Peiling: vertrouwen in vaccinatiebeleid op dieptepunt
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 28 april in lockdown. Ook geldt er een avondklok. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
Het verbod op passagiersvluchten vanuit Zuid-Afrika, Zuid-Amerika en enkele landen in Midden-Amerika naar Nederland wordt verlengd tot in ieder geval 1 mei. Dat meldt de Rijksoverheid. Het verbod moet voorkomen dat extra besmettelijke varianten van het coronavirus die daar zijn ontstaan, zich naar Nederland kunnen verspreiden.
Reizigers met de Nederlandse nationaliteit zijn uitgezonderd van het vliegverbod. Zij kunnen dus wel naar Nederland terugkeren, maar de Nederlandse overheid organiseert geen repatriëringsvluchten. Ook vrachtvluchten en vluchten om medische redenen zijn nog wel toegestaan.
Het kabinet geeft nog altijd het dringende advies om helemaal niet naar het buitenland te reizen, tenzij dat strikt noodzakelijk is. Wie toch gaat, moet zich voor de terugreis laten testen en mag alleen bij een negatieve uitslag aan boord. Bij thuiskomst geldt een dringend advies om tien dagen in quarantaine te gaan.
Studenten die gratis zelftests krijgen als het hoger onderwijs eind april weer deels opengaat, hoeven niet te verantwoorden waarvoor zij de test gebruiken. Vanaf „begin mei” kunnen ze de tests gratis laten thuisbezorgen, schrijft minister Ingrid van Engelshoven woensdag, maar een controle is er verder niet. Volgens een woordvoerder is het systeem „gebaseerd op vertrouwen”.
Volgens het ministerie geven studenten te kennen vooral weer naar hun hogeschool of universiteit te willen. „Instellingen controleren testuitslagen ook niet, studenten moeten hier hun eigen verantwoordelijkheid in nemen.”
Door het gebruik van de tests kan het hoger onderwijs weer op een veilige manier fysiek les geven. Het kabinet wil dat studenten van hogescholen en universiteiten vanaf 26 april weer voor ten minste een dag in de week naar hun instelling kunnen. De tests zijn verkrijgbaar via een digitaal portaal, waartoe studenten toegang kunnen krijgen met hun instellingsaccount.
Overigens hoeft het hoger onderwijs niet te wachten met heropenen tot de zelftests beschikbaar zijn. Ze zijn „ondersteunend en niet randvoorwaardelijk” voor het openstellen, schrijft Van Engelshoven. Volgende week hakt het kabinet de knoop door of het hoger onderwijs op 26 april weer deels open kan. Dat is onder meer afhankelijk van het aantal coronabesmettingen in ziekenhuizen.
Komende zondag om middernacht schrapt België het verbod op niet-essentiële reizen naar en vanuit het land. Maar, zo waarschuwt premier Aleksander De Croo, reizigers die uit een ‘rode’ zone komen en langer dan 48 uur in België willen blijven, moeten nog steeds zeven dagen in volledige quarantaine met coronatests op de eerste en zevende dag. Dat geldt vooralsnog ook voor Nederlanders.
Nederland kleurt bijna geheel donkerrood op de ‘coronakaart’ van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding dat de coronacijfers in de EU met kleurcodes bijhoudt. De Croo raadt reizen voor de lol hoe dan ook nog af. De Belgische quarantaine-eis blijft tot het Europese ‘coronacertificaat’ in gebruik is genomen, zei hij na afloop van overleg van de zes regeringen in het land over versoepeling van de coronamaatregelen. Met het digitale of papieren certificaat kan de eigenaar straks bewijzen dat hij is ingeënt, recent negatief is getest of voldoende antilichamen heeft. Onderhandelingen tussen de lidstaten het Europees Parlement en de Europese Commissie over het certificaat kunnen mogelijk snel worden afgerond zodat het in juni al reizen binnen de EU kan vergemakkelijken.
Maandag gaan ook de scholen in België open, met nog even alleen voor de hoogste klassen gedeeltelijk les op afstand. De week erop kunnen de winkels en contactberoepen zoals kappers hun activiteiten weer hervatten, vanaf 26 april. Belgen mogen dan in de buitenlucht met tien in plaats van nu vier mensen van buiten hun gezin afspreken.
In mei volgt een aantal grotere versoepelingen. Op zaterdag 8 mei wordt de avondklok, na een half jaar, afgeschaft. In plaats daarvan komt er tussen middernacht en 5 uur ’s ochtends een samenscholingsverbod. ’Een blijk van vertrouwen aan het publiek”, zei de premier. Hij verwacht dat de Belgen zich eraan houden en de politie niet de hele nacht bezig moet zijn met straten en parken leeg te vegen. Ook mogen op 8 mei, in het weekend van Moederdag in België, de terrassen heropenen. Voor die datum is volgens De Croo gekozen omdat de deskundigen verwachten dat dan 70 procent van de 65-plussers is gevaccineerd en beschermd.
Er kunnen dan ook weer evenementen buiten plaatsvinden met maximaal 50 personen en de pretparken gaan open.
Tsjechië wil de voorraad AstraZeneca-vaccins van Denemarken wel overnemen. De Denen maakten woensdag bekend volledig te stoppen met het toedienen van het middel vanwege zorgen over mogelijke bijwerkingen.
De Tsjechische minister van Binnenlandse Zaken, Jan Hamacek, meldt op Twitter dat het land klaarstaat om de coronavaccins van Denemarken aan te schaffen. Hij heeft de Tsjechische ambassadeur in Kopenhagen gevraagd direct contact op te nemen met de Deense autoriteiten.
Het is niet bekend of de voorraad AstraZeneca-vaccins van Denemarken te koop is en of het is toegestaan dat landen ze van elkaar overnemen. De coronavaccins voor heel de Europese Unie worden via Brussel ingekocht. De EU betaalt 1,78 euro voor twee doses van het middel van de Brits-Zweedse farmaceut.
Het vaccin wordt in verband gebracht met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes. Meerdere Europese landen hebben om die reden besloten het vaccin alleen vanaf een bepaalde leeftijd toe te dienen.
De regering in Praag krijgt kritiek omdat de vaccinatiecampagne te langzaam zou gaan. In het land met 10,7 miljoen inwoners zijn bijna 770.000 mensen ingeënt. Hamacek, die tijdelijk ook het ministerie van Buitenlandse Zaken leidt, reist maandag naar Moskou om meer te leren over het Russische coronavaccin Spoetnik-V.
Het ministerie van Volksgezondheid schat dat tot nu toe iets meer dan vier miljoen coronaprikken zijn gezet. Het gaat om eerste inentingen en herhaalprikken bij elkaar. Het geschatte aantal op het coronadashboard staat nu op 4.020.836.
Het ministerie paste de berekeningen op het dashboard dinsdag aan. Daardoor steeg het totaalaantal prikken in één dag van 3,2 miljoen naar 3,9 miljoen. Sinds afgelopen zaterdag was het cijfer niet meer bijgewerkt, terwijl er wel twee volle dagen is geprikt. Ook waren de vaccinaties met AstraZeneca al tien dagen niet bijgewerkt, terwijl 60-plussers die wel kregen. Bovendien werd er tot nu toe van uitgegaan dat huisartsen zo’n 5 procent van de vaccins verspilden. De overheid zegt nu dat die aanname veel te ruim is en gaat daarom met terugwerkende kracht uit van een verspilling van 1 procent.
Tot en met zondag hadden ongeveer 3 miljoen mensen hun eerste prik gekregen. Van hen hadden ruim 800.000 ook de tweede inenting achter de rug. Deze week zouden 757.719 mensen worden gevaccineerd. Volgens het dashboard krijgt elke halve seconde iemand een prik.
