Een straat verderop staat de deur van de Eglise réformée évangélique uitnodigend open. Onderaan de trap is de pianomuziek al te horen. In de kerkzaal heeft de preekstoel een centrale plek, zoals dat in de meeste protestantse gemeenten het geval is. Op de muur achter de kansel staat Johannes 14:6: ”Jezus zegt: „Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.””

Twee mensen zijn de dienst aan het voorbereiden. Een jonge vrouw oefent op een elektrische piano de liederen die ze straks zal begeleiden. Verschillende bundels heeft ze daarvoor nodig en een enkel los blaadje. De pianiste hoopt voor de dienst nog even met de voorzanger te kunnen oefenen, maar ze vraagt zich af of dat lukt, want die komt vaak laat.

Een man in een zwart pak vouwt ondertussen de liturgieën. Hij heeft net met een grote sleutel de deur van de kerk geopend, de lichten aangedaan, de microfoons en de camera klaargezet en andere voorbereidingen getroffen. Deze man is de predikant van de vijftien leden tellende gemeente in Le Vigan. Serge Regruto is zijn naam. Ruim tien jaar is hij nu aan deze gemeente in de Cevennen verbonden. Na z’n vroege pensioen bij de energiemaatschappij is hij predikant geworden. Z’n studie theologie had hij daarvoor al afgerond. Voor zijn meer dan volle weektaak betaalt de gemeente hem een kwart salaris. Meer kan de kleine kudde niet opbrengen.

Om tien uur haast ds. Regruto zich naar huis om zijn vrouw, Christine (beiden 57), met de auto naar de kerk te brengen. Zij is lichamelijk zwak door verschillende ziektes en kan de afstand van een paar honderd meter niet lopend overbruggen. Ze heeft een vaste plek in de kerk. De stoel met daarop een voorgevormd kussen is voor de predikantsvrouw. Geestelijk is ze een rots in de branding. Haar onlangs overleden vader is haar tot voorbeeld. Deze Amerikaan besteedde zijn hele leven aan het verspreiden van het Evangelie onder de Fransen, met name rond Marseille. Hij is ook de geestelijke vader van ds. Regruto.

Dan stapt de kleine, oude vrouw de kerkzaal binnen. Dat ze net bij de bakker is geweest, bewijzen de drie stokbroden onder haar arm. „Bonjour, Violette”, begroet de pianiste haar. In een zijkamer legt de kleine vrouw de broden op een tafel. Of iemand nu Frans beheerst of niet, Violette steekt gewoon van wal. Over de operatie die ze moet ondergaan. Bang is ze daar niet voor, vanwege „de totale overgave aan God.” Ondertussen treft ze voorbereidingen voor de viering van het heilig avondmaal. Met moeite krijgt ze de sleutel van een grote kast omgedraaid. Daarna moet ze op haar tenen gaan staan om een hanger met een tafelkleed te pakken.

Het kleed drapeert ze over een tafel voor de preekstoel. Ze wijst op het borduursel. „Het hugenotenkruis. Geborduurd door een vriendin”, legt ze uit. Ze verschikt het kleed nog een paar keer, tot het hugenotenkruis precies in het midden ligt. Terug naar de zijkamer. Nu haalt ze twee zilveren schalen uit de kast. Een voor het gebroken brood en een voor de kleine glaasjes. Ondertussen vraagt ze zich af waar degene blijft met wie ze altijd de voorbereidingen treft. Van ergernis over het uitblijven van de ander is geen sprake.

Een ongezond uitziende man komt de trap op lopen. Hij blijkt een vaste bezoeker van de dienst te zijn en neemt plaats achter de beamer, naast de stoel van mevrouw Regruto. Twee kinderen nemen plaats op de achterste bank, bij wat speelgoed, boeken en kleurplaten. De meeste bezoekers begroeten elkaar met drie zoenen. Zo vol als de kerk deze ochtend wordt, is zij zelden. Bijna dertig mensen komen hier nu bijeen. De teller blijft vaker onder de tien steken. Ds. Regruto blijkt alle gemeenteleden te hebben aangespoord om vandaag aanwezig te zijn, omdat het de laatste zondag is dat de pianiste in hun midden is. Een groot, meelevend gezin uit het naburige Ganges en familie uit Marseille zorgen ook voor extra bezette stoelen.

