De groep bestaat officieel uit zestien zangers. Deze zaterdagmiddag in mei zijn er echter maar zes mannen in de gelegenheid om naar Delft komen. Maar dat mag de pret niet drukken: het groepje heeft zichtbaar en hoorbaar veel plezier. David Hurley (59) is dan ook een vrolijke dirigent, die met zijn Britse humor voortdurend sfeer maakt.

De mannen staan in een halve cirkel in de kerkzaal van de oud-katholieke kerk aan het Bagijnhof. Hurley geeft met hoge stem de toon aan en de mannen zingen gezamenlijk: ”Oh, when the Saints go marching in”. Eenstemmig, tweestemmig, driestemmig. Wie z’n ogen dichtdoet, zou niet zeggen dat hier zeven volwassen mannen te horen zijn; eerder denk je aan jongensstemmen.

Maar dat is juist het speciale van dit zogenoemde falsetkoor. Mannen die normaal gesproken tenor, bariton of bas zingen, gebruiken in dit gezelschap alleen hun kopstem. Ze zingen ”in falset”, waarbij ze alleen het hoogste register van de stem (het falset) gebruiken.

Dat vraagt uiteraard oefening. Want je stem slaat zomaar over. Of je krijgt keelklachten doordat je je stem niet goed gebruikt. Maar daarvoor is David Hurley ingevlogen. De Brit zong meer dan 25 jaar in het beroemde mannenensemble The King’s Singers, dat overal in de wereld optrad. In het sextet –zes zangers– vertolkte Hurley als countertenor de hoogste partij, die normaal gesproken door vrouwen wordt gezongen.

In 2016 nam Hurley afscheid van The King’s Singers, om zich helemaal te wijden aan onderwijs en coaching. Hij geeft les aan Winchester College. En hij geeft op veel plaatsen cursussen en trainingen. Zo ook in Delft, aan de koorschool van zangpedagoog Petra Weijers. Vijf jaar geleden gaf Hurley hier voor het eerst een mannenworkshop falsetzingen. Dat beviel de dirigent zo goed, dat hij opperde een heus falsetkoor te starten. En zo gebeurde. Maximaal 24 mannen kunnen meedoen in het koor.

Koor is eigenlijk een groot woord voor het gezelschap, dat vier of vijf keer per jaar samenkomt. Ze hebben dan ook nog nooit een echt concert gegeven; alleen een keer een optreden voor bekenden. Maar dat komt ook door corona; daardoor moesten de nodige repetities gecanceld worden.

Spelenderwijs

De zes mannen –meest boven de 50– die deze middag door Hurley gecoacht worden, komen vanuit het hele land. Thijs Baaijens (65) uit Alphen aan den Rijn heeft als amateurzanger altijd in koren de tenorpartij gezongen en speelt daarnaast fluit. Waarom hij hier is? Lachend: „Ik zag het langskomen en dacht: doe eens iets geks.” Hij deed vijf jaar geleden mee met de workshop van Hurley en is gebleven. „Je leert hier verschrikkelijk veel. David heeft zo veel kennis van de muziek. Bovendien is het gewoon erg leuk.” Oefenen moeten de mannen thuis. Lukt dat? Baaijens: „Ik heb vaak weinig tijd. Sowieso oefen ik thuis mijn partij een octaaf lager; anders krijg ik een zere keel. Of ik speel de muziek op de fluit.”

Ivo Bouwmans (60) woont in Delft. Hij vindt het „heel erg leuk” om zijn falsetstem te ontwikkelen. Hij is zelf dirigent. „Het is altijd lastig om dan bijvoorbeeld de altpartij voor te zingen. Met kopstem kun je dat op de goede toonhoogte doen.” Ook Bouwmans was er vijf jaar geleden al bij. Hij geniet van de manier waarop Hurley met hen repeteert. „ Je leert hier eigenlijk spelenderwijs. Daarbij krijg je veel mee van de Britse koorzang­traditie. En het is gewoon leuk om te gaan: we hebben hier altijd veel lol.”

