„Hoornbeeckstudent kampt steeds vaker met psychische problemen”
Bijna 20 procent van de eerstejaarsstudenten van de sector welzijn op het Hoornbeeck College in Amersfoort meldden zich dit jaar met mentale problemen. Dat signaleert Jantine van Voorst, die al zo’n twintig jaar studenten begeleidt.
Van Voorst, opgeleid als psycholoog en werkzaam als coördinator van het Team Extra Ondersteuning op het Hoornbeeck College in Amersfoort, zucht geregeld als ze de problemen bespreekt waar studenten vandaag de dag mee kampen. Het gaat haar aan het hart: tieners die een burn-out hebben, jongeren die zichzelf continu vergelijken met de perfecte plaatjes op sociale media, studenten die eenzaam zijn of in stilte vastlopen in hun negatieve gedachten.
De mentale weerbaarheid van jongeren neemt af, zo valt te lezen in tal van rapporten. Van Voorst ziet het gebeuren. „De lijst met jongeren die extra hulp nodig hebben, wordt ieder jaar langer.”
Zo’n 30 van de 180 nieuwe studenten –vooral meiden– van de sector welzijn meldden zich het afgelopen jaar met psychosociale problematiek. Het gaat dan bijvoorbeeld om somberheid of een angststoornis. Die pakweg 30 zijn echter nog maar het begin, weet Van Voorst. „Gedurende de opleiding komen er studenten bij. Bijvoorbeeld omdat ze in de winter een dip krijgen, of doordat er in de gezinssituatie onverwachts iets ingrijpends gebeurt.”
Soms zijn de negatieve gedachten zo ernstig, dat een student daadwerkelijk plannen heeft om zichzelf van het leven te beroven. Op zo’n moment treedt het suïcideprotocol in werking. Dit gebeurt ieder jaar wel een aantal keer, vertelt Van Voorst. „We zorgen dat de student niet alleen gelaten wordt en schakelen de ouders en de huisarts of crisisdienst direct in.”
Hoe kunnen naasten voorkomen dat iemand zo ver in negatieve gedachten wegzinkt dat hij niet meer verder wil leven? Om tips te krijgen, volgden Van Voorst en haar collega’s een training bij 113 Zelfmoordpreventie (Zie: ”Een luisterend oor lucht vaak al op”). „Ik heb bijvoorbeeld moeten leren om door te vragen en te letten op non-verbale signalen als studenten zeggen dat ze het leven lastig vinden, dat het voor hen niet meer hoeft en dat toch niemand hen zal missen. Als je vraagt of iemand weleens aan de dood denkt, en hoe concreet, kan dat opluchting geven omdat het eenzame gevoel doorbroken wordt.”
Daarnaast maakt ze met studenten die depressief zijn een veiligheidsplan. „Daarin beschrijven we wat de signalen zijn van dat het niet goed gaat, en wat zou kunnen helpen. Zo adviseren we bijvoorbeeld vast wat namen en telefoonnummers op te schrijven van mensen die zo’n student kan bellen als het nodig is.” Van Voorst hoopt dat jongeren door zo’n veiligheidsplan minder makkelijk overspoeld worden door negatieve gedachten.
Van Voorst adviseert studenten om naar elkaar om te zien. „Vraag hoe het echt met de ander gaat. Niet uit bemoeizucht, maar uit zorg voor elkaar.”
Ook tipt ze jongeren die in vertrouwen zijn genomen over suïcidale gedachten van een leeftijdsgenoot, om nooit geheimhouding te beloven. „Je kunt wel toezeggen dat je zorgvuldig zult omgaan met de informatie. Maar leg ook uit dat iemand echt hulp nodig heeft, en schakel een volwassene in.” Daarbij tekent Van Voorst aan dat haar team aanloopt tegen de tekorten in de geestelijke gezondheidszorg. „Soms is de problematiek zo heftig dat je moet doorverwijzen. Maar met een wachttijd van maanden is dat heel ingewikkeld.”
Toch zijn er ook lichtpuntjes. Bij veel studenten verdwijnen de problemen na verloop van tijd, onderstreept Van Voorst. „Jongeren vinden het vaak lastig om verder te kijken dan het moment. Wij proberen ze daarbij te helpen. En dan komt er weleens een student naar je toe die zegt: „Dat ik me een halfjaar geleden zo naar voelde, kan ik me nu niet meer voorstellen.” Dat zijn de mooie momenten.”
