De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, sloot woensdag zijn korte rondreis door het Midden-Oosten af. Die voerde hem via Jeruzalem en Ramallah naar Caïro en Amman. Zijn trip was bedoeld om het wankele staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas dat eind vorige week werd bereikt, kracht bij te zetten. Maar de bewindsman had nog een aantal andere punten op zijn lijstje.

Niet voor niets was zijn eerste stop dinsdag in Israël. Washington hechtte eraan het bondgenootschap tussen beide landen te benadrukken. „Een gepantserde toewijding”, zo omschreef Blinken de positie van de VS in de verdediging van de strategische belangen van Israël. Hij voegde daar nog eens aan toe dat de Joodse staat het volste recht heeft zichzelf tegen aanvallen op haar burgers te verdedigen.

Die boodschap nam de Israëlische premier Benjamin Netanyahu hem vanzelfsprekend in dank af.​ Hij keek echter een stuk bedenkelijker toen Blinken aankondigde dat de VS het Amerikaanse consulaat voor de Palestijnen in Jeruzalem willen heropenen. President Donald Trump reduceerde die diplomatieke vertegenwoordiging in 2019 tot een afdeling van de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem.

Israël is er niet per se op tegen dat de VS een consulaat voor de Palestijnen openen, maar ziet zo’n instantie het liefst op een plaats die onder bestuurlijke controle van de Palestijnse Autoriteit (PA) staat, bijvoorbeeld in Ramallah. Een keuze voor Jeruzalem als vestigingsplek zou in tegenspraak zijn met de Amerikaanse erkenning dat Jeruzalem de hoofdstad van Israël is.

Wederopbouw

Het was niet de enige Amerikaanse pil die de premier te slikken kreeg. Blinken zegde ook 75 miljoen dollar toe voor de wederopbouw van de Gazastrook, hoewel dat geld niet ten goede van de Hamasbeweging mag komen. Hamas heeft die hulp overigens al direct afgewezen. Tevens benadrukte de bewindsman tijdens een onderhoud met de Palestijnse leider Mahmud Abbas dat Washington de relaties met de PA én het Palestijnse volk wil herstellen, „op basis van wederzijds respect en vertrouwen.”

Dat laatste zou nog wel eens een probleem kunnen worden. Blinken werd tijdens zijn bezoek aan Ramallah door een menigte Palestijnen als verrader uitgejouwd. Ook de Palestijnse Autoriteit heeft grote scepsis ten aanzien van Washington. De PA beschouwt de Amerikanen niet langer als betrouwbare bemiddelaar sinds de VS hun ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem verhuisden.

Tegelijkertijd is de Palestijnse Autoriteit politiek ernstig verzwakt en is de populariteit van Hamas –mede na de laatste gevechtsronde in de Gazastrook– ook onder Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever enorm toegenomen. Het is dus zeker niet uit te sluiten dat de PA elke internationale strohalm –en zeker ook een Amerikaanse– aangrijpt om haar positie weer enigszins te verstevigen.

Blinken zal dus met flink wat huiswerk in Washington zijn teruggekeerd. De VS moeten een evenwicht zien te vinden in het bestendigen van hun bondgenootschap met Israël en de aangekondigde toenadering tot de Palestijnen.

Op dat huiswerklijstje prijkt overigens ook nog het dossier Iran. Israël maakt zich grote zorgen over het hervatten van de onderhandelingen met Teheran over zijn atoomprogramma. Netanyahu gaf Blinken te verstaan dat zijn land niet zal aarzelen Iran militair aan te pakken als Iran een onaanvaardbare nucleaire bedreiging vormt.

Blinken zal het Midden-Oosten de komende tijd vermoedelijk nog vaker moeten aandoen.