live
Binnenland

Deel kabinet wil eerder loslaten basismaatregelen tegen corona

De wereld is in de greep van de coronacrisis. Het kabinet zet op 5 juni de volgende stap in het versoepelen van de coronamaatregelen. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen rondom het coronavirus.

Webredactie1 June 2021 07:00

Advertentie

Einde liveblog

De redactie sluit dit liveblog. Lees het nieuwe blog van donderdag hier.

Deel kabinet wil eerder loslaten basismaatregelen tegen corona

In het kabinet is woensdag gesproken over het mogelijk eerder loslaten van sommige basismaatregelen tegen het coronavirus, zoals het verplicht dragen van een mondkapje in openbare binnenruimtes. Ook is gesproken over het mogelijk vervroegen van de volgende stap van het heropeningsplan.

Dat bevestigen Haagse bronnen na een bericht van De Telegraaf. Van een concreet voornemen om het versoepelingstraject opnieuw te versnellen is evenwel nog geen sprake. De bewindslieden die woensdag bijeen waren, zijn het er naar verluidt onderling nog niet over eens.

Zorgminister Hugo de Jonge zei afgelopen weekeinde dat de basismaatregelen, zoals 1,5 meter afstand houden en de mondkapjesplicht, waarschijnlijk begin september kunnen worden losgelaten. Maar sommige ministers vinden dat te lang duren. Zij zouden hebben geopperd om al tijdens de zomer in ieder geval een deel van die regels te schrappen.

De volgende stap in het heropeningsplan wordt volgens de huidige planning op 30 juni gezet. Er komt dan meer ruimte voor evenementen, horecagelegenheden kunnen langer open blijven en er wordt meer mogelijk op het gebied van sport en cultuur. Volgens ingewijden wordt overwogen die versoepelingen al op 25 juni te laten ingaan.

Belastinguitstel

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer wil dat bedrijven pas vanaf 1 oktober weer aan hun nieuwe belastingverplichtingen moeten voldoen. Minister van Financiën Wopke Hoekstra vindt het „echt verstandig” om hier vanaf 1 juli weer mee te beginnen, maar de Kamer heeft via een motie van de VVD toch uitstel geëist.

Sinds medio maart vorig jaar kunnen bedrijven makkelijker belastinguitstel aanvragen wegens de economische gevolgen van de coronamaatregelen. Het is volgens de Tweede Kamer voor bepaalde sectoren nog te snel om daarmee te beginnen op 1 juli. Dat kan sommige bedrijven in de geldproblemen brengen, vreest VVD-Kamerlid Thierry Aartsen.

GGD-directeur: 10 tot 15 procent zegt prikafspraak Janssen af

Directeur Sjaak de Gouw van de koepelorganisatie GGD GHOR verwacht dat tussen de 10 en 15 procent van de mensen die een afspraak hebben voor het Janssen-vaccin afziet van de prik. Dat zei hij woensdag in het Radio 1-programma Dit is de Dag. Hij reageerde daarmee op het nieuws dat het vaccin van Janssen niet meer gebruikt wordt voor jongere groepen.

Exacte cijfers had De Gouw nog niet over hoe de woensdag bij de GGD is verlopen. „Landelijk zijn er een paar duizend mensen geweest die hebben gezegd: ik wil een andere afspraak”, schat hij. „Maar er zijn ook heel veel mensen die zeggen: ik blijf gewoon Janssen vertrouwen.”

Het kabinetsbesluit heeft volgens De Gouw in ieder geval niet geleid tot chaos bij de GGD. „Er was zeker geen paniek”, zegt de GGD-directeur. En ook de drukte bij de callcenters viel relatief mee. „We hebben gisteren regulier 180.000 telefoontjes gehad. Vandaag waren het een paar meer in verband met Janssen.”

De boodschap om Janssen grotendeels niet meer in te zetten was volgens hem dan ook „evenwichtig gebracht”. De GGD werd kort daarvoor over het besluit ingelicht. Maar dat was voldoende om alle 5000 callcentermedewerkers tijdig te informeren, aldus De Gouw.

Luchtvaartmaatschappijen dringen aan op flexibele reisbeperkingen

Luchtvaartmaatschappijen willen dat regeringen bij het heropenen van de grenzen geen algemene maar flexibele reisbeperkingen hanteren. Deze zouden op basis van relevante en actuele data over de coronaverspreiding en risicoberekeningen opgelegd kunnen worden. Daardoor zou het in sommige gevallen bijvoorbeeld mogelijk moeten worden om zonder quarantaineverplichtingen internationale reizen weer mogelijk te maken, als uit de data blijkt dat de risico’s op besmettingen laag zouden zijn.

AFP_9AZ3J6.jpg
beeld AFP, Ezequiel Becerra

Volgens Willie Walsh, hoofd van de internationale luchtvaartorganisatie IATA, moeten actuele data de drijvende kracht zijn achter het beleid om het vliegverkeer weer voluit te hervatten. In eerste instantie richt de IATA zich op de rijke G7-landen met haar pleidooi omdat die landen binnenkort bijeenkomen.

Veel overheden maken nog geen echt onderscheid bij hun quarantaine-eisen, meent IATA. Dat belemmert volgens de organisatie het vrije verkeer, ontmoedigt internationale reizen en vernietigt werkgelegenheid in de reis- en toerismesector. Volgens Brits onderzoek zou bijna 98 procent van degenen die vanwege de algemene quarantainemaatregelen thuis moesten blijven, negatief testen op het virus.

Ook Frankrijk gaat 12-jarigen vaccineren

Frankrijk gaat tieners vanaf 12 jaar inenten tegen het coronavirus. President Emmanuel Macron maakte bekend dat de groep van 12 tot 18 jaar vanaf 15 juni een prik kan halen. Hij merkte op dat de helft van de Franse volwassenen minstens één prik heeft gehad.

AFP_9B47X8.jpg
beeld AFP, Fred Tanneau

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) maakte vorige week de weg vrij voor het inenten van jongeren van 12 tot en met 15 jaar met het vaccin van Pfizer/BioNTech, waarna de Europese Commissie maandag officieel goedkeuring gaf. Roemenië is al begonnen en Polen volgt volgende week.

De Duitse regering gaf eerder aan deze leeftijdsgroep ook te willen vaccineren. Het Nederlandse kabinet wacht nog op een advies van de Gezondheidsraad en neemt wellicht voor de zomer een besluit. Alleen jongeren van 16 en 17 die een verhoogd risico lopen om ernstig ziek te worden na een coronabesmetting komen nu in aanmerking voor vaccinatie.

Vaccinatiebaas Van Delden: donderdag 10 miljoenste coronaprik

Donderdag zal waarschijnlijk de grens van 10 miljoen gezette coronaprikken worden gehaald. Dat verwacht Jaap van Delden van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), die woensdag de Tweede Kamer bijpraatte over het vaccinatieprogramma.

Volgens Van Delden gaat het vaccineren „heel erg soepel”. Hij verwacht dan ook, net als coronaminister Hugo de Jonge, dat het moet lukken om alle volwassenen die dat willen voor 1 september volledig gevaccineerd te hebben.

Van de prikken die bij huisartsen en zorginstellingen zijn gezet, staat nog zo’n 40 procent niet in het centrale register van het RIVM. Het is volgens Van Delden wel belangrijk dat de centrale registratie op orde komt, onder meer zodat bijwerkingen van de vaccins beter gemonitord kunnen worden. Het percentage missende data is al flink naar beneden gebracht: zo’n twee maanden geleden ging het nog om 60 procent. Het RIVM werkt samen met huisartsen, zorginstellingen en de leveranciers van de benodigde ICT aan het compleet krijgen van het register.

De vaccinatiebaas gaf ook extra informatie over de inenting van „bijzondere groepen”. Zo zijn op 1 juni de eerste uitnodigingen aan arbeidsmigranten gestuurd. Zij krijgen een vaccinatie via de GGD, in de leeftijdsvolgorde passend bij de landelijke vaccinatiestrategie. Ook mensen die niet in Nederland zijn geregistreerd hebben dinsdag een uitnodiging gekregen. Het gaat om mensen die minstens vier weken in Nederland verblijven. De uitnodiging is in vijf talen verzonden.

Onbekend aantal mensen loopt vaccinafspraak mis door storing site

Door een storing in de website voor het maken van vaccinatieafspraken kan een onbekend aantal mensen geen afspraak maken. Dit bevestigt een woordvoerder van GGD GHOR Nederland na berichtgeving van de NOS.

Hoewel gedupeerden van de storing wel aan de beurt zijn voor een coronavaccin, krijgen zij op de website te zien dat ze geen afspraak kunnen maken. De link onder deze melding moet informatie geven over waarom het maken van een afspraak niet mogelijk is, maar als websitegebruikers op de link klikken worden zij naar de verkeerde pagina geleid.

Hoewel het specifieke aantal gedupeerden onbekend is, benadrukt GGD GHOR Nederland dat het „niet gaat om honderden of duizenden mensen”.

De GGD-GHOR weet van het probleem en geeft aan te werken aan een oplossing. Zolang die oplossing er nog niet is, krijgen gedupeerden het advies om cookies te verwijderen of bijvoorbeeld de site in een incognitovenster te openen. De GGD GHOR weet niet wanneer de site weer goed werkt.

Vaccinconferentie brengt bijna 2 miljard euro voor Covax op

Een donorconferentie om geld op te halen voor het Covax-vaccinprogramma voor armere landen heeft bijna 2,4 miljard dollar (een kleine 2 miljard euro) opgebracht. Voorzitter Jose Manuel Barroso van de internationale organisatie Gavi, die mede het initiatief nam voor Covax, heeft dat bekendgemaakt. De teller staat nu op bijna 9,6 miljard dollar.

Barroso dankte de donors voor hun „enorme generositeit”. Volgens hem is een grote stap gezet naar het beschermen van de wereldbevolking.

De digitale top was georganiseerd door Japan, dat zich ook tevreden toonde. Het doel om woensdag 2 miljard dollar op te halen om tegen eind dit jaar in totaal 1,8 miljard vaccindoses veilig te stellen is ruimschoots gehaald. Vooralsnog zijn 132 miljoen doses geleverd.

Advertentie

Ernst Kuipers: We komen later uit de coronagolf dan vorig jaar

Nederland is op weg naar het einde van de huidige coronagolf, maar dat gebeurt later dan vorig jaar, mede doordat we ons minder goed aan de coronamaatregelen hebben gehouden. Dat zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). „We lopen ten opzichte van vorig jaar een week of drie achter. Dat heeft misschien te maken met kouder weer, maar ook met het feit dat de naleving van de forse set maatregelen heel anders was. Vorig jaar kwamen we uit de golf door strakke maatregelen die pas versoepeld werden toen het echt voorjaar werd. Nu zijn we aan het versoepelen gegaan toen de aantallen nog hoog waren”, aldus Kuipers.

Ziekenhuizen lopen de laatste weken leeg. Het aantal opgenomen coronapatiënten daalt snel en zal voorlopig ook blijven dalen. Over een paar weken liggen er waarschijnlijk zo’n 500 coronapatiënten in de ziekenhuizen (nu bijna 1200), van wie ongeveer 200 op de intensive cares (nu ruim 400). Dat heeft het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) berekend. Die afname komt voor een deel doordat de temperaturen nu stijgen, maar is ook te danken aan vaccinatie. Kuipers: „Als we naar de derde golf kijken, kunnen we zeggen dat 80-plussers die golf niet meegemaakt hebben. Die hebben we niet gezien op de spoedeisende hulp. Dat was absoluut het effect van vaccinaties. Het prikken is daarna rap doorgegaan, en daar krijgen we nu een seizoenseffect bij.”