Yke Syb Ykema (55) uit de Haagse wijk Ypenburg houdt van zingen. Hij is in een cantorij tenor of bas, maar vindt het leuk om ook zijn falsetstem te ontwikkelen. Ykema heeft „veel sympathie” voor de Engelse kerkmuziek en liturgie. „De manier waarop Hurley de groep leidt is geweldig”, zegt hij. „Heel relaxed en kundig. Hij laat ons ook weleens zelf onze gang gaan: dat we als groep zelf inademen en precies gelijk inzetten, zonder dat hij dat aangeeft. Knap.”

Loepzuiver

Na de pauze zitten de mannen in een kring bij de piano. Lastige Italiaanse muziek van de 16e-eeuwse componist Jacques Arcadelt voor zich: ”La pastorella mia” (mijn herderin). Lastig vanwege de uitspraak van de tekst. Maar ook in de muziek zitten soms moeilijke ritmes. Driestemmig is het stuk. Even inventariseren wie ook alweer welke partij zong – het is vanwege corona even geleden dat ze dit oefenden.

Met een loepzuivere hoge stem zingt de goedlachse Hurley de partijen probleemloos voor. En de mannen volgen, zo goed en zo kwaad als het gaat. Ondertussen maakt Hurley grapjes. Of vertelt verhaaltjes tussendoor. En geeft aanwijzingen: „Bij ”mia” moet je niet elke tel benadrukken.” Of: „Zing zoals je de muziek met een strijk­instrument zou spelen.”

De Brit geeft desgevraagd aan dat hij graag met deze groep werkt. „Ze zijn heel gemotiveerd. Ze geven er een zonnige zaterdagmiddag voor op om hier drie uur te oefenen in falsetzingen. Dat is bijzonder. Ze maken gezamenlijk een heel mooie klank. Daarbij zijn ze flexibel: de ene keer staan ze er met zes, de andere keer met twaalf, maar dat is geen probleem.”

Naar repertoire voor dit gezelschap is het wel zoeken, geeft Hurley aan. „Er is veel driestemmige muziek, maar daar moet je vaak aan sleutelen om het door drie hoge mannenpartijen te kunnen laten zingen.” Hij noemt de 17e-eeuwse Engelse componist Thomas Weelkes, die veel driestemmige muziek schreef. En even later laat hij het stuk ”In pace in idipsum” van de renaissancecomponist Orlando di Lasso zien.

Dat de mannen allemaal amateurs zijn, is geen enkel probleem voor Hurley. Lachend: „Des temeer kun je aan ze kwijt. In Winchester werk ik veel met tieners; ook geen professionals. Maar ik vind dat bijzonder leuk om te doen. Hier ook: er is altijd een leuke sfeer.”

Wachtlijst

Ook Petra Weijers (52) geniet van deze middagen. Ze zingt uiteraard zelf niet mee, maar is als organisator op de achtergrond aanwezig. De professionele zangeres startte in 2015 in het centrum van Delft een koorschool voor kinderen en volwassenen. Als locatie dient de 18e-eeuwse oud-katholieke schuilkerk aan het Bagijnhof met haar sierlijke kerkzaal.

Weijers vertelt enthousiast hoe ze als 15-jarige de King’s Singers leerde kennen en vervolgens altijd naar hun concerten ging. Toen ze las dat David Hurley met zingen gestopt was, vroeg ze hem twee workshops te komen geven, waaronder het falsetzingen. „Een enorm succes. We hadden een wachtlijst. Zingen met zo’n beroemdheid is heel bijzonder. En zijn manier van coachen is heel opbouwend: altijd positief.” Sindsdien komt Hurley regelmatig naar Nederland. Voor het falsetkoor, maar ook voor andere workshops.

Weijers hoopt dat er binnenkort een optreden van het mannengezelschap kan komen. Maar ook zonder concert in het verschiet zijn de middagen met Hurley geslaagd. „De lol van het samen zingen maakt dit voor alle partijen tot een plezier.”

Meer informatie: www.koorschooldelft.nl