De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaat varianten van het coronavirus aanduiden met letters uit Griekse alfabet, zodat ze niet worden vernoemd naar de landen of gebieden waar een mutatie voor het eerst is vastgesteld. Dat kan namelijk als stigmatiserend worden ervaren, zoals bijvoorbeeld de Indiase regering duidelijk heeft gemaakt. Een land is mogelijk sneller bereid een nieuw ontdekte variant te rapporteren als die niet de naam van dat land krijgt.

De Britse, Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Indiase variant worden voortaan aangeduid met respectievelijk Alpha, Beta, Gamma en Delta. Toekomstige zorgelijke of belangwekkende mutaties krijgen een andere letter. Een en ander moet ook de publieke discussie eenvoudiger maken. Op de WHO-website komen de namen van de varianten te staan. Als de 24 Griekse letters zijn gebruikt wordt iets anders bedacht.

De wetenschappelijke aanduidingen - de Britse variant heet bijvoorbeeld B.1.1.7 -worden gehandhaafd. De werkgroep die het ‘letterbesluit’ nam is een paar maanden aan het werk geweest. Bijvoorbeeld de namen van Griekse goden zijn verworpen als naamgever van de coronavarianten.

Ruim 40 procent van de toegekende aanvragen voor de vijfde periode van de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) komt van werkgevers uit de horeca en catering. Dat meldt uitkeringsinstantie UWV. Van de eerste bijna 19.000 toegekende aanvragen voor de financiële steun voor loonkosten, waren er ruim 8000 afkomstig van horecawerkgevers.

Werkgevers kunnen sinds 6 mei een aanvraag indienen voor deze vijfde NOW-periode, die de maanden april tot en met juni bestrijkt. Ondernemers hebben tot en met 30 juni de tijd voor zo’n verzoek. De voorwaarden in deze periode zijn dezelfde als bij het voorgaande pakket. Om in aanmerking te komen moeten werkgevers minimaal 20 procent omzetverlies kunnen aantonen over een periode van drie maanden.

Na de horeca en de catering volgen wat betreft toegekende aanvragen de commerciële dienstverlening en de detailhandel. Veruit de meeste toekenningen gaan naar werkgevers met minder dan tien werknemers. Werkgevers met meer dan 250 werknemers zijn goed voor 118 toegekende aanvragen. Van alle arbeidsmarktregio’s heeft Groot-Amsterdam het grootste aandeel in het aantal toekenningen, gevolgd door Rijnmond en Haaglanden.

De regeling voor loonsteun werd in het voorjaar van 2020 opgetuigd om een grote ontslag- en faillissementsgolf als gevolg van de coronapandemie te voorkomen. Het UWV is inmiddels ook bezig met de definitieve berekening van de tegemoetkoming voor de eerste en tweede periode NOW. Het voorschot dat werkgevers hebben ontvangen is gebaseerd op onder meer het geschatte omzetverlies. Bij de definitieve berekening stelt het UWV op basis van het daadwerkelijke omzetverlies en de loonsom over de betreffende periode vast hoe hoog de definitieve tegemoetkoming is waar de werkgever recht op heeft. In ongeveer 40 procent van de verwerkte aanvragen is tot nu toe sprake van een nabetaling door het UWV, in 60 procent van de gevallen betreft het een terugvordering.

Het coronavaccin van Pfizer/BioNTech mag in het vervolg ook aan twaalfjarigen worden toegediend. De Europese Commissie volgt het positieve advies dat de Europese toezichthouder vrijdag al gaf.

Het vaccin, dat door tegenslag bij concurrenten steeds belangrijker is geworden voor de Europese Unie, was al goedgekeurd voor mensen vanaf 16 jaar. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) oordeelde vrijdag dat het ook voor jongeren vanaf twaalf veilig is.

Het is voor het eerst dat een coronavaccin voor deze leeftijdsgroep mag worden gebruikt. Jongeren worden doorgaans niet ernstig ziek van het coronavirus. Maar ze ontmoeten vaak veel mensen en kunnen het virus daardoor wel veel doorgeven. Deskundigen dringen daardoor inmiddels meer op het inenten van jongeren aan.