Fabrikant Janssen blijft ‘sterk geloven’ in zijn coronavaccin

Vaccinfabrikant Janssen blijft „sterk geloven” in de voordelen van zijn coronavaccin, dat niet meer zal worden gebruikt om de mensen uit jongere groepen die vanaf nu worden uitgenodigd te vaccineren tegen het virus. „Wij respecteren het onafhankelijke advies van de Gezondheidsraad en zullen nauw blijven samenwerken met de gezondheidsautoriteiten om alle informatie te geven die zij nodig hebben”, reageert de farmaceut uit Leiden op het advies en het kabinetsbesluit dat daar direct op volgde.

„De veiligheid en het welzijn van iedereen die ons Covid-19-vaccin krijgt, is onze eerste prioriteit”, aldus Janssen. Het dochterbedrijf van het Amerikaanse Johnson & Johnson benadrukt dat het Europees Geneesmiddelenbureau heeft geoordeeld dat „het algemene baten-risicoprofiel positief is”. Dat wil zeggen: de voordelen wegen zwaarder dan de nadelen.

Toch zijn die zeldzame nadelen een voorname reden om mensen in jongere groepen nu alleen nog met de zogeheten mRNA-vaccins te prikken. Dat zijn de vaccins van Moderna en Pfizer/BioNTech. Die hebben niet de zeldzame, maar gevaarlijke bijwerking van trombose en een tekort aan bloedplaatjes. Bovendien zijn ze effectiever dan het Janssen-vaccin én worden ze inmiddels in grote aantallen geleverd, vooral door Pfizer.

Mogelijk eerst advies over vaccinatie jongeren met medisch risico

De Gezondheidsraad zal bij het beantwoorden van de vraag of het wenselijk is ook jongeren tegen het coronavirus te vaccineren, mogelijk eerst kijken naar de situatie van jongeren uit medische risicogroepen. Voorzitter Bart-Jan Kullberg zei woensdag tegen Tweede Kamerleden dat hij zich „heel goed kan voorstellen” dat het voor hen het belangrijkst is om snel duidelijkheid daarover te krijgen. Het advies zou in verschillende fases kunnen verschijnen, „met de meeste spoed voor de groep met een medisch risico”.

Het Europees Geneesmiddelenbureau oordeelde vorige week dat het coronavaccin van Pfizer/BioNTech geschikt en veilig is voor jongeren vanaf 12 jaar. De Europese Commissie besloot daarop dat het is toegestaan om hen te vaccineren. Of dat gaat gebeuren, beslist ieder EU-land zelf. Roemenië is daar zodra dat kon mee begonnen, Polen volgt volgende week en ook de Duitse regering is van plan om op termijn tieners uit te nodigen voor vaccinatie.

De Nederlandse regering wil er „op een rustige, verstandige manier over nadenken”, zei demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) eerder. Het is wel de bedoeling dat er voor de zomer een besluit valt. Wanneer het advies van de Gezondheidsraad verschijnt is nog niet bekend.

Momenteel worden in Nederland wel al 16- en 17-jarige jongeren met een medische indicatie gevaccineerd tegen het virus. Het gaat bijvoorbeeld om kinderen die lijden aan bloedkanker of neurologische aandoeningen die de ademhaling dwarszitten. Ook jongeren met het syndroom van Down en morbide obesitas komen in aanmerking. Verder worden vaccins vrijgemaakt voor jongeren die een transplantatie hebben gehad of daarop wachten.

Aantal nieuwe coronagevallen weer wat afgenomen

Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 2602 nieuwe positieve coronatests geregistreerd bij het RIVM. Dat zijn er 141 minder vergeleken met vorig week woensdag. Het gemiddelde niveau over de afgelopen zeven dagen is hiermee ook weer iets verder gedaald.

In de afgelopen zeven dagen kwamen er 20.373 nieuwe coronagevallen binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, aanzienlijk minder vergeleken met de voorgaande weken. Gemiddeld komt dit neer op 2910 nieuwe gevallen per dag, het laagste aantal sinds september vorig jaar.

In Rotterdam (167) werden de meeste besmettingen geteld afgelopen etmaal. In Amsterdam kregen 123 mensen een positieve testuitslag en in Den Haag waren het er 99. Daarna volgen Tilburg (46) en Zoetermeer (18).

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met twaalf. Dat wil niet zeggen dat al die mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt een tijdje voordat het overlijden van een coronapatiënt is geregistreerd. Dinsdag werden negen sterfgevallen geregistreerd.

Sinds het begin van de uitbraak zijn meer dan 1,6 miljoen Nederlanders positief getest. Van ruim 17.600 mensen is zeker dat ze aan het coronavirus zijn overleden.

Janssen blijft voorlopig ‘kleinste’ coronavaccin dat we hebben

Dat de overheid voorlopig geen nieuwe prikafspraken met het coronavaccin van Janssen inplant, heeft geen grote volgen voor het vaccinatieprogramma. Janssen heeft nog niet veel doses geleverd en er zijn niet veel mensen die het vaccin toegediend hebben gekregen. Het is het ‘kleinste’ van de vier vaccins die nu beschikbaar zijn. Bovendien liggen er genoeg andere vaccins op de plank om de plannen te veranderen. Nederland kan het zich veroorloven om het Janssen-vaccin voorlopig veel minder te gebruiken, zei de Gezondheidsraad ook.

Het vaccin van Janssen is het jongste middel dat beschikbaar is voor het voorkomen van Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. In maart kreeg het vaccin goedkeuring, in april kwamen de eerste flesjes aan bij het distributiecentrum in Oss. De vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca waren eerder al goedgekeurd.

Het Nederlandse vaccin zou kunnen leiden tot een zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedklachten. Tegelijk is de kans vrij klein dat de jonge volwassenen die nu nog moeten worden gevaccineerd, ernstig ziek worden na een coronabesmetting. Daarom adviseert de Gezondheidsraad om de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna te gebruiken voor die groep. Het kabinet volgt dat advies.

ILO: Werkloosheid pas in 2023 terug op niveau van voor corona

Het duurt zeker tot 2023 voordat het werkloosheidscijfer wereldwijd weer terug is op het niveau van voor de coronacrisis. Dat verwacht de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), een organisatie van de Verenigde Naties. Door de gevolgen van de coronapandemie zijn honderden miljoenen banen weggevaagd.

De ILO verwacht dat dit jaar 220 miljoen mensen wereldwijd werkloos blijven. Dat komt neer op een percentage van 6,3 procent. Daar komt bij dat veel mensen, vooral vrouwen en jongeren, de arbeidsmarkt hebben verlaten en geen werk zoeken. Zij worden niet meegeteld.

Volgend jaar daalt de werkloosheid naar schatting naar 5,7 procent. Dat is nog steeds hoger dan het percentage van 5,4 procent in 2019, het laatste volle jaar voor de pandemie.
Het trage herstel van de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat bestaande ongelijkheden worden vergroot, stelt de ILO.

Jongere groepen worden uitgenodigd voor Pfizer- of Modernavaccin

Het kabinet neemt het advies van de Gezondheidsraad over om jongere groepen alleen nog tegen corona te vaccineren met Pfizer of Moderna. Dat heeft demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge woensdag bekendgemaakt. Dat kan omdat er nu meer vaccins van dit type beschikbaar zijn en de virussituatie het toelaat. De verwachting is dat het hierdoor ongeveer een week langer zal duren voor iedereen haar of zijn eerste prik heeft gehad.

De vaccins van Pfizer en Moderna werken anders dan die van Janssen en AstraZeneca. Het zijn zogenoemde mRNA-vaccins, en die groep blijkt nu minder bijwerkingen te hebben. De zogenoemde vectorvaccins van Janssen en AstraZeneca zijn volgens de Gezondheidsraad wel gewoon veilig om te gebruiken, maar voor de leeftijdsgroepen die nu worden uitgenodigd wegen de voordelen niet meer op tegen de nadelen nu de besmettingscijfers goed zijn en er meer alternatieven voorhanden zijn.

Mensen die hun inenting met Janssen al hebben gehad, hoeven zich volgens de minister geen zorgen te maken. Het middel is veilig en effectief. Mensen die nog een afspraak hebben staan voor die inenting, kunnen zelf kiezen of ze die laten doorgaan of dat ze hem verzetten. Wie vanaf nu met de GGD een prikafspraak wil maken, krijgt Pfizer of Moderna aangeboden.

Het middel van Janssen heeft wel nog als voordeel dat er maar één inenting nodig is. De minister wil „goed onderzoeken” of het misschien toch mogelijk is om mensen de mogelijkheid te geven voor dit middel te kiezen. Daar zitten volgens hem wel juridische „haken en ogen” aan. Zo zal vastgelegd moeten worden dat mensen die er toch mee geprikt willen worden op de hoogte zijn van het (zeer kleine) risico op bijwerkingen.

Mensen kunnen om praktische redenen de voorkeur geven aan een inenting die al na één prik beschermt, benadrukte de minister. Hij denkt daarbij aan militairen die op missie moeten, mensen die in de scheepvaart werken en niet lang aan land zijn of daklozen die moeilijk bereikt kunnen worden. Hij kan zich ook voorstellen dat mensen Janssen willen als dat betekent dat ze volledig gevaccineerd kunnen worden voor ze met vakantie gaan.

AstraZeneca werd al niet meer gebruikt voor mensen die na 1960 zijn geboren. Dit middel beschermt net als Janssen goed tegen het virus en een ernstig ziekteverloop, maar kent wel een grotere kans op de zeer zeldzame combinatie van trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes dan de andere vaccins die in Nederland gebruikt worden.

Minder dan 1200 coronapatiënten in de ziekenhuizen

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is gedaald tot onder de 1200. Het is voor het eerst sinds begin oktober dat de totale bezetting onder die grens uitkomt.

In totaal behandelen de ziekenhuizen nu 1189 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 51 minder dan op dinsdag. In de afgelopen maand zijn meer dan 1400 bedden op corona-afdelingen vrijgekomen.

Op de verpleegafdelingen liggen nu 769 coronapatiënten, 24 minder dan op dinsdag. Het aantal patiënten op de intensive cares daalde afgelopen etmaal met 27 naar 420.

De leegloop komt doordat de ziekenhuizen steeds minder coronapatiënten hoeven op te nemen. In de afgelopen 24 uur belandden zes mensen op een intensive care en 67 op een verpleegafdeling.

In de afgelopen zeven dagen kwamen 623 nieuwe coronapatiënten in een ziekenhuis te liggen, gemiddeld 89 per dag. Dat gemiddelde daalt nu vier weken onafgebroken.

Van Dissel: Zeer veel vertrouwen in aankomende versoepelingen

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) ziet de versoepelingen van de coronamaatregelen die zaterdag ingaan „met zeer veel vertrouwen tegemoet”, zegt topinfectioloog Jaap van Dissel. De derde stap in het openingsplan zal nauwelijks invloed hebben op de dalende trend in het aantal besmettingen, zo maakte hij woensdag duidelijk tijdens een presentatie aan Tweede Kamerleden.

432009208.jpg
Van Dissel. beeld ANP, Evert Elzinga

Van Dissel liet in zijn presentatie de belangrijkste ontwikkelingen zien. Halverwege zijn verhandeling over dalende besmettingen, scherp afnemende ziekenhuisopnames en de voortschrijdende vaccinaties tegen het coronavirus zei hij: „Het is een beetje een saai verhaal misschien vandaag.”

Vanaf zaterdag mogen onder meer restaurants, musea, bioscopen, concertzalen en binnenruimtes van attractieparken weer open, zij het met een beperkt aantal bezoekers. Ook sporten in groepen mag weer en het advies voor thuisbezoek wordt verruimd tot maximaal vier personen per dag.

Dat het kabinet de versoepelingen vijf dagen eerder doorvoert dan eerder werd voorzien, maakt volgens Van Dissel ook niet echt uit. Hij liet nog eens zien dat het aantal ziekenhuisopnames sinds de piek van eind april tegen de 70 procent is afgenomen.