Het vertrouwen in het Nederlandse vaccinatiebeleid ligt op het laagste punt sinds de start van het prikken in januari. Ook het vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid heeft een dieptepunt bereikt. Dat komt naar voren uit een dinsdag en woensdag gehouden onderzoek van EenVandaag onder 26.000 leden van het Opiniepanel.
Ruim twee derde (68 procent) van de ondervraagden heeft geen vertrouwen in het huidige vaccinatiebeleid. Iets meer dan een kwart (28 procent) heeft dat wel. In januari sprak juist nog een meerderheid van 55 procent zijn vertrouwen uit.
Minister De Jonge hield tijdens de persconferentie dinsdagavond vast aan de verwachting dat iedereen in Nederland begin juli minstens een prik heeft gehad. De overgrote meerderheid van de ondervraagden is daar sceptisch over: slechts 14 procent verwacht dat dit gaat lukken. Acht van de tien (81 procent) geloven dat niet.
Het gebrek aan vertrouwen in het vaccineren werkt ook door in het vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid in het algemeen, meldt EenVandaag. Een dag na de persconferentie waar, op het openen van de buitenschoolse opvang na, geen versoepelingen werden aangekondigd, heeft een minderheid van 39 procent vertrouwen in die aanpak. Eind maart was dat nog 49 procent. Het is voor het eerst sinds het begin van de crisis in 2020 dat dit cijfer ruim onder de helft zit.
„Dit is niet wat je wilt horen”, zegt voorman van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care Diederik Gommers over het besluit om het Janssen-vaccin voorlopig niet toe te dienen. Ongeveer 35.000 vaccins van dat bedrijf zouden versneld naar zorgmedewerkers gaan die met coronapatiënten in contact komen. Dat moet nu wachten.
Coronaminister Hugo de Jonge kondigde woensdag aan dat het Janssen-vaccin voorlopig niet wordt ingezet in Nederland, omdat hij onderzoek van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar mogelijke ernstige bijwerkingen afwacht. Begin van de week ontving Nederland de eerste bijna 80.000 doses van Janssen, waarvan een deel dus naar zorgmedewerkers zou gaan.
Volgens Gommers is het vooral mentaal zwaar voor de zorgmedewerkers, dat ze nu te horen krijgen dat ze hun prik nog niet ontvangen. „Je loopt elke dag risico op een coronabesmetting en dat doet iets met je. Iedereen zit erdoorheen.” Bovendien ontstaat er spanning in ziekenhuizen, tussen ic-artsen- en verpleegkundigen die al wel zijn ingeënt en ander zorgpersoneel dat met coronapatiënten in aanraking komt en nog geen prik heeft gekregen. „Ook al dat ondersteunende personeel, zoals verzorgenden, heb je nodig.”
Het EMA komt naar verwachting volgende week met een oordeel over het Janssen-vaccin. Het moederbedrijf van Janssen, Johnson & Johnson, gaf woensdag het advies het vaccin voorlopig in de opslag te laten liggen.
Het Russische Spoetnik V-vaccin is een sterk staaltje reclame voor het land. Rusland begon in september enthousiast met vaccineren. Toch loopt sindsdien de vaccinatiegraad achter op de rest van de wereld.
Advertentie
De 77-jarige man die maandag kort na zijn vaccinatie in Noordwijkerhout overleed, is niet door toedoen van het vaccin gestorven. Hij stierf een natuurlijke dood, meldde de GGD Hollands Midden woensdag namens de familie.
De man had maandag het coronavaccin van Pfizer/BioNTech gekregen op de vaccinatielocatie in Noordwijkerhout. Toen hij op de parkeerplaats naar zijn auto liep, zakte hij in elkaar. Een arts en enkele EHBO’ers schoten te hulp en hij werd per ambulance naar een ziekenhuis gebracht, maar daar overleed hij.
De locatie, waar vierhonderd prikken per dag kunnen worden gezet, was juist maandagochtend geopend. De burgemeester was al gearriveerd voor de opening, maar die werd na het overlijden afgeblazen.
Zweden dient de coronavaccins van de Leidse fabrikant Janssen voorlopig niet toe in verband met een zeer zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes die zijn opgetreden bij enkele relatief jonge gevaccineerden. Nederland en naar verluidt ook Denemarken nemen eenzelfde besluit, net als de Verenigde Staten en Zuid-Afrika dat eerder deden. Frankrijk gaat er wel mee aan de slag, bij 55-plussers.
Het moederbedrijf van Janssen, Johnson & Johnson, raadt aan het Janssen-vaccin voorlopig niet te gebruiken en in de opslag te houden. Het bedrijf had de distributie in Europa al stilgelegd.
De Zweedse gezondheidsautoriteiten wachten nu tot het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) een nieuwe beoordeling heeft gemaakt over het Janssen-vaccin. Dat gebeurt naar verwachting volgende week.
België heft maandag het verbod op niet-noodzakelijke reizen op, dat was ingesteld wegens de coronapandemie. Ook gaan de scholen die dag weer open. De terrassen mogen vanaf 8 mei weer open en dan wordt meteen ook de avondklok afgeschaft en vervangen door een samenscholingsverbod, melden Belgische media.
Op 26 april mogen de kappers en andere contactberoepen weer aan de slag en gaan alle winkels weer gewoon open en niet alleen op afspraak. De ‘buitenbubbel’, het aantal contacten buiten het gezin waarmee Belgen in de buitenlucht mogen afspreken, gaat van vier naar tien, aldus onder meer De Morgen.
Het Overlegcomité van de zes regeringen zou de versoepelingen overeen zijn gekomen na een vergadering die zo ’n zeven uur duurde. Premier Aleksander De Croo geeft om 17.00 uur een persconferentie over de beslissingen.
Het nieuwe Janssen-vaccin wordt voorlopig nog niet toegediend in Nederland. Zorgminister Hugo de Jonge wil eerst meer weten over mogelijke ernstige bijwerkingen. Hij maakte dat woensdag bekend na een advies van het Amerikaanse moederbedrijf Johnson & Johnson om het coronavaccin nog niet te gebruiken. De minister wacht nu eerst het onderzoek van de Europese toezichthouder EMA af. De toezichthouder verwacht in de loop van volgende week met een oordeel te komen.
Aanleiding voor het onderzoek zijn meldingen uit de Verenigde Staten over mogelijk ernstige bijwerkingen. Het gaat om bloedstolsels in de hersenen in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes. In de VS hebben al bijna 7 miljoen mensen een Janssen-prik gekregen. Zeker zes mensen kregen last van de zeldzame trombose, waaraan één vrouw overleed.
Begin van de week ontving Nederland de eerste bijna 80.000 doses van Janssen.
Bondskanselier Angela Merkel wordt ook in eigen gelederen fel bekritiseerd over haar plan met nieuwe bevoegdheden van haar regering onder meer een avondklok af te dwingen in gebieden met veel besmettingen. Merkel wil met een wetswijziging de deelstaatpremiers uitschakelen. Die vormen al gedurende de hele coronacrisis een obstakel voor haar. Ze wil meestal veel hardere maatregelen dan waar de zestien premiers uiteindelijk mee akkoord gaan.
Maar vooral de avondklok ligt gevoelig bij kritische politici en tal van juristen, omdat die doet denken aan de ‘Ausgangsperre’ uit de dictatuur van Adolf Hitler in de jaren dertig en veertig en de dictatuur van communisten in de Duitse Democratische Republiek (1949-1990).
De premier van Saksen-Anhalt, een partijgenoot van Merkel, Reiner Haseloff, vindt het veel belangrijker de mensen te motiveren om het virus te bestrijden dan om ze in de avond en nacht op te sluiten. Hij vreest dat er dan alleen maar meer verzet komt tegen maatregelen die de verspreiding van het virus moeten tegengaan.
De minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Thüringen, die ook ooit deel van de DDR was, Georg Maier, zei woensdag dat de avondklok in zijn deelstaat heel moeilijk af te dwingen zal zijn en dat die alleen werkt als die echt door de bevolking geaccepteerd wordt in plaats van opgelegd. Tal van juristen wijzen op staatsrechtelijke bezwaren, omdat de avondklok in strijd zou zijn met de grondwet.
Het wereldwijde consumentenvertrouwen is in het eerste kwartaal volledig hersteld van de coronacrisis, geholpen door de vaccinatieprogramma’s en de economische steunpakketten van overheden. Dat meldt de Amerikaanse marktonderzoeker Conference Board.
De graadmeter die het vertrouwen meet, steeg naar een stand van 108 tegen 98 in het vierde kwartaal van 2020. Daarmee ligt de index weer hoger dan voor de coronacrisis, toen een stand van 106 werd gemeten. Het is ook het hoogste niveau sinds het begin van de metingen in 2005, aldus Conference Board. Een stand boven 100 is positief.
Volgens de onderzoekers nam het vertrouwen in 49 van de 65 onderzochte landen toe, door het aantrekkende economische herstel en de
vaccinatieprogramma’s. Er zijn wel verschillen te zien per regio. Zo is in Europa het vertrouwen fors aangetrokken, maar blijft die nog wel negatief.
„Het verbeterde consumentenvertrouwen is een goed teken voor de bestedingen dit jaar, nu economieën uit de coronacrisis van 2020 komen en werken aan het
stoppen van de verspreiding van het virus”, zegt hoofdeconoom Dana Peterson van Conference Board.
Om verspilling te voorkomen, moeten GGD’en coronavaccins die aan het einde van de dag overblijven, aan medewerkers van de vaccinatielocatie, ziekenhuispersoneel en teststraatmedewerkers geven, schrijft zorgminister Hugo de Jonge in een Kamerbrief. Eerder kwamen ook mensen uit een medische risicogroep nog in aanmerking voor een overgebleven vaccin.
Als GGD’en coronavaccins over hebben, moeten ze die eerst aan prikkers zelf of aan andere medewerkers op een GGD-vaccinatielocatie geven. Ook in de nieuwe richtlijn komen die groepen als eerste aan de beurt. In de oude situatie kwamen daarna medische risicogroepen in aanmerking, zoals mensen met morbide obesitas of met andere specifieke aandoeningen. De Jonge schrijft nu dat het vaccin dat overblijft na het prikken van vaccinatiemedewerkers van de GGD’en gegeven kan worden aan „nader gedefinieerde doelgroepen, zoals bijvoorbeeld ziekenhuispersoneel, GGD-teststraatmedewerkers.”
Een woordvoerster van het ministerie laat weten dat ziekenhuispersoneel in de nieuwe situatie voorrang krijgt, omdat de druk op de zorg momenteel hoog is. GGD-teststraatmedewerkers krijgen voorrang omdat zij veel met coronapatiënten in aanraking komen.
Brancheorganisatie GGD GHOR Nederland laat weten dat het aantal vaccins dat dagelijks overblijft „op één hand te tellen” is. GGD Noord-Limburg had tot dusver als enige genoeg vaccin over om ook mensen uit de medische risicogroep te prikken. Het ging daar volgens een woordvoerster niet om grote aantallen. Ze zegt dat de organisatie zich nu aanpast aan de nieuwe opdracht. „Als de richtlijnen wijzigen, dan veranderen wij mee.”
Landen moeten de doses van het Janssen-coronavaccin die ze al hebben gekregen, voorlopig in de opslag laten liggen. Dat is het advies van moederbedrijf Johnson & Johnson, meldt de Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).
Nederland kreeg eerder deze week de eerste 80.000 doses van het bedrijf uit Leiden. Die zouden in de loop van de week aan ziekenhuismedewerkers worden toegediend.
Het EMA doet onderzoek naar mogelijke bijwerkingen van het vaccin. De toezichthouder verwacht in de loop van volgende week met een oordeel te komen.
Vooralsnog blijft het bureau van mening dat de voordelen van het vaccin groter zijn dan de nadelen. Anders gezegd: het vaccin zal veel meer coronabesmettingen voorkomen dan bijwerkingen opleveren.
De Amerikaanse farmaceut Pfizer profiteert optimaal nu er vragen zijn gerezen over de veiligheid van andere coronavaccins. De dag waarop de Verenigde Staten hebben bekendgemaakt vaccinaties met het vaccin van Johnson & Johnson (J&J) tijdelijk te staken, liet Pfizer weten door dat land bestelde vaccins eerder dan gepland te kunnen leveren. Een dag later kon het ook de Europese Unie goed nieuws verkondigen.
Pfizer en partner BioNTech zijn druk bezig met het opvoeren van de productiecapaciteit. De twee bedrijven konden dan ook al verschillende keren hun productiedoel voor dit jaar verhogen. Dat staat inmiddels op 2,5 miljard vaccins dit jaar. Topman Ugur Sahin van BioNTech zei vorige maand dat er nog verdere ruimte voor verhoging is.
Dat opvoeren van de productie maakt het voor het bedrijf mogelijk om sneller aan zijn verplichtingen te voldoen en daar goede sier mee te maken. Dat levert nu al lof op van de Europese Unie. Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie zei woensdag dat Pfizer/BioNTech „zich heeft bewezen als een betrouwbare partner”.
Op dat vertrouwen kan het bedrijf ook op langere termijn blijven teren. De EU onderhandelt momenteel over de levering van nog eens 1,8 miljard doses in 2022 en 2023.
De Europese Unie lijkt sowieso overtuigd van de mRNA-techniek waar het vaccin van Pfizer op is gebaseerd. Ook de vaccins van Moderna en het aankomende vaccin van CureVac maken gebruik van die techniek.
Het aantal nieuwe coronagevallen is flink gedaald. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend kwamen 5503 meldingen van positieve tests binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is aanzienlijk minder dan in de dagen ervoor, maar het is ook behoorlijk weinig voor een woensdag.
In de afgelopen zeven dagen zijn 50.260 positieve tests geregistreerd. Dat komt neer op 7180 nieuwe gevallen per dag. Het is de eerste keer in ongeveer een week dat het gemiddelde daalt.
Den Haag telde de meeste nieuwe gevallen. In de hofstad testten 197 inwoners positief. In Rotterdam kwamen 184 besmettingen aan het licht en in Amsterdam werden 170 coronagevallen vastgesteld. Daarna volgen Dordrecht (120), Eindhoven (104) en Utrecht (97).
Frankrijk blijft vertrouwen houden in de vaccins van Janssen en AstraZeneca. Over beide middelen is onrust ontstaan vanwege het minimale risico op trombose dat bij het gebruik van deze vaccins zou kunnen ontstaan bij vooral jongeren.
Het vaccin van het Leidse bedrijf Janssen is in de EU al wel goedgekeurd, maar de fabrikant praat met de Europese Commissie en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) over wat er moet gebeuren met de reeds geleverde vaccins.
Frankrijk houdt vast aan het plan om dit middel toe te dienen aan mensen ouder dan 55 jaar, zei een regeringswoordvoerder woensdag. Het AstraZeneca-vaccin wordt gezien als „essentieel” in de strijd tegen Covid-19 en ook daarmee gaat het inenten door.
Vanwege de mogelijke bijwerkingen zijn de VS tijdelijk gestopt met het vaccin van Janssen, een dochteronderneming van de Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson. Denemarken heeft het gebruik ervan ook opgeschort en stopt zelfs helemaal met AstraZeneca.