„Lidstaten kunnen er nu voor kiezen om hun inentingscampagne uit te breiden naar jongeren”, twittert Eurocommissaris Stella Kyriakides (Gezondheid). Duitsland heeft al aangekondigd volgende week te willen beginnen met het prikken van kwetsbare kinderen van twaalf jaar en ouder. Of Nederland er nu ook mee aan de slag gaat, heeft het kabinet nog niet besloten. De Gezondheidsraad werkt aan een advies daarover.

Alleen jongeren van zestien en zeventien jaar die een verhoogd risico lopen om ernstig ziek te worden als ze het coronavirus oplopen komen vooralsnog in Nederland in aanmerking voor vaccinatie.

RIVM-directeur Jaap van Dissel maakt zich zorgen dat het weer misgaat met het coronavirus, ondanks de afnemende besmettingscijfers. „We moeten nog wat verder zijn voordat het sein brandmeester is”, zei Van Dissel die maandag een wetenschapsprijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in ontvangst nam. Hij kreeg de Akademiepenning voor zijn rol bij de bestrijding van Covid-19.

Volgens hem zijn er nog een hele hoop vragen over hoe het de komende jaren verder gaat met corona in Nederland. „Moeten we misschien toch nog een keer extra vaccineren? We hebben nu een hele hoge vaccinatiegraad, dat is heel erg mooi maar houden we die vast? Moeten kinderen, jonge adolescenten, ook gevaccineerd gaan worden?”, vraagt de hoogleraar zich af.
Viroloog en OMT-lid Marion Koopmans zei in een lezing tijdens de uitreiking dat het onwaarschijnlijk is dat het coronavirus helemaal gaat verdwijnen. „In theorie zou het kunnen als je de meest effectieve vaccins wereldwijd in een klap zou kunnen toedienen. Dan zou je de circulatie van dit virus kunnen onderbreken. Maar praktisch gezien denk ik niet dat dit realistisch is”, aldus Koopmans.

Ze wijst er ook op dat de mogelijkheden om het virus in te dammen wereldwijd sterk uiteen lopen. Zo kunnen Australië en Nieuw-Zeeland zich als eilanden beter afschermen. „In Nederland is dat heel wat lastiger. Als we Nederland zouden afsluiten is de vraag op welke manier, hoe hou je dat vol en hoe ga je dan weer open. En hoe ga je om met vaccinatiebereidheid”, aldus de viroloog.

„Het hangt dus erg af van waar je zit. Als je denkt aan vaccineren in Ethiopië van boven de vijftien jaar, dan heb je het over 60 procent van de bevolking. De groep die daaronder zit is zo groot dat je ook kinderen zou moeten vaccineren”, vertelt de viroloog.

Een zevental EU-landen wil al deze week beginnen met het uitgeven van het coronareisbewijs dat reizen weer gemakkelijker moet maken. Om welke landen het gaat, wil de Europese Commissie nog niet zeggen.

Het digitale coronacertificaat, een QR-code die toont of de reiziger is ingeënt, negatief getest of beschermd door antistoffen van een eerdere besmetting, zou in principe vanaf 1 juli worden uitgegeven. Dan gaan de EU-regels voor het certificaat in. Maar een aantal landen heeft de technische vereisten al klaar en wil al deze week beginnen, zeggen EU-bronnen.

Omdat de EU-regelgeving pas geldt vanaf 1 juli, zijn landen die eerder van start willen gaan wel aangewezen op eigen wetgeving, waarschuwde de commissie eerder. Maar als die mogelijkheden biedt, moeten ze die vooral aangrijpen.

Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge krijgt vrijdagochtend zijn eerste inenting tegen corona. Welk vaccin hij krijgt, weet hij nog niet, zei hij na afloop van een overleg met een aantal ministers die betrokken zijn bij de bestrijding van het coronavirus.

De Jonge is uitgenodigd omdat mensen uit zijn geboortejaar (1977) voor een prik aan de beurt zijn. De bewindsman zei waarschijnlijk het vaccin van Pfizer te krijgen, maar moet net als iedereen „prikken wat de pot schaft”, zo zei hij. Eerder op de dag werd demissionair minister-president Mark Rutte (geboren in 1967) ingeënt met het Janssen-vaccin.