Ook het aantal besmettingen blijft dalen, verwacht de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb). Hij voegde er wel aan toe dat Nederland in Europa nog altijd het hoogste aantal besmettingen telt. „Daar zijn we niet trots op”, zei hij. Van Dissel benadrukte dat de aantallen overal omlaag gaan en de cijfers van veel landen dicht bij elkaar liggen. „Het zou kunnen dat we vandaag alweer halverwege de lijst staan.”

Woensdag geen nieuwe geboortejaren uitgenodigd voor coronaprik

Mensen uit 1982 en 1983 moeten iets langer wachten voor ze een afspraak kunnen maken voor een coronavaccinatie. GGD en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) nodigen woensdag geen nieuwe geboortejaren uit voor een prik. Mensen uit 1982 en 1983 kunnen misschien donderdag alsnog inloggen om de prikafspraak online in te plannen.

Volgens coronaminister Hugo de Jonge is dat vanwege het nieuwe advies van de Gezondheidsraad over de inzet van het Janssen-vaccin. De raad adviseert groepen die nog geen afspraak hebben voor een inenting, alleen nog uit te nodigen voor Pfizer/BioNTech of Moderna.

De Jonge gaat ervan uit dat het advies tot vragen en onrust zal leiden bij mensen die al wel een prikafspraak hebben staan. „Afspraken vallen uit omdat ze verzet moeten worden, de callcenters worden de komende uren en misschien wel dagen stevig belast”, aldus de minister.

Mensen uit 1981 waren dinsdag uitgenodigd. Op maandag konden mensen uit 1979 en 1980 een prikafspraak maken. Vorige week kwamen mensen uit 1969 tot en met 1978 aan de beurt. Elk geboortejaar bestaat uit ongeveer 200.000 mensen. Of er donderdag weer nieuwe geboortejaren worden toegevoegd, durfde De Jonge nog niet te zeggen. Dat hangt af van hoeveel mensen hun staande afspraak woensdag willen verzetten, en hoeveel ruimte er dan donderdag is voor nieuwe afspraken.

CIO: Zingen in de kerk mag weer, maar zachtjes

Kerkgangers mogen zondag weer zingen in de kerk. Maar wel zachtjes en niet te lang. Op praatniveau zingen, zegt het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO). Het CIO is het samenwerkingsverband van 29 christelijke kerken en twee joodse gemeenschappen. Het CIO behartigt hun belangen bij de overheid.

De versoepelingen die vanaf zaterdag gelden in het coronabeleid, geven de kerken na lange tijd weer wat meer ruimte. Zo mogen er vanaf zondag zestig mensen naar de kerk, als er tenminste onderling voldoende afstand kan worden gehouden. Hele grote kerken met meer dan duizend zitplaatsen mogen maximaal 250 kerkgangers toelaten. Iedereen die zondag naar de kerk wil moet vooraf een plaats reserveren en een gezondheidsverklaring invullen.

Uit een onderzoek onder kerkleden bleek eerder dit jaar dat bijna de helft van de kerkgangers het zingen in de kerk het meest miste in coronatijd. Het CIO adviseert kerken om zeer terughoudend te zijn met zingen en dat zoveel mogelijk te beperken. Volgens het samenwerkingsverband is het verstandig om te wachten op nieuwe versoepelingen die er mogelijk al over een paar weken zijn.

Advies aan kabinet: alleen Pfizer of Moderna voor jongere groepen

Mensen uit jongere groepen die nog uitgenodigd moeten worden voor vaccinatie tegen het coronavirus, moeten uitsluitend nog zogeheten mRNA-vaccins krijgen, vindt de Gezondheidsraad. Als het kabinet het advies overneemt, krijgen mensen die nog wachten op hun inenting het vaccin van Moderna of dat van Pfizer/BioNTech.

De Gezondheidsraad heeft een voorkeur voor mRNA-vaccins, omdat die effectiever zijn gebleken en minder bijwerkingen kennen dan de zogeheten vectorvaccins van AstraZeneca en Janssen. In zeldzame gevallen zijn mensen die met deze vectorvaccins zijn ingeënt, getroffen door een ernstige combinatie van trombose (bloedstolselvorming) en een tekort aan bloedplaatjes.

„Bij jongere mensen, die nu aan de beurt zijn voor vaccinatie, is het risico op een ernstig beloop van Covid-19 klein”, schrijft de raad. „Het risico op de zeldzame bijwerking van vectorvaccins, die in verhouding vaker voorkomt bij jongere mensen, weegt daardoor des te zwaarder.” Volgens berekeningen van het RIVM valt ook „nauwelijks effect te verwachten op het aantal infecties, ziekenhuisopnames en sterfte door Covid-19 als alleen mRNA-vaccins worden gebruikt voor de huidige fase van het vaccinatieprogramma”.

ANP-427015224.jpg
beeld ANP ROB ENGELAAR

De levering van mRNA-vaccins loopt goed en het aantal coronabesmettingen daalt al een tijd. Daarom kan Nederland zich deze keuze veroorloven, vindt het adviesorgaan. De Gezondheidsraad benadrukt wel dat het Janssen-vaccin, dat in Leiden is ontwikkeld, wel „voldoende effectief en veilig is”. Een harde leeftijdsgrens komt er niet voor dit vaccin. „Daarvoor zijn de gegevens vooralsnog te beperkt”, klinkt het.

Voor AstraZeneca blijft de Gezondheidsraad bij het eerdere advies om dat alleen nog in te zetten voor mensen van 60 jaar en ouder. Mensen die er al een keer mee zijn geprikt, zouden ook de tweede prik moeten halen. De zeldzame bijwerkingen doen zich vooral voor na de eerste prik. Eén prik biedt bovendien niet genoeg bescherming en het is onbekend wat het effect is als iemand een tweede prik krijgt van een ander vaccin.

Gebruik van het Janssen-vaccin blijft volgens de deskundigen die het advies hebben opgesteld wel verantwoord. Mensen die al zijn ingepland voor dit vaccin, kunnen het wat de raad betreft gewoon halen. De jongste leeftijdsgroep die tot nu toe een afspraak mag maken voor coronavaccinatie, is geboren in 1981. Ook voor mensen die „via de reguliere kanalen moeilijk te bereiken zijn voor een tweede vaccinatie” kan Janssen geschikter zijn, omdat daar slechts één prik van nodig is. Het gaat dan bijvoorbeeld om dak- en thuislozen.

„In andere situaties en onder andere omstandigheden kan het Janssen-vaccin wel degelijk van groot belang kan zijn voor de bestrijding van Covid-19”, benadrukt de Gezondheidsraad overigens. Dat houdt de mogelijkheid open om dit vaccin in de toekomst toch weer aan jongere mensen te geven.

Seniorenorganisatie wil simpel papieren vaccinatiepaspoort

Ouderen die geen moderne smartphone hebben of lastig kunnen omgaan met een computer, maken zich zorgen dat ze van de zomer niet naar het buitenland op vakantie kunnen gaan. Dat meldt ouderenbond ANBO.

De seniorenorganisatie vindt dat ouderen met een simpel papieren vaccinatiepaspoort moeten kunnen reizen. In de plannen voor een Europees coronapaspoort gaat de aandacht nu vooral uit naar een digitale versie, een QR-code in een app op de telefoon. „Maar lang niet alle ouderen hebben een moderne smartphone. Ook weten niet alle ouderen hoe zij via een computer de QR-code kunnen downloaden en printen”, aldus ANBO.

Het ministerie van Volksgezondheid verwacht dat het vaccinatiepaspoort op 1 juli klaar is. Maar ANBO vreest dat het voor ouderen die niet digitaal vaardig zijn te ingewikkeld wordt. „Terwijl juist ouderen veel reizen en na de coronaperiode behoefte hebben om weer op pad te gaan.”

Volgens de ouderenorganisatie is een stempel in het gele boekje, het internationaal geaccepteerde inentingsbewijs, een mooie oplossing. „Maar GGD’en mogen die stempel niet zetten van minister Hugo de Jonge. De minister moet gehoor geven aan een motie van de Tweede Kamer, waarin staat dat inentingen tegen corona alsnog moeten kunnen worden bijgeschreven in het gele boekje”, aldus de belangenclub.

„Coronavaccin voor kinderen met medisch risico verstandig”

Het coronavaccin van farmaceut Pfizer is veilig voor gebruik bij 12- tot 15-jarigen, oordeelde medicijnautoriteit EMA vrijdag. Hoe gewenst is het inenten van kinderen? Twee kinderartsen reageren.

Verplicht winkelen met karretje heeft geen effect
alexas_fotos-HdnHUv-LuV4-unsplash.jpg
beeld Unsplash
Of je nou boodschappen doet voor de hele week of alleen een zak chips haalt, bij de meeste supermarkten moet je sinds het uitbreken van het coronavirus verplicht een winkelwagentjes pakken. Maar dat zorgt er helemaal niet voor dat we beter 1,5 meter afstand houden, meldt Hart van Nederland, dat een onderzoek van de UvA hierover heeft ingezien. Wat wél blijkt te werken: een beloning.

Zeven dagen lang werd er in de winkel van supermarktmanager Andre van Reijen onderzoek gedaan naar welke maatregelen in de supermarkt ervoor zorgen dat klanten meer afstand houden. Bezoekers droegen een sensor om de afstand te meten en de onderzoekers zetten meerdere maatregelen in om te kijken wat het effect zou zijn. „Uit het onderzoek komt naar voren dat het verplicht stellen van een winkelwagen niet leidt tot minder contacten tussen mensen binnen 1,5 meter”, zegt onderzoeker Tessa Blanken van de UvA.

Als de klanten in het onderzoek een zak paaseitjes ontvingen als ze tijdens het winkelen voldoende afstand hielden, zorgde dat wél voor minder en nog korter onderling contact. „Onze onderzoeksresultaten geven concrete aanknopingspunten om het afstand houden in de praktijk op een effectieve en positieve manier te stimuleren”, aldus UvA-onderzoeker Tessa Blanken.
„Winkels kunnen gebruikmaken van een stoplicht om de drukte te reguleren en een beloningssysteem om de afstand te stimuleren. We hebben aangetoond dat dit werkt, dus het zou mooi zijn als het ook echt in de praktijk gebracht wordt.”

Melbourne verlengt lockdown met nog eens zeven dagen

De lockdown in de Australische stad Melbourne is met nog eens zeven dagen verlengd. Dat hebben de autoriteiten in de deelstaat Victoria woensdag bekendgemaakt.

Ze hopen hiermee een nieuw cluster van coronabesmettingen van de Kappa-variant, die als eerste werd geconstateerd in India, in te dammen.
„We hebben nu zestig gevallen en meer dan 350 plekken die mogelijk in aanraking zijn gekomen met het virus. We hebben te maken met een variant van het virus, die zich sneller verspreidt en besmettelijker is dan we ooit hebben geregistreerd”, zei premier James Merlino van Victoria.

AFP_9B86UX.jpg
Melbourne. beeld AFP, William West

De lockdown voor de vijf miljoen inwoners van de tweede grootste stad van Australië zou aanvankelijk donderdag om middernacht zijn afgelopen, maar is met een week verlengd. De inwoners mogen alleen voor essentiële zaken het huis uit. Het is inmiddels de vierde keer dat de inwoners van Melbourne in lockdown moeten sinds het begin van de pandemie.

„Als we het virus zijn gang laten gaan, dan zal het exploderen”, zei Merlino woensdag. „Deze variant wordt dan oncontroleerbaar en mensen zullen sterven. Niemand wil een herhaling van afgelopen winter.”

