Taiwan wordt vanwege zijn succesvolle controle van het coronavirus internationaal als veilig beschouwd. Die veiligheid loopt nu gevaar door de oorlogsdreiging van China. Het risico op een escalatie in de Straat van Taiwan leidt tot grote bezorgdheid bij de Verenigde Staten en landen in de Aziatische regio. Maar ook onder Europese landen neemt de ongerustheid toe. Een militair conflict zal namelijk twee derde van de wereldhandel treffen en dus ook de handel met Europa.

In maart waarschuwde de vertrekkende opperbevelhebber van de Amerikaanse marine in de Indische en Stille Oceaan, admiraal Philip Davidson, dat de Chinese dreigementen richting Taiwan in de komende zes jaar in actie kunnen worden omgezet. Zijn opvolger, admiraal John Aquilino, noemde de dreiging van een Chinese invasie van Taiwan echter „veel dichterbij ons dan de meesten denken.”

China heeft sinds september vorig jaar zijn ”grijze oorlog” tegen Taiwan sterk opgevoerd, bedoeld om Taiwan politiek, militair en psychologisch uit te putten. Vorig jaar moesten de Taiwanese luchtmacht en marine ruim vierduizend keer in actie komen tegen Chinese militaire vliegtuigen en schepen die Taiwans luchtverdedigingszones en wateren schonden.

Systeemrivaal

In Taiwan kijken we met spanning uit naar de stemming woensdag in de Amerikaanse Senaatscommissie voor buitenlandse zaken over het wetsvoorstel ”Strategic Competition Act of 2021”. China’s agressieve gedrag en mensenrechtenschendingen staan hierin centraal, maar het bevat ook een oproep om de „zinvolle deelname van Taiwan in de Verenigde Naties” te verdedigen en deelname in WHO, ICAO, en Interpol te bevorderen. Van deze organisaties mag Taiwan nog steeds geen lid zijn. Ook roept het wetsvoorstel op tot oefeningen met bondgenoten om „open zee- en luchtroutes in stand te houden, met name in de Straat van Taiwan, de Oost-Chinese en Zuid-Chinese Zee.”

Omdat de Europese handelsbelangen bij een conflict in gevaar komen, zou een grotere militaire betrokkenheid van Europese landen in deze regio gerechtvaardigd zijn. Europa is eveneens gebaat bij een vrije doorvaart en vrede en stabiliteit in de wateren rond Taiwan.

Onlangs heeft Europa ook een Chinastrategie geformuleerd waarin China een systeemrivaal wordt genoemd en het belang van andere Aziatische landen voor de Europese belangen wordt benadrukt. Taiwan wordt hierin een steeds belangrijkere speler. Het wordt daarom tijd voor een Europese Taiwanstrategie. Een Europese ”Taiwan Relations Act”, waarin de bilaterale betrekkingen worden gereguleerd, zou alle betrokken partijen de nodige duidelijkheid en zekerheid verschaffen. Die ontbreekt momenteel en leidt vaak tot onnodige obstakels en zelfrestrictie in de bilaterale contacten en uitwisselingen met Taiwan. Zo concludeerde de EU in 2015 dat Taiwan in aanmerking kwam voor een investeringsovereenkomst voor het faciliteren van de bilaterale investeringen. Maar de EU heeft om politieke reden nog steeds geen onderhandelingen gestart.

Ondanks de oorlogsdreiging voelen Taiwanezen zich gelukkig. De VN noemen Taiwan in het World Happiness Report 2021 het gelukkigste land in Oost-Azië, terwijl het slechts 130 kilometer verwijderd ligt van een agressief China. De verklaring voor deze paradox is dat de Taiwanezen zich gelukkig voelen doordat zij leven in een land met een open democratie, vrije verkiezingen, een vrije pers en vrijheid van religie. Een rechtsstaat waarin vrijheid en mensenrechten worden gerespecteerd. Die waarden deelt het met de vijf gelukkigste landen: Finland, Denemarken, Zwitserland, IJsland en Nederland. Het VN-rapport degradeert Taiwan echter ten onrechte tot „een provincie van China.” Minister Joseph Wu van Buitenlandse Zaken reageert daar bedachtzaam op: „Als dat het geval was, dan zou het Taiwanese volk echt niet gelukkig zijn.”

Om dit geluk te behouden, is Taiwan aangewezen op steun van gelijkgestemde democratische landen in geval van Chinese agressie.

Handelspartner

Heeft Nederland enige baat bij het steunen van Taiwan? Zeker wel. Ook Nederland heeft grote belangen in Taiwan, dat al decennia een belangrijke en betrouwbare handelspartner is. Nederland is er de grootste buitenlandse investeerder.

Op termijn kunnen de agressieve Chinese acties ontaarden en komt Taiwan te staan tegenover het veel grotere China als David tegenover Goliath. De steen die Goliath vloerde is voor Taiwan de democratie.

De auteur is vertegenwoordiger van Taiwan in Nederland.