De beschikbare vaccins zijn eerst verdeeld onder mensen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door het coronavirus. De rest van de vaccins wordt toegediend op volgorde van het geboortejaar. Maandag waren de jongste mensen die een afspraak konden maken geboren in 1980.

Het vaccinatietempo is snel opgelopen: de laatste week konden iedere dag één of twee nieuwe geboortejaren hun afspraak inplannen. Toch loopt het eerste grote vaccinatieprogramma noodgedwongen iets langer door dan voorzien.

Door leveringsproblemen met de vaccins van Janssen zal het nu twee weken langer duren voordat iedereen die wil zijn eerste prik heeft gehad. Dat moment staat nu op de kalender voor halverwege juli. De verwachting is dat vanaf september de coronamaatregelen verder versoepeld kunnen worden omdat dan iedereen haar of zijn eventuele tweede prik heeft gekregen.

Het RIVM meldt maandag 2134 nieuwe coronagevallen. Dat is zelfs voor een maandag een laag aantal. Ook het weekgemiddelde is opnieuw afgenomen en komt voor het eerst sinds lange tijd onder de 3000 gevallen.

Het aantal nieuwe coronagevallen neemt de laatste weken in rap tempo af. Zo werden in de zeven dagen van 4 tot en met 10 mei in totaal 49.196 nieuwe coronagevallen gemeld. Tussen vorige week dinsdag en deze maandag waren dat er nog maar 20.777.

Maandag werden twee nieuwe sterfgevallen gemeld. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt meestal een tijdje voor het overlijden van een coronapatiënt wordt geregistreerd.

De Inspectie van het Onderwijs heeft al tientallen meldingen gekregen over middelbare scholen die niet van plan zijn om deze of volgende week hun deuren weer volledig te openen. „Het merendeel komt van ouders die zich zorgen maken omdat de school van hun kind nog niet helemaal open wil”, zegt een woordvoerder van de inspectie. Die gaat in zulke gevallen eerst in gesprek met de schooldirectie.

„We gaan na in hoeverre sprake is van overmacht, want dat zou natuurlijk kunnen.” Als bijvoorbeeld een groot deel van het personeel ziek thuiszit, kan een school niet aan het onmogelijke worden gehouden. „In de gesprekken benadrukken we dat fysiek onderwijs belangrijk is voor het sociale welzijn van de leerlingen én voor de kwaliteit van het onderwijs”, zegt de woordvoerder. Hoeveel scholen ook volgende week nog niet tot volledige heropening willen overgaan, weet hij niet.

De inspectie komt niet alleen in actie als ouders zich melden. Ook berichten in nieuwsmedia of op sociale media kunnen daartoe aanleiding zijn, zegt de woordvoerder. Hij wilde nog niet ingaan op de vraag wat de inspectie doet als gesprekken met schooldirecties niet het gewenste resultaat hebben.

Deze week mogen scholen weer iedere dag al hun leerlingen ontvangen. Vanaf volgende week maandag is dat verplicht.

Steeds minder mensen belanden in het ziekenhuis met Covid-19. Nederlandse ziekenhuizen namen de afgelopen 24 uur nog maar 55 nieuwe patiënten op met de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Op intensivecareafdelingen waren slechts 10 nieuwe opnames nodig, zo blijkt uit de laatste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Het aantal nieuwe opnames blijf alsmaar dalen. De cijfers van maandag waren opnieuw de laagste van het jaar. Dat was een dag eerder ook al het geval, toen het LCPS 75 opnames op verpleegafdelingen registreerde en 14 op de ic’s.
Het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen maakte een pas op de plaats. Net als zondag zijn het er 1327.

Een team van vijftien tot twintig Nederlandse artsen en verpleegkundigen vertrekt naar verwachting vrijdag naar Suriname. Ze gaan helpen omdat de coronacrisis in het land helemaal uit de hand is gelopen.

„Er gaan nu mensen dood in een code zwart, dat willen we helpen voorkomen. Dit is een noodmissie om hulp te bieden totdat het coronavaccin effectief wordt, maar dat gaat nog een aantal maanden duren”, zegt intensivist Jeroen Schouten bij het Radboudumc, een van de coördinatoren van de noodmissie.

Het allermoeilijkste is volgens hem om in te schatten hoeveel mensen er nodig zijn. „Mede omdat het zo’n enorme chaos is in Suriname. We gaan er nu met een relatief kleine groep mensen heen om te kijken wat er de komende weken nodig is aan personeel en materialen”, aldus Schouten. De noodhulp coördineert hij samen met Denise Telgt, infectioloog bij het Radboudumc. Het ministerie van Volksgezondheid besloot vorige week om een taskforce op te zetten om Suriname te gaan helpen met noodhulp.

Schouten zegt iedere dag contact te hebben met zijn collega’s in Suriname. „En toch is het lastig om in te schatten wat er precies nodig is. Je kunt wel mensen sturen maar als er geen materialen zijn heb je daar niks aan. Dat geldt andersom ook”, vertelt de arts.

Volgens hem zijn er overal tekorten aan in het land. „Bijvoorbeeld medicijnen en mondkapjes. Die hebben we heel veel over in Nederland, dus dat is makkelijk om die in het vliegtuig te laden en meteen mee te nemen”, aldus de arts. Het team richt zich volledig op noodzorg voor coronapatiënten. „Daarvoor hebben we nodig zuurstof, medicijnen, beademingsmachines, personeel en natuurlijk mensen die kunnen omgaan met zuurstoftoediening.”

Volgens Schouten is de enige echte oplossing dat mensen gevaccineerd worden. „Die vaccins komen uit Nederland, maar daar moeten we nog een paar weken op wachten. Ik kan niet voorspellen hoe het zal gaan, maar ik hoop dat wij kunnen helpen met het uitbouwen van Covid-units om te zorgen dat mensen acute zorg kunnen krijgen.”
Het team vertrekt naar verwachting vrijdag om 11.00 uur van Schiphol naar Paramaribo.

EU-landen moeten kinderen van ingeënte vakantiegangers komende zomer geen quarantaine opleggen, vindt de Europese Commissie. Van kinderen jonger dan zes jaar zouden ze ook niet moeten vragen een coronatest te ondergaan, staat in een nieuwe aanbeveling aan de lidstaten.

De Chinese autoriteiten hebben strenge maatregelen afgekondigd nadat de Indiase coronavariant is opgedoken in Guangdong, met circa 100 miljoen inwoners de bevolkingsrijkste provincie van China. Door reisbeperkingen op te leggen en inwoners massaal te testen wordt geprobeerd verdere verspreiding tegen te gaan.

De vaccinatie van de Nederlandse bevolking tegen het coronavirus verloopt zo snel als het Europees gemiddelde. Dat valt op te maken uit cijfers van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Volgens de laatste gegevens die de instantie heeft verwerkt, heeft 44,1 procent van de EU-burgers inmiddels ten minste één beschermende prik gekregen. Nederland zat daar met 44,9 procent een fractie boven.

Premier Mark Rutte is maandagmorgen gevaccineerd tegen het coronavirus. De in 1967 geboren Rutte kreeg het Janssen-vaccin. Hij plaatste een foto van het moment van de prik op Twitter.

„Vaccineren is de weg uit deze crisis en dat vooruitzicht komt dankzij het vaccin van Janssen nu ook voor mij persoonlijk een stap dichterbij”, schrijft Rutte bij de foto. Er zijn al meer dan negen miljoen mensen gevaccineerd.

Steeds meer ziekenhuizen kunnen verpleegafdelingen voor coronapatiënten sluiten. Dat meldt de NOS na een rondgang langs 51 ziekenhuizen. In twintig ziekenhuizen zijn corona-afdelingen gesloten. Het gaat in alle gevallen om verpleegafdelingen waar zuurstof wordt toegediend. In totaal zijn 25 covidafdelingen dicht. Sommige ziekenhuizen hebben meerdere van die afdelingen terwijl er ook ziekenhuizen zijn zonder een speciaal cohort voor coronagevallen.

Een deel van de middelbare scholen is vanaf maandag weer volledig open, voor het eerst in bijna een halfjaar tijd. De scholen moesten half december noodgedwongen hun deuren sluiten voor de meeste leerlingen. Ze stapten over op online-onderwijs. Sinds 1 maart mochten leerlingen weer minimaal één dag per week fysiek naar school. Nu mogen ze weer elke dag. In de eerste week hebben scholen nog de keuze, vanaf volgende week maandag zijn ze verplicht om weer volledig open te zijn.

In de Verenigde Staten heeft inmiddels ruim de helft van alle inwoners de eerste vaccinatie tegen het coronavirus gekregen, blijkt zaterdag (lokale tijd) uit gegevens van de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC. Ongeveer 40 procent van de circa 330 miljoen Amerikanen heeft al twee prikken in de bovenarm gekregen.

De vaccinatiegraad onder de pakweg 260 miljoen volwassenen bedraagt ruim 62 procent. Zij hebben minimaal een inenting gekregen, meer dan 51 procent van hen is al volledig gevaccineerd. Uit cijfers van de CDC blijkt verder dat van alle 65-plussers 86 procent minimaal een dosis heeft ontvangen.

Een groep van 117 gezondheidsmedewerkers van een ziekenhuis in de Amerikaanse staat Texas heeft een rechtszaak aangespannen tegen hun werkgever omdat die hen verplicht zich te laten vaccineren, meldt The Washington Post. Ze stellen dat de verplichte inenting tegen het coronavirus in strijd is met de Code van Neurenberg, normen die na de Tweede Wereldoorlog zijn ontworpen om experimenten met menselijke proefpersonen zonder hun toestemming te voorkomen.

Ho Chi Minh-stad, de dichtstbevolkte stad van Vietnam, treft voorbereidingen om alle 13 miljoen inwoners te testen op corona na een plotselinge stijging van het aantal besmettingsgevallen deze maand, vooral in stedelijke gebieden. Dat hebben de staatsmedia bekendgemaakt.

Als alles volgens planning verloopt, zal eind deze week een eerste team van intensive care-dokters, zaalartsen en verpleegkundigen uit Nederland in Suriname arriveren. Later zullen ook medische verbruiksartikelen en vaccins gestuurd worden. Dat maakte minister van Volksgezondheid Amar Ramadhin maandagochtend (Nederlandse tijd) bekend tijdens een persconferentie.

In Frankrijk geldt vanaf maandag geen leeftijdsgrens meer voor volwassenen voor het ontvangen van een vaccin tegen het coronavirus. Dat heeft premier Jean Castex eerder deze maand bekendgemaakt. Alle inwoners van achttien jaar of ouder komen voortaan in aanmerking voor een vaccin.

Het aantal coronabesmettingen is in alle zestien Duitse deelstaten onder een belangrijk risiconiveau gedaald. Dit risiconiveau bepaalt of een brede heropening van de maatschappij en de verdere versoepeling van de coronamaatregelen veilig wordt geacht.

De centraal gelegen deelstaat Thüringen bereikte zondag als laatste de grens van zeven achtereenvolgende dagen waarop minder dan 50 mensen per 100.000 inwoners positief werden getest op het coronavirus. Dat blijkt uit gegevens van het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM.

Tussen zaterdagochtend en zondagochtend werden 2785 positieve tests geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat zijn er minder dan tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend, toen er 3438 werden gemeld. Het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen is 3061, dat is hoger dan dat aantal gevallen van de laatste 24 uur.

Het aantal coronapatiënten op de intensive care is zondag iets verder gedaald tot 486. Dat zijn er 13 minder dan een dag eerder, blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Zondag lagen er 486 coronapatiënten op de intensive care.

Ziekenhuizen behandelen momenteel in totaal 1327 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 25 minder dan een dag eerder. Op de verpleegafdelingen zijn er 12 bedden vrijgekomen door de uitstroom van coronapatiënten, daar liggen nog 841 coronapatiënten.

Het liveblog van zaterdag is hier te vinden.