De Europese Commissie wil dat de EU zich bij de aankoop van coronavaccins voortaan vooral richt op vaccins gebaseerd op zogenoemde mRNA-technologieën, zoals die van farmaceuten Pfizer/BioNTech en Moderna. Dit betekent niet dat er geen contracten meer worden gesloten met producenten die een andere technologie gebruiken, zoals AstraZeneca en Johnson & Johnson.
Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal verder afgenomen. In totaal zijn nu 2499 patiënten met Covid-19 opgenomen, 55 minder dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Van deze mensen liggen er 784 op de intensive care, tien patiënten minder dan de voorgaande dag. Op de verpleegafdelingen daalde het aantal coronapatiënten met 45 tot 1715.
Dinsdag nam het aantal opgenomen Covid-patiënten ook al af, met 28. De twee dagen daarvoor steeg dit aantal met 91.
Bijna een kwart van de Britten die officieel zijn geregistreerd als coronadoden, zijn volgens het Britse Bureau voor de Nationale Statistiek (ONS) eigenlijk niet aan Covid-19 overleden. In een nieuwe aanvulling van het ONS staat volgens Britse media dat het in 23 procent van de sterfgevallen gaat om mensen die weliswaar besmet waren met het coronavirus, maar niet als direct gevolg daarvan overleden. Als eerste doodsoorzaak staat er dan een andere aandoening aangegeven, maar ze staan wel in de lijst coronadoden, berichtten The Daily Mail en de Telegraph.
De mededeling komt terwijl het aantal sterfgevallen dat aan het virus wordt geweten, in heel het Verenigd Koninkrijk keldert en premier Boris Johnson onder grote druk staat erg hard op te schieten met zijn beloofde versoepelingen. Parlementariërs uit zijn eigen Conservatieve Partij dringen erop aan dat hij zijn schema aanpast en met alle versoepelingen eerder begint dan hij voorziet.
Johnson wil echter geen haast maken. Hij zei in een gesprek met Sky News dat hij denkt dat de daling van het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen in het land vooral te maken heeft met de beperkingen die zijn regering oplegt en niet met de snelle vaccinatiecampagne. „Het is belangrijk dat iedereen begrijpt dat de daling van die getallen niet is bereikt door de inentingscampagne. (…) Die helpt wel, maar het meeste werk om het virus te bestrijden is gedaan door de lockdown.”
Het Amerikaans-Duitse farmaceutische bedrijf Pfizer/BioNTech gaat 50 miljoen doses van het Covid-19-vaccin vervroegd leveren. De doses waren bedoeld voor het tweede kwartaal maar door de problemen met vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson wordt de nood op deze manier enigszins gelenigd, maakt Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in Brussel bekend.
„Dit bewijst weer eens dat Pfizer/BioNTech een betrouwbare leverancier is”, aldus Von der Leyen. Ze bevestigde dat het dagelijks EU-bestuur onderhandelt met het bedrijf over de levering van nog eens 1,8 miljard doses.
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil dat de EU zich bij de aankoop van coronavaccins voortaan vooral richt op vaccins gebaseerd op zogenoemde mRNA-technologieën, zoals die van farmaceuten Pfizer/BioNTech en Moderna. Ze zegt dat de EU mogelijk nieuwe vaccins nodig heeft voor extra bescherming tegen het coronavirus nadat mensen al zijn ingeënt of om nieuwe varianten van het virus te kunnen bestrijden.
De Duitse onderstreepte dat dit niet betekent dat er geen contracten in de toekomst meer worden getekend met producenten die geen mRNA-technologie gebruiken, zoals AstraZeneca en Johnson & Johnson voor het Janssen-vaccin. Mogelijke zeldzame bijwerkingen met bloedproppen na inenting met vaccins van deze twee fabrikanten worden momenteel onderzocht.
De Duitse deelstaat Brandenburg raakt door zijn vaccins van het type Pfizer/BioNTech en Moderna heen en de inentingen met een eerste dosis moeten worden stilgelegd. Het is volgens de krant Bild de eerste deelstaat waar het vaccinatieprogramma strandt als gevolg van leveringsproblemen of het stilleggen van het gebruik van bepaalde vaccins.
De Brandenburgse minister van Binnenlandse Zaken, Michael Stübgen, zei tegen de gezondheidscommissie van het regionale parlement dat met wat er nog over is aan BioNTech en Moderna, nog korte tijd tweede doses in de vaccinatiecampagne kunnen worden toegediend. Daar wordt het vaccin vaak ingezet als vervanging voor het in onbruik geraakte vaccin AstraZeneca.
Maar het duurt volgens Stübgen niet lang meer voor dat ook op is. Dan zal het vaccinatieprogramma in de regio van 2,5 miljoen inwoners in een paar weken tijd tot staan zijn gebracht.
Vaccinfabrikant Janssen praat met de Europese Commissie en de nationale overheden van Europese landen om te bepalen wat er met de al geleverde vaccins moet gebeuren. Dat laat een woordvoerder van het bedrijf weten. Janssen is onderdeel van de Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson.
Janssen leverde deze week de eerste van zijn coronavaccins aan diverse Europese landen. Een dag later besloten de Verenigde Staten tijdelijk te stoppen met vaccineren vanwege het risico van trombose dat bij het gebruik van het vaccin kan ontstaan. Het ging om zes gevallen op een totaal van 6,8 miljoen toegediende vaccins.
Daarop besloot Johnson & Johnson uit voorzorg de leveringen aan Europa ook op te schorten en de inentingen bij nog lopende klinische onderzoeken te staken totdat het bedrijf betere informatie bij zijn vaccin kan leveren. Hoe lang dat gaat duren is nog niet duidelijk.
Op berichten van de Italiaanse krant La Stampa dat de Europese Commissie zou overwegen helemaal te stoppen met het gebruik van de vaccins van Johnson & Johnson en die van AstraZeneca willen beide bedrijven niet reageren. Het vaccin van AstraZeneca staat vanwege vergelijkbare bijwerkingen in de aandacht.
Denemarken stopt na een wekenlange prikpauze nu helemaal met het gebruik van het AstraZeneca-vaccin. Ook wordt het gebruik van het coronavaccin van het Leidse Janssen voorlopig opschort, berichten Deense media. Er zijn zorgen ontstaan over mogelijke zeldzame bijwerkingen door die vaccins.
Denemarken besloot vorige maand al het gebruik van het AstraZeneca-vaccin stil te leggen. Het ging toen nog om een tijdelijke prikpauze. De autoriteiten zouden inmiddels hebben besloten dat ze niet meer verder willen met het middel, dat in verband is gebracht met een zeer zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes.
Inmiddels is ook discussie ontstaan over het Janssen-vaccin. De Verenigde Staten kondigden dinsdag een prikpauze aan. Meerdere mensen hadden last gekregen van dezelfde klachten met bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes die waren gelinkt aan het middel van AstraZeneca, dat op een vergelijkbare wijze is geproduceerd.
Europese banken gaan de komende vijf jaar EU-obligaties en ander Europees schuldpapier uitgeven om het economisch herstel van de coronacrisis te kunnen financieren. Tot eind 2026 gaat de Europese Commissie op die manier 800 miljard euro ofwel jaarlijks gemiddeld circa 150 miljard euro op de kapitaalmarkt ophalen voor het Europese herstelfonds waar de EU-leiders het vorig jaar over eens werden. De commissie heeft alles nu op orde om daarmee te beginnen op 1 juli, zei EU-commissaris Johannes Hahn (Begroting) in Brussel.
