Privémail gebruiken voor zakelijke communicatie. Handig, vinden sommige bewindslieden en ambtenaren. Onverstandig of ronduit geniepig, menen anderen. Dinsdag onthulde de Volkskrant dat opnieuw een hoofdrolspeler in de coronacrisis zijn eigen account gebruikte voor werkgerelateerde berichten. Eerder was er al ophef over minister Hugo de Jonge.

Wat maakt het uit vanaf welk account een minister of hoge ambtenaar mailt?

In de eerste plaats is een privémail stukken onveiliger. Hackers, virussen en schadelijke software kunnen gevoelige en vertrouwelijke informatie veranderen, wissen of laten lekken. Die risico’s zijn veel kleiner bij het strengbeveiligde overheidssysteem.

Daarnaast kúnnen belangrijke berichten verloren gaan voor het inlichten van de Tweede Kamer of als bijvoorbeeld journalisten informatie opvragen via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Deze mails komen bij een zoekopdracht door het ministerie dan niet per definitie boven water. Daarom laden Van Dissel en De Jonge de verdenking op zich dat ze bewust buiten het zicht van de buitenwereld communiceerden. Zelf ontkennen ze iets te willen verbergen.

Waarom gebruikten zij dan toch hun privéaccounts?

Het overheidssysteem is zo goed beveiligd, dat het onhandig is in gebruik. Zo moeten wachtwoorden vaak vernieuwd worden, waardoor gebruikers zich niet altijd de juiste herinneren. Inloggen duurt soms lang en grotere bestanden versturen blijkt lastig. Volgens de betrokkenen spelen dus vooral praktische argumenten een rol.

Mogen bewindslieden en ambtenaren hun privémail eigenlijk wel gebruiken voor werk?

Verboden is dat niet. In het ”Handboek voor bewindspersonen” staat dat dit ernstig wordt ontraden. De SP vindt dat onvoldoende, en wil naar aanleiding van de ophef bewindslieden verplichten altijd via het overheidssysteem zelf te werken. Minister Hanke Bruins-Slot van Binnenlandse Zaken gaat de voor- en nadelen van zo’n plicht op een rijtje zetten.

Gaat informatie nu verloren omdat de zakelijke mail niet is gebruikt?

Ook berichten die bewindslieden vanaf een privételefoon sturen, vallen onder de Wob, zo bepaalde de Raad van State in 2019. De vraag is of die állemaal te achterhalen zijn. Het RIVM noemde het in de Volkskrant „onwaarschijnlijk” dat er informatie verloren is gegaan. Van Dissel heeft volgens het instituut in principe altijd een adres binnen het RIVM ge-cc’d. Die berichten komen dus boven bij een zoekopdracht.