Column (ds. J. Belder): Messentrekkers
Nog geen honderd jaar geleden hadden veel dorpen een slechte reputatie. Zo noemt Theun de Vries in ”De zwarte kuil” de inwoners van Zwaagwesteinde messentrekkers. De lijfspreuk van De Westereeners was: ”Mijn herder (naam van een favoriet zakmes) is mijn redder.” Ook de inwoners van het Brabantse Sint Willibrord en het Gelderse Groesbeek stonden ongunstig bekend. En in Oss was het oppassen voor de bende van Toon Soep. Afgaande op wat Herman de Man over de Krimpenerwaard schrijft in ”De barre winter van negentig” woonde ook daar volk dat enig geweld niet schuwde.
Ondertussen stond er een nieuwe lichting messentrekkers op. Het land wordt al maanden geteisterd door aanzwellende geweldsgolven. Steeds vaker met dodelijke afloop. Vooral jongeren zijn in beeld.
In Amsterdam zijn vijf tieners –de jongste 11 jaar!– verdachten van een roofoverval. Een van hen beschikte thuis over een huiveringwekkend arsenaal steekwapens. In Drachten stierf een jongen precies op zijn 16e verjaardag. Neergestoken. De verdachten zijn 14 en 15 jaar jong. In Hoofddorp kwam een 64-jarige man door messteken om het leven. Zijn vrouw was getuige. Twee 15-jarigen zijn aangehouden. De vermoedelijke dader van een dodelijke steekpartij in Spijkenisse was 13. De ruimte ontbreekt om meer tienergeweld voor het voetlicht te halen. Iemands gelaatsuitdrukking kan al reden zijn om op hem in te steken.
We raakten inmiddels vertrouwd met doodwensen en bedreigingen op digitale platforms, met verkeerspiraterij, geweld tegen hulpverleners en treinpersoneel, maar de huidige slachtpartijen doen daar weer een schep bovenop.
Wat bezielt deze jongeren? Is er sprake van een modegril? Van een sinistere rage? Wordt dit tienergeweld aangewakkerd door agressieve muziekstijlen? Is drillmuziek de boosdoener: een genre met agressieve teksten en vaak voorzien van grimmige videoclips waarin rappers als machomodellen hun rivalen met messen te lijf gaan? Deze ”knifecrime” is komen overwaaien uit achterstandswijken in Chicago en Londen. En de amusementsindustrie met haar onlineplatforms staat garant voor snelle verspreiding ervan.
Een wapen bij je dragen verhoogt je status, vergroot je zelfbeeld en pompt je ego verder op. Narcistische woede is de explosie, genoeg om je mes te trekken.
Wat gaat er schuil achter al die machomaskers en camouflage? Zijn deze jongeren op de vlucht voor zichzelf? Boos op alles en iedereen? Buiten twijfel staan ze onder invloed van demonische machten.