De geleende miljarden gaan vervolgens als subsidie, gunstige lening of via een EU-project stukje bij beetje naar de lidstaten, afhankelijk van de voortgang die ze boeken met hervormingen die ze afspreken met het dagelijks EU-bestuur, bijvoorbeeld op de arbeids- of huizenmarkt. Alles moet tegen 2058 zijn afbetaald.
Hahn benadrukte dat het herstelfonds, dat officieel NextGenerationEU heet, tijdelijk is, met als doel de nodige investeringen in de wederopbouw te kunnen financieren. Die investeringen moeten vooral duurzaam zijn en in groene en digitale projecten worden gestoken. Hahn zei dan ook dat er veel ‘groene’ obligaties zullen worden aangeboden. „De EU zal de grootste uitgever op de groene markt worden”.
De commissie verwacht grote belangstelling van beleggers voor het Europese schuldpapier, mede op basis van de zeer succesvolle eerdere uitgiftes van euro-obligaties van in totaal ruim 75 miljard euro voor een tijdelijk EU-kredietprogramma, SURE geheten, om lidstaten geld te kunnen lenen voor tijdelijke werkloosheidsuitkeringen en werktijdverkortingen door corona.
Niet alle 27 nationale parlementen hebben overigens al goedgekeurd dat de commissie mag gaan lenen om de eigen ‘schatkist’ te vullen. In Nederland moet het zogeheten eigen-middelenbesluit nog door de Eerste Kamer. Hahn riep de lidstaten op het proces te versnellen.
Het kabinet heeft eerder al aangegeven alleen gebruik te zullen maken van de subsidies, maar niet van de beschikbare leningen omdat Nederland al heel goedkoop kan lenen. Nederland zou aanspraak kunnen maken op maximaal zes miljard euro uit het herstelfonds.
De wereldwijde vraag naar olie zal dit jaar sterker toenemen dan eerder gedacht, dankzij de vaccinatiecampagnes tegen het coronavirus en het economisch herstel van de crisis. Dat zegt het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Wel kan volgens het IEA het stijgende aantal besmettingen met corona in bepaalde grote landen dat herstel, en dus de vraag naar olie, onder druk zetten.
Het agentschap verhoogde zijn verwachting voor de wereldwijde olievraag dit jaar met 230.000 vaten (van 159 liter) per dag. Daarmee zou de dagelijkse vraag dit jaar met in totaal 5,7 miljoen vaten gaan toenemen tot 96,7 miljoen vaten, aldus het IEA.
Met name in de Verenigde Staten en China zal de vraag naar olie dit jaar sterker stijgen dan eerder voorzien. „De fundamenten voor de oliemarkt lijken zeker sterker”, stelt het IEA in zijn maandelijkse rapport, waarbij wel wordt gewezen op de stijgende besmettingscijfers in verschillende Europese landen, Brazilië en India.
Het IEA denkt dat in de tweede helft van dit jaar vraag en aanbod op de oliemarkt in balans zullen komen. Eerder was er juist nog een groot overaanbod van olie omdat de vraag door de coronacrisis sterk was gedaald. Om de prijzen te stutten, verlaagden oliekartel OPEC en bondgenoten zoals Rusland de olieproductie. De zogenoemde OPEC+ is van plan de productie vanaf mei geleidelijk te gaan verhogen. De OPEC kwam dinsdag ook met positievere vooruitzichten voor de olievraag.
Politiebond ANPV is blij dat ME’ers voorrang krijgen bij de nieuwe vaccinatiestrategie van demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid), hoewel de voorrang uit de lucht komt vallen. „Het werd hoog tijd”, zegt vicevoorzitter Hans Schoones, „maar het is niet te volgen wie wel en wie niet gevaccineerd worden”.
Dinsdagavond kondigde ‘coronaminister’ De Jonge in een brief aan de Tweede Kamer aan dat enkele groepen sneller een prik krijgen. Het gaat onder andere om 4000 leden van de Mobiele Eenheid. „Na de rellen in Eindhoven eind januari, zijn er collega’s besmet geraakt en zijn er 40 mensen uitgevallen doordat ze in quarantaine moesten. We hebben direct aangegeven bij het ministerie dat je groot risico loopt op capaciteitsproblemen als je wekelijks ingezet wordt bij mensen die tegen de coronamaatregelen zijn en die geen mondkapje dragen of afstand houden”, herinnert Schoones zich. „De collega’s zijn kwetsbaar als ze niet gevaccineerd worden.”
Europeanen die zijn ingeënt met een coronavaccin kunnen in mei weer zonder beperkingen naar Denemarken reizen. Ze krijgen dan niet meer te maken met een testplicht en hoeven ook niet in quarantaine na aankomst, meldt het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken.
Het nieuwe beleid gaat gelden voor inwoners van EU-lidstaten en Schengenlanden waar het aantal coronabesmettingen niet te hoog ligt. Mensen uit die landen mogen ook op vakantie in Denemarken, dat op 21 april begint met het stapsgewijs doorvoeren van versoepelingen in het reisbeleid.
Het 5,8 miljoen inwoners tellende Denemarken maakt ook zelf haast met het vaccineren van inwoners. Het lukte de autoriteiten om maandag 104.824 doses te laten toedienen van de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna. Dat betekent dat in een dag tijd bijna 1 op de 50 Denen is gevaccineerd, het hoogste aantal tot dusver. Dat gebeurde in het kader van een grootschalige oefening voor een periode waarin meer vaccins beschikbaar zijn.
Regel de zorgbonus nu eens gewoon zoals die is afgesproken. Dat is de boodschap van zorgvakbond NU’91 aan de overheid, in een reactie op de Kamerbrief van demissionair minister Tamara van Ark (Medische Zorg) over de zorgbonus. Daarin schrijft zij dat vanwege het beschikbare budget gekozen moet worden wie recht zou moeten hebben op de bonus. Dat de gehandicaptenzorg en de ggz erbuiten zouden vallen, is een hele rare keuze, vindt NU’91. Ook CNV is ontevreden. Volgens de bond moet het budget voor de bonus worden verhoogd.
Volgens de demissionair minister zijn er twee opties: of de bonus wordt 500 euro netto voor zorgmedewerkers die veel werken met corona en daardoor veel ziekteverzuim hebben, of alle zorgmedewerkers krijgen een bonus. In dat laatste geval gaat het om een bedrag tussen de 200 en 240 euro. Als voor de eerste optie wordt gekozen, krijgen mensen in de gehandicaptenzorg, ggz of jeugdzorg geen extra geld.
Basisschoolleerlingen presteerden vorig jaar minder goed op het gebied van taalvaardigheid en rekenen. „De coronacrisis heeft geleid tot vertraging in de ontwikkeling van veel leerlingen”, schrijft de Inspectie voor het Onderwijs in het rapport de Staat van het Onderwijs.
Volgens de inspectie kan ruim een kwart van de scholieren op basisscholen niet schrijven op het minimaal vereiste basisniveau. Ook rekenen gaat niet goed. „Jaarlijks halen ongeveer 50.000 groep 8-leerlingen niet het streefniveau dat ze wel zouden moeten halen. Basisschoolleerlingen hebben minder progressie geboekt dan de jaren ervoor. Dit geldt voor zowel rekenen/wiskunde, spelling als voor begrijpend lezen”, stelt de onderwijsinspectie.
De instantie wijst erop dat al voor 2020 een te grote groep leerlingen onvoldoende taalvaardigheid, rekenvaardigheid en ook maatschappelijke competenties beheerste. „Deze leerlingen lopen daarmee het risico om uiteindelijk laaggeletterd of -gecijferd het onderwijs te verlaten.”
