Giften aan ANBI’s, waaronder kerkelijke gemeentes, zijn aftrekbaar in de inkomstenbelasting. Dat kan een mooi fiscaal voordeel opleveren. De aftrek is begrenst met een minimum van 1 procent van het inkomen en een maximum van 10 procent. Wie langjarig geeft, heeft geen last van die grenzen. Onder omstandigheden kan dat dus extra voordelig zijn. De giftenaftrek leidt er vaak toe dat gevers hun giften nog wat verhogen, juist omdat ze die fiscale voordelen hebben.

Een belangrijke voorwaarde van de giftenaftrek is dat met schriftelijke bewijzen aangetoond wordt dat die gift ook gedaan is aan de betreffende ANBI. Een bankafschrift (of uitdraai of printscreen van de bankoverzichten) kan als bewijs dienen. De Belastingdienst kan dan nagaan of de ontvanger van de gift inderdaad een ANBI is.

Een enkele keer komt de situatie naar voren dat iemand wil geven aan een niet-ANBI. Die gift is dan niet aftrekbaar. De gift wordt niet alsnog aftrekbaar, als er een bankrekening tussengeschoven wordt van een ANBI. Als de donateur bijvoorbeeld een eenmalige gift wil doen aan een filatelievereniging (geen ANBI), en hij maakt het over via de bankrekening van de kerk, dan is die gift dus niet aftrekbaar.

De ANBI-status van de kerk maakt de gift niet ineens aftrekbaar, want de kerk is hier alleen maar doorgeefluik. De gift wordt nog steeds gedaan aan de filatelievereniging. Het is ook niet goed, als een ANBI zich voor dit soort constructies zou lenen.

Wat wel weer goed gaat, is als de kerkenraad het initiatief neemt voor steun aan een lokaal ziekenhuis in Afrika. Donateurs die dan aan de kerkelijke gemeente geven, doen een gift aan de gemeente (of diaconie). Als het goed is schenkt die het onder haar verantwoordelijkheid, en binnen haar beleid, door aan het ziekenhuis. Dan is sprake van een aftrekbare gift aan een ANBI (de kerk of diaconie), die als fondswerver optreedt.

Nu naar de apps van commerciële aanbieders. We zien vaak dat de app de mogelijkheid biedt om aan de kerkelijke gemeente of aan een andere ANBI te geven. Het geld wordt dan overgemaakt op de bankrekening van de aanbieder van de app onder vermelding van de naam van de kerk of ANBI.

De kerk ontvangt dit bedrag vervolgens van de aanbieder op haar bankrekening, al dan niet onder inhouding van een minimaal bedrag aan administratiekosten. Nu fungeert de commerciële aanbieder in feite als loketinstelling. Dit is geen probleem. De gift wordt gedaan aan de kerk, en niet aan iemand anders. We gaan er wel vanuit dat de kerk giften netjes ontvangt en bijhoudt.

Voor de bewijsvoering bij de donateur is er nog wel een aandachtspunt: het bankafschrift moet de naam van de begunstigde vermelden. Alleen een abstracte digitale code of de naam van de commerciële aanbieder zou onvoldoende zijn. Maar in de regel zullen professionele apps dit op de juiste wijze verwerken en weergeven.

De auteur werkt bij HVK Stevens Belastingadvies