Wandeling in de voetsporen van Van Gogh
Fier staat hij daar, tussen het wuivende graan. Net een schilderij zonder dat er een kwast aan te pas is gekomen. Molen De Roosdonck in Nuenen is verschillende keren op het schildersdoek vastgelegd. Vincent van Gogh was hier.
En wij ook. Vanaf Museum Vincentre, gevestigd in het oude raadhuis van Nuenen, starten we onze wandeling, op zoek naar Van Gogh. Langs de route staan informatiezuilen, sommige met geluidsfragmenten waarbij wordt geciteerd uit brieven die Vincent schrijft aan zijn broer Theo, die in die tijd als kunsthandelaar in Parijs woont.
De eerste stop is het hervormde kerkje, waar Vincents vader in augustus 1882 wordt bevestigd als predikant. Deze kerk schildert Van Gogh in 1884 voor zijn moeder, als zij het bed moet houden vanwege een gebroken dijbeen. De kerk is tegenwoordig in gebruik als cultureel centrum annex trouwlocatie. We kijken even om het hoekje. De ruimte wordt versierd met bloemen en strikken voor een trouwdienst later deze middag.
Vincent woonde in 1883 tijdelijk weer bij zijn ouders in de pastorie. In de twee jaar die hij er doorbracht maakte hij 313 schilderijen, 193 tekeningen en 25 aquarellen. Dankzij de uitgebreide correspondentie tussen Theo en Vincent is er veel bekend over Van Goghs Nuenense tijd.
We volgen de ANWB-bordjes met ”van Gogh route” en lopen Nuenen uit. In het buitengebied passeren we de plek waar het huisje stond van de familie De Groot, het gezin dat model staat voor het schilderij ”De aardappeleters”, Vincents beroemdste werk. Na de voltooiing ervan krijgt hij er veel kritiek op: de handen van de geportretteerden zouden te lomp en te lelijk zijn.
De route draait terug richting Nuenen. Voordat we de bebouwde kom binnengaan, passeren we molen De Roosdonck. Net een schilderij, zoals hij daar staat tussen het wuivende graan. De Roosdonck is op verschillende schilderijen van Van Gogh te zien. Soms zoals hier, in een landschap, maar hij duikt ook regelmatig op door een raampje bij een binnentafereel. De restauratie van de molen in 2019 is bekostigd uit een legaat van een kleinzoon van Vincents broer Theo.
De route gaat verder langs het ouderlijk huis, de pastorie op Berg 26, richting een driehoekig plantsoen, dat vroeger dienstdeed als bleekveld voor het Nuenense klooster. Hier staat de schilder, in brons gegoten, hoed op, tekenmap onder zijn arm. En iets verderop een bronzen versie van de aardappeleters. Bijzonder, het voelt bijna alsof je gewoon kunt aanschuiven en mee-eten.
We houden het bij een kop koffie en mijmeren over vroeger, toen de grond hier bezaaid lag met wasgoed en Vincent nog geen naam verworven had. Tijdens zijn leven verkocht hij slechts één schilderij. Voor een handvol Franse franken. Hoe tragisch.