Het gebrek aan taal- en rekenvaardigheid werkt volgens de inspectie door in alle lagen van het onderwijs, van mbo tot hbo en wetenschappelijk onderwijs. Zo sloot bijvoorbeeld het taalonderwijs Nederlands niet aan bij wat er in de studie verwacht werd en moest 5 procent van de ouderejaarsstudenten bijles nemen.
De ziekenhuizen zouden vier weken langer overvol hebben gelegen met coronapatiënten, als het kabinet alle versoepelingen van de lockdown zou hebben doorgevoerd die het voor volgende week overwoog. Daarvoor waarschuwde het Outbreak Management Team (OMT) in zijn jongste advies.
Het kabinet overwoog onder meer de avondklok op te heffen en het dringende advies voor thuisbezoek te verruimen van een naar twee gasten per dag. Die twee versoepelingen alleen al zouden de piekbezetting in de ziekenhuizen met twee weken verlengen. Daarnaast lagen heropening van de terrassen en verdere verruimingen voor winkeliers op tafel.
Het OMT waarschuwde daarnaast dat al deze versoepelingen de piek in de ziekenhuisbezetting aanzienlijk zouden verhogen. Nu al moeten andere behandelingen worden uitgesteld die eigenlijk niet veel langer kunnen wachten zonder verdere gezondheidsschade.
Het kabinet maakte dinsdagavond bekend dat de meeste versoepelingen minstens een week worden uitgesteld. Wel wil het vasthouden aan het plan om studenten in het hoger onderwijs vanaf 26 april weer fysiek naar college te laten gaan. Ook gaat volgende week onder voorwaarden de buitenschoolse opvang weer open.
De GGD’en gaan de komende maanden op steeds grotere schaal ademtesten gebruiken in de coronateststraten. Op zo’n 65 locaties moet de ademtest worden ingevoerd in het tweede kwartaal, laat brancheorganisatie GGD GHOR Nederland weten. Die mikt erop dat in juni ruim 500 ademtestapparaten beschikbaar zijn. Ze worden onder meer in Amsterdam al gebruikt.
Ademtesten geven, nadat iemand er enkele keren in heeft uitgeademd, direct een uitkomst. Dat is een belangrijk voordeel ten opzichte van de PCR-testen die gelden als de ‘gouden standaard’. Een wattenstaafje in de neus hoeft er bij een ademtest ook niet aan te pas te komen. De apparaten kunnen goed vaststellen dat iemand géén coronavirus bij zich draagt. Valt de test negatief uit, dan is dat resultaat zeer betrouwbaar, zo bleek uit proeven. Als het apparaat besmetting niet uitsluit, is een andere coronatest nodig. Dat kan een PCR-test zijn, of een sneltest.
De GGD’en willen meer gebruik gaan maken van snelle testen. Daaronder zijn ook zogeheten LAMP-testen. Die door TNO ontwikkelde testen geven ter plaatse binnen drie kwartier resultaat en zijn in betrouwbaarheid vergelijkbaar met PCR-testen. Hoe snel de GGD ze kan invoeren „is afhankelijk van de validatie van deze testen”. LAMP heeft niets te maken met licht. Het is een afkorting van de technische term „Loop mediAted isotherMal amPlification”.
„Snellere testen gaan een steeds belangrijker aandeel hebben in het tweede kwartaal, het aandeel van de PCR-testen zal kleiner worden”, aldus voorzitter André Rouvoet van GGD GHOR. Eind juni zal 50 procent van alle coronatesten een snelle test zijn, verwachten de GGD’en. Van alle snelle testen worden de ademtesten dan het meest gebruikt.
De Braziliaanse variant (P1) van het coronavirus verspreidt zich volgens een schatting van het Outbreak Management Team (OMT) bijna de helft sneller dan de ‘klassieke’ versie van het virus. Over de exacte hoogte van het reproductiegetal van P1 bestaat nog „grote onzekerheid”, benadrukken de deskundigen, maar vooralsnog gaan ze uit van 49 procent meer besmettelijkheid.
De Braziliaanse variant zou daarmee nog besmettelijker zijn dan de Britse variant, die nu goed is voor negen op de tien besmettingen in Nederland. Voor de Britse variant wordt het reproductiegetal, dat weergeeft hoe snel het virus zich verspreidt, 33 procent hoger ingeschat dan voor de oudere virusversie, die erdoor is verdrongen. Mogelijk is de Braziliaanse variant beter bestand tegen vaccins en antistoffen na een eerdere besmetting met het coronavirus. Ook daarover is nog geen zekerheid, maar de variant geldt als „zorgelijk”.
In de steekproeven die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) elke week neemt uit positieve coronatesten, is de Braziliaanse variant inmiddels goed voor 1,5 procent van alle besmettingen. Hoe de verspreiding verder zal gaan is ongewis, maar het valt volgens het instituut niet uit te sluiten dat P1 op termijn dominant wordt.
In absolute zin zijn de aantallen klein. In de 790 testmonsters uit de laatste week van maart die tot nog toe zijn onderzocht, dook de Braziliaanse variant P1 twaalf keer op, zo blijkt uit dinsdag gepubliceerde cijfers. Dat komt neer op 1,5 procent. Er zit echter een stijgende lijn in en daarom zal het OMT de ontwikkelingen „nauwgezet monitoren”.
In totaal is P1 nu 53 keer aangetroffen in Nederland, in 11 verschillende regio’s. In de meeste gevallen bleek geen link met een bekend cluster en was de besmette persoon ook niet recent in Brazilië geweest. „Dit duidt op een al wijd verspreide transmissie van de P1-variant”, concludeert het OMT.
Budgetluchtvaartmaatschappij easyJet denkt vanaf eind mei weer meer te kunnen vliegen. Dan mogen Britten weer naar het buitenland en de prijsvechter ziet ook dat andere landen dan weer op grotere schaal vliegen mogelijk willen maken.
EasyJet denkt in het kwartaal van april tot en met juni tot een vijfde van de passagiers te kunnen vervoeren die in dezelfde periode in 2019 met de maatschappij vlogen. In de eerste drie maanden van dit jaar was dat nog 9 procent door strenge lockdowns. In heel het winterseizoen, dat in oktober begon, kwam easyJet uit op 14 procent.
Het Britse bedrijf is al sinds het begin van de coronacrisis bezig met het besparen van kosten en dat ging sneller dan verwacht. EasyJet verlaagde zijn kosten met meer dan de helft en hield daardoor het brutoverlies in de eerste helft van zijn gebroken boekjaar beperkt tot tussen de 690 miljoen en 730 miljoen pond. Dat is tussen de 795 miljoen en 841 miljoen euro.
De tweede proefvakantie wordt opgezet door Corendon en TUI. Vertrek is begin mei en de bestemming is het zonnige Spaanse eiland Gran Canaria. Vakantiegangers verblijven hier acht dagen all-inclusive in het luxe Riu Gran Canaria hotel. Anders dan de eerste testreis naar Rhodos mogen ze ook hun hotel uit.
Maar er is opnieuw weinig plek. In totaal kunnen 180 vakantiegangers mee; 90 gasten met Corendon en 90 gasten met TUI. Iedereen tussen de 18 en 70 jaar kan zich vanaf maandag 19 april aanmelden voor de proefvakantie. Dan maken beide reisorganisaties ook alle details over de reis bekend, zoals de exacte reisdatum, de prijs en de testvereisten. Voor de trip naar Rhodos kreeg reisorganisatie Sunweb eerder zo’n 25.000 aanmeldingen. Slechts 189 van hen konden afgelopen maandag op het vliegtuig naar het Griekse eiland stappen.
Het Nederlandse videochatplaform Mibo, dat is opgericht tijdens de coronapandemie, groeit hard. Sinds de lancering in oktober vorig jaar is de start-up al door bijna een kwart miljoen mensen gebruikt. De op borrels toegespitste dienst denkt komende tijd sneller te kunnen uitbreiden door een nieuwe investering van 1 miljoen euro.
