Wat is er aan de hand?

De Verenigde Staten lassen een tijdelijke stop in met het Janssenvaccin na zes gevallen van ernstige trombose. In totaal zijn er in de VS bijna 7 miljoen prikken met dit vaccin gezet. Volgens de farmaceut gaat het daarom om een „extreem zeldzame afwijking.”

Het Amerikaanse RIVM, de Centers for Disease Control (CDC), onderzoekt momenteel of er sprake is van een oorzakelijk verband. Het gaat om zes vrouwen tussen de 18 en 48 jaar die in de twee weken na hun prik werden getroffen door hersentrombose in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes. Dit specifieke ziektebeeld geldt als een zeer zeldzame bijwerking van het coronavaccin van AstraZeneca.

De Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnsson, moederbedrijf van Janssen, stelt uit voorzorg de uitrol van het vaccin in Europa uit.

Heeft de stop invloed op de priksnelheid in Nederland?

Dat hangt ervan af. Eerst moet duidelijk zijn of het vaccin echt de oorzaak van de bloedstolsels is.

Blijkt er een verband te zijn, dan moet de politieke afweging worden gemaakt of dit –waarschijnlijk uiterst kleine– risico opweegt tegen de nadelen van het niet vaccineren. De conclusie zou kunnen luiden dat –net als bij het AstraZenecavaccin– bepaalde leeftijdsgroepen worden uitgesloten van de prik, zoals 60-minners.

De eerste 80.000 vaccins van Janssen zijn maandag binnengerold, een tweede levering staat voor 26 april op de planning. De vaccins zouden vanaf aanstaande donderdag worden toegediend aan zorgpersoneel.

Het RIVM verwacht dat er donderdag gewoon geprikt gaat worden. Het ministerie van Volksgezondheid wil eerst wachten op de adviezen van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en het Europees Medicijn Agentschap (EMA). Naar verwachting komen die daar woensdag mee.

Programmadirecteur coronavaccinatie Jaap van Delden vindt het voorbarig om nu al uit te gaan van het helemaal wegvallen van het vaccin. Mocht dat wel gebeuren, dan kan dat volgens hem voor weken vertraging zorgen. Het Janssenvaccin is een belangrijke pijler voor het Nederlandse vaccinatieprogramma. Het ministerie van Volksgezondheid heeft er 11,3 miljoen doses van besteld.

Wat zijn de alternatieven stel dat 60-minners het vaccin van Janssen straks niet meer mogen krijgen?

Dan blijven er vooralsnog twee vaccins over: die van Pfizer en van Moderna. Pfizer is goedgekeurd voor mensen vanaf 16 jaar, Moderna voor 18-plussers. Van Pfizer zijn genoeg vaccins gereserveerd voor 4,5 miljoen personen, met Moderna kunnen 3,2 miljoen mensen dit jaar een prik krijgen.

Hoe verloopt het prikken nu?

Dat gaat in rap tempo door. Elke halve seconde krijgt iemand een prik in de bovenarm. Voor deze week staan er ruim 750.000 vaccinaties gepland. In totaal zijn er ongeveer 4 miljoen prikken gezet door GGD’en, instellingen en huisartsenpraktijken. Momenteel zijn de 75- tot 79-jarigen aan de beurt voor een prik.