Uiterst-links gedraai rond Hamas
Alle evidente barbarij van Hamas ten spijt, hebben uiterst-linkse politici in Europa het er moeilijk mee de terreuracties van de afgelopen week onomwonden te veroordelen. In Nederland konden de politieke partijen Denk en BIJ1 het deze week niet opbrengen aanwezig te zijn bij de herdenking van de slachtoffers van de terreur van Hamas in Israël. In Frankrijk is het de partij La France insoumise (LFI, Het opstandige Frankrijk) dat het woord „terreurgroep” niet over de lippen krijgt als het over Hamas gaat.
De Franse president Emmanuel Macron maakte daar donderdag korte metten mee. „Niets kan terrorisme rechtvaardigen”, zei hij in een televisietoespraak. „Er kan geen ”ja, maar” zijn.” Zonder La France insoumise bij naam te noemen, was het een duidelijke stellingname tegen de positie van de partij. Eerder had de Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, „de smadelijke opmerkingen” van partijleider Jean-Luc Mélenchon al gehekeld.
Darmanin beschouwde die als een vorm van electoralisme – pogingen om de gunst van de islamistische kiezers in de voorsteden te behouden dan wel te winnen. In lijn daarmee schamperde de Joodse filosoof Alain Finkielkraut in Le Figaro dat „La France insoumise niets anders is dan een Frankrijk dat onderworpen is aan de radicale islam”.
De lijn tussen antizionisme (kritiek op de staat Israël) en antisemitisme is bij uiterst-links in Frankrijk altijd dun gebleken en is dat nog altijd. De Franse premier Élisabeth Borne merkte zondag terecht op dat het antizionsime van LFI ook een „manier is om antisemitisme te maskeren”.
Het is een feit dat antipathie tegen de Joodse staat en antisemitisme bij een deel van het electoraat van Mélenchon hand in hand gaan. Uit onderzoek van bureau Ifop blijkt dat sympathisanten van LFI vaker dan gemiddeld een slecht beeld van de staat Israël hebben: 38 procent tegenover 22 procent van alle Fransen. Tegelijk onderschrijft 34 procent van de LFI-aanhangers de stelling dat „Joden te veel macht hebben op het gebied van economie en financiën”, tegenover 26 procent van alle Fransen. De uitersten raken hier elkaar: dit is ook een gewilde stellingname in uiterst-rechtse hoek. De opmerkelijke ommezwaai in het Israëlstandpunt van de Nederlandse FvD-voorman Thierry Baudet moet wellicht ook in dergelijke complottheorieën gezocht worden.
Een lichtpuntje is dat het binnen La France insoumise niet alleen maar koekoek eenzang is. Het prominente partijlid François Ruffin haalde in Le Monde hard uit naar de partijleiding. Ruffin noemde Hamas „een fanatieke, terroristische organisatie, die altijd tegenstander is geweest van progressievelingen in het Midden-Oosten”. Dat laatste is natuurlijk onmiskenbaar waar en tekent de spagaat waarin uiterst-linkse partijen zich manoeuvreren door hun morele gekonkel. Ruffin liet zien dat een dergelijke stellingname kritiek op Israël helemaal niet uit hoeft te sluiten. „Door van Gaza een openluchtgevangenis te maken, zonder hoop voor de jeugd, is er een voedingsbodem voor het ergste ontstaan”, zei hij in Le Monde. Waarom is het voor zijn ideologische medestanders zo moeilijk niet alleen dit maar ook het ander te zeggen?
>rd.nl/buza