Daarmee refereerde hij aan een van de strengste lockdowns die in de deelstaat Victoria werd ingevoerd tijdens de tweede coronagolf. Er stierven toen meer dan 800 mensen, bijna 90 procent van alle dodelijke slachtoffers in Australië sinds de pandemie begon. Door strenge regels over afstand houden en grensrestricties heeft Australië de coronabesmettingen vaak vroeg kunnen onderdrukken. In totaal waren er 30.100 besmettingen en overleden er 910 inwoners aan de gevolgen van het virus.

Gezondheidsraad brengt nieuw corona-advies naar buiten

De Gezondheidsraad brengt woensdag een nieuw advies aan het kabinet naar buiten. Waarover dat advies precies gaat, laat de instantie vooralsnog in het midden, maar het heeft te maken met het coronavirus.

Het kabinet heeft de Gezondheidsraad onder meer gevraagd om advies over het coronavaccin van AstraZeneca. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) besloot in april, op advies van de raad, om dat vaccin alleen nog toe te dienen aan mensen van 60 jaar en ouder. Mensen die jonger zijn, krijgen een van de andere vaccins. Dat besluit werd genomen vanwege de risico’s op bijwerkingen bij het vaccin van AstraZeneca. Het kabinet wil van de raad weten of het mogelijk is om de leeftijdsgrens te verlagen, zodat het AstraZeneca-vaccin aan meer mensen kan worden gegeven.

Een ander advies waar de Gezondheidsraad nog aan werkt, gaat over het vaccineren van kinderen van 12 jaar en ouder. De Europese toezichthouder voor vaccins, het EMA in Amsterdam, zegt dat het coronavaccin van Pfizer en BioNTech daarvoor kan worden gebruikt. Het kabinet heeft nog geen besluit genomen en wacht op het advies van de Gezondheidsraad. Verder onderzoekt de Gezondheidsraad of het mogelijk is vaccins te ‘mixen’. Daarbij zou iemand bij de tweede prik een ander vaccin krijgen dan bij de eerste inenting. De overheid zou dan minder snel in de problemen komen als een fabrikant leveringsproblemen heeft.

De raad adviseert regering en parlement over volksgezondheid en gezondheidszorg, dus ook over de bestrijding van de corona-uitbraak. Aan het onafhankelijke orgaan zijn deskundigen als viroloog Marion Koopmans en hoogleraar infectieziektenbestrijding Christian Hoebe verbonden.

Door coronavaccins hebben steeds meer mensen antistoffen

Door de vaccinatie tegen het coronavirus hebben steeds meer Nederlanders antistoffen tegen het virus in hun bloed. Zo’n 54 procent van alle bloeddonoren bezit antistoffen, die het virus bij een besmetting kunnen uitschakelen. Een maand geleden was dat 32 procent. Het is volgens bloedbank Sanquin de grootste stijging in een maand tijd tot nu toe.

Dat de toename komt door de vaccins is te zien bij ouderen. Die leeftijdsgroepen waren het eerst aan de beurt om een prik te krijgen. Van de donoren die ouder dan 70 jaar zijn, heeft 90 procent antistoffen. Bij zestigers is dit zo’n 85 procent en bij vijftigers 54 procent.

Ook steeds meer jonge volwassenen, die 18 tot 30 jaar oud zijn, hebben antistoffen. Dit steeg van 30 procent een maand geleden naar meer dan 40 procent nu. Die stijging kan deels door vaccinaties komen, maar ook door mensen die het virus hebben opgelopen en ervan hersteld zijn. Daar doet Sanquin nog onderzoek naar.

Sanquin hoopt dat in juli zo veel mensen immuun zijn geworden dat het virus steeds meer moeite krijgt om nieuwe mensen te besmetten.

Eerste dag zonder coronadoden in VK sinds begin pandemie
ANP-432033340.jpg
beeld EPA, Andy Rain

Voor het eerst sinds het begin van de coronapandemie heeft het Verenigd Koninkrijk een dag gehad zonder coronagelateerde sterfgevallen. Maandag werd nog één overlijden gerapporteerd. Dinsdag stond de teller op nul, wel werden 3165 nieuwe besmettingen vastgesteld.

Sinds het begin van de pandemie in maart vorig jaar zijn meer dan 128.000 mensen aan corona overleden in het Verenigd Koninkrijk, waar het virus relatief veel slachtoffers heeft gemaakt. 30 juli was een dag met nul sterfgevallen, maar dat waren er een dag later 20, melden Britse media. Bovendien hanteerde de regering toen een andere definitie en waren er 30 juli volgens de BBC wel sterfgevallen door Covid-19. De laatste keer daarvoor dat er geen coronadoden waren was op 7 maart 2020.

Het land is erg voortvarend geweest in de vaccinatiecampagne. Sinds december hebben bijna 40 miljoen Britten (bijna 80 procent van de volwassenen) een eerste prik gehad en 25 miljoen ook al een tweede. Desondanks zijn er toch nog zorgen, aangezien de Indiase virusvariant voor veel besmettingen zorgt. Deskundigen hebben opgeroepen tot uitstel van de volgende versoepeling van de coronamaatregelen, die voor 21 juni gepland staan.

Braziliaanse coronavariant iets vaker opgemerkt in Nederland
ANP-426889918.jpg
beeld ANP, Bart Maat

De Braziliaanse variant van het coronavirus (P1) is afgelopen week weer iets vaker opgemerkt in Nederland. Van de 828 monsters uit de wekelijkse steekproef van het RIVM die tot nu toe nader zijn geanalyseerd, bevatten er 23 deze variant, die geldt als zorgwekkend. Dat is bijna 2,8 procent. Een week eerder was P1 goed voor 2,4 procent van het totaal, nog een week eerder had P1 een aandeel van 1,6 procent.

Het RIVM houdt iedere week een steekproef uit positieve coronatesten. Van de virusdeeltjes die daarop zitten, wordt het genetische materiaal in kaart gebracht. Op die manier houdt het instituut zicht op de verspreiding van de verschillende coronavarianten.

Zoals bekend is de Britse variant zeer dominant in Nederland. Die neemt in de laatste steekproef ook weer bijna 96 procent van het totaal voor zijn rekening. P1 staat inmiddels wel op de tweede plaats. Deze virusvariant werd eerst vooral aangetroffen rond de Braziliaanse stad Manaus en gaat nu ook veel rond in Suriname. Het is een van de varianten die door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als zorgwekkend worden beschouwd. „Bij deze variant lijkt de afweer door vaccinatie of doordat je het virus al eens hebt gehad mogelijk minder goed te zijn”, schrijft het RIVM daarover.

Een andere zorgwekkende variant, de Indiase, is inmiddels veertien keer aangetroffen in de zogeheten kiemsurveillance. In de laatste steekproef zaten drie monsters met deze coronamutant, 0,36 procent van het totaal. Het totaalaantal voor deze variant stond vorige week nog op negen meldingen. Twee van de monsters die de Indiase variant blijken te bevatten, komen uit een eerdere week.

Bij de internationale database GISAID, waar wetenschappers massaal hun gegevens over virusvarianten aanleveren, zijn tot nu toe 379 meldingen uit Nederland over de Braziliaanse variant gedaan. De Indiase variant is bij GISAID 51 keer gemeld vanuit Nederland. In de steekproef van het RIVM komen niet al deze meldingen terecht. Er zijn ook instituten die zelfstandig genetisch onderzoek doen naar varianten, zoals het UCM Groningen, waarvan het RIVM de gegevens niet gebruikt in de kiemsurveillance. In totaal is de Braziliaanse variant nu 240 keer opgedoken in de RIVM-steekproef.

De Braziliaanse variant is veruit het vaakst met genetisch onderzoek gevonden in de Verenigde Staten: 11.749 keer. Daarna volgt Brazilië met 6361 meldingen. De Indiase variant is het vaakst ontdekt in het Verenigd Koninkrijk: 12.004 keer. Daarna volgt India met 3881 meldingen. Het verschil heeft er waarschijnlijk mee te maken dat in westerse landen meer van dit soort genetisch onderzoek wordt gedaan. De Britten voerden al bijna een half miljoen van dit soort testen uit.

WHO keurt tweede Chinese coronavaccin goed
ANP-432027188.jpg
beeld AFP, Ishara S. Kodikara

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een tweede Chinees coronavaccin goedgekeurd voor wereldwijd gebruik. Ruim drie weken geleden werd het vaccin van staatsbedrijf Sinopharm via een noodprocedure geschikt bevonden en dat is nu ook het geval voor het CoronaVac-vaccin van Sinovac, een biofarmaceutisch bedrijf in Peking.

Beide middelen worden al gebruikt in China en andere landen. De goedkeuring betekent dat het middel effectief is en voldoet aan de internationale veiligheidsstandaarden. De WHO gaf eerder groen licht voor de westerse coronavaccins Pfizer/BioNTech, AstraZeneca, Janssen van Johnson & Johnson en Moderna en is nog bezig met het beoordelen van het Russische Spoetnik-V en het Amerikaanse Novavax.

De wereld heeft grote behoefte aan meerdere vaccins om iets te doen aan de enorme ongelijkheid in de wereld als het gaat om toegang tot vaccins, zegt Mariāngela Simāo van de WHO.
Door de goedkeuring kunnen bijvoorbeeld VN-organisaties Sinopharm kopen en kan het worden verspreid via het Covax-programma voor armere landen.
Sinovac wordt net als Sinopharm aanbevolen voor iedereen van 18 jaar en ouder. Er zijn twee injecties nodig.

Europees RIVM: denk over inenten Derde Wereld vóór jongeren
ANP-430004534.jpg
Een coronapatiënt in de Chileense hoofdstad Santiago. beeld AFP, Javier Torres

EU-landen die ook jongeren al willen gaan inenten tegen het coronavirus, moeten niet vergeten dat een groot deel van de wereld niet eens vaccins heeft voor kwetsbare ouderen en zorgpersoneel. Die oproep doet het Europese Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC), het Europese RIVM. Jongeren die een groter risico lopen erg ziek te worden van het virus zouden wel voorrang moeten krijgen.

De Europese Unie heeft maandag toestemming gegeven om het coronavaccin van Pfizer/BioNTech toe te dienen aan jongeren vanaf twaalf jaar. Duitsland heeft al aangekondigd daar volgende week mee te willen beginnen.

Maar alvorens daartoe over te gaan, moeten EU-lidstaten „de bredere context in ogenschouw nemen van een wereldwijd vaccintekort”, vindt het ECDC. De Europese tegenhanger van het Nederlandse RIVM wijst erop dat in bijvoorbeeld veel Afrikaanse landen „mensen die groot gevaar lopen op ernstige ziekte en overlijden nog wachten op een vaccin”.

De Wereldgezondheidsorganisatie riep rijke landen vorige maand al op mensen in andere landen waar het inenten achterloopt voorrang te geven boven hun eigen jonge inwoners. Jongeren worden doorgaans niet erg ziek van het virus. EU-landen willen hen toch graag snel vaccineren, omdat ze dan het virus ook minder snel doorgeven en de samenleving sneller van het slot kan.

Kerken houden extra inzamelingsactie wegens kosten corona
2020_06_04_KRK_1_collecten_8_FC_V_web_50e5a9c5b2.jpg
beeld RD

De kerken houden vanaf dinsdag een extra inzamelingsactie om de kosten van de coronacrisis te bestrijden. Gewoonlijk organiseren de kerken eenmaal per jaar in januari de actie Kerkbalans om geld in te zamelen voor de eigen gemeente of parochie, maar nu is extra geld nodig om de gebouwen en gemeenschappen overeind te houden, zegt woordvoerster Anna Kruse. Kerkbalans is een gezamenlijke actie van de rooms-katholieke kerk, de protestantse kerk, de Oud-Katholieke kerk en de Evangelische Broedergemeente.

Vooral de digitale en andere creatieve oplossingen die kerken hebben toegepast zodat kerkgangers thuis missen en diensten konden bijwonen hebben veel geld gekost. „Parochies en gemeenten hebben ongekende veerkracht laten zien. Op allerlei manieren is contact gezocht met kerkleden om hen te steunen in de crisistijd”, aldus Kruse.

