Is de opluchting over de handelsoorlog terecht? „De scherpe randjes zijn van de vechtscheiding af”
Omhoog ging de dollar én de beurs én de olieprijs. Van pure opluchting. De VS en China verlagen voor het moment hun draconisch hoge handelstarieven en gaan in gesprek. Is de opluchting terecht?

De Verenigde Staten en China nemen negentig dagen de tijd om elkaars nieren te proeven. Kunnen ze tot enige vorm van overeenstemming komen over hun onderlinge handel en de strijdbijl begraven? Na een weekend praten in het Zwitserse Genève maakten ze maandag bekend dat ze dat gaan proberen.
Tijdens deze wapenstilstand in hun handelsoorlog laten ’s werelds grootste economische machten zich van hun beste kant zien. China verlaagt zijn heffingen op Amerikaanse producten van 125 procent naar 10 procent. De 145 procent wederkerige heffingen die de VS eerder instelden op Chinese goederen gaan ook terug naar 10 procent.
De VS handhaven daarnaast de heffing van 20 procent die de regering-Trump eerder oplegde voor China’s aandeel in de fentanylhandel, het verslavende middel dat in de VS vele levens kost. Opgeteld blijft Chinese export naar de VS dus belast met een heffing van 30 procent.
De dooi in het handelsconflict maakte dat beurzen over de volle breedte omhoogschoten en de dollar in waarde steeg. Ook de olieprijzen gingen omhoog. De hoop is dat fabrieken –wereldwijd, maar vooral in China– weer volop gaan draaien en de vraag naar olie dus toeneemt.
Tariefmuren
Toch is het bijzonder dat de wereld opgelucht ademhaalt, terwijl China nog altijd 10 en de VS 30 procent heffen op elkaars producten. Niet lang geleden zouden die percentages hebben gegolden als tariefmuren van jewelste.
Verwachting speelt daarin een grote rol, zegt Arjen van Dijkhuizen van ABN AMRO. Markten hielden voor de Amerikaans-Chinese gesprekken van dit weekend rekening met heffingen van zo’n 60 procent, president Donald Trump had laten vallen dat hij 80 procent „wel redelijk” vond. „De zorgen blijven”, zegt Van Dijkhuizen, maar voor het moment lijken de scherpe randjes van „de vechtscheiding” tussen de partners af te zijn.
De Verenigde Staten noch China willen „ontkoppelen”, concludeerde de Amerikaanse minister van Financiën Scott Bessent, die de onderhandelingen in Genève mede voerde, na afloop. „We willen handeldrijven”, zei hij. En beide partijen, zo is zijn overtuiging, streven ernaar om die handel evenwichtiger te maken.

Juist die onevenwichtigheid was voor Donald Trump reden om China zulke draconische heffingen op te leggen. In Trumps woorden speelt China vreselijk vals door veel meer naar de VS te exporteren dan het uit de VS koopt. De onderlinge handel tussen beide landen was vorig jaar goed voor ruim 660 miljard dollar.
Dat een leeuwendeel van die miljarden aan spullen de VS nu níét meer bereikten, is vast een van de redenen dat de VS aan tafel zijn gaan zitten, zegt Van Dijkhuizen. Zowel vanuit financiële markten als vanuit de bedrijvenlobby was de boodschap: dit gaat ons heel erg raken. Eerder deed de regering-Trump al concessies. Zo zonderde ze onder meer auto-onderdelen uit, die cruciaal is om de auto-industrie in de VS draaiende te houden.
Maar minstens even belangrijk is dat China de overhand heeft in dit conflict, meent Van Dijkhuizen. Waar bedrijven in de VS volstrekt werden overvallen door de gevolgen van de tarieven –waar moeten ze nu plotseling hun sportschoenen, computerschermen of halffabricaten vandaan halen– had China zich voorbereid.
Made in Thailand
Want ook tijdens de regering-Trump I was er al spanning tussen beide grootmachten. Dus had China zijn plannen klaar om de handel deels via andere landen te laten verlopen. Stop een product in een doosje met ”made in Thailand” en die torenhoge tarieven gelden niet meer, aldus Van Dijkhuizen. Ook lag het plan klaar om zich op andere markten te richten. Zo daalde de export naar de VS in april met 18 procent, maar steeg die naar de EU met 8,5 procent, zegt de econoom. Er werd ook meer verscheept naar landen in Zuidoost-Azië. En ten slotte had de overheid gerichte steunpakketten klaarstaan. Vorige week kwam Peking nog met renteverlagingen en de belofte van bedrijfsinvesteringen, bedoeld om de economie te stutten.
In de VS komen er ondertussen volgend jaar verkiezingen aan voor een deel van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden, zegt Van Dijkhuizen, en dat maakt de „prijstolerantie” in de VS gering. Ofwel: Republikeinen die herkozen willen worden zullen Trumps handelsoorlog een stuk minder steunen als hun achterban goud geld moet betalen voor schaarser wordende goederen. Ontevreden kiezers kan ze hun zetel kosten.
Minister Bessent verwacht binnen enkele weken nieuwe handelsgesprekken met China. Er ligt dan ook nog geen deal, alleen een opschorting van heffingen voor de duur van negentig dagen. En er zijn meer strafmaatregelen: zo beperkte China eerder zijn export van zeldzame aardmetalen naar de VS. Die beperking zullen de VS graag permanent van tafel hebben.