Een paar minuten na halfelf begint ds. Regruto de eredienst. In een gebed belijdt hij de afhankelijkheid van de drieënige God. Met ”Amen” stemt de gemeente in. Dankzij de voorzanger kunnen ook degenen die de melodie van een lied niet kennen meezingen. Mevrouw Regruto geeft haar buurman af en toe een seintje. Dan zorgt hij er op zijn beurt voor dat de volgende strofe van het lied op de muur verschijnt. Niet alle liederen staan in de uitgedeelde liturgie. Zijn werk is dus onmisbaar voor de gemeente.

In een gebed van schuldbelijdenis vraagt ds. Regruto om vergeving voor het feit dat we zo vaak volgens onze eigen methode leven in plaats van volgens Gods wil. Hij vraagt om vernieuwing van het leven in ons. „Alleen door U, de Bron van het leven.” Tijdens het zingen van een lied over het Lam op de troon krijgt iedereen de gelegenheid iets te offeren. Van z’n overvloed of van z’n beperkte middelen. Dat laatste geldt voor de meeste inwoners van Le Vigan. De gedienstige Violette houdt de collectezak met lange stok ook voor de man achter de beamer, maar hij blijkt platzak.

Dan krijgt ds. Charles Nicolas de gelegenheid om een aantal Bijbelgedeelten te lezen en te preken. De predikantsvrouw omschrijft hem als „de dominee van de dominee.” „Mijn man praat veel met hem. Hij is een wijs mens.” In de preek werkt ds. Nicolas het werk van de Heilige Geest uit aan de hand van geloof, hoop en liefde. Tijdens de preek betuigen diverse gemeenteleden hun instemming met het Woord van God. Vaak door ja te knikken, een enkele keer door geluidloos in de handen te klappen.

Tijdens de dienst blijft de deur openstaan. Het klokgelui van een andere kerk dringt tot in dit gebouw door. Komt het van de rooms-katholieke of van de vrijzinnige protestantse kerk in Le Vigan? Met beide onderhoudt ds. Regruto contacten. Over de stellige leer van de vrijzinnigen kan hij zich behoorlijk opwinden. In familiekring ziet hij wat vrijzinnigheid brengt en dat baart hem grote zorgen. „Hoe kun je verkondigen dat het goed komt met de vijf dwaze maagden? Iedere vrijzinnige is weer anders, maar velen ontkennen Jezus’ werk, sterven en opstanding. Dan is er geen Evangelie meer.”

Na de preek breekt ds. Regruto het stokbrood. Violette deelt het brood uit, hijzelf de miniglaasjes druivensap. Vanwege het hoge aantal alcoholverslaafden in Le Vigan en ook in families van gemeenteleden schenkt de gemeente nooit wijn. Violette haalt de lege glaasjes op. Het blad is zwaar voor haar. De voorzanger merkt het op, neemt het blad van haar over en brengt het naar de zijzaal.

Bij haar afscheid krijgt de pianiste zegenbeden mee. De predikantsvrouw voelt de pijn van het vertrek. „Hierna verliezen we nog twee jonge vrouwen. Voor hun werk moeten ze verhuizen. Het is hier een komen en gaan.” Wie denkt dat de gemeente op sterven na dood is, vergist zich. Ds. Regruto zoekt actief naar mogelijkheden om de inwoners van Le Vigan met het Evangelie te bereiken. Bij zijn zoektocht naar een huis voor henzelf stuitte hij op een pand aan een plein. Hij gelooft dat God wil dat hij daar een inloophuis start. Het pand heeft hij inmiddels gekocht. Hun huidige huis hoopt hij aan jongeren te verhuren. Met hen wil hij ’s morgens de Bijbel onderzoeken en ’s middags de hand aan de ploeg slaan, bijvoorbeeld in het inloophuis.

De predikantsvrouw is inmiddels aan rusten toe. Haar man brengt haar naar huis. Iedereen vertrekt. Violette als laatste. Ze inspecteert de ruimte en constateert dat er nog veel op te ruimen valt. Deze vrouwelijke ambtsdrager –ze is diaken– dient de gemeente waar ze kan. Binnen de Union Nationale des Eglises Protestantes Réformées Evangéliques de France (Unepref) laten gemeenten elkaar vrij in de keuze voor vrouwelijke ambtsdragers. Van het feministische gedachtegoed is in Le Vigan overigens niets te bespeuren, wel van de afkeer ervan.

Violette draait met de grote sleutel de kerkdeur op slot. „Morgen kom ik terug.” Vanmiddag heeft ze nog een wandeling op het programma staan. Met immigranten. Het doel? De geur van Christus, het levende Brood, verspreiden in Le Vigan.