Tegelijkertijd kregen kerken aanzienlijk minder geld binnen, omdat bijvoorbeeld zaalverhuur wegviel. En aangezien er geen kerkgang was, kon er ook niet gecollecteerd worden. Onder het motto ‘Houd elkaar vast’ vraagt Kerkbalans leden om eenmalig extra geld te doneren. Dat geld wordt gebruikt om de onderlinge verbondenheid weer op te bouwen.

‘50 miljard dollar nodig om pandemie wereldwijd aan te pakken’
ANP-431667850.jpg
beeld AFP, Vanessa Jimenez

Overheden van landen moeten extra geld uittrekken om de coronapandemie wereldwijd aan te pakken. Met die gezamenlijke oproep komen het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Wereldbank, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Volgens hen is er zo’n 50 miljard dollar aan financiering nodig voor het uitvoeren van een nieuwe routekaart, die onder meer moet zorgen voor een betere verspreiding van vaccins in de wereld.

„Het is inmiddels overduidelijk geworden dat er geen breedgedragen herstel zal zijn zonder een einde aan de gezondheidscrisis. Toegang tot vaccinatie is de sleutel tot beide”, geven bestuurders van de organisaties aan in een verklaring die wordt gepubliceerd in tal van kranten in de wereld.

De oproep is gebaseerd op recent onderzoek van het IMF. Daaruit kwam naar voren dat er door het verschil in middelen een scheiding dreigt te ontstaan tussen rijke en arme landen. De wereld zou echter moeten inzetten op vaccinaties in alle landen.

Eind 2021 moet in elk land minimaal 40 procent van de bevolking gevaccineerd zijn, aldus deskundigen van het IMF. Halverwege volgend jaar zou dat overal 60 procent moeten zijn en tegelijkertijd moet er voldoende getest worden en virusuitbraken actief worden opgespoord via bron- en contactenonderzoek.

Voor dit alles is 50 miljard dollar nodig, berekende de denktank. Die uitgave kan echter 9 biljoen dollar opleveren als daardoor de wereldeconomie weer sneller op zijn oude niveau is. Voor de rijke landen is de potentiële economische winst 1 biljoen dollar, waardoor het volgens het IMF „mogelijk de hoogst renderende publieke investering ooit” is.

Het geld zou moeten komen van donoren als publieke organisaties als ontwikkelingsbanken, maar ook van overheden. Met het geld moet onder meer Covax, dat vaccins levert aan arme landen, meer vaccins kunnen bestellen zodat de beschikbare productieruimte wordt vastgelegd. Ook moeten landen zorgen voor de vrije handel in ruwe materialen en geproduceerde vaccins. Met name het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten werden de afgelopen tijd beschuldigd van vaccinnationalisme, maar ook de Europese Unie heeft de export van vaccins tegengehouden.

Vorige week ruim 100.000 coronaprikken minder gezet dan verwacht
ANP-429165978.jpg
beeld AFP, Miguel Riopa

Bijna 900.000 mensen hebben vorige week een vaccinatie tegen het coronavirus gekregen. Dat zijn er ruim 100.000 minder dan er volgens het coronadashboard van de overheid gezet zouden worden.

Van maandag 24 tot en met zondag 30 mei zijn in totaal 899.234 prikken gezet, blijkt uit de wekelijkse rapportage van het RIVM. Volgens het coronadashboard zouden naar verwachting in die week 1.011.335 mensen een prik krijgen.

250 mensen kregen onterechte positieve uitslag coronatest
ANP-428861543 1.jpg
beeld ANP, Koen van Weel

Ongeveer 250 mensen kregen tussen donderdag 27 mei en zondag 30 mei een onterechte positieve uitslag nadat ze zich bij de GGD-testlocaties in Bergen op Zoom of Goes hadden laten testen op het coronavirus. Volgens het Zeeuwse ziekenhuis Adrz gaat het om mensen die een coronasneltest of antigeentest hebben gekregen.

Het laboratorium van Adrz in Goes beoordeelt de coronatesten die afgenomen worden op deze testlocaties. Door een aanpassing van het laboratoriumsysteem werden de testwaardes verkeerd doorgegeven aan het landelijke systeem. Maandag werd de fout ontdekt en gecorrigeerd.

Volgens het ziekenhuis zijn de GGD’en inmiddels geïnformeerd. De mensen die een verkeerde uitslag hebben ontvangen worden dinsdag gebeld door de GGD Zeeland en de GGD West-Brabant. „We vinden het heel vervelend dat deze mensen onterecht een positieve uitslag hebben gehad. Het aantal nieuwe besmettingen is hierdoor lager dan eerder vermeld”, zegt arts-microbioloog Bas Wintermans.

Ruim 2500 nieuwe coronagevallen, gemiddelde iets omhoog

Tussen maandagochtend en dinsdagochtend zijn 2530 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Daarmee loopt het gemiddelde niveau een heel klein beetje omhoog ten opzichte van maandag.
Maar vergeleken met de vorige weken zijn er nog altijd aanzienlijk minder positieve tests. Het virus blijft op zijn retour.

In de afgelopen zeven dagen zijn 20.608 positieve tests gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op gemiddeld 2944 nieuwe gevallen per dag. In de zeven dagen tot en met maandag waren er gemiddeld 2939 positieve tests per dag. Het is het laagste niveau sinds eind september.

Rotterdam telde de meeste nieuwe gevallen. Aan de oevers van de Maas kregen 132 inwoners te horen dat ze het virus hadden opgelopen. In Den Haag kwamen 75 besmettingen aan het licht en in Amsterdam 70. Daarna volgen Tilburg (48) en Utrecht (44). In 39 gemeenten was er geen enkele positieve test.

Het aantal sterfgevallen steeg met negen. Dat wil niet zeggen dat al die mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt een tijdje voordat het overlijden van een coronapatiënt is geregistreerd. In de afgelopen zeven dagen werd het RIVM op de hoogte gebracht van het overlijden van 66 coronapatiënten, het laagste aantal sinds 25 september. Het aantal sterfgevallen door corona is scherp gedaald sinds het begin van de vaccinatiecampagne.

Sinds het begin van de uitbraak zijn meer dan 1,6 miljoen Nederlanders positief getest. Van 17.645 mensen is zeker dat ze aan het coronavirus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.

Moderna dient aanvraag in voor volledige goedkeuring coronavaccin
ANP-429800383.jpg
beeld ANP, Orestis Panagiotou

Farmaceut Moderna wil volledige goedkeuring van zijn coronavaccin voor gebruik in de Verenigde Staten. Het bedrijf is daarvoor een traject gestart. Nu nog wordt het middel toegestaan als onderdeel van een noodbesluit. De aanvraag volgt enkele weken nadat ook Pfizer met zijn Duitse partner BioNTech volledige goedkeuring voor hun medicijn vroeg in de VS.

Het verkrijgen van volledige goedkeuring voor de vaccins, die wereldwijd een belangrijke rol spelen in de inentingsstrategieën van landen, zou een belangrijke stap kunnen zijn in het wegnemen van twijfel over vaccins. Dit is volgens kenners een groeiende zorg in de VS en andere welvarende landen.

Moderna zal de komende weken meer gegevens indienen bij de Food and Drug Administration, met een verzoek om een beoordeling.
Zodra de lopende indiening is voltooid, zal de FDA het bedrijf op de hoogte brengen wanneer het formeel wordt aanvaard voor beoordeling.

Bij een zogeheten „rolling submission” kan een medicijnontwikkelaar afgeronde delen van de aanvraag indienen voor beoordeling door de FDA. Bij een normale aanvraag zou de farmaceut moeten wachten tot elk deel van de aanvraag is voltooid voordat de volledige aanvraag kan worden beoordeeld.

Maar zes nieuwe coronapatiënten op de intensive cares

Het aantal nieuwe coronapatiënten in de ziekenhuizen blijft dalen. In de afgelopen 24 uur zijn bijvoorbeeld maar zes mensen vanwege corona op een intensive care opgenomen. Dat is het laagste aantal sinds het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding begon met het delen van die gegevens in oktober.

Bij Stichting NICE, die ook zulke gegevens bijhoudt, waren er in september voor het laatst zo weinig nieuwe ic-opnames. Dat was aan het begin van de tweede coronagolf.

In totaal belandden afgelopen etmaal 83 nieuwe coronapatiënten in een ziekenhuis. Dat zijn er iets meer dan op maandag, maar het is gebruikelijk dat er op dinsdagen meer opnames worden gemeld dan op maandagen. In de afgelopen zeven dagen registreerde het LCPS 658 ziekenhuisopnames, gemiddeld 94 per dag. In anderhalve week tijd is de gemiddelde instroom gehalveerd.

In totaal behandelen ziekenhuizen nu 1240 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 87 minder dan op dinsdag en het is het laagste aantal sinds 11 oktober. Een maand geleden, op de eerste dag van mei, lagen 2638 coronapatiënten in de ziekenhuizen.

Voor het eerst sinds 6 oktober behandelen verpleegafdelingen minder dan 800 coronapatiënten. Op die vleugels liggen nu 793 coronapatiënten, 57 minder dan op maandag.

Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde met dertig naar 447. De ic’s behandelen ook 510 mensen met andere aandoeningen. Dat zijn bijvoorbeeld mensen met kanker of hartklachten, of mensen die een ernstig ongeluk hebben gehad. In totaal liggen er dus 957 mensen op de ic’s en dat is het laagste aantal sinds februari.

Onder normale omstandigheden behandelen intensivecareafdelingen zo’n 900 mensen, voor wie 1150 bedden beschikbaar zijn. Vanwege de coronagolf was de capaciteit uitgebreid naar meer dan 1400 bedden. Inmiddels is de capaciteit teruggebracht tot zo’n 1240 bedden. Daardoor hebben artsen en verpleegkundigen weer de tijd om andere patiënten te behandelen.

Ministerie wil reispas ook zonder prikregistratie mogelijk maken

Het RIVM krijgt „langzaamaan” meer zicht op het aantal vaccinaties dat nog niet in het centrale register is opgenomen, laat een woordvoerder weten. Zo’n 1 miljoen coronavaccinaties die bij een huisarts of zorginstelling werden gezet, staan nog altijd niet in dat register. Het ministerie van Volksgezondheid werkt intussen aan een manier waarop het ook voor deze mensen mogelijk wordt om met hun vaccinatie aan een ‘vaccinatiepaspoort’ te komen.

„We krijgen steeds meer zicht op de missende data”, aldus de RIVM-woordvoerder. Wanneer het probleem precies opgelost is, kan hij echter nog niet zeggen. Vervelend voor mensen die met hun vaccinatie graag op reis of naar een evenement willen en zich afvragen of ze straks aan de deur of aan de grens wel kunnen bewijzen dat ze zijn geprikt.

Volgens het ministerie moet het uiterlijk vrijdag 27 juni mogelijk zijn om met een vaccinatiebewijs een QR-code aan te maken in de corona check app. Daarmee kunnen mensen dan naar bijvoorbeeld evenementen. Vanaf 1 juli kunnen QR-codes worden aangevraagd voor reizen naar het buitenland. Vanaf die datum wil de Europese Commissie het reizen tussen EU-landen met een coronapaspoort mogelijk maken. Zeven Europese landen zijn dinsdag al begonnen met het uitgeven van de QR-codes.

Mensen van wie de vaccinatie centraal geregistreerd staat bij het RIVM, bij de GGD of bij ziekenhuizen krijgen zo’n QR-code. De personen wier vaccinatie bijvoorbeeld alleen bij de huisarts staan geregistreerd moeten zelf via een „webportaal” vragen om de code. Het ministerie werkt nog aan deze „alternatieve route”, aldus een woordvoerster.

