Als meisje van 15 kwam Brenda bij een verkeerde groep jongens terecht. Ze raakte daardoor aan de drugs en werd misbruikt en uitgebuit. Jojo moest onder heel slechte omstandigheden werken in de transportsector. Rose werd door haar tante verkocht om een schuld af te lossen. Met nog 27 lotgenoten vertelden ze hun levensverhaal voor de foto-expositie ”Open je ogen voor mensenhandel”.

Mensenhandel gebeurt onder je ogen, zonder dat je het ziet. Ook in Nederland, is de boodschap van de tentoonstelling. Die reist sinds 2016 door Nederland en was onder andere te zien in Huizen, Ede en Gouda. Binnenkort doet ze Gorinchem en Vlaardingen aan. De expositie is een initiatief van CoMensha, het landelijk coördinatiecentrum tegen mensenhandel. Onder de portretfoto’s staat kort wat de slachtoffers hebben meegemaakt.

Signalen

De gemeente Barneveld heeft de tentoonstelling naar De Schaffelaar gehaald omdat ze het belangrijk vindt dat de signalen van mensenhandel beter worden herkend. „Mensenhandel ga je pas zien als je weet waar je op moet letten”, aldus burgemeester Jan Luteijn. „Slachtoffers zullen zich niet vaak zelf melden. Daarom is het van belang dat anderen zich ervan bewust zijn.”

Ook in de gemeente Barneveld komt mensenhandel voor. Zo zijn er gevallen bekend van gedwongen en illegale prostitutie en van arbeidsuitbuiting, bijvoorbeeld van illegale huisvesting van arbeidsmigranten. Eerder deze maand stonden voor de rechtbank in Arnhem twee mannen terecht voor seksuele uitbuiting van twee vrouwen uit Hongarije die tegen hun wil werden vastgehouden in een woning in Voorthuizen.

Gemeenten hebben een belangrijke rol bij de aanpak van mensenhandel en het bieden van hulp aan slachtoffers. Elke gemeente moet hiervoor dit jaar een duidelijk beleid hebben uitgezet. Barneveld werkt daarvoor samen met de politie en hulpverleners. Preventie is een belangrijke pijler van de aanpak, zegt wethouder Hans van Daalen. Voorlichting is onder meer gericht op risicogroepen zoals jongeren en arbeidsmigranten. Ook worden er trainingen gegeven in weerbaarheid en omgaan met sociale media. Medewerkers van de gemeente en andere betrokkenen wordt geleerd hoe ze signalen van mensenhandel kunnen herkennen. Ook zullen instanties efficiënter gaan samenwerken en wordt hulpverlening voor slachtoffers beter zichtbaar gemaakt.

Buiten beeld

Het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland wordt geschat op meer dan 5000 per jaar. Dat cijfer is vijf keer hoger dan het aantal geregistreerde slachtoffers. „Dat betekent dat veel slachtoffers buiten beeld blijven”, benadrukt Brian Varma van CoMensha. „De beoogde uitbuiting is de kern van mensenhandel. Het kan in de seksindustrie voorkomen, maar ook in andere economische sectoren, zoals de land- en tuinbouw, de uitzendbranche en de horeca. Het gaat dan om zulke slechte arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden dat hierdoor mensenrechten in het geding zijn. Ook gedwongen criminaliteit en het met dwang werven en vervoeren van een ander met als doel organen uit diens lichaam te verwijderen, zijn vormen van mensenhandel.”

Gelders gedeputeerde Peter van ’t Hoog opende woensdag samen met burgemeester Luteijn de tentoonstelling, die tot 2 maart in Barneveld te bekijken is. „Mensenhandel is een onderschat probleem, dat nog te veel onder de radar blijft”, aldus Van ’t Hoog. „Het stoppen van mensonterende situaties begint bij bewustwording. Deze tentoonstelling wil ogen openen voor mensenhandel.”