Bij Mibo verschijnen alle gespreksdeelnemers niet standaard in een soort rooster van kleine schermpjes op het beeldscherm. In plaats daarvan combineert de dienst de bekende digitale vergadering met rondlopen in een 3D-wereld. Deelnemers kunnen vrij rondlopen in omgevingen als een digitaal tropisch eiland of een virtuele workshopruimte en horen anderen luider naarmate ze dichterbij komen.
Het platform is speciaal gemaakt voor informele bijeenkomsten, bijvoorbeeld een bedrijfsborrel of een netwerkevenement. „Zoom en andere zakelijke videoconferencing-tools zijn simpelweg niet gemaakt voor informele groepsbijeenkomsten. Daarom hebben we Mibo bedacht”, legt oprichter Taco Ekkel uit. Onder de betalende klanten bevinden zich volgens hem al teams van veel multinationals waaronder Microsoft, Google, Netflix, Disney, Nike, Warner Bros. en Unicef.
Het Outbreak Management Team (OMT) is bezorgd over de vele proefevenementen die de overheid de komende weken toestaat en pleit voor aanpassingen. Zo zou de sneltest die bezoekers vooraf moeten doen hooguit 24 uur geldig moeten zijn, in plaats van de huidige 40 uur, vinden de gezondheidsdeskundigen. Ook een tweede test, na afloop van het evenement, kan de „potentieel negatieve effecten” verkleinen.
Na een negatieve sneltest mogen mensen tal van evenementen bezoeken. Het OMT voorziet daardoor een toename van het aantal coronabesmettingen door de pilots, want volledige zekerheid geeft zo’n test niet. Ze merken in hun laatste advies ook op dat de evenementen „de uitstraling kunnen hebben dat de epidemiologische situatie verdere versoepelingen mogelijk maakt”. En dat is onterecht, want de piek in het aantal coronabesmettingen moet nog komen, aldus het OMT. „Een juiste communicatie is essentieel.”
Verdere uitbreiding van de capaciteit op de intensive care naar 1700 bedden in de strijd tegen het coronavirus is „vrijwel zeker niet haalbaar”. Daarvoor waarschuwt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in een brief aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg).
Het zorgsysteem piept en kraakt al onder de huidige opschaling van 1450 naar 1550 bedden. Bestuurders en zorgverleners geven aan dat die operatie „zeer moeilijk” is en gepaard gaat met een „drastische afschaling” van ziekenhuisbehandelingen die eigenlijk binnen zes weken moeten plaatsvinden om verdere gezondheidsschade te voorkomen, aldus hoofdinspecteur Korrie Louwes. Het komt voor dat operaties op de dag zelf moeten worden afgezegd.
Dat een verdere uitbreiding van de ic-capaciteit er hoogstwaarschijnlijk niet in zit „heeft met name te maken met uitval van zorgverleners en beperkte mogelijkheden om zorgverleners meer en anders in te zetten”, schrijft Louwes.
Verscheidene ziekenhuisbestuurders waarschuwden al eerder dat de ic-capaciteit niet nog verder kan worden vergroot. Het aantal bedden dat tijdens de eerste golf in het voorjaar van 2020 beschikbaar was, zou nu niet meer haalbaar zijn door het hoge ziekteverzuim.
Er moet een staatssecretaris voor Toerisme komen om de zwaar door de coronacrisis getroffen branche overeind te helpen. Die oproep doen vijftien marketingorganisaties in een brief aan informateur Herman Tjeenk Willink, schrijft het AD.
Zonder ruimhartiger overheidsbeleid dreigt een kaalslag in de toerisme- en recreatiesector, zegt Herre Dijkema, directeur van Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen, namens de opstellers van de brief.
„Veel ondernemers zijn technisch failliet. Ze hangen nu nog aan de zuurstof via compensatieregelingen, maar eigenlijk zijn het comapatiënten”, stelt Dijkema. „De reserves zijn op. Als de bestaande overbruggingsregelingen straks ophouden, dan zullen veel bedrijven de zomer niet overleven.”
Ook kramen die andere artikelen dan levensmiddelen verkopen kunnen veilig worden toegelaten op markten. Dat stelt de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH) die een kort geding aanspande tegen de Staat. Die zaak dient woensdagmorgen bij de rechtbank in Den Haag.
Markten zijn vooralsnog alleen open voor kramen die voedingswaren verkopen of essentieel geachte drogisterijwaren, terwijl andere marktkooplieden worden geweerd om coronabesmettingen tegen te gaan. De CVAH noemde de maatregel eerder onzinnig, omdat besmettingsrisico’s buiten vele malen beperkter zijn dan binnen. Daarnaast hebben marktkooplui, anders dan winkelbedrijven, nog geen mogelijkheid voor kopen op afspraak.
Duitsers onder de 60 jaar die al een eerste dosis van het coronavaccin van AstraZeneca toegediend hebben gekregen, zullen voor hun tweede prik een ander vaccin krijgen. Dat hebben de federale regering en de deelstaatministers van Volksgezondheid van Duitsland dinsdagavond beslist.
Duitsland besliste op 30 maart om het gebruik van het AstraZeneca-vaccin te beperken tot 60-plussers wegens een klein risico op zeldzame bloedstolsels. Mensen jonger dan 60 jaar die voor die datum al een eerste dosis kregen, zullen nu een tweede prik krijgen met het Pfizer/BioNTech- vaccin of dat van Moderna.
De minister van Volksgezondheid van Beieren en voorzitter van de ministerconferentie, Klaus Holetschek, heeft verzekerd dat de nieuwe werkwijze „een goede bescherming” zal bieden.
Scholen in het basis en voortgezet onderwijs krijgen vanaf maandag coronazelftests geleverd voor hun personeel. Het kabinet wil vanaf 3 mei de zelftests ook beschikbaar maken gaan maken voor medewerkers in de kinderopvang, schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) aan de Tweede Kamer.
De zogeheten antigeentest wordt nu alleen nog in teststraten gebruikt. De uitkomst ervan komt een stuk sneller dan bij een PCR-test, maar is ook minder gevoelig. Net als bij de PCR-test wordt met een wattenstaafje slijm uit de neus en keel afgenomen.
De overheid wil dat onderwijspersoneel in het primair, voortgezet en het speciaal onderwijs straks twee keer per week preventief een zelftest kunnen doen. Ook mensen die op een kinderopvang werken die in hetzelfde gebouw als de school zit, komen in aanmerking voor een test. De Jonge denkt dat door zelftesten eerder besmettingen kunnen worden opgespoord bij mensen die geen klachten hebben.
De minister wil dat pedagogisch medewerkers die op de kinderopvang buiten de schoolmuren werken vanaf halverwege mei toegang krijgen tot zelftests. Het kabinet onderzoekt nog of de gastouderopvang ook de antigeentests kan krijgen.
De leveringen van zelftests voor leerlingen en personeel in het hoger onderwijs en het MBO komen begin mei op gang, verwacht De Jonge.
Het is „een dilemma” hoe hoog de zorgbonus wordt en wie hem moet ontvangen, schrijft demissionair minister Tamara van Ark (Medische Zorg) in een brief aan de Tweede Kamer. Of de bonus wordt 500 euro netto voor zorgmedewerkers die veel werken met corona en veel ziekteverzuim daardoor hebben, of alle zorgmedewerkers krijgen een bonus. In dat laatste geval gaat het om een bedrag tussen de 200 en 240 euro, schat Van Ark in.
Volgens de minister is er bovendien haast geboden bij nemen van een besluit. Uiterlijk half april moet er een besluit komen, omdat de uitvoering anders te veel vertraging oploopt. Ze wil er donderdag over in debat met de Kamer.