Ook mensen die hun vaccinatie alleen anoniem hebben laten registreren kunnen via die alternatieve weg alsnog een QR-code krijgen. Als ze hun vaccinatie bij de GGD hebben gekregen, gaat het genereren van hun QR-code bovendien automatisch, net als voor mensen die zich wél hebben laten registreren met naam en toenaam.

Een woordvoerster van het ministerie benadrukt dat het evengoed belangrijk is om toestemming te geven om gegevens zoals naam en leeftijd met het RIVM te delen. Die informatie is volgens haar onder meer essentieel om in de gaten te houden hoe de vaccinatiecampagne verloopt.

Naast een vaccinatie kan vanaf 1 juli ook een bewijs van een negatieve test of het doorlopen van een besmetting worden gebruikt om aan een QR-code voor een buitenlandreis te komen.

Ook Polen gaat tieners inenten tegen coronavirus

Polen begint op 7 juni met het inenten van tieners vanaf 12 jaar tegen het coronavirus. Zij kunnen in eerste instantie terecht bij bestaande vaccinatiecentra. Scholen krijgen vanaf medio september de mogelijkheid om zelf priklocaties op te zetten, zei de minister van Onderwijs.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) maakte eind vorige week de weg vrij voor het vaccineren van jongeren in de leeftijdsgroep 12-15. Zij mogen volgens die toezichthouder van EU-lidstaten worden ingeënt met het middel van Pfizer/BioNTech. De Europese Commissie nam dat advies later over.

Europese landen beslissen uiteindelijk zelf aan wie ze vaccins toedienen. Roemenië begon kort na het EMA-advies met het prikken van jongeren. Zij konden zaterdag al terecht bij mobiele vaccinatiecentra in parken in Boekarest. Daar moesten de ouders of verzorgers van de tieners dan wel toestemming voor geven.

Nederlandse tieners kunnen in de meeste gevallen nog niet ingeënt worden. Het kabinet wacht nog op een advies van de Gezondheidsraad. Alleen jongeren van 16 en 17 die een verhoogd risico lopen om ernstig ziek te worden als ze het coronavirus oplopen, komen vooralsnog in aanmerking voor vaccinatie.

Polen heeft tot dusver 20 miljoen vaccindoses toegediend. Zo’n 7 miljoen mensen zijn volledig gevaccineerd. Na 7 juni komen volgens de autoriteiten 2,5 miljoen scholieren in aanmerking voor een coronavaccin.

Duitsers, Denen en Grieken kunnen EU-coronareispas al krijgen

Duitsland, Griekenland en vijf andere landen zijn dinsdag al begonnen met het uitgeven van de Europese coronareispas. Het schakelpunt waardoor EU-landen elkaars zogeheten digitale Covid-19-certificaten kunnen lezen, is sinds dinsdag in de lucht. Nederland ziet er nog geen heil in nu al van start te gaan, omdat de EU-regels waarop het certificaat steunt pas 1 juli van kracht worden.

Het coronareisbewijs, dat reizen binnen Europa weer gemakkelijker moet maken, werkt met een QR-code. Griekenland kan de QR-code van bijvoorbeeld een Deense reiziger lezen en zien of die zonder extra coronatest of quarantaine kan worden toegelaten omdat hij is ingeënt, negatief is getest of beschermd is door een eerdere besmetting. Het schakelpunt maakt dat „op een veilige en privacyvriendelijke manier” mogelijk, verzekert de commissie.

Duitsland, Griekenland, Denemarken, Tsjechië, Kroatië, Polen en Bulgarije zijn dinsdag meteen begonnen met het verstrekken van het certificaat, zegt de Europese Commissie. De Duitse invoering is wel nog maar heel gedeeltelijk, waardoor Duitsers bijvoorbeeld hun certificaat nog niet kunnen laten scannen bij aankomst in pakweg Bulgarije. Het certificaat is ook nog niet voor alle Duitsers beschikbaar, maar voor bijvoorbeeld alle Denen en Kroaten al wel.

Nederland is nog niet zover, al doorstond Nederland een technische proef wel met goed gevolg. Zolang de EU-regels waarop het certificaat berust nog niet zijn ingegaan, blijft reizen met het certificaat veel te ingewikkeld, denkt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. „Er is een vrij lang lijstje van knopen die nog niet zijn doorgehakt. Ik denk gewoon dat het niet waarschijnlijk is dat het op een praktische manier ons daadwerkelijk helpt om makkelijker te kunnen reizen.”

De EU-regels gaan 1 juli in. Landen die eerder met het certificaat willen beginnen, moeten dat met eigen wetgeving doen.

Brussel akkoord met Griekse steun aan toerismebedrijven

De Europese Commissie heeft ingestemd met een plan van de Griekse overheid om 800 miljoen euro aan steun te verlenen aan Griekse toerismebedrijven. Dat maakte Eurocommissaris Margrethe Vestager (Mededinging) bekend. Griekenland is erg afhankelijk van toerisme en door de reisbeperkingen tegen de coronapandemie kreeg die sector zware klappen.

Volgens Vestager zorgt de steun ervoor dat de bedrijven toegang hebben tot financiële middelen om door te kunnen gaan. „Zij zijn hard geraakt door de pandemie en deze steun zal helpen in deze moeilijke tijden”, aldus Vestager.

Het steunpakket is beschikbaar voor alle toeristische bedrijven in Griekenland die vorig jaar de omzet met meer dan 30 procent zagen dalen vergeleken met 2019. De steun kan worden toegekend tot uiterlijk eind dit jaar en bedraagt maximaal 1,8 miljoen euro per ontvanger.

Willem-Alexander heeft eerste coronaprik gehad

Koning Willem-Alexander heeft zijn eerste coronaprik gehad. Dat zei hij dinsdag desgevraagd bij een werkbezoek in Den Haag.
Willem-Alexander wilde niet kwijt welk vaccin hij kreeg.

AstraZeneca-weigeraars vanaf zaterdag gevraagd voor andere prik

Zestigplussers die niet zijn ingegaan op hun uitnodiging voor een prik met AstraZeneca maar wel ingeënt zouden willen worden met een ander middel, krijgen vanaf 5 juni de kans om een nieuwe afspraak te maken. De heeft demissionair zorgminister Hugo de Jonge dinsdag bekendgemaakt. Ze krijgen dan een vaccin van Pfizer of Moderna. Alle zestigplussers die niet zijn ingegaan op hun eerste uitnodiging krijgen een herhaaloproep.

ANP-430678147.jpg
beeld ANP KOEN VAN WEEL

Het kabinet hield tot nu toe vol dat wordt geprikt „wat de pot schaft”, om het vaccinatieprogramma niet onnodig ingewikkeld te maken. Wie een prik weigert, moet achteraan aansluiten, werd steeds gezegd. Toch werd om een andere regeling gevraagd, omdat het vaccinatieprogramma twee keer werd stilgelegd om nader onderzoek te doen naar de veiligheid van AstraZeneca. Daarna werd overigens besloten dat het middel veilig genoeg was om te gebruiken voor deze doelgroep.

Defensie stuurt zuurstofcontainers en militairen naar Suriname

Vanaf vliegbasis Eindhoven zijn dinsdag vijf Nederlandse militairen met twee zuurstofcontainers vertrokken naar Suriname. Dat land kampt door corona met een groot tekort aan zuurstof.

De militairen blijven twee weken in Suriname om daar mensen op te leiden hoe ze de apparatuur moeten gebruiken, aldus het ministerie van Defensie. Met de containers van het 400 Geneeskundig Bataljon van de Landmacht kan medicinale zuurstof worden gemaakt.

Door de enorme stijging van het aantal besmettingen is in Suriname het hoogste risiconiveau van kracht. Het land zit in een totale lockdown omdat de situatie niet meer beheersbaar is. Er is een tekort aan zuurstof, vaccins, opvangcapaciteit en hulpverleners.

De Nederlandse regering heeft Suriname hulp toegezegd. Vrijdag vertrekt een team van vijftien tot twintig artsen en verpleegkundigen naar Suriname. Nederland stuurt ook 500.000 tot 750.000 AstraZeneca-vaccins naar het land in Latijns-Amerika.

„Werk boa door versoepelingen niet makkelijker"

Het afbouwen van de coronamaatregelen maakt het werk voor bijzonder opsporingsambtenaren (boa’s) niet makkelijker. Door de versoepelingen zijn de regels lastiger te handhaven, stelt Richard Gerrits van vakbond BOA ACP.

Met het mooie weer is het drukker in de parken. „We kijken echt serieus of het goed gaat en spreken mensen aan als ze te dicht bij elkaar zitten. Vaak is dat voldoende. Maar het is moeilijk uit te leggen aan mensen die in een grote tuin met een groepje barbecueën, dat zij dan met teveel mensen zijn en dat dat niet mag.”

Nu de dreiging door het coronavirus afneemt, maatregelen worden versoepeld en meer mensen zijn gevaccineerd, voelt Gerrits „minder urgentie en noodzaak om de regels nog stringenter te blijven handhaven”. „Er is nu discussie over het ophangen van schermen in de horeca, zodat voetballiefhebbers de EK-wedstrijden op de terrassen kunnen zien. Maar de horeca moet om 22.00 uur dicht. Stel dat het Nederlands elftal het goed doet en wint en dat mensen dat dan buiten gaan vieren, hoe moeten wij dat handhaven?”

Eerste groep dertigers kan afspraak maken voor coronaprik

De eerste dertigers kunnen worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Mensen die in 1981 zijn geboren, kunnen nu een afspraak maken. Hier zijn ook mensen bij die nu nog 39 zijn en later dit jaar hun veertigste verjaardag vieren.

Het gaat in totaal om ongeveer 210.000 mensen. Zij krijgen vanaf vrijdag een uitnodigingsbrief maar kunnen de afspraak online ook al inplannen. Het kan zijn dat sommigen van hen al zijn gevaccineerd omdat ze in de zorg werken of omdat ze een medisch risico lopen en dus voorrang hebben gekregen. Zij kunnen de nieuwe uitnodiging weggooien.

Wie zich wil laten vaccineren kan terecht bij een van de 136 vaccinatielocaties van de GGD’en.

Het tempo van vaccineren gaat nog steeds omhoog, hoewel het een paar weken langer dan gepland zal duren om iedereen een eerste prik te geven. Vorige week waren mensen uit 1969 tot en met 1978 uitgenodigd om een afspraak te maken. Op maandag konden mensen uit 1979 en 1980 hun afspraak inplannen.

Nederland vaccineert vooralsnog alleen volwassenen. De laatste lichting die daarbij aan de beurt komt, is geboren in 2003. Daarnaast krijgen 16- en 17-jarigen met medische risico’s een coronaprik. Deze kinderen zijn geboren in 2004 en 2005. De Europese vaccinwaakhond EMA heeft groen licht gegeven voor het vaccineren van 12- tot 15-jarigen, maar daar heeft Nederland nog geen besluit over genomen.

„Meerderheid start-ups in problemen door aanhoudende crisis"

Een overgroot deel van de start-ups in Nederland denkt in de problemen te komen door de langere duur van de coronacrisis. Ze wijzen er vooral op dat de corona-overbruggingslening (COL) tekortschiet, meldt non-profit organisatie Techleap.nl, die een versnelling van het tech-ecosysteem in Nederland beoogt.

De COL is een noodkrediet voor innovatieve bedrijven en mkb’ers die in financiële problemen zijn gekomen door de coronacrisis. Sinds het begin van de crisis deden al 900 bedrijven een beroep op het vangnet. In eerste instantie was de COL bedoeld om een periode van 9 maanden te overleven. Eind 2020 werd besloten dat voor de COL geen tweede steunronde werd ingesteld, terwijl de lockdown wel werd verlengd.

