Tunnelvisie overheid blokkeert uitweg uit crisis
Ouderen worden het hardste getroffen door het coronavirus. Zolang voor de groep ouderen geen duidelijke –weliswaar pijnlijke– beschermingsmaatregelen worden genomen blijft het coronabeleid dweilen met de kraan open.
Het gaat niet goed met de bestrijding van het coronavirus. Het kabinet heeft nieuwe maatregelen afgekondigd om het virus ”een harde klap” te geven. De roep om een lockdown klonk de laatste tijd steeds luider. Ook het RD deed eraan mee (zie hoofdredactioneel commentaar van 23-11). Een lockdown lijkt doel op zich te zijn zonder dat men oog heeft voor de nevenschade. Denk aan de grote mentale gevolgen. Een explosie van ongeregeldheden dreigt. Jong en gezond Nederland opnieuw ‘opsluiten’ is desastreus voor hun welbevinden en ontwikkeling. Die kant moeten we nooit meer op.
Naar mijn overtuiging zijn er andere oplossingen. Een nuchtere analyse van de cijfers kan helpen. Ik baseer me op de cijfers van het RIVM, Stichting Nice en het CBS. Ik heb de weekcijfers van het RIVM van 23 november gebruikt, ziekenhuisgegevens van vrijdag 25 november en sterftecijfers tot week 46. Uit de weekcijfers kwamen 150.678 positieve testen. Daarvan waren er 63.537 (42 procent) in de leeftijd onder de 30. Het percentage onder de 55 jaar bedroeg zelfs 77 procent. Slechts 9 procent van de positieve testen kwam van de mensen boven de 70 jaar. De meeste besmettingsclusters kwamen voort uit de thuissituatie, school en werk. Aan die groepen allerlei beperkingen op te leggen lijkt logisch om het aantal positieve testen snel naar beneden te brengen.
Het doel van de maatregelen is echter om de situatie in de zorg werkbaar te houden en om de kwetsbaren te beschermen tegen het virus. Van de ic-patiënten met Covid-19 is bijna 30 procent 70 jaar of ouder. Slechts 2,5 procent is onder de dertig en 21 procent onder de 55. Op de verpleegafdelingen is slechts 4 procent onder de dertig en 18 procent onder de 55. Het percentage boven de 70 is 60 procent. In week 46 was er opnieuw flinke oversterfte. Onder mensen jonger dan 65 was er geen sprake van oversterfte. Die was er alleen onder de 65-plussers, met een grote piek onder de 80-plussers.
Voor ouderen ernstig
De cijfers laten zien dat de meeste positieve testen onder lerend, studerend en werkend Nederland worden gevonden. De oorzaak van de druk op de (thuis)zorg en de oversterfte ligt echter bij de AOW’ers. Maatregelen om jong en gezond Nederland in huis te houden verlichten de druk op de zorg ook niet en bieden geen uitweg uit de crisis.
Het is gebleken dat corona voor kinderen en jongeren een tamelijk onschuldig verkoudheidsvirus is, uitzonderingen daargelaten. Het is dan ook niet ernstig als onder jongeren het virus rondgaat. Voor ouderen is corona daarentegen veel ernstiger. Zij hebben daarom de meeste bescherming nodig. Als het coronavirus hen minder gemakkelijk weet te bereiken, heeft dat bovendien direct effect op de druk in de zorg. Daarom zijn specifieke maatregelen nodig, die ertoe leiden dat de AOW’ers zo min als mogelijk is in aanraking komen met het virus.
Diverse coronamaatregelen raken specifieke groepen. De optie die op tafel lag om het onderwijs te sluiten zou vooral de leeftijd tot 25 jaar raken. De discussie rond 3G op de werkvloer raakt de leeftijdsgroep tot 68 jaar. Veel maatregelen zoals mondkapjes op school, thuiswerkadvies, sluiten horeca en sportlocaties na 17.00 uur raken vooral jong, werkend en gezond Nederland.
Taboe
Maar welke maatregelen zijn nu genomen om de AOW’ers te beschermen? Daar lijkt een taboe op te rusten, ook al is deze groep oververtegenwoordigd in de sterfte- en ziekenhuiscijfers. Het enige wat nu wordt gevraagd is extra voorzichtigheid bij contacten tussen 70-plussers en kinderen onder de 12. Vrijblijvender kan bijna niet! Zolang voor de groep ouderen geen duidelijke –weliswaar pijnlijke– beschermingsmaatregelen worden genomen, blijft het coronabeleid dweilen met de kraan open.
Het is veel effectiever om tijdelijk gerichtere maatregelen te nemen voor de AOW-gerechtigden. Wees daarom strikter in de toegang tot verzorgingstehuizen. Beperk het aantal bezoekers per dag specifiek voor ouderen. Laat ouderen zich enkel buiten spitstijd begeven in het maatschappelijk en sociaal verkeer. Voorkom dat op drukke plaatsen ouderen zich kunnen mengen onder jong, gezond en relatief vaker besmet Nederland.
De kritiek zal zijn dat ik hiermee een bepaalde leeftijdsgroep wegzet. Ik bestrijd dit. Solidariteit is wederkerig! Van ouderen mag solidariteit verwacht worden, zodat hun kleinkinderen naar school kunnen blijven gaan en hun kinderen naar hun werk. Tegelijk dient de samenleving solidair te zijn met de ouderen door hen zo goed mogelijk te beschermen tegen een coronabesmetting.
Het is een Bijbelse opdracht om oog te hebben voor de zwakken, ook de ouderen (Spreuken 20:29). Het is Bijbels om een beschermend schild rondom hen te vormen. Door nu vooral de lasten neer te leggen bij groepen die weinig risico lopen op ernstige gezondheidsklachten, verliest het overheidsbeleid alleen maar draagvlak.
De auteur is christelijk gereformeerd predikant te Urk.