De branches die voor de 500 euro in aanmerking zouden komen zijn huisartsen en gezondheidscentra, ziekenhuizen, verpleging, verzorging, thuiszorg, ambulancediensten en centrale posten. Hier werkt men relatief veel met Covid-patiënten en is het zorgverzuim hoog. Medewerkers die niet meer dan 1,5 keer modaal verdienen zouden de bonus kunnen krijgen. Als voor deze optie wordt gekozen, krijgen mensen in de gehandicaptenzorg, GGZ of jeugdzorg geen extra geld.
Wordt voor optie twee gekozen, dan komt iedereen in de zorg in aanmerking. Vorig jaar was dat niet zo, maar nu hebben „alle beroepsgroepen tijdens de tweede golf zorg verleend”, aldus Van Ark. Hier gaat het om mensen die niet meer dan twee keer modaal verdienen. Het uitgekeerde bedrag per persoon is afhankelijk van het aantal vragen.
Begin mei gaat er een tweede groep Nederlanders naar het buitenland voor een proefvakantie. Ze gaan naar Gran Canaria, en krijgen meer vrijheden dan de groep die nu voor de eerste testreis op Rhodos zit. Ze mogen namelijk wel hun hotel uit.
Tijdens de testreizen kijken onafhankelijke onderzoekers ingehuurd door het Rijk hoe Nederlandse vakantiegangers zich op reis gedragen. De vraag is bijvoorbeeld of de reizigers zich aan de daar geldende basisregels houden, zoals handen wassen, mondkapjes dragen en afstand houden. De bevindingen van het onderzoek naar Rhodos worden voorafgaand aan de reis naar Gran Canaria gepresenteerd, zodat eventuele bevindingen van de eerste testvakantie „kunnen worden meegenomen”, aldus het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Wie een grotendeels zittend leven leidt, of anderzijds weinig beweegt, loopt een groter risico om te overlijden aan een coronabesmetting of een ernstiger ziekteverloop, stellen de auteurs van een studie onder 50.000 personen die dinsdag verscheen in het vakblad British Journal of Sports Medicine. Tot dusver werden het mannelijk geslacht, gevorderde leeftijd, suikerziekte, obesitas en hart- en vaatziekten al in verband gebracht met een hogere sterfkans. Daar is een tekort aan beweging nu dus bij gekomen.
Mensen die in de twee jaar voor de uitbraak van de coronapandemie fysiek inactief leefden, maken meer kans om te moeten worden opgenomen, om op de intensive care terecht te komen en om te sterven, concluderen de onderzoekers.
Alleen een hoge leeftijd of een orgaantransplantatie in het verleden zijn volgens de wetenschappers sterkere indicatoren die een ernstig ziekteverloop voorspellen. Fysieke inactiviteit is volgens de auteurs van de studie ernstiger voor het ziekteverloop bij een corona-infectie dan onder meer roken, obesitas of een hoge bloeddruk.
Om meer te weten te komen over de variabelen die van invloed zijn op het ziekteverloop, onderzochten de wetenschappers gegevens over 48.440 volwassenen die tussen januari en oktober 2020 in de Verenigde Staten besmet zijn geraakt met het coronavirus. De gemiddelde leeftijd in de groep was 47 jaar. Zo’n 60 procent van de groep bestond uit vrouwen. De gemiddelde body-mass index bedroeg 31, iets boven de drempelwaarde voor obesitas.
Uit de vergelijking van de data, is naar voren gekomen dat Covid-patiënten die niet of weinig bewegen twee keer zoveel kans lopen om in het ziekenhuis te moeten worden opgenomen, vergeleken met de meest actieve groep. Daarnaast is het risico om op de intensive care te belanden 73 procent hoger, en maken fysiek inactieve patiënten 2,5 keer meer kans om te bezwijken aan Covid-19.
Vergeleken met andere patiënten die hun hele leven lang geregeld sporten of bewegen, hebben fysiek inactieve coronapatiënten 20 procent meer kans om te worden opgenomen, 10 procent meer kans om op de ic te belanden en 32 procent meer risico om te overlijden aan Covid-19.
In de vaccinatiestrategie krijgen enkele groepen sneller een prik. Het gaat onder meer om ongeveer 13.000 personen die beschermd wonen in de GGZ, 2200 GGZ-patiënten in „kleinschalige wooninitiatieven”, leden van de Mobiele Eenheid en medewerkers van ambassades en Consulaten-Generaal. Van die laatste groep krijgen ook familieleden eerder een vaccin.
Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in een brief aan de Tweede Kamer. Wanneer deze groepen hun eerste prik kunnen krijgen, is nog niet bekend.
In de GGZ krijgt men een mRNA-vaccin, zoals Pfizer of Moderna. Mensen die niet mobiel zijn, kunnen gevaccineerd worden door mobiele vaccinatieteams.
Het is nog niet bekend welk vaccin de Mobiele Eenheid krijgt. Volgens De Jonge zijn ME’ers schaars, terwijl ze wel nodig zijn voor het handhaven van de veiligheid op straat tijdens mogelijke onrusten. Besmettingen en quarantaine leiden gelijk tot inzetproblemen, aldus de minister.
Nederlanders die voor een ambassade, Consulaat-Generaal of een Permanente Vertegenwoordiging werken, moeten dat volgens De Jonge vaak doen in landen met forse uitbraken of waar de gezondheidszorg niet op orde is. Zij krijgen waarschijnlijk het Janssen-vaccin.
„Alle zestigplussers moeten gevaccineerd zijn, pas dan kunnen we versoepelen.” Dat zei Diederik Gommers, ic-arts en voorman van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care in de talkshow Op1.
Het kabinet meldde dinsdag dat het mogelijke versoepelingen van de coronaregels voortaan per week gaat bekijken. „Wat Mark Rutte belooft, kan hij niet waarmaken”, zei Gommers daarover.
Gommers stelde dat de daling van het aantal besmettingen pas in mei valt te verwachten. „Waarom zegt ie dan ‘we gaan het eind volgende week weer bekijken’. Dan moet er een wonder gebeuren.”
Het is nog niet duidelijk of ziekenhuizen hun personeel snel kunnen inenten met het nieuwe Janssen-vaccin, zoals onlangs werd afgesproken. Het ministerie van Volksgezondheid wil eerst van het Europese geneesmiddelenbureau EMA en de medicijnautoriteit CBG meer weten over mogelijk ernstige bijwerkingen die aan het licht zijn gekomen. Zorgminister Hugo de Jonge verwacht dat woensdag.
Maandag werden bijna 80.000 Janssen-vaccins aan Nederland geleverd. Afgesproken was al dat 35.000 vaccins daarvan versneld naar de zorgmedewerkers zouden gaan die met coronapatiënten in contact komen.
Dinsdag werd echter bekend dat over het vaccin van Janssen meldingen zijn binnengekomen over ernstige trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes. Het moederbedrijf Johnson & Johnson heeft daarom dinsdag verdere leveringen van het vaccin aan Europa uitgesteld. Ook bij het AstraZeneca-vaccin is sprake van dergelijke mogelijke bijwerkingen in zeer uitzonderlijke gevallen.
Maar voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) pleit desondanks voor om de inenting met de reeds geleverde Janssen-vaccins, waar maar één prik van nodig is, toch door te zetten. „Voor de ziekenhuizen is het ontzettend duidelijk: gewoon gebruiken”, zei hij tegen het ANP. Wat Kuipers betreft is de kans op ernstige ziekte of overlijden na een corona-infectie is immers veel groter dan de kans op zeldzame bijwerkingen bij vaccinatie.
Advertentie