Uit onderzoek van Techleap komt naar voren dat 87 procent van de start-ups met een COL-budget denkt weer in de problemen te komen. Daarom is extra geld nodig. Volgens het rapport rond de 50 miljoen euro. Ook moet het mogelijk worden om een verhoging van de COL aan te vragen.

Techleap waarschuwt dat met het uitblijven van extra steun innovaties en overheidssteun verloren dreigen te gaan.

Deventer sluit kade langs de IJssel wegens overlast door feestjes

Deventer sluit de Verlaagde Wellekade, de kade langs de IJssel, in elk geval tot 1 juli ’s avonds en ’s nachts af. Die maatregel moet een einde maken aan de voortdurende overlast door feestende groepen jongeren die zich niet aan de coronamaatregelen houden. De afsluiting geldt van 20.00 uur ’s avonds tot 06.00 uur ’s morgens.

Volgens de gemeente hebben zich op de avond van Koningsdag, op 14 mei en afgelopen vrijdag, zaterdag en zondag groepen bij de IJssel verzameld om daar feest te vieren. Ze hielden bewust geen afstand, zegt de gemeente. De politie greep vrijdag en zaterdag in, maar stopte daar zondag mee omdat er niet voldoende mankracht was om telkens iedereen weg te sturen van de kade.

De groepen jongeren hadden in elk geval in het afgelopen weekeinde kratten bier bij zich. Ook zijn lachgasleveranciers betrapt. Omwonenden hebben geklaagd over harde muziek en enorme rommel die ’s morgens achterblijft als de feestvierders naar huis zijn. De Verlaagde Wellekade wordt nu elke avond afgesloten met dranghekken. Wie de afsluiting negeert is strafbaar.

Risiconiveau Duitsland verlaagd na afname coronabesmettingen

Het risiconiveau in Duitsland is van ‘heel hoog’ verlaagd naar ‘hoog’, zo heeft het Robert Koch Instituut (RKI) besloten. De Duitse evenknie van het RIVM past de status aan nu het aantal besmettingen met het coronavirus afneemt.

432029512.jpg
beeld EPA, ANDREAS GORA

„We hebben reden voor optimisme”, stelt gezondheidsminister Jens Spahn. Hij benadrukt dat de situatie in Duitsland verbetert, maar dat de pandemie nog niet voorbij is.

Het RKI meldde dinsdagochtend dat in de afgelopen week 35,2 besmettingen per 100.000 inwoners zijn vastgesteld. Dat was maandag nog 35,1 en een week geleden 58,4. De reden voor de eerste stijging in drie weken is niet duidelijk. Mogelijk hebben minder mensen zich laten testen rond Pinksteren, waardoor de besmettingscijfers tijdelijk lager uitvielen.

In Duitsland zijn sinds het begin van de pandemie officieel bijna 3,7 miljoen besmettingen met het coronavirus vastgesteld. Daarnaast zijn er 88.595 coronagerelateerde sterfgevallen geregistreerd.

Gemengde gevoelens over tweede kans voor AstraZeneca-weigeraars

Dat zestigers die het coronavaccin van AstraZeneca hebben geweigerd een ander vaccin aangeboden krijgen, is wat de ANBO betreft „goed nieuws” voor de mensen die het uit angst hebben afgeslagen. Aan de andere kant „kan het ook wel een belediging zijn voor mensen die zich wel hebben laten vaccineren met AstraZeneca, vaak vanuit hun verantwoordelijkheidsgevoel”, zegt een woordvoerster van de ouderenbond.

„Mensen hadden de keuze niet en dachten vaak: ik doe het toch maar. Terwijl er ook genoeg 60-minners waren die wél geprikt wilden worden met AstraZeneca”, zegt de woordvoerster. Ze voegt eraan toe dat het vaccinatiebeleid wel erg vaak wijzigt. „Dat zorgt voor onduidelijkheid.” Uiteindelijk vindt de ANBO het belangrijkste dat de vaccinatiegraad zo hoog mogelijk wordt.

Dat laatste vindt ook de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) van het grootste belang. „Wij zijn ervoor dat zoveel mogelijk mensen gevaccineerd worden. Daar hebben huisartsen zich voor ingezet en dat blijven ze doen”, zegt een woordvoerder. Huisartsen hebben veel werk verzet om het AstraZeneca-vaccin toe te dienen aan hun patiënten. „Dit zat eraan te komen”, reageert hij op het bericht dat minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid dinsdag bekend gaat maken vanaf wanneer de zestigers die hebben gepast voor AstraZeneca zich alsnog kunnen laten vaccineren tegen het virus.

De Jonge stuurt zijn brief later op dinsdag naar de Tweede Kamer. Hij maakte maandagavond voor de camera van RTL Boulevard duidelijk dat hij „wil kijken of we de mensen die zorgen hadden over AstraZeneca een ander aanbod kunnen doen”. Hij zei erbij dat hij dat aanbod wil doen „als de mensen in de goede volgorde hun prikken hebben gehad”. Dat zou betekenen dat mensen tussen de 60 en 64 jaar die hun eerste kans op vaccinatie lieten schieten nu achteraan de rij moeten aansluiten.

De Jonge benadrukte nog eens dat het vaccin van AstraZeneca „goed en veilig” is. Een deel van de mensen van 60 tot en met 64 jaar vertrouwde daar niet meer op na de berichtgeving over trombose en een tekort aan bloedplaatjes, een bijwerking die zich bij minder dan een op de 100.000 mensen die het vaccin krijgen voordoet. Meestal is het ziektebeeld behandelbaar, maar ongeveer 1 op de miljoen mensen overlijdt, schatten deskundigen.

Zowel huisartsen als de ANBO krijgen nog altijd veel vragen over de verschillende vaccins en de risico’s die ermee verbonden zijn. De LHV ziet ondanks de weerstand tegen AstraZeneca dat ook veel zestigers uiteindelijk overstag gingen toen ze zagen dat mensen in hun omgeving zich ermee lieten inenten. Het is nog onduidelijk hoe groot de groep weigeraars precies is, want de registratie is incompleet door „technische problemen”.

Israël schrapt bijna alle coronamaatregelen

Israël heeft dinsdag bijna alle maatregelen tegen het coronavirus geschrapt, omdat er steeds minder mensen besmet raken en het aantal ernstig zieke mensen ook flink is afgenomen. De versoepelingen werden een week geleden aangekondigd.

Alleen de mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes en de inreisbeperkingen gelden nog. Verder zijn alle maatregelen afgeschaft. In de horeca is geen maximumaantal gasten meer, net als bij andere evenementen zoals optredens.

Israël werkte een tijd lang met een vaccinatiepaspoort waarmee je eerder al toegang kon krijgen tot bijvoorbeeld de horeca als je was ingeënt tegen het coronavirus. Dat is nu ook niet meer van kracht. Iedereen kan nu weer volledig deelnemen aan het openbare leven.

In Israël ging het in het begin van de coronacrisis niet goed en kwamen er snel veel nieuwe besmettingen bij. Op 19 december begon het land met het vaccineren en dat gaat erg snel. Door het grote aantal vaccinaties is het aantal nieuwe besmettingen en ernstig zieken flink teruggelopen. Dinsdag werden vier nieuwe besmettingen gemeld, het laagste aantal sinds het virus voor het eerst in Israël werd vastgesteld.

Gedenkplek in Kampen voor mensen die getroffen zijn door corona

Verschillende begraafplaatsen in de gemeente Kampen hebben sinds dinsdag een gedenkplek voor mensen die getroffen zijn door corona. Burgemeester Bort Koelewijn onthulde het coronamonument op de Algemene Begraafplaats dat bestaat uit een Japanse notenboom en daarnaast een natuursteen waar bezoekers bijvoorbeeld een kaarsje kunnen branden.

De Japanse notenboom, de Ginkgo biloba, was de eerste boom die teruggroeide in Hiroshima nadat in 1945 atoombommen op de stad waren gedropt. De boom wordt ook wel de boom van hoop genoemd. „Terwijl de wereld om ons heen verandert, blijft deze boom bestaan. Net als de herinnering aan de dierbaren die we verloren in coronatijd. Wat we ook doen, ze zijn in onze gedachten. Elke dag”, luidt de tekst die Koelewijn onthulde.

„Corona is nog niet voorbij en het virus heeft veel verdriet gebracht en doet dat nog steeds. Dit verdient een moment van aandacht”, aldus de burgemeester. Het monument biedt mensen een plek om te gedenken, te herdenken en anderen te ontmoeten. „Een plek die troost en hoop biedt aan iedereen die er wil zijn, want corona treft de hele samenleving.”

De burgemeester onthulde de gedenkplek in Kampen, de wethouders deden hetzelfde op andere gemeentelijke begraafplaatsen in IJsselmuiden, Wilsum (inclusief ’s-Heerenbroek), Zalk, Kamperveen en Grafhorst.

„Modewinkels grote verliezers van coronacrisis"

Modewinkels zijn de grote verliezers van de coronacrisis. Volgens het Economisch Bureau van ING zal de omzet van schoenenwinkels en kledingzaken dit jaar wel iets herstellen van de klap van vorig jaar. Maar per saldo zal deze sector te maken hebben met een omzetverlies van 1 miljard euro in 2020 en 2021.

„Ondanks versoepelingen blijft vakantie in eigen land in trek"

Zeven op de tien Nederlanders willen op vakantie dit jaar. En van de Nederlanders met vakantieplannen heeft bijna 40 procent de intentie om in eigen land te blijven, meldt het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) in zijn vakantiemonitor.

De monitor bestaat uit een serie metingen naar de invloed van de coronacrisis op het reisgedrag. Ten opzichte van de vorige meting half maart blijft het aantal vakantieplannen gelijk, maar neemt het aantal boekingen toe. Er worden met name vakanties geboekt in Nederland, Duitsland en Frankrijk.

„Heel fijn dat een vakantie in eigen land populair is en blijft dit jaar, tegelijkertijd zien we dat men meer vertrouwen heeft gekregen om deze zomer op (vlieg)vakantie naar het buitenland te gaan”, zegt directeur van NBTC Jos Vranken. „Opvallend is dat Nederlanders ten opzichte van de andere nationaliteiten terughoudender zijn om met het vliegtuig op vakantie te gaan.”

Uit de monitor blijkt verder dat vaccinaties een steeds grotere invloed hebben op het vakantiegedrag. In Nederland geeft de helft van de inwoners aan een buitenlandse vakantie te ondernemen als men is gevaccineerd. In de andere landen is dat meer, drie op de vijf mensen geven dat aan. Ook zijn de meeste vakantiegangers bereid om zich te laten testen voor een buitenlandse vakantie. De testbereidheid onder Nederlandse vakantiegangers ligt lager dan bij andere Europese vakantiegangers.

Vliegverboden ingeruild voor coronatests en quarantaineplicht

Reizigers uit landen die op de lijst van zeerhoogrisicolanden staan, moeten vanaf deze dinsdag verplicht in quarantaine. Ook moeten ze kunnen aantonen dat ze recent negatief zijn getest op het coronavirus. Met deze maatregelen wordt het vliegverbod uit die landen niet verlengd, kondigde het kabinet even voor middernacht aan.

Op de lijst van zeerhoogrisicogebieden staan momenteel 25 landen. Voor India, Zuid-Afrika en een aantal landen in Midden- en Zuid-Amerika gold al een vliegverbod, dat nu dus is vervallen. Overigens mogen reizigers uit die gebieden nog steeds niet naar Nederland komen omdat er een inreisverbod geldt voor mensen die zich buiten de Europese Unie bevinden. Daarop kunnen wel uitzonderingen gemaakt worden.

De lijst bevat ook een aantal landen dichter bij Nederland, waaronder Zweden, Cyprus en Litouwen. Suriname staat ook op de lijst. Dat land is bovendien een van de zeventien landen waar een „zorgwekkende virusvariant” rondgaat. Wie uit een van deze landen naar Nederland komt moet naast een PCR-test, hooguit een dag voor vertrek ook een sneltest laten doen.

De quarantaineplicht houdt in dat mensen zich na aankomst in Nederland tien dagen moeten afzonderen. Als ze na vijf dagen negatief testen, mogen ze al eerder de deur uit. De regels gelden ook voor mensen die naar Bonaire, Sint Eustatius of Saba reizen. Ze gelden bovendien nu ook voor mensen die bijvoorbeeld met de auto of boot naar Nederland komen.

Volgens het Outbreak Management Team is de quarantaineplicht in combinatie met de tests ongeveer net zo effectief als een vliegverbod om te voorkomen dat er coronapatiënten al dan niet met een zorgwekkende variant van het virus naar Nederland komen. Er is een website gebouwd waarmee reizigers kunnen kijken of ze in quarantaine moeten en hoe ze dat moeten regelen: de Quarantaine Reischeck.

Tekorten stageplekken voor mbo’ers nemen steeds verder af

Door de versoepelingen van de coronamaatregelen in het bedrijfsleven neemt het tekort aan stageplekken voor mbo’ers steeds verder af. De stage- en leerbaantekorten zijn sinds de piek eind januari met meer dan 10.000 teruggelopen, blijkt uit cijfers van Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB).

Volgens de organisatie zijn op dit moment 12.209 van de in totaal ruim 507.000 mbo-studenten op zoek zijn naar een geschikte stage of leerbaan. „Hiermee is het percentage studenten dat een stage of leerbaan zoekt onder de 3 procent van het totale aantal mbo-studenten gekomen”, aldus SBB.

De grootste daling van de tekorten doet zich voor in de regio’s Rijnmond, Midden-Utrecht, Groot Amsterdam, Rijk van Nijmegen en Haaglanden. „In sommige sectoren, zoals bij kappers en schoonheidsspecialisten, was zichtbaar dat de versoepelingen van de coronamaatregelen begin maart een positief effect hadden op het aantal beschikbare stageplekken”, stelt de organisatie.

In de zorg is het gebrek aan stages en leerbanen het grootst. De reden voor de stagetekorten in deze sector is het gebrek aan begeleidingscapaciteit door de drukte als gevolg van de coronacrisis.

SBB roept bedrijven op om „in deze moeilijke tijd” erkend leerbedrijf te worden en stages en leerbanen aan te bieden aan mbo-studenten. „Voor mbo-studenten is leren in de praktijk een cruciaal onderdeel van hun opleiding”. De organisatie voorziet dat een deel van de stages wordt doorgeschoven naar het nieuwe schooljaar en er dan mogelijk extra veel stageplekken nodig zijn.

Rode Kruis bezorgd over sluiten noodopvang daklozen

Het Rode Kruis vreest dat meer dakloze mensen op straat moeten leven nu gemeenten de noodopvang sluiten. Vanwege corona mochten ook mensen die normaal gesproken geen recht hebben op noodopvang, bijvoorbeeld migranten uit Oost-Europa, er toch gebruik van maken. Dat stopt nu de coronamaatregelen worden afgebouwd.

ANP-427009653.jpg
beeld ANP VINCENT JANNINK

Een onverantwoorde situatie, vindt het Rode Kruis dat de overheid oproept te voorkomen dat mogelijk honderden mensen de komende tijd gedwongen op straat moeten slapen. Dokters van de Wereld en Valente, de branchevereniging voor onder meer opvanglocaties, steunen die oproep. „We maken ons zorgen om deze mensen. Vooral omdat we nog midden in een pandemie verkeren en de coronamaatregelen nog steeds van kracht zijn en niet alle openbare ruimtes weer volledig open zijn”, zegt Heleen van den Berg, hoofd Nationale Hulpverlening van het Rode Kruis.

Tijdens de coronacrisis zagen de organisaties nieuwe mensen die dak- en thuisloos raakten, vaak arbeidsmigranten uit Zuid- en Oost-Europa die naar Nederland kwamen om te werken, maar tijdens de coronapandemie hun baan kwijtraakten. Omdat bij hun werk vaak onderdak werd geregeld, stonden ze ook op straat. De organisatie schat dat zo’n 2500 tot 3000 ‘EU-migranten’ dakloos zijn.

Het ontbreken van opvang voor dak- en thuislozen zorgt voor veel onzekerheid en gezondheidsrisico’s, stelt Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld. „Onze artsen zien dag in dag uit dat mensen zonder adequate huisvesting beduidend meer gezondheidsproblemen hebben, zowel fysiek als psychisch. Opvang is een absolute randvoorwaarde voor gezondheid. Het steeds op- en afschalen van opvang door het veranderende rijksbeleid leidt bovendien tot onnodige verspreidingsrisico’s en legt een enorme druk op hulpverleners.”

Japan gaat vaccineren op werkplekken en universiteiten

Japan gaat vanaf 21 juni beginnen met vaccineren op werkplekken en op de universiteiten. Daarmee wil de overheid de inentingscampagne versnellen, meldde een regeringswoordvoerder. De Japanse kabinetssecretaris zei dat voor de vaccinaties het Moderna-vaccin zal worden gebruikt.

Japan kampt de laatste weken met een toename van het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen. De regering heeft onlangs voor meerdere prefecturen, waaronder Tokio en Osaka, de noodtoestand afgekondigd. In het land heerst toenemende bezorgdheid over de Olympische Spelen, die van 23 juli tot en met 8 augustus plaatsvinden.

Asielzoekers met medische indicatie krijgen coronavaccinatie

Asielzoekers met een medische indicatie die tussen de 18 en 60 jaar oud zijn, worden vanaf dinsdag geprikt met het Moderna-vaccin. De GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) gaat in samenwerking met de regionale GGD’en en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de groep van ongeveer 1500 mensen vaccineren.

Dinsdag begint ook een proef op drie COA-locaties om asielzoekers die geen medische indicatie hebben te vaccineren. Vanaf half juni krijgt de hele groep, in totaal ongeveer 19.000 mensen, het Janssen-vaccin.

De komende weken gaat de GGD samen met het COA en de GZA voorlichtingen geven over het belang van het coronavaccin. Deze onlinepresentaties en gesprekken worden in twaalf talen vertaald door een tolk.

Corona op zijn retour, afgelopen week zo’n 20.000 positieve tests

In een razend tempo verliest het coronavirus terrein in Nederland. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk ongeveer 20.000 mensen positief getest, aanzienlijk minder dan de week ervoor. Bovendien worden steeds minder coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen en overlijden steeds minder mensen aan het virus. Vanwege de aanhoudende daling heeft het kabinet de coronaregels versoepeld, en in de komende tijd verdwijnen er nog meer coronamaatregelen.

ANP-425454398.jpg
beeld ANP LEX VAN LIESHOUT

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldt dinsdag hoeveel positieve tests precies zijn geregistreerd in de afgelopen week. Eind april kreeg het instituut in zeven dagen tijd meer dan 55.000 meldingen, vorige week was het aantal al gedaald naar iets meer dan 25.000.

In de zes dagen na de laatste update zijn 18.284 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Gemiddeld zijn dat er iets meer dan 3000 per dag. Het weekcijfer kan daarmee uitkomen op ongeveer 21.000. Dat zou het laagste aantal zijn sinds eind september vorig jaar.

In de wekelijkse update becijfert het RIVM ook hoeveel coronapatiënten in de afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen. Vorige week ging het om 830 nieuwe ziekenhuisopnames, van wie 186 op een intensive care kwamen te liggen, fors minder dan de week ervoor. Verder meldt het RIVM hoeveel sterfgevallen aan corona in de afgelopen week zijn geregistreerd. Vorige week waren dit er 96.

Het RIVM berekent dinsdag ook het nieuwe reproductiegetal, dat aangeeft hoe snel of langzaam het coronavirus zich verspreidt. Afgelopen vrijdag stond het op 0,85.

De daling van het aantal coronagevallen komt deels doordat steeds meer mensen gevaccineerd zijn. In de afgelopen zeven dagen hebben waarschijnlijk meer dan een miljoen Nederlanders een prik gekregen. Ook dat cijfer brengt het RIVM dinsdag naar buiten. In de week ervoor werden voor het eerst meer dan een miljoen Nederlanders ingeënt.

Twijfels EU en Verenigd Koninkrijk over vrijgeven vaccinpatenten

De EU, het Verenigd Koninkrijk en Japan hebben hun twijfels uitgesproken bij de Wereldhandelsorganisatie WTO over het opzijschuiven van patenten op Covid-19-vaccins. De leden van de WTO zijn bij de onderhandelingen maandag niet tot een akkoord gekomen.

Begin mei schaarden de Verenigde Staten zich achter een plan van India en Zuid-Afrika om patenten voor coronavaccins vrij te geven. Ontwikkelingslanden betogen binnen de WTO al langer dat de kennis achter de vaccins niet beschermd zou moeten worden, zodat ook minder rijke landen snel grote delen van de bevolking kunnen vaccineren tegen Covid-19. Ze hebben een aangepast voorstel ingediend dat momenteel de steun heeft van 63 leden. Een akkoord bij de WTO heeft instemming van alle 164 leden nodig.

Vaccinfabrikanten hebben het recht de eerste jaren zelf ontwikkelde vaccins te maken en te verkopen, maar dat recht staat onder druk nu er veel te weinig coronavaccins worden gemaakt om de hele wereld snel in te enten. Daarmee zouden ook fabrieken in bijvoorbeeld ontwikkelingslanden vaccins kunnen gaan produceren, mogelijk voor een lagere prijs.

De EU hield tot dusver de boot af, omdat volgens de lidstaten het opzijschuiven van de patenten niet zou helpen of zelfs averechts zou werken. De EU liet begin mei wel weten dat het onderwerp bespreekbaar is, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie.

Reisbranche kent opnieuw kwartaal met fors omzetverlies

De Nederlandse reisbranche kampte in de eerste drie maanden van het jaar opnieuw met een fors omzetverlies, omdat de overheid reizen naar het buitenland afraadde vanwege de coronapandemie. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ging het om het vijfde kwartaal op rij waarin de touroperators en reisbureaus hun opbrengsten flink zagen terugvallen.

De omzet van de reisbranche was in het eerste kwartaal 65,1 procent lager dan in het eerste kwartaal van 2020. In dat kwartaal werd de reisbranche als één van de eersten getroffen door de coronamaatregelen. De omzet was toen al 23,4 procent lager dan in het eerste kwartaal van 2019.

Ook andere branches in de zogeheten zakelijke dienstverlening hadden het zwaar. Het reclamewezen zette afgelopen kwartaal bijvoorbeeld 11,5 procent minder om. Verder noteerde het CBS minnen bij ingenieursbureaus, de uitzendbranche, de beveiliging en bij schoonmaakbedrijven.

IT-dienstverleners profiteerden juist van een aantrekkende vraag en zetten in het eerste kwartaal 4,6 procent meer om dan een jaar eerder. Ook met onder meer accountants en belastingadviseurs ging het weer goed, evenals met markt- en opinieonderzoek. Die laatste branche werd vorig jaar hard getroffen door de crisis, maar zet nu twee kwartalen op rij meer om.

De opbrengsten van de zakelijke dienstverlening als geheel kwamen 5,5 procent lager uit dan een jaar terug. Voor de sector betekende dit het vierde kwartaal op rij met een omzetdaling, wel is de omzetdaling ieder kwartaal kleiner geworden. Het CBS merkt verder dat het ondernemersvertrouwen van zakelijke dienstverleners in doorsnee inmiddels weer positief is. Dat is voor het eerst sinds het sentiment in het tweede kwartaal van vorig jaar een flinke knauw kreeg als gevolg van de coronacrisis.

Vorig liveblog

Het liveblog van zaterdag is hier te vinden.

Advertentie

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer