Vereniging Een Handreiking vierde zaterdag haar jubileum. De reformatorische vereniging voor familieleden van psychisch zieken bestaat 25 jaar. De bijeenkomst werd live uitgezonden vanuit de Opstandingskerk in Nunspeet.

Het thema van de viering was ”Pastoraat aan mensen met een psychische ziekte”. Ds. J. M. J. Kieviet, emerituspredikant van de Christelijke Gereformeerde Kerken, belichtte het onderwerp vanuit het pastoraat. Drs. Ewoud de Jong, psychiater en geneesheer-directeur van Eleos, keek daarnaar met de ogen van de hulpverlener.

De Jong zei dat er de laatste jaren steeds meer aandacht komt voor de patiënt en diens directe omgeving. „Het is belangrijk om de naasten te horen,” zei hij. Penningmeester J. van Hell vroeg of er budget kan komen om de naasten zorg te geven. De Jong: „Dat is een politieke vraag. Dan moet deze vereniging maar eens met Kees van der Staaij gaan praten.”

Psalm

Beide sprekers waren het erover eens dat pastoraat en hulpverlening ieder hun eigen terrein hebben, maar ook dat de grens dun is. Ds. Kieviet vindt dat een hulpverlener wel een psalm mag lezen met een patiënt, als de wederzijdse relatie goed is en de patiënt dat zelf wil. Hij liet er geen misverstand over bestaan dat een psychiater niet mag sturen wat betreft het geloofsleven.

Voorzitter Wim Visser merkte op dat er, als het gaat om bezoek van kerkenraadsleden aan mensen met psychische problemen, nogal wat miskleunen gemaakt worden in het pastoraat. Hij noemde als voorbeeld een ouderling die een afspraak gemaakt had en niet kwam opdagen. Visser adviseerde om in zo’n geval contact op te nemen met de ouderling.

Een vraag van een luisteraar was of een „zwaar bevindelijke prediking” een trigger voor een depressie zou kunnen zijn. De Jong zei dat velen een dergelijke prediking horen zonder depressief te worden, maar dat gevoelens wel aangewakkerd kunnen worden door de prediking. „Als mensen een bepaalde gevoeligheid hebben kan de prediking een versterkend effect hebben.”

Ds. Kieviet stelde dat „elk soort prediking tot psychische problemen kan leiden. Ook een activistische prediking kan ziektebeelden tot gevolg hebben. Het hangt af van de kwetsbaarheid van de persoon.”

Perspectief

De predikant zei dat psychische problemen ook in de psalmen voorkomen. Over Psalm 38 zei hij: „David is moe in zijn binnenste en heeft verschijnselen van een depressie, een psychische inzinking.” Vervolgens verwees hij naar Psalm 142. „Davids binnenste was hier overmeesterd. Hij weet zich onbegrepen. Alle perspectief ontbrak. Hier is sprake van een tekening van een depressief mens die zich verlaten voelt door God en mensen.”

De pastor vindt het belangrijk om in gesprekken dieper te peilen dan wat er wordt gezegd. „Het kan zijn dat de woorden geestelijk zijn, maar dat er sprake is van een psychische stoornis.”