt gedaan om ze weg te krijgen uit het land. Een woordvoerder van het ministerie laat daarop weten dat op de repatriëringsvlucht van vrijdag dus nog plek is, maar dat het wel belangrijk is dat mensen zich hiervoor aanmelden.
Volgens de woordvoerder zijn Nederlanders in Israël „wisselend” in paniek. Degenen die er wonen zijn vaak „heel wat gewend”, maar voor een deel van de mensen dat op bezoek is in het land is de situatie „beangstigend”. Daarom doet het ministerie „alles” om iedereen die dat wil terug naar Nederland te krijgen.
De ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie sluiten niet uit dat er komende dagen meer repatriëringsvluchten naar Israël gaan.
De drie Joodse scholen in Amsterdam Rosj Pina, Maimonides en het Cheider „gaan ervan uit” dat ze maandag opengaan. Dat meldde het Centraal Joods Overleg (CJO) donderdag. Eerder maakten de scholen bekend deze vrijdag gesloten te blijven. Dat besluit werd genomen in overleg met het CJO. Aanleiding is de oproep van de terroristische Palestijnse beweging Hamas aan moslims om vrijdag te steun te betuigen aan de Palestijnen.
Tijdens een debat in de Rotterdamse gemeenteraad over de aanval van de terroristische beweging Hamas op Israël liepen de emoties hoog op.
Dat blijkt uit een verslag in De Telegraaf over het debat, dat donderdag plaatsvond. Zo klonk er kritiek op burgemeester Ahmed Aboutaleb. Politici nemen het hem kwalijk dat hij niet bij het debat aanwezig was. Ook zou hij te laat steun hebben betuigd aan Israëlische slachtoffers van de terreur.
Raadsleden van GroenLinks, PvdA en D66 liepen weg toen een motie van de VVD, Leefbaar Rotterdam en de CU in stemming werd gebracht die opriep steun aan Jodenhaat te veroordelen. Daardoor konden raadsleden op het laatste moment niet over de motie stemmen. De partijen zeiden geen onderdeel te willen zijn van het conflict. Vooral het weglopen van D66 ligt gevoelig, omdat de partij samen met VVD, Leefbaar Rotterdam en DENK in de coalitie zit.
De indiener van die motie, Simon Becker (VVD), barstte eerder in tranen uit. De signalen dat de Joodse gemeenschap niet in veiligheid kan leven, doen hem verdriet, snikte hij.
Het deputaatschap voor Israël van de Gereformeerde Gemeenten (GG) is in samenwerking met de stichting Steunfonds Israël Isaäc da Costa een noodhulpactie gestart voor Israël. Dat meldde het deputaatschap donderdag.
De actie is gericht op het zorgen voor primaire levensbehoeften van geëvacueerde Israëli’s. Enkele honderdduizenden inwoners van zowel het zuiden als het noorden van Israël moesten de afgelopen dagen vluchten vanwege het oorlogsgeweld.
De bedoeling is dat de hulp zal worden geboden via plaatselijke christelijke gemeenten. Het gaat daarbij om de gemeente Nechama in Nof HaGalil, waar GG-predikant ds. M.L. Dekker voorganger is, en de gemeente ”Grace and Truth” van Messiasbelijdende Joden in Kanot, waar ds. David Zadok voorgaat.
De actie wordt ondersteund door het Centrum voor Israël Studies en Stichting Steun Messiasbelijdende Joden.
De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al vliegt zaterdag, op de sabbat, met vliegtuigen uit New York en uit Bangkok om reservisten naar Israël te brengen. El Al vliegt op basis van joodse religieuze voorschriften sinds 1982 niet op de sabbat. Maar vanwege de oorlog in de Gazastrook hebben religieuze leiders toestemming gegeven voor de extra vluchten, zo berichten Israëlische media. De reservisten worden ingezet in de oorlog.
Bij Israëlische luchtaanvallen zijn in de afgelopen 24 uur volgens Hamas dertien gijzelaars om het leven gekomen. Onder de doden zouden zowel Israeliërs als buitenlandse gijzelaars zijn.
Volgens de gewapende tak van Hamas, de al-Qassam-brigades, zijn de gijzelaars op vijf locaties gedood door Israëlische straaljagers. Die locaties bevinden zich in het noorden van de Gazastrook.
Volgens Israël heeft Hamas zeker 150 mensen gegijzeld. Het gaat om zowel medewerkers van de veiligheidsdiensten als burgers. De al-Qassam-brigades hebben eerder gezegd dat ze voor iedere onaangekondigde aanval op burgers een gijzelaar zouden ombrengen.
De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft gezegd dat er geen bijeenkomsten “voor steun aan terroristische organisaties zijn toegestaan”. Alle Hongaren moeten zich volgens hem “vrij en veilig voelen ongeacht hun geloof of achtergrond”.
Orbán vindt het schokkend dat er in Europa steunbetuigingen op het programma staan “voor terroristen”. Hij doelt op de Palestijnse beweging Hamas die voor deze vrijdag heeft opgeroepen tot protest. Strijders van de beweging braken afgelopen zaterdag uit de omheiningen van de Gazastrook en richtten bloedbaden aan in de omgeving. Hamas begon met het afvuren van duizenden raketten op Israël.
In Europa, maar ook in andere delen van de wereld, is de jongste escalatie van de strijd tussen Israëli’s en Palestijnen aangegrepen om vrijdag tegen Israël te gaan betogen.
Afgelopen donderdag stonden duizenden mensen op de dam om hun steunbetuiging te geven aan Israël. Bekijk de video hier.
De Palestijnse beweging Hamas heeft de oproep van het Israëlische leger om het noorden van de Gazastrook te verlaten, bestempeld als propaganda. Burgers zouden zich er niets van moeten aantrekken.
Volgens ooggetuigen houden Hamasstrijders burgers tegen die naar het zuiden trekken en sturen ze terug. In het noorden ligt de grootste stad van de strook waar het gebied naar is genoemd, Gaza.
Er is paniek uitgebroken in de Gazastrook waar naar schatting 2,3 miljoen mensen al zeventien jaar opeengepakt en opgesloten leven.
De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi zegt dat de Palestijnen in de Gazastrook “standvastig op hun land moeten blijven”. De Palestijnen lijken er dus niet op te kunnen rekenen dat Egypte de Rafah-grensovergang, de enige van Gaza die niet wordt gecontroleerd door Israël, zal openen.
Die overgang is al sinds 2007 niet meer open voor burgers, toen Hamas de macht overnam in Gaza. Sindsdien wordt Rafah bijna uitsluitend nog gebruikt voor humanitaire doeleinden. Sisi zegt dat zijn land wel vastbesloten is om die hulp door te laten gaan. Maar zelfs dat is lastig omdat die grensovergang zelf de afgelopen dagen al meerdere keren doelwit was van Israëlische aanvallen.
Sinds Hamas zaterdag de aanval opende op Israël wordt de Gazastrook veelvuldig gebombardeerd in de strijd tegen Hamas. De roep om een humanitaire corridor voor de bevolking wordt daarom steeds luider, zeker nu Israël ook een totale blokkade van de Gazastrook heeft ingevoerd. Dat betekent dat er geen voedsel, drinkwater, brandstoffen, en medicijnen meer die kant op komen. Voorraden raken snel op en de situatie voor de ruim 2 miljoen inwoners wordt steeds ernstiger.
Het Israëlische leger heeft vrijdag alle inwoners van Gaza-stad opgeroepen om hun huizen te verlaten. Op X, voorheen Twitter, zegt het leger (IDF) dat alle bewoners naar het zuiden moeten trekken voor hun persoonlijke veiligheid en de veiligheid van hun families en zich moeten vestigen in een gebied “ten zuiden van de Gaza-rivier, zoals beschreven op de kaart.”
Het Israëlische leger laat verder weten dat het de komende dagen “aanzienlijke” operaties zal uitvoeren in Gaza-stad en het slachtoffers onder burgers wil vermijden. “Deze evacuatie is voor uw eigen veiligheid”, schrijft IDF op X. Mensen kunnen pas terug wanneer ze daartoe door Israël worden opgeroepen.
Het leger heeft inwoners van Gaza ook gewaarschuwd niet in de buurt van het hek met Israël te komen. Verder schrijft IDF dat strijders van Hamas zich verstoppen “in Gaza-stad in tunnels onder huizen” en dat er zich in veel gebouwen “onschuldige burgers bevinden.”
Het vluchtelingenprogramma van de VN (UNRWA) gaat het hoofdkwartier verplaatsen naar het zuiden van Gaza om van daaruit door te gaan met het verstrekken van humanitaire hulp aan Palestijnse vluchtelingen. “We dringen er bij de Israëlische autoriteiten op aan om alle burgers in opvanglocaties van UNRWA waaronder scholen te beschermen”, zei het op X.
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat de acties tegen de Palestijnen een antwoord van “de rest van de as” zullen krijgen en dat Israël verantwoordelijk is voor de gevolgen. Volgens de Iraanse minister zijn het verplaatsen van Palestijnen en het afsluiten van elektriciteit en water oorlogsmisdaden.
“Sommige westerse functionarissen vragen of er een plan is om een nieuw front te openen tegen de Zionistische entiteit. Natuurlijk, in het licht van het voortduren van deze oorlogsmisdaden”, zei hij op televisie bij zijn aankomst in Beiroet. Hij trad verder niet in detail.
Zionistische entiteit is een negatieve term waarmee de staat Israël wordt aangeduid. De as van verzet verwijst naar een alliantie tussen Iran, Palestijnse militante groepen, Syrië, Hezbollah en andere fracties.
Het Israëlische leger heeft de Verenigde Naties donderdag geïnformeerd dat de 1,1 miljoen Palestijnen in Gaza binnen de komende 24 uur naar het zuiden van de enclave moeten verhuizen, zei een woordvoerder van de VN. De Palestijnen vrezen dat dit een voorbode kan zijn van een gepland Israëlische grondoffensief.
“Het is volgens de Verenigde Naties onmogelijk dat zulke bewegingen plaatsvinden zonder verwoestende humanitaire gevolgen”, zei een woordvoerder van de VN in een verklaring.
“Als het wordt bevestigd, doen de VN een dringend beroep om zo’n bevel in te trekken om wat toch al een tragedie is niet in een rampzalige situatie te laten veranderen”, zei hij.
Het Israëlische leger gaf niet onmiddellijk commentaar over de waarschuwing, ook de Israëlische VN-afvaardiging reageerde niet onmiddellijk op een verzoek om commentaar.
Volgens de VN-woordvoerder was het bevel ook van toepassing op alle VN-personeel en mensen die onderdak kregen in VN-faciliteiten, waaronder scholen, gezondheidscentra en klinieken.
De voorzitters van de Europese Commissie en van het Europees Parlement reizen vrijdag naar Israël om hun steun te betuigen na de aanval van Hamas van afgelopen weekend. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en parlementsvoorzitter Roberta Metsola gaan ook langs bij de Israëlische regering.
Ook de Duitse, Italiaanse en Canadese ministers van Buitenlandse Zaken doen vrijdag Israël aan, melden Israëlische media. Dat geldt ook voor de Amerikaanse defensieminister.
Na de bloedige verrassingsaanval door Hamas zaterdag kreeg Israël steunbetuigingen uit tal van hoofdsteden, al is er ook enig ongemak nu het land keihard wil terugslaan.
Noord-Korea heeft vrijdag ontkend dat Hamas wapens van Noord-Koreaanse makelij heeft gebruikt bij de aanval op Israël. De Noord-Koreaanse staatszender KCNA noemde de bewering “ongegrond en een vals gerucht.”
Militaire experts zeiden deze week dat op foto’s Hamasstrijders te zien zijn met mogelijk Noord-Koreaanse wapens, waaronder draagbare granaatwerpers. Volgens professor Bruce Bechtol van de Angelo State University in Texas, zijn er al jaren berichten dat Hamas dit type granaatwerper gebruikt. Bechtol deed onderzoek naar de Noord-Koreaanse wapenhandel.
“Dit kunnen nieuwe voorraden zijn of afkomstig uit oudere ladingen die zover teruggaan als 2009”, zei hij. De wapens zouden waarschijnlijk via een indirecte route bij Hamas terechtgekomen zijn, via Iran of Syrië.
Volgens experts is de granaatwerper gemakkelijk te onderscheiden van gelijksoortige wapens door een rode band die rond de kop van de granaat loopt. Zulke rode banden zijn zichtbaar in foto’s die gedeeld worden door het Israëlische leger en op sociale media.
Een woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad zei dat hij de berichten over de herkomst van de wapens die Hamas gebruikt niet kon bevestigen.
De Palestijnse beweging Hamas heeft opgeroepen tot protesten van moslims als steunbetuiging aan de Palestijnen in de bezette gebieden en de Gazastrook. Via een zegsman in Qatar heeft Hamas vrijdag de dag van de al-Aqsa Vloed genoemd, in een verwijzing naar de al-Aqsa moskee in Oost-Jeruzalem en de bloedige bestorming van die moskee door de Israëlische politie in mei 2021. Dat zou volgens Arabische mediaberichten een militaire leider van Hamas hebben aangezet te beginnen de aanslagen en beschietingen voor te bereiden die Israël vanaf afgelopen zaterdag hebben getroffen.
De oproep richt zich speciaal op Arabische Israëli’s en Palestijnen uit Oost-Jeruzalem die naar de al-Aqsa moskee zouden moeten komen. Maar ook op mensen in landen met ‘een speciale rol’ ten aanzien van Palestina, zoals Egypte, Jordanië, Libanon en Syrië. In Jordanië is de meerderheid van de bevolking Palestijns of van Palestijnse komaf. Volgens de ex-chef van Hamas, Khaled Meshaal zouden die landen mee moeten strijden tegen Israël.
Maar de beweging rekent op protesten in heel de wereld, zeker nu de bevolking van de belegerde Gazastrook voortdurend wordt gebombardeerd. Duitsland en Frankrijk hebben de demonstraties bij voorbaat verboden, maar er worden elders in Europa tal van pro-Palestijnse betogingen verwacht, net als bijvoorbeeld in Australië, Bangladesh, Canada, Indonesië, Maleisië, Pakistan en de VS.
Het Israëlische leger heeft witte fosfor gebruikt tijdens militaire operaties in Libanon en Gaza op 10 en 11 oktober, heeft Human Rights Watch (HRW) vrijdag gezegd. Dit werd vastgesteld aan de hand van videobeelden en ooggetuigenverslagen, meldt HRW. Op de videobeelden is volgens de mensenrechtenorganisatie artillerievuur met witte fosfor te zien bij de haven van Gaza-stad en op twee locaties op het platteland langs de Israëlisch-Libanese grens.
Witte fosfor kan als rookgordijn ingezet worden of als wapen. Het kan burgers ernstig verwonden door ernstige brandwonden die het veroorzaakt, zegt HRW.
Het gebruik ervan in een dichtbevolkt gebied als Gaza schendt de voorwaarden van internationaal oorlogsrecht waarbij alles op alles gezet moet worden om gewonden en doden onder burgers te voorkomen, schrijft HRW verder.
Witte fosfor is een chemische substantie die in artilleriegranaten, bommen en raketten verspreid wordt en ontploft als het in aanraking met zuurstof komt. De chemische reactie veroorzaakt een intense hitte van 815 graden Celsius.
Een tweede vliegtuig van Defensie met Nederlanders uit Israël is rond 01.30 uur geland op vliegbasis Eindhoven. De vlucht was donderdag rond 12.45 vertrokken vanuit het Duitse Keulen. Aan boord van deze tweede repatriëringsvlucht zaten ruim tweehonderd Nederlanders en ongeveer twintig inwoners van andere Europese landen, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken.
In het toestel waren mannen, vrouwen, kinderen en ouderen aanwezig, meldt een fotograaf van het ANP die ter plaatse is. Hun papieren werden gecontroleerd en daarna werden ze begeleid richting de ontvangsthal waar familieleden en vrienden hen opwachtten. Op de vliegbasis stonden touringcars en taxi’s te wachten om hen naar huis te brengen.
Woensdag hadden zich ongeveer vijfhonderd gestrande reizigers gemeld die terug naar Nederland wilden. Die zouden met twee vluchten opgehaald kunnen worden, is de verwachting van demissionair minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken.
De tweede vlucht, die voorheen in de planning zat, lukt echter niet. Dat heeft alles te maken met onder meer de “operationele planning”, aldus het ministerie. Nederland heeft toegezegd dit soort repatriëringsvluchten vanuit Israël te blijven uitvoeren “zolang als nodig is en zolang de veiligheidssituatie in Israël dit toestaat”.
Woensdagavond kwam op de militaire vliegbasis in Eindhoven al een eerste vlucht aan met Nederlanders uit Israël. In het legertoestel zaten 199 mensen. Aanvankelijk zou KLM de vlucht verzorgen. De maatschappij zag hier vanaf om veiligheidsredenen.
Advertentie
