De prachtige stadswandeling –samengesteld door wiskundestudenten als onderdeel van hun studie– brengt ons eerst bij de Waag. Tussen het winkelend publiek puzzelen we op een probleem met een balans en negen ballen. Het antwoord moeten we helaas schuldig blijven.

Via een smalle steeg lopen we richting het stadhuis. Aan de linkerkant van de stadhuistrap zit een metalen staaf in de muur verankerd. Niet zo maar een stuk ijzer, maar het ijkpunt van de Rijnlandse voet, de lengtemaat die vroeger in dit gebied werd gebruikt. Aan ons de taak om de omtrek van de aarde in ‘voeten’ te bepalen. Dat gaat ons beter af.

Op naar de Burcht, letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van de route. We moeten de inhoud van dit ronde gebouw uit de 11e eeuw bepalen. O ja, iets met pi, hoe was het ook al weer? Ik heb het niet meteen paraat, maar de middelbare scholieren in mijn gezelschap kennen de formules op hun duimpje.

We genieten nog even van het uitzicht vanaf de Burcht, met als blikvanger de markante Pieterskerk, en dalen weer af naar de stad. De route is luchtig van opzet, maar ongemerkt komt er nog heel wat rekenwerk bij kijken. Niet altijd even interessant, overigens. De tabel waarin we de gevels langs de Oude Vest per soort moeten uitsplitsen, slaan we maar over.

Via het kleurenraadsel in het wapen van de Sleutelstad en een gevelschildering van de wet van Snellius komen we uit bij een klassieke wiskundekraker. Is het mogelijk een route door alle vijf de wijken van Leiden te lopen, terwijl je elk van de zeven bruggen slechts één keer passeert? Dat lijkt wel heel sterk op het befaamde bruggenprobleem van Koningsbergen, dat door de wiskundige Euler in 1736 is opgelost. Het antwoord weten we gelukkig al, dat scheelt een hoop gepuzzel.

Wie de route helemaal uitloopt en alle vijftien opdrachten serieus maakt, is zeker drie uur zoet. De meeste vragen zijn met kinderen vanaf een jaar of twaalf, en een smartphone op zak, redelijk te doen. Jongere kinderen meenemen is sowieso niet slim, want in de drukke binnenstad met zijn vele fietsers kom je als begeleider ogen te kort. Zeker als je met je neus in de sommen zit.

Het is maar goed dat het geen speurtocht is die je bij een fout antwoord de verkeerde afslag laat nemen, want dan waren we hopeloos verdwaald. Dat neemt niet weg dat er ook voor mensen zonder rekenknobbel, maar wel met een flinke dosis nieuwsgierigheid, genoeg te genieten valt.

Pieterskerk

In 1610 is de wiskundige Ludolph van Ceulen in deze kerk begraven. Op zijn grafsteen liet hij het getal pi uitbeitelen tot 35 (door hem berekende) cijfers achter de komma. De steen is verloren gegaan, maar een plaquette aan een van de pilaren houdt de herinnering levend.