Leontine Treur: Een koeler 2019 gewenst

Voor veel mensen fijn, maar een nachtmerrie voor boeren en tuinders. De aanhoudende droogte maakte bovendien onze dijken kwetsbaar en bemoeilijkte de binnenvaart. Maar vergeleken met andere landen viel het in Nederland allemaal nog wel mee. Elders leidden de droogte en de hitte tot verzengende branden die complete wijken verwoestten en mens en dier het leven kostten, zoals in Griekenland en Californië.

En dan de verhitte discussies. Heethoofd Donald Trump en een meer onderkoelde Xi Jinping bleken niet alleen te bluffen, maar sloegen elkaar daadwerkelijk met stevige handelstarieven om de oren. Economisch gezien is dat hoogst merkwaardig, want wie een handelsmuur bouwt voor een ander, ondervindt daar meestal zelf ook veel hinder van.

In het Verenigd Koninkrijk ging het er minstens zo stevig aan toe. Daar vonden de brexiteers en bremainers elkaar alleen in hun gezamenlijke afkeer van het conceptakkoord voor de uittreding uit de EU. Wat de brexit extra ingewikkeld maakt, is dat een nieuwe grens tussen de ‘twee Ierlanden’ een oud conflict weer kan laten oplaaien.

In Frankrijk sloeg verschillende keren de vlam in de pan bij de betogingen van de ‘gele hesjes’. Al is het in Frankrijk niet ongebruikelijk dat er eerst flink wat moet worden gedemonstreerd voordat werkgevers, of in dit geval politici, bereid zijn tot compromissen.

In de Nederlandse polder houden we daarentegen normaal gesproken het hoofd koel. Bij ons geen conflictmodel, maar een overlegmodel. Zo was het toch altijd?

Of het nu door het aanhoudend warme weer kwam weet ik niet, maar het poldermodel leek in 2018 toch wat minder goed te werken. De verdere uitwerking van het klimaatakkoord verliep moeizaam. Een pensioenakkoord of arbeidsmarkt-hervormingen kwamen er niet, terwijl ze hoognodig zijn. Het preventieakkoord kwam er wel, maar was niet heel veelomvattend: wel een flinke verhoging van de accijns op tabak, maar niet op alcohol of ongezonde voeding. Om de ambities te realiseren, is dit akkoord echt te mager en zijn ook prijsprikkels voor gezonde voedingskeuzes nodig.

Ten slotte dreigen zelfs hele markten oververhit te raken, zoals de huizenmarkt en de steeds krappere arbeidsmarkt. Die lijken voorlopig nog niet af te koelen. In Hongarije is voor de arbeidskrapte een (on)orthodoxe oplossing bedacht: werkgevers mogen hun werknemers nu tot 400 uur per jaar laten overwerken en de uitbetaling van die extra uren mag maximaal drie jaar worden uitgesteld. Of dit nu de arbeidsmarkt zal laten afkoelen, is nog maar de vraag, want vooralsnog heeft dit ‘slavencontract’ juist weer tot zeer verhitte gemoederen geleid. Dan zijn andere maatregelen toch te verkiezen, zoals beter personeelsmanagement om de arbeidskrapte te lijf te gaan.

Inmiddels is de zomer allang voorbij en hebben we de eerste nachtvorst alweer gehad. Op veel plekken heeft het zelfs gesneeuwd. En hoewel ik nu de zomerwarmte eigenlijk wel mis, hoop ik als econoom toch op een iets koeler 2019.

De auteur is econoom bij RaboResearch.

Leontine Treur: Een koeler 2019 gewenst

Economie

RD.nl in uw mailbox?