Kerkdienst als venster op de heerlijkheid
Hij schreef zijn boek ”Daarom ga ik naar de kerk” voor millennials, de groep waar hij zelf ook deel van uitmaakt. In gesprek met ds. A. A. F. van de Weg over de waarde van de kerkdienst, de bedezang voor de predikatie en stil zijn.
De titel van zijn nieuwe boek is een knipoog naar én eerbetoon aan prof. dr. A. A. van Ruler. Die schreef zijn boek ”Waarom zou ik naar de kerk gaan?” in de tijd dat hij zelf aan de zijlijn stond. Ds. Van de Weg, hersteld hervormd predikant in Apeldoorn, vroeg zich tijdens de coronacrisis af wat de waarde van de kerkdienst is. „Jaren geleden ontdekte ik het boek van Van Ruler. Op zaterdagavond of zondagmorgen lees ik een gedeelte en laat een van de antwoorden op me inwerken. Het helpt me om zelf de gang naar de kerk te maken.”
Tijdens de coronacrisis luisteren veel mensen noodgedwongen thuis. Dat roept bij velen vragen op: Wat is de kerkdienst waard? Gaat het alleen om de preek? Zijn zingen, zegen, votum en groet van minder belang?
De Apeldoornse voorganger schreef zijn boek voor mensen in de leeftijd van 20 tot 45 jaar. „Het is daarom bewust niet theologisch zwaar geladen, maar toegankelijk. Ik hoop dat niet alleen millennials het lezen, maar ook jongeren en ambtsdragers. Het zou goed zijn als er een bezinning op gang komt. Dat er ook in gezinnen wordt nagedacht over de waarde van de kerkdienst.”
Hoe past het heiligen van de rustdag bij het moderne levensgevoel?
„In het boek verwijs ik naar de joodse sabbatsviering. Die begint al op de avond voor de daadwerkelijke sabbat. Laat zo de zondag geen eindpunt zijn, maar een startpunt van de week. De dag des Heeren is het begin van een nieuwe week. Daarbij is het God Die de rustdag in de schepping heeft gelegd. Vergelijk het met muziek. Daarin zijn ritme en pauze essentieel. Zo is dat ook in het drukke leven. Laten we ervoor waken dat de kerkdienst in alle drukke bezigheden een tussendoortje wordt. We hebben een dag van ontmoeting ontvangen, waarop we stil mogen worden voor God.”
Stil worden: dat klinkt bijna als een kloosterverlangen.
„In het klooster terugtrekken is niet wat me voor ogen staat; je neemt jezelf dan mee. Maar de aandacht voor rust en stilte, van ophouden weten en pauzes nemen, kan heel heilzaam zijn. De liturgie in de kerkdienst is vormend, bedoeld om een geest van aanbidding bij te brengen. Woord en zang en stilte kunnen daarbij helpen. In de stille week voor Pasen hebben we in Apeldoorn vier avondgebeden gehouden. Tijdens die avondgebeden gaven we de stilte welbewust een plek.”
U laat graag de bedezang voor de predikatie zingen. Waarom?
„Omdat er alles in zit: de zegen om de Woordverkondiging en de kerkdienst. Het is een mooi gezang, een van de weinige liederen die we naast de psalmen zingen en die goed verwoordt hoe de ontmoeting met God gestalte krijgt.”
In uw boek breekt u een lans voor de leerdienst. Wat is het belang van de catechismusprediking?
„De leerdienst is geen rondleiding door een museum. De leerstukken van de catechismus horen tot het gebinte van de gereformeerde theologie. De tweede dienst heeft een onderwijzende functie als daarin actueel, to the point en met het oog op een aankomende generatie vormend onderwijs wordt gegeven.”
U schrijft in uw boek: „Een kerk heeft een spirituele functie.” Wat bedoelt u daarmee?
„Een reis naar India heeft me gestempeld. We waren in een dorpje waar de kerk was platgebrand. De week erna kwam de gemeente in de buurt weer samen, onder een boom. Voor die gemeente was het heel belangrijk om samen te zijn, zelfs in de context van vervolging. De plaats van de kerk, of het nu een kathedraal of kippenschuur is, maakt niet uit. Een pelgrim die binnenkomt in de kerk ervaart aan den lijve dat die plaats anders is dan alle andere plaatsen.”
Het boek sluit af met een bespiegeling over de hemelse heerlijkheid. Hoe ziet u daar naar uit?
„De Geest is bezig de gemeente te vormen met het oog op de toekomst. Dat gebeurt in de werkplaats van de Heilige Geest; daarom ga ik ook naar de kerk. Het uitzicht op de hemelse heerlijkheid is geen vlucht, maar een perspectief. De kerkdienst is het venster waardoor we zien op die komende heerlijkheid.”
Daarom ga ik naar de kerk. Gedachten over Gods huis als plaats van ontmoeting, ds. A. A. F. van de Weg; uitg. Jongbloed; 128 